Wykład inauguracyjny 2023/24. Mistyka jako element śląskiej duchowości. Prof. Maciej Manikowski
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Wykład inauguracyjny 2023/24. Mistyka jako element śląskiej duchowości. Prof. Maciej Manikowski
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- teraz możemy przejść do wykładu inauguracyjnego dzisiejszego spotkania i
- bardzo Cieszę się że nasze zaproszenie przyjął niezwykły cłek
- proform Zym
- naszej uczelni no i też naszym osobistym pan Maciej
- manikowski jest polskim teologiem filozofem jest absolwentem filozofii na
- Uniwersytecie wrocławskim profesorem w Instytucie filozofii Uniwersytetu
- Wrocławskiego swój doktorat zrobił z dziedziny z Filozofii języka właśnie na
- wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego w 96 roku potem
- habilitował się z zakresu teologii
- edim od 2016 roku Pan profesor manikowski muszę powiedzieć też że był
- wykładowcą tutaj w ewangelikalne Wyższej Szkole teologicznej to były lata
- 2008-2010 wykładał przedmioty filozoficzne ja sam na te przedmioty na
- te zajęcia chodziłem od czasu do czasu za każdym razem Byłem
- zachwycony myślałem w jak cudowny sposób człowiek potrafi O tak trudnych rzeczach
- opowiedzieć także tutaj Chylę czoła Wiele się nauczyłem wiele Uczę się od
- profesora manikowski prof Jeszcze raz dziękuję oddaję mikrofon i Zamieniam się
- w słuch Bardzo dziękuję dziękuję bardzo chciałbym
- zacząć od takiego bardzo często powtarzanego zdania które próbuje
- scharakteryzować wiek XX zdanie które jest
- przypisywane różnym osobom tak naprawdę kiedy próbuje poszukiwać źródłowo kto
- faktycznie je wypowiedział to dosyć trudno jest to znaleźć
- nieraz mówi się o tym że był to francuski pisarz Andre Mal inni mówią że
- był to ber jeszcze inni będą mówili że to zdanie wypowiedział k
- Runner wydaje się że nie jest istotne być może w tym momencie dociekanie tego
- kto wypowiedział to zdanie a samo to zdanie mianowicie ono brzmi w ten sposób
- wiek X albo będzie wiekiem mistyki albo go nie będzie wcale
- można byłoby na przykład powiedzieć w ten sposób że oczywiście zdanie to jest
- jak najbardziej prawdziwe i to co ono głosi się sprawdziło No bo wiek XX w
- gruncie rzeczy dobiega kresu swojej pierwszej ćwiartki a więc jeżeli jest
- wiek 2 to oczywiście można by było twierdzić że to zdanie jest prawdziwe
- ale z drugiej strony warto też zwrócić uwagę na inne
- stwierdzenie które pojawiło się Myślę że ci którzy byli na zjeździe filozoficznym
- a pan rektor był w Szczecinie w 2004 roku to na jednym z wykładów profesor
- socjologii powiedział że dosyć istotne jest to że obserwujemy tak zwany powrót
- religii w naszej rzeczywistości ale pytanie które powinniśmy sobie zadać to
- jest pytanie dotyczące Jaka religia wraca że przecież nie
- religi którą znamy z X wieku z X wieku 1 19 czy nawet z początków XX wieku to
- samo trzeba byłoby powiedzieć o owej mistyce jeżeli myślimy o wieku XX jako o
- wieku mistyki jeżeli myślimy o mistyce jako tym co jest fundamentem między
- innymi Śląskiej duchowości to oczywiście to nie jest mistyka którą znamy
- Chociażby z pism mistycznych Jakuba Bem to nie jest mistyka którą znamy Z
- pism Teresy z Ava czy Jana od Krzyża czy nawet to nie jest mistyka którą znamy
- być może także i z pism Tomasza mertona To jest coś co w dzisiejszym czasach
- powinniśmy rozumieć troszeczkę inaczej i spróbuję ten mój wykład poprowadzić
- takimi trzema ścieżkami po pierwsze spróbować określić to co jest dzisiaj
