TRANSKRYPCJA: "Wiara a egzystencja (R. Bultmann) – dr Dariusz Bruncz" Data publikacji: 09.11.2023 Długość: 30:33 --- [0:05] doktor bruncz jest redaktorem naczelnym serwisu ekumenizm.pl jest dziennikarzem [0:05] doktor bruncz jest redaktorem naczelnym serwisu ekumenizm.pl jest dziennikarzem [0:12] publicystą lektorem języka niemieckiego na Politechnice Warszawskiej stopień [0:18] doktora uzyskał w Instytucie germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego [0:24] zajmuje się heeger dzisiaj bulem w prowadzi zajęcia w tym roku [0:31] prowadzi zajęcia z ekumenizmu dla studentów C roku z czego jako dziekan [0:38] wst Bardzo się cieszę i Dariuszu Serdecznie cię zapraszam [0:45] tutaj z mównic wiara a egzystencja u Rudolfa [0:52] bulman Dzień dobry serdecznie witam bardzo dziękuję zaproszenie do [0:58] wygłoszenia mała Przepraszam poprawka doktorat był nie o heidegger [1:05] chociaż heidegger występował ale o benedykcie 16 natomiast przejdę ale do Ben 16 za [1:13] chwilkę też wrócę Pod koniec naszego naszego mojego [1:18] referatu do heideggera też tak to na pewno to na pewno Może nie tak bardzo [1:24] jak do Benedykta W końcu trzeba uwzględnić z w sali w której jesteśmy w miejscu w którym jesteśmy [1:30] więc wiara egzystencja Czyż można wymyślić bardziej bulman [1:36] tytuł wystąpienia niż wiara i egzystencja i pewnie można uwzględniając choćby inne terminy kojarzone z Rudolfem [1:44] banem jak choćby demitologizacja termin który zasadniczo wywołuje do dziś u jednych wręcz taki [1:52] sakralny zachwyt a u innych No cóż psychosomatyczny odruch odrzucenia [1:59] niemniej zanim o teologi to trochę właśnie o [2:04] dolnośląskim bo Znajdujemy się właśnie we Wrocławiu miejscu bez przesady można [2:09] powiedzieć Zaprawdę bult manowsk którego niemożliwe pominąć nie tylko w samej [2:15] biografii bman ale również w jego twórczości jak wiemy W 1811 roku [2:22] rozpoczął swoją działalność Wydział teologii ewangelickiej był też Wydział tei [2:28] katolickiej ewang kat mimo różnic wpół istniały obok [2:35] siebie w porównaniu do innych pruskich wydziałów teologicznych Wydział teologii [2:41] ewangelickiej we Wrocławiu uchodził za młodą uczelni słyszeliśmy [2:49] składał on się również z teologów którzy pochodzili między innymi gł wiad ką [2:56] bardzo bardziej że uczelnia gdzie Studiowałem przez 5 [3:01] lat i Należy również podkreślić że Wrocław był tym miejscem w którym [3:09] szlifował się właśnie talenty teologiczne i powstawały dzieła dzieła bez których rozumienie [3:15] wiary i egzystencji byłoby dzisiaj o wiele uboższe jeśli [3:21] niemożliwe Wrocławski Wydział Teologiczny uznawane był za dobry [3:26] początek albo bardzo dobry początek dobrze Albo jeszcze lepiej zapowiada się [3:31] Karier teologicznych stąd też nie dziwi fakt że to właśnie we Wrocławiu Rudolf bulman objął swoje pierwsze stanowisko [3:39] Akademickie to było w październiku 1916 roku został profesorem nadzwyczajnym [3:46] Nowego Testamentu ale Wśród ofert jakie zgłaszał co semestr były również wykłady [3:51] z teologii systematycznej historii kościoła z Wrocławia konkretnie z dwóch miejsc we Wrocławiu gdzie mieszkał [3:58] buman 33 Dziś jak udało mi się sprawdzić Mikulicza Radeckiego ulica [4:05] i ufa 15 wybrzeże Ludwika pastera Pisał listy dzieła teologiczne ale też bardzo [4:14] dużo bajek