Wiara a egzystencja (R. Bultmann) – dr Dariusz Bruncz

Rozwiń transkrypcję filmu

Wiara a egzystencja (R. Bultmann) – dr Dariusz Bruncz

  • doktor bruncz jest redaktorem naczelnym serwisu ekumenizm.pl jest dziennikarzem
  • doktor bruncz jest redaktorem naczelnym serwisu ekumenizm.pl jest dziennikarzem
  • publicystą lektorem języka niemieckiego na Politechnice Warszawskiej stopień
  • doktora uzyskał w Instytucie germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego
  • zajmuje się heeger dzisiaj bulem w prowadzi zajęcia w tym roku
  • prowadzi zajęcia z ekumenizmu dla studentów C roku z czego jako dziekan
  • wst Bardzo się cieszę i Dariuszu Serdecznie cię zapraszam
  • tutaj z mównic wiara a egzystencja u Rudolfa
  • bulman Dzień dobry serdecznie witam bardzo dziękuję zaproszenie do
  • wygłoszenia mała Przepraszam poprawka doktorat był nie o heidegger
  • chociaż heidegger występował ale o benedykcie 16 natomiast przejdę ale do Ben 16 za
  • chwilkę też wrócę Pod koniec naszego naszego mojego
  • referatu do heideggera też tak to na pewno to na pewno Może nie tak bardzo
  • jak do Benedykta W końcu trzeba uwzględnić z w sali w której jesteśmy w miejscu w którym jesteśmy
  • więc wiara egzystencja Czyż można wymyślić bardziej bulman
  • tytuł wystąpienia niż wiara i egzystencja i pewnie można uwzględniając choćby inne terminy kojarzone z Rudolfem
  • banem jak choćby demitologizacja termin który zasadniczo wywołuje do dziś u jednych wręcz taki
  • sakralny zachwyt a u innych No cóż psychosomatyczny odruch odrzucenia
  • niemniej zanim o teologi to trochę właśnie o
  • dolnośląskim bo Znajdujemy się właśnie we Wrocławiu miejscu bez przesady można
  • powiedzieć Zaprawdę bult manowsk którego niemożliwe pominąć nie tylko w samej
  • biografii bman ale również w jego twórczości jak wiemy W 1811 roku
  • rozpoczął swoją działalność Wydział teologii ewangelickiej był też Wydział tei
  • katolickiej ewang kat mimo różnic wpół istniały obok
  • siebie w porównaniu do innych pruskich wydziałów teologicznych Wydział teologii
  • ewangelickiej we Wrocławiu uchodził za młodą uczelni słyszeliśmy
  • składał on się również z teologów którzy pochodzili między innymi gł wiad ką
  • bardzo bardziej że uczelnia gdzie Studiowałem przez 5
  • lat i Należy również podkreślić że Wrocław był tym miejscem w którym
  • szlifował się właśnie talenty teologiczne i powstawały dzieła dzieła bez których rozumienie
  • wiary i egzystencji byłoby dzisiaj o wiele uboższe jeśli
  • niemożliwe Wrocławski Wydział Teologiczny uznawane był za dobry
  • początek albo bardzo dobry początek dobrze Albo jeszcze lepiej zapowiada się
  • Karier teologicznych stąd też nie dziwi fakt że to właśnie we Wrocławiu Rudolf bulman objął swoje pierwsze stanowisko
  • Akademickie to było w październiku 1916 roku został profesorem nadzwyczajnym
  • Nowego Testamentu ale Wśród ofert jakie zgłaszał co semestr były również wykłady
  • z teologii systematycznej historii kościoła z Wrocławia konkretnie z dwóch miejsc we Wrocławiu gdzie mieszkał
  • buman 33 Dziś jak udało mi się sprawdzić Mikulicza Radeckiego ulica
  • i ufa 15 wybrzeże Ludwika pastera Pisał listy dzieła teologiczne ale też bardzo
  • dużo bajek buman był również osobą która chętnie tworzyła bajki dla swoich
  • najbliższych dla swoich studentów zachowało się bardzo wiele wpisów dla swoich
  • dzieci do swojej narzeczonej bo właśnie okres Wrocławski to też okres zakochania
  • i w tym czasie z Wrocławia również bulman Pisał
  • listy miłosne do swojej przyszłej małżonki Heleny Feldman not jego byłej