- nazywane mianem duchowości po drugie spróbować określić to co jest w gruncie
- rzeczy oddawane poprzez ów termin mistyka bądź doświadczenie mistyczne a
- na koniec pokazać jak faktycznie to co rozumiemy przez doświadczenie mistyczne
- jako element fundamentalny dla duchowości w ogóle i duchowości ą
- szczególności można byłoby dzisiaj zrozumieć kiedy myśli się o duchowości
- to bardzo często w XX wieku dostrzega się dwie
- możliwości z jednej strony będziemy widzieli zastępowanie przez duchowość to
- co do tej pory było religią instytucjonalną to jest pewien prąd
- który na przykład do X wiecznej Holandii kiedy właśnie na
- bazie ruchów reformacyjny pojawiają się pierwsze
- próby zbudowania religii czy nawet zbudowania kościoła który byłby bez
- struktur coś co potem także będzie się pojawiało pod postacią chrześcijaństwa
- bez religijnego bardzo często kojarzone z myślą
- Bona Ale z drugiej strony to jest też odwoływanie się do tego kogo nazywamy
- człowiekiem duchowym i tutaj dwa takie teksty które mogą nam przybliżyć to Kim
- jest człowiek duchowy oczywiście znamy bardzo często
- odwołujemy się do słów Apostoła Pawła który mówi o tym że człowiek to jest
- ciało dusza i duch stąd się ten podział też to rozważanie dotyczące tego jest
- człowiek duchowy się pojawia ci którzy głębiej zajmują się na przykład
- filozofią czy teologią późnego średniowiecza wiedzą że to będzie
- pojawiało się na przykład w pismach mistrza
- Arta ale pod koniec XX wieku w jednym z bardzo znanych
- esejów czeski filozof uczeń Edmunda Jan patoczka dokonał roż
- intelektual a człowiekiem duchowym intelektualista jak mówi
- patoczka to jest ten który posiada pewną wiedzę intelektualista jest to ten który
- potrafi się w tej wiedzy zorientować intelektualista To jest ten
- który być może próbuje tę wiedzę innym przekazać człowiek duchowy to będzie ten
- który potrafi tą wiedzą żyć człowiek duchowy to będzie ten który będzie
- potrafił tę wiedzę w swoim życiu w jakiś sposób wykorzystać i tutaj warto też
- odwołać się do drugiego tekstu który bardzo łatwo nam to pokazuje a
- mianowicie do wiary filozoficznej Karla jaspersa jaspers zastanawia się nad
- prawdą zastanawia się nad tym co mogłoby nam pokazać różnicę
- w dwóch możliwych sposobach podejścia do prawdy prawda filozoficzna i prawda
- najwyższa za tę drugą jesteśmy w stanie oddać swoje życie za prawdę filozoficzną
- życia nikt oddawać nie będzie człowiek duchowy to jest ten dla którego ta
- prawda faktycznie będzie ważna człowiek duchowy To jest ten który będzie w
- stanie za tę prawdę oddać swoje życie tutaj odwołując się do tego o czym mówi
- w swoim słowie dziekan to ewidentnie widać że właśnie w tym kontekście to
- Jezusa też rozumieliśmy jako człowieka duchowego jako tego który jest w stanie
- oddać swoją wolę oddać ją Bogu dlatego że jest ona dla niego
- ważniejsza a więc człowiek duchowy to będzie ten który będzie próbował t
- wiedzę którą być może jako intelektualista posiada wprowadzić w
- życie Bardzo często mówi się o tym że mamy do czynienia z kryzysem na przykład
- cywilizacji europejskiej kultury europejskiej a ona polega między innymi
- na tym ta sytuacja że coraz mniej mamy tych których moglibyśmy uznać jak mówi
- swojej koncepcji cywilizacji Arnold to za milowe kamienie rozwoju nas
- cywilizacji kiedyś był Dante kiedyś był gete w przypadku wspomnianych tutaj
- elementów dotyczących naszej naszej