buman był również osobą która chętnie tworzyła bajki dla swoich [4:21] najbliższych dla swoich studentów zachowało się bardzo wiele wpisów dla swoich [4:27] dzieci do swojej narzeczonej bo właśnie okres Wrocławski to też okres zakochania [4:33] i w tym czasie z Wrocławia również bulman Pisał [4:39] listy miłosne do swojej przyszłej małżonki Heleny Feldman not jego byłej [4:45] studentki którą poznał Na kursie języka greckiego ale ślubu nie wzięli we Wrocławiu ślub [4:52] wzięli wen i później żę sprowadził tutaj [4:58] Wrocławia we Wrocławiu i to bardzo konkretny urodziły się buman dwie córki [5:05] Anti iz i tutaj też rodzina bulman doświadczyła trudów wojny i co ciekawe [5:13] zachowały się też trzy kazania z okresu Wrocławskiego buman w [5:18] sumie wygłosił 150 Kazań chociaż nie był ordynowany duchownym ale jak podkreśla [5:23] luterańskie rozumienie urzędu w sposób oczywisty sankcjonuje każdego teologa do wygłaszania Kaz [5:31] z tych trze zachowanych Kaza one są Właściwie poświęcone trudnym kwestiom [5:37] jakże aktualnym kwestią wojny kazania te wygłaszał w [5:42] nieistniejącym już kościele pamięci Maryi Luizy który został zburzony w czasie I Wojny Światowej we Wrocławiu [5:50] przyjaźnił się z księżmi Wilhelmem [5:55] [Muzyka] i angażował również politycznie choć sam [6:02] formalnie do żadnej partii nie należał i tutaj znów pojawia się ciekawostka związana z bulem w kontekście [6:10] ekumenicznym buman w partii która nazywa się de [6:16] demokrat niemiecka partia Demokratyczna chociaż nie był jej członkiem był odpowiedzialny za grupę roboczą w której [6:23] uczestniczyła pewna młoda studentka odpowiedzialna [6:30] światopoglądu i buman wspomagał tą grupę i również tą studentkę ową studentką [6:36] dobrze znaną buwi bo chodziła do niego na lekturę greckich tekstów była Edyta [6:42] Stein i jeszcze inna okoliczność oddająca intelektualny klimat Wrocławia [6:47] na początku XX wieku to właśnie niedaleko stąd na bulwarach Odrzańskich [6:53] bulman spacerował wraz z innym teologiem bardziej znanym jako filoz religi [6:59] teologiem ewangelickim [7:05] przedstawicielem Rudolfem autorem klasycznego dzieła das świętość dzieła [7:11] które także powstało we Wrocławiu zachowało się wspomnienie z jednego z [7:16] takich spacerów gdy właśnie ot to w tajemniczy buman w treść nie opublikowanego jeszcze dzieła [7:24] i może jeszcze na końcu chociaż bard [7:30] ukazująca bulowski charakter Wrocławia to fakt że to właśnie we Wrocławiu [7:35] powstało jedno z najważniejszych dzieł bman i zasadniczo klasyczna pozycja [7:40] współczesnej biblistyki historia tradycji synoptycznej która wymagałaby [7:47] osobnego referatu także także widzimy że bulman i Wrocław to nie tylko drobna [7:56] przygoda czyny epizod biograficzny co prawda były to tylko lata [8:03] 1916 do 19 roku kiedy później przyjął powołanie na profesora [8:10] Nowego Testamentu W gissen Później wrócił do swojego ukochanego marburga natomiast bulman z Wrocławiem [8:17] był związany egzystencjalnie teologicznie i rodzinnie Ale przejdźmy do wiary [8:27] egzystencji wiara i egzystencja C też powołanie teologa są dla bman [8:32] nierozerwalnie ze sobą związane i już w swoich najciezszy [8:38] pismach widać że jego najwcześniejszych pismach widać że wiara nie jest dla [8:44] niego jedynie czy w ogóle uznawani za prawdziwym