  • studentki którą poznał Na kursie języka greckiego ale ślubu nie wzięli we Wrocławiu ślub
  • wzięli wen i później żę sprowadził tutaj
  • Wrocławia we Wrocławiu i to bardzo konkretny urodziły się buman dwie córki
  • Anti iz i tutaj też rodzina bulman doświadczyła trudów wojny i co ciekawe
  • zachowały się też trzy kazania z okresu Wrocławskiego buman w
  • sumie wygłosił 150 Kazań chociaż nie był ordynowany duchownym ale jak podkreśla
  • luterańskie rozumienie urzędu w sposób oczywisty sankcjonuje każdego teologa do wygłaszania Kaz
  • z tych trze zachowanych Kaza one są Właściwie poświęcone trudnym kwestiom
  • jakże aktualnym kwestią wojny kazania te wygłaszał w
  • nieistniejącym już kościele pamięci Maryi Luizy który został zburzony w czasie I Wojny Światowej we Wrocławiu
  • przyjaźnił się z księżmi Wilhelmem
  • [Muzyka] i angażował również politycznie choć sam
  • formalnie do żadnej partii nie należał i tutaj znów pojawia się ciekawostka związana z bulem w kontekście
  • ekumenicznym buman w partii która nazywa się de
  • demokrat niemiecka partia Demokratyczna chociaż nie był jej członkiem był odpowiedzialny za grupę roboczą w której
  • uczestniczyła pewna młoda studentka odpowiedzialna
  • światopoglądu i buman wspomagał tą grupę i również tą studentkę ową studentką
  • dobrze znaną buwi bo chodziła do niego na lekturę greckich tekstów była Edyta
  • Stein i jeszcze inna okoliczność oddająca intelektualny klimat Wrocławia
  • na początku XX wieku to właśnie niedaleko stąd na bulwarach Odrzańskich
  • bulman spacerował wraz z innym teologiem bardziej znanym jako filoz religi
  • teologiem ewangelickim
  • przedstawicielem Rudolfem autorem klasycznego dzieła das świętość dzieła
  • które także powstało we Wrocławiu zachowało się wspomnienie z jednego z
  • takich spacerów gdy właśnie ot to w tajemniczy buman w treść nie opublikowanego jeszcze dzieła
  • i może jeszcze na końcu chociaż bard
  • ukazująca bulowski charakter Wrocławia to fakt że to właśnie we Wrocławiu
  • powstało jedno z najważniejszych dzieł bman i zasadniczo klasyczna pozycja
  • współczesnej biblistyki historia tradycji synoptycznej która wymagałaby
  • osobnego referatu także także widzimy że bulman i Wrocław to nie tylko drobna
  • przygoda czyny epizod biograficzny co prawda były to tylko lata
  • 1916 do 19 roku kiedy później przyjął powołanie na profesora
  • Nowego Testamentu W gissen Później wrócił do swojego ukochanego marburga natomiast bulman z Wrocławiem
  • był związany egzystencjalnie teologicznie i rodzinnie Ale przejdźmy do wiary
  • egzystencji wiara i egzystencja C też powołanie teologa są dla bman
  • nierozerwalnie ze sobą związane i już w swoich najciezszy
  • pismach widać że jego najwcześniejszych pismach widać że wiara nie jest dla
  • niego jedynie czy w ogóle uznawani za prawdziwym i takich czy innych
  • sformułowań On używa takiego sformułowania
  • ale jest przekonaniem zetknięcia z ostateczną
  • nieuwarunkowane się wymie kyg skonkretyzowane w Chrystusie
  • ukrzyżowanym i zmartwychwstały owo doświadczenie wiary jest kluczowe dla
  • egzegeta habilitacyjnej poświęconej egzegez Teodora z mopsuestii przekonuje
  • że zadanie eget zadanie teologa polega na tym aby dać sobie powiedzieć
  • pismu przemówić używa terminu Gdzie znajduje się środek pisma
  • jego istota chodzi Nie o jakiś wydumany środek ale o środek z perspektywy
  • którego widać żywą jedność całego pisma według bman zadaniem egy nie jest
  • produkcja nowych dogmatów otw podążanie tym
  • PiS zania i konstytutywna jest tutaj właśnie
  • wiara Bo jeśli kto nie wierzy ten nie może zrozumieć
  • wiary powołaniem teologa czy konkretnie