- Wrocławskiej ziemi między innymi takim kamieni milowym w rozwoju na przykład
- cywilizacji europejskiej jest oczywiście także Marcin Luther dzisiaj tych kamieni
- tych duchowych ludzi którzy mogliby wziąć na barki tę
- cywilizację chyba coraz mniej a być może brakuje w ogóle a tylko i
- wyłącznie człowiek duchowy byłby tym który mógłby nam powiedzieć mógłby nam
- przybliżyć mógłby nam pokazać Czym jest to co bardzo często nazywamy
- doświadczeniem mistycznym bo nie powinniśmy uważać
- doświadczenia Mistycznego czy mistyki w ogóle za coś co jest elitarne dostępne
- tylko i wyłącznie nieliczny
- nawet spróbuję zaryzykować taką tezę choć być może zostanie ona mocno
- skrytykowana uważam że doświadczenie mistyczne nie musi być tylko i wyłącznie
- związane z doświadczeniem Boga Oczywiście że w mistyce koniec końców
- bardzo często to doświadczenie dotyczy Boga ale przecież może ona dotyczyć
- czegoś jeszcze bardziej jak by chciał powiedzieć coraz bardziej
- fundamentalnego a mianowicie dotyczyłoby to doświadczenia
- jedności Fryderyk nicze kiedy próbuje mówić o mistyce A zdarza mu się od czasu
- do czasu o tym mówić to właśnie zaznacza że doświadczenie mistyczne jest
- doświadczeniem jedności jest takim doświadczeniem w
- którym zanikają pewnego rodzaju rozróżnienia które n kiedy całkowicie
- nieświadomie ponieważ jest to element albo kulturowy albo element wychowawczy
- edukacyjny ze sobą nosimy no troszeczkę pozwolę sobie tutaj na element
- Filozoficzny No bo taka jest moja Główna profesja jeżeli popatrzymy na filozofię
- nowożytną tą która się zaczyna od Kartezjusza to w niej następuje
- rozróżnienie na mnie jako podmiot poznający czyli tego który poznaje
- rzeczywistość na rzeczy pozwana która staje się Przedmiotem
- Poznania a w doświadczeniu jedności tego rozróżnienia nie
- ma podmiot jest jednocześnie przedmiotem przedmiot jest jednocześnie
- podmiotem kiedy chcemy zobaczyć to doświadczenie jedności takie
- doświadczenie które w gruncie rzeczy wynika bardzo
- często z naszych duchowych
- predyspozycji Kiedy próbujemy sobie coraz głębiej
- wkraczać coraz głębiej się zanurzać No to to docieramy do tego podstawowego
- źródła w którym rozróżnienia nie ma mistrz w swoich zachowanych do dzisiaj
- dnia kazaniach próbuje nam
- pokazać cheli zobaczyć jaki jest początek nie
- ten początek o którym nam na przykład mówi objawienie że na początku Bóg
- stworzył niebo i ziemię a następnie stworzył człowieka i tak dalej ale
- Gdybyśmy chcieli się zagłębiać w ten początek to przecież dostrzegliśmy że na
- początku wszystko było jednością to nie jest panteizm kiedy
- będziemy mówili że na początku wszystko było w Bogu bo przecież nikogo czy
- niczego inego poza Bogiem nie było Czy było to w Bogu
- w sensie intencjonalnym jak na przykład chcieliby
- fenomenolog czy będzie to rozumiane właśnie jak chcą myśliciele
- pizu w sensie materialnym czy być może jak chcą ci którzy zaliczają się do
- szkoły platońskiej a mianowicie że będzie to w sposób
- idealny Nie ulega wątpliwości że jednak mimo wszystko kiedy patrzyliśmy na ten
- punkt wyjścia to koniec końców Odkrywamy że na początku jest jedność z różnych
- względów ta jedność została w pewien sposób potem
- skomplikowana pięknie o tym mówi między innymi Jakub Bem za rok będziemy
- obchodzili 4 stulecie jego śmierci w Zgorzelcu i myślę że być może przy
- okazji różnych wydarzeń ten zostanie przypomniany też
- ty ktoś który jest jego duchowym uczniem ktoś który go nie miał możliwości poznać