i takich czy innych [8:50] sformułowań On używa takiego sformułowania [8:55] ale jest przekonaniem zetknięcia z ostateczną [9:03] nieuwarunkowane się wymie kyg skonkretyzowane w Chrystusie [9:09] ukrzyżowanym i zmartwychwstały owo doświadczenie wiary jest kluczowe dla [9:15] egzegeta habilitacyjnej poświęconej egzegez Teodora z mopsuestii przekonuje [9:21] że zadanie eget zadanie teologa polega na tym aby dać sobie powiedzieć [9:30] pismu przemówić używa terminu Gdzie znajduje się środek pisma [9:37] jego istota chodzi Nie o jakiś wydumany środek ale o środek z perspektywy [9:44] którego widać żywą jedność całego pisma według bman zadaniem egy nie jest [9:52] produkcja nowych dogmatów otw podążanie tym [9:58] PiS zania i konstytutywna jest tutaj właśnie [10:03] wiara Bo jeśli kto nie wierzy ten nie może zrozumieć [10:09] wiary powołaniem teologa czy konkretnie [10:17] egzegetyczne uchwycenie wydarzeń w piśmie zawartych i dziejących się w zetknięciu człowieka z wydarzeniem wiary [10:26] czy zatem kościół można zapytać potrzebuje takich teologów i czy taki [10:31] teolog w ogóle potrzebuje kościoła buman przekonuje i to jest napomnienie dla [10:38] wszystkich kaznodziejów chyba obojętnie z jakiegokolwiek kościoła że [10:44] intensywniej teolodzy będą zajmować się naukową teologią tym mniej będą [10:50] wystawieni na niebezpieczeństwo uszczęśliwiania swoich wiernych z ambony swoimi teoriami teologicznym mylenie [10:57] kazalnicy z uniwersy katedrą myślenie bulman jest na skroś [11:03] eklezjologiczny i trzeba to z całą mocą podkreślić dobitnie luterańskie teolog zaznacza że człowiek [11:10] może spotkać Chrystusa jako słowo Boga jedynie tam gdzie to słowo staje się [11:16] wydarzeniem a ono nie dzieje się inaczej niż w kościele poprzez Zwiastowanie [11:23] poprzez głoszenie słowa i przypominam że w ujęciu luterańskim Zwiastowanie słowa [11:29] odbywa się zawsze dwojako poprzez głoszenie słowa Także w postaci [11:34] sakramentu prawdziwego Ciała i Krwi Chrystusa człowiek może spotkać [11:40] Chrystusa jako słowo jedynie tam gdzie to słowo staje się wydarzeniem i dzieje [11:47] się tak zwiastowaniu Kościoła które przeszłą historię Jezusa uobecnia w [11:52] sądzie i przebaczeniu śmierci i życiu po prostu czyni [11:57] wydarzen te pokuj wnie luterański asek operowanie [12:06] między przeciwieństwami odnalezienie w tejże dychotomii w tym [12:12] można powiedzieć wzajemnym przenikaniu się jakieś egzystencjalnej równowagi albo właśnie celebrowanie wręcz tej [12:22] nierównowagi że Bogiem terz właśnie [12:27] przez że rzuca go w obszar oddalenia używa pojęcia goe Bożego oddalenia ale [12:35] jednocześnie Bóg jest bogiem przyszłości ponieważ podtrzymuje swoje roszczenie swoją [12:42] troskę swoją miłość do człowieka opowiadając się za grzesznikiem otwierając mu nową przyszłość poprzez [12:52] przebaczenie Czym jest zatem wiara wiara jest [12:57] zatem orędzia czyli kyg o Jezusie Chrystusie [13:03] ale znów nie chodzi o bezkrytyczne autorytatywne przyjęcie [13:09] jakiegoś historycznego założenia ale to o to że wiara zakłada rozumienie które [13:15] pozwala wierzącemu na pewność wiary a wiara jest pewnością którą czyni sam [13:21] Chrystus on sam Jest historią zbawienia a sformułowania teologiczne są na tyle [13:27] prawdziwe ile Bogu spodoba się uczynić je prawdziwymi i