  • egzegetyczne uchwycenie wydarzeń w piśmie zawartych i dziejących się w zetknięciu człowieka z wydarzeniem wiary
  • czy zatem kościół można zapytać potrzebuje takich teologów i czy taki
  • teolog w ogóle potrzebuje kościoła buman przekonuje i to jest napomnienie dla
  • wszystkich kaznodziejów chyba obojętnie z jakiegokolwiek kościoła że
  • intensywniej teolodzy będą zajmować się naukową teologią tym mniej będą
  • wystawieni na niebezpieczeństwo uszczęśliwiania swoich wiernych z ambony swoimi teoriami teologicznym mylenie
  • kazalnicy z uniwersy katedrą myślenie bulman jest na skroś
  • eklezjologiczny i trzeba to z całą mocą podkreślić dobitnie luterańskie teolog zaznacza że człowiek
  • może spotkać Chrystusa jako słowo Boga jedynie tam gdzie to słowo staje się
  • wydarzeniem a ono nie dzieje się inaczej niż w kościele poprzez Zwiastowanie
  • poprzez głoszenie słowa i przypominam że w ujęciu luterańskim Zwiastowanie słowa
  • odbywa się zawsze dwojako poprzez głoszenie słowa Także w postaci
  • sakramentu prawdziwego Ciała i Krwi Chrystusa człowiek może spotkać
  • Chrystusa jako słowo jedynie tam gdzie to słowo staje się wydarzeniem i dzieje
  • się tak zwiastowaniu Kościoła które przeszłą historię Jezusa uobecnia w
  • sądzie i przebaczeniu śmierci i życiu po prostu czyni
  • wydarzen te pokuj wnie luterański asek operowanie
  • między przeciwieństwami odnalezienie w tejże dychotomii w tym
  • można powiedzieć wzajemnym przenikaniu się jakieś egzystencjalnej równowagi albo właśnie celebrowanie wręcz tej
  • nierównowagi że Bogiem terz właśnie
  • przez że rzuca go w obszar oddalenia używa pojęcia goe Bożego oddalenia ale
  • jednocześnie Bóg jest bogiem przyszłości ponieważ podtrzymuje swoje roszczenie swoją
  • troskę swoją miłość do człowieka opowiadając się za grzesznikiem otwierając mu nową przyszłość poprzez
  • przebaczenie Czym jest zatem wiara wiara jest
  • zatem orędzia czyli kyg o Jezusie Chrystusie
  • ale znów nie chodzi o bezkrytyczne autorytatywne przyjęcie
  • jakiegoś historycznego założenia ale to o to że wiara zakłada rozumienie które
  • pozwala wierzącemu na pewność wiary a wiara jest pewnością którą czyni sam
  • Chrystus on sam Jest historią zbawienia a sformułowania teologiczne są na tyle
  • prawdziwe ile Bogu spodoba się uczynić je prawdziwymi i tutaj bardzo mocno
  • przebija to co łączy bumara razem z innymi teologi dialektyczny między
  • innymi z bartem która łączyła go przyjaźń aczkolwiek nie we wszystkim się
  • zgadzali bup podkreśla że słowo uobecnia
  • się w konkretnym przeżywaniu wiary A ta nie podlega jedynie drobnym drganiom czy
  • delikatnej redefinicji zy wiara skazana jest na walkę na
  • rozkołys na zmaganie zwątpienie drżenie o własne zbawienie udrękę i pełne
  • Niepokoju oczekiwanie a zatem wszystko to co Luter określał jako
  • an dla buman biorąc pod uwagę jego biografię i trudny czas uwikłania
  • kościoła ewangelickiego niemieckich chrześcijan w zbrodniczy system Rzeszy miało to
  • oż chodzi egzystencj egzystencj teologicznego bycia u
  • buman ją również pokazują pewne dramatyczne wydarzenia jakie miały miejsce niedługo będzie kolejna
  • rocznica w nocy znane jako noc Kryształowa z 9
  • nach list 1938 rman wówczas światowej sławy teolog w
  • Marburgu przyszedł na zajęcia jak co ran kazał otworzyć okna sali wykładowej by
  • studenci Poczuli swą dymu palących się synagog palące się synagogi w Marburgu
  • żeby Poczuli duch panującą w powietrzu po spalonej synagodze po czym po
  • dłuższej chwili bez modlitwy A każdy swój wykład zaczynał modlitwą oświadczył gdy synagogi się palą nie
  • możemy odbywać wykładów Zresztą bulman o czym mało osób
  • wie był mocno zaangażowany również w pomoc Żydom czy profes nie tylko student
  • swoim studentom przyszłym również teologom i filozofom jednym z nich był
  • jego wybitny uczeń Hans któremu pozwolił się wydostać z Niemiec także jego kolega Uniwersytecki
  • filolog lender któremu pomógł również wydostać się z obozu koncentracyjnego wielu swoim studentom pomagał ale
  • pomagał również poprzez swoją działalność naukową ponieważ już był wtedy bardzo znanym poza Europą
  • teologiem ewangelickim stąd też nie wahał się publikować negatywnych opinii
  • na temat niektórych na temat chociażby prób zawłaszczania teologii ewangelickiej
  • przez zwolenników Hitlera przez niemieckich chrześcijan pisał bardzo ciekawe
  • opinie nie tylko w kontekście bieżącej teologii wydarzeń bieżącej teologii
  • ewangelickiej ale również odnosił się do bieżących wydarzeń ja chociażby jego
  • znane wotum gdy sprzeciwiał się wyłączaniu czy dyskryminowani osób
  • niewidomych które nie miały aryjskiego pochodzenia
  • demitologizacja wiąże
  • ZOL demitologizacja myślimy od razu o rudolfie jedak Należy podkreślić że
  • termin ten podobnie jak wiele innych pojęć teologicznych po wielokroć
  • zmieniał znaczenie i co ważne nie został sformułowany po raz pierwszy przez
  • bman wydaje się że
  • pojęcie w recenzji etyki wybitnego liberalnego teologa Wilhelma Hermana który był
  • nauczycielem zarówno Barta jak i bulman pochowany jest na tym samym cmentarzu niedaleko Zresztą od Rudolfa bulman
  • tutaj jeszcze mała dygresja a propos bulman na jego grobie
  • na z żydowskim zwyczajem umieszczane są kamyki które umieszcza się dla tych na
  • grobach któzy zasłużyli się do Żydów te kamyki są donoszone Właściwie w każdym
  • podejrzewam tygodniu grób Może niezbyt zadbany ale te Kamiki wyglądają na jakby
  • no nie wiem czy ktoś je zrzuca czy nie Nie sądzę ale jest ich naprawdę naprawdę dużo i w okolicy grobu nie zauważyłem
  • żadnych innych kamyków tylko tylko na grobie na grobie Rudolfa buman i jego żony Heleny
  • bman która go oczywiście w tym wszystkim wspiera oprócz wspomnianego
  • strat inne znaczenie demitologizacji w sensie Racjonalizacji pojawia się w
  • 1928 roku u teologa specjalist Starego Testamentu Wilhelma caspariego co
  • ciekawe kolegi bman z Uniwersytetu Wrocławskiego udokumentowane Są również
  • inne użycia terminów właśnie przez ucznia Hans joas czy wybitnego filozofa
  • Teodora adorno jednak Jak już powiedziałem największy rozgłos pojęcie demitologizacji zdobyło właśnie w ujęciu
  • bulman i związane jest z wykładem w aspir Bach w 1941 roku to był wykład otwarty
  • wcześniej ten sam wykład Został wygłoszony dla zamkniętego grona teologów i cytat chyba najbardziej znany
  • z tego wykładu nie można używać światła elektrycznego i odbiornika radiowego
  • korzystać w przypadku choroby z nowoczesnych środków medycznych i klinicznych a jednocześnie wierzyć w świat duchów i
  • cudów Nowego Testamentu to właśnie bodajże najbardziej znane zdanie z wykładu bman
  • które stało się kamieniem obrazy i pretekstem do generalnego ataku na marburski teologa buman zaznacza że
  • demitologizacja jest szczególnym przypadkiem egzystencjalnej interpretacji pisma a jej celem nie jest
  • likwidacja nie jest relatywizacja czy unieważnienie Nowego Testamentu ale
  • wręcz przeciwnie coś zupełnie innego demitologizacja nie oznacza usunięcie
  • tego wszystkiego co wpisuje się w mityczny trójpoziomowy biblijny obraz świata nie oznacza również usunięcie
  • mitu w jego rozlicznych manifestacjach ale takie uwolnienie się podkreślam nie
  • pozbycie się ale uwolnienie od mitycznego obrazu świata aby umożliwić
  • nowoczesnemu człowiekowi zrozumienie Zwiastowania
  • kator wyrażających świadomość egzystencjalną epok minionych chodzi więc o egzystencjalne otwarcie na to Co
  • może kryć się w zwiastowe A jeśli zatem mówimy o
  • preegzystencja
  • a zrozumienie Co Bóg chce nam powiedzieć poprzez historię i eschatologiczne
  • wydarzenie Jezusa Chrystusa Co to znaczy eschatologiczne wydarzenie Chrystusa
  • chodzi o zbawcę który dzieje się tu i teraz chodzi o Chrystusa obecnego w
  • Zwiastowanie buman nie chce ani zacierać ani
  • redukować to co mityczne wręcz przeciwnie UA nie oferuje obiektywnego
  • obrazu świata a jest wyrazem określonego samo zrozumienia człowieka ukazując to
  • co boskie jako ludzkie A to co transcendentne jako iman
  • tutejsze mit znosi zasadniczo granice między tym co ludzkie i boskie a zatem
  • mityczne ujęcie wiary jest etapem do zrozumienia głębi wiary jej ryzyka co w
  • dramatyczny sposób widać w krzyżu w jaki sposób Bóg pozwalając na ukrzyżowanie Jezusa
  • wzniósł krzyż dla nas wierzyć w krzyż nie Znaczy wpatrywać się w mityczny
  • proces który dopełni się gdzieś poza nami gdzieś w historii czy poza naszym
  • światem Nie chodzi też Na patrzenie na krzyż jako obiektywne wydarzenie które Bóg zalicza nam na naszą korzyść
  • przypisuje jako naszą sprawiedliwość ale wierzyć w krzyż ozacza
  • w swój własny dać ukrzyżować się z Chrystusem właśnie wiarę w tego
  • ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa którą spotykamy nie inaczej jak w zjast nowu kościelnym bulman
  • nazywa prawdziwą wiarą wielkanocną i Jak się można domyśleć
  • program demitologizacji Nowego Testamentu wywołał skrajne reakcje w ewangelickim środku środowisku
  • kościelnym od akceptacji do odrzucenia także
  • wyznający z kórym się identyfikował nao korzyść pracowa w pierwszym gorącym okresie
  • dyskusji wsparcie przyszło ze strony znanego wrocławianina
  • Bona 1942 roku bon komentując wykład
  • zbach stwierdził że cieszy się iż
  • buman pod
  • Bon oskarżył aranc i faryzeizm nazywając prawdziwym wstydem dla kościoła
  • wyznającego cytat chętnie Porozmawiałbym z buman o tym i chciałbym się wystawić na przeciąg
  • jaki od niego płynie ale okno należy później znowu zamknąć gdyż w przeciwnym
  • razie ci bardziej podatni mogą się przeziębić jednak bon to jest też
  • Ciekawe jakby miał jedno za złe co napisał już w jednym z
  • więziennych listów stel bulman nie poszedł wystarczająco daleko
  • nie tylko mitologiczne ale także religijne pojęcia należy poddać nier religijnej interpretacji i bulman
  • zaznacza że egzystencjalnie rozumiana wiara chrześcijańska polega raczej na wierze w
  • Chrystusa jako wyzwoliciela od prawa i śmierci niż na
  • przemówieniu radiowym dla szwajcarów 1953 bulan stwierdził że nie jesteśmy
  • tymi którymi wydaje się nam że jesteśmy i tu już cały czas widać także poprzednich etapach ogromne wpływy jego
  • Przyjaźni Zresztą byli w pewnym okresie przeszli też na ty co w
  • tamtych pod wykład heidera na odwrót i mówi w
  • przemówieniu radiowym nie jesteśmy tymi którzy którymi wydaje się nam że jesteśmy
  • jesteśmy tymi którzy są w świetle łaski bożej jesteśmy czym tu i teraz nigdy nie
  • jesteśmy właśnie to jest naszym właściwym byciem To jest nasza wiara
  • bożonarodzeniowa patz Przypominając sobie naszą rozmowę o
  • teologii o kowbojach w sierpniu mieliśmy rozmowe
  • jest to wywiad który jest do przeczytania na ekumenizm.pl ja z całą taką prowokacją dziennikarską że tak
  • powiem zadałem panu rektorowi pytanie A po co w ogóle ta teologia tak Po co ludziom ta teologia jest tyle
  • wspaniałych rzeczy których można robić po co ludzie w ogóle studiują teologię i
  • pan rektor Bardzo zręcznie z z tego wybrnął
  • wur zdradza natomiast dlaczego tywi mwi o tym dlatego że podobne pytanie zadano
  • butowi na 7 lat przed śmiercią może nie o kowbojach ale Jaką radę ma dla
  • młodszego pokolenia studentów teologii powiedział wtedy troszcie się o ogólne kształcenie o
  • wiedzę ogólną uprawiajcie teologi jak naukę i nigdy nie pytajcie się podczas studiów
  • co można z teologią zrobić Co można zrobić z teologią w praktyce ale po prostu pytajcie o prawdę
  • To czego się w ten sposób można nauczyć i dowiedzieć samo się sprawdzi W
  • praktyce ję czasu 3 minuty akurat akurat gdyż
  • mówiłem o
  • wrocławskim jesteśmy w sali Benedykta x Józefa ringera a ponieważ mam ogromną
  • słabość do tego teologa nie tylko dlatego że na jego temat pisałem rozprawę
  • doktorską ale też ze względu na to że Benedykt x czy Józef racinger był
  • bardzo mocno związany z ewangelickim światem teologicznym zdania się różnią
  • czy rzeczywiście był wielkim znawcą czy zupełnie nie zrozumiał intencji teologii ewangelickiej ale jak może Państwo
  • wiedzą w testamencie duchowym duchowym Benedykta XV Zasadniczo nie pojawia się
  • wielu teologów katolickich za to pojawia się cała plejada luterańskich teologów i pojawia się bulman ktoś kiedyś złośliwie
  • stwierdził że przy okazji jego słynnych tekstów Benedykta XV trylogii o Jezusie
  • Jezusie z Nazaretu częściej wspomina bulman niż Ducha Świętego jest to jakiś
  • na pewno wskaźnik Tym bardziej że te wpływy bulman na Józefa ringera są dosyć
  • są dosyć widoczne i widać to chociażby na przykładzie na
  • przykładzie pojęcia nie tylko demitologizacji które też podejmuje w analizie krytycznej
  • Benedykt x ale widać również to w kontekście słynnej przemowy frb burskiej
  • którą Benedykt wygłosił podczas pielgrzymki do Niemiec mówiąc oświatowi kościoła oczywiście krytyka
  • Benedykta to odnosiło się przede wszystkim odczytane
  • tak to był jako krytyka do kościoła rzymskokatolickiego w Niemczech zbyt skostniałe w tych strukturach
  • ramach państwowych który co prawda jest bardzo bogaty i dysponuje wieloma różnymi zasobami ale zasadniczo dopuścił
  • do tego że Niemcy stały się na powrót krajem misyjnym
  • natomiast natomiast stwierdzenie od bulman i tak samo
  • również widać tutaj pewne podobieństwa między bulman i benedyktem XV jeżeli
  • chodzi o krytykę współczesnego świata świata który bulman rozumie w
  • sposób sposób podobny świata który przestaje zadawać pytanie o prawdę
  • świata który relatywizuje samego siebie Jakie jest tym wszystkim kończąc miejsce kościoła są to wydaje mi się słowa które
  • równie dobrze mógłby powiedzieć Benedykt XV i tym cytatem Rudolfa
  • pochodzącego Zresztą z komentarza do Ewangelii Jana czyli późniejsze dzieło bulman zakończę swoje wystąpienie do
  • istoty kościoła należy właśnie to być wewnątrz świata eschatologiczne
  • światowi trzeba być zborem eschatologiczny światowi zbór Kościół
  • nie może dać się uwieść przez nienawiść do świata stając się niewierny swojemu
  • powołaniu ale zbór nie może dać się również zmonopolizować przez historię
  • świata nie może rozumieć się jako czynnik kulturowy w syntezie ze światem
  • to ukazanie napięcia między zwróceniem się ku światu ale też
  • światowi między tymi dwoma można powiedzieć przeciwieństwami dzieje się
  • właśnie wiara Wiara jak ją rozumiał bulman w kontekście kościelnym w
  • kontekście przede wszystkim Krzyża i zmartwychwstania dziękuję
  • bardzo
Pobierz transkrypcję (TXT)