- Choćby z tego prostego powodu że Jakub beme umiera w sierpniu
- 1624 roku a ten nasz bohater rodzi się 25 grudnia tegoż
- 1624 roku a mam na myśli tutaj Johannesa Szeflera zwanego angelem szusem który
- mówi nie poszukuj Boga zewnątrz zajrzy do siebie i ten Bóg
- mieszka w tobie ten piękny epigramat jest wyryty na pomniku który znajduje
- się w ogrodzie barokowym zakładu Narodowego imienia
- osińskich klasztoru zakonników z czerwoną gwiazdą
- który właśnie był miejscem gdzie gdzie Angelus szus przez całe swoje życie
- mieszkał drodzy studenci się że kiedy popatrzymy na
- Śląsk Śląsk który jest krainą dosyć szeroką w sensie geograficznym aane jak
- chcą niektórzy to jest to kraina która zaczyna się gdzieś niedaleko Oświęcim a
- kończy się na wysokości Drezna kiedy popatrzymy na te wszystkie ruchy które
- się tutaj pojawiały łącznie z ruchami które wygenerowały z siebie słowa
- niewielkich myślicieli to w szkole Braci morawskich kształci się schleiermacher
- ktoś który w gruncie rzeczy za jakiś czas stanie się jednym z
- najwybitniejszych XIX wiecznych teologów ale także i filozofów religii to
- przecież tutaj pojawia się całkiem niedaleko W maleńkiej miejscowości herud
- Nikolas vendor Który z jednej strony będzie odpowiedzialny za duchowość serca
- Ale z drugiej strony Będzie tym który wpłynie na umysłowość jednego z
- najważniejszych filozofów religii XX wieku czyli na Rudolfa Otto który
- właśnie badając między innymi kwestie doświadczenia Mistycznego koniec końców
- będzie musiał do tego cendor wrócić no tutaj wreszcie Także jeżeli już
- popatrzyli byśmy jeszcze innej strony pojawia się hrabia
- Jork forter gości u siebie Wilhelma który jest
- odpowiedzialny za to żeby mówić o nowych naukach jakimi są nauki
- humanistyczne nie byłoby Wielu naukowców nie byłoby wielu myślicieli nie byłoby
- wielu prądów Czy to teologicznych czy filozoficznych gdyby nie Śląsk nazywany
- bardzo często przez Marcina luthera krainą
- Marzycieli doświadczenie mistyczne doświadczen
- jedno jak mówiłem na początku ono wcale nie musi odwoływać się do Boga pozwolę
- sobie na koniec przytoczyć fragment z powieści która zatytułowana jest słońce
- życia została wydana w 1916 roku przez fińskiego pisara Fran
- Emila silp który pokazuje jak faktycznie można byłoby to doświadczenie mistyczne
- doświadczenie rozumieć w odwołaniu do codziennego
- życia opisuje to sytuacj w której młody człowiek po jakimś czasie wraca do
- swojego rodzinnego domu wchodzi do swojego pokoju w którym przeżył całe
- dzieciństwo siada naprzeciw otwartego okna i jak
- pisze długo patrzył na ten krajobraz poze
- KRUS nie przestawał nucić z Cicha melodii która tak bardzo odpowiadała
- jego nastrojowi uczonymi zmysłami wyczuwał niejako woń
- młodej zieleni a tykanie zegara zdawało mu się ciągle coś powtarzać to
- nieustanne powtarzanie wprawiał powoli przybysza w stan za którym
- wzdychał na uświadomił
- sobie
- i w tym odkryciu zamknęło się na chwilę wszystko tykanie zegara życie krzywiące
- się trawy błoga Melancholia dnia i on sam jak gdyby w jego głębi ktoś
- przytaknął tu jest teraz moje miejsce jak gdyby to stwierdzenie wyjaśniało
- całą zagadkę bytu
- mcie odczuł że wszystko jest jednością I w tym momencie kiedy odczuł że wszystko
- jest jednością zrozumiał że tak naprawdę
- rozwiązał zagadkę bytu czyli rozwiązał zagadkę
- istnienia Miło mi było do państwa zwrócić się z tym krótkim wykładem Miło
- było mi też zobaczyć znajome twarze Dziękuję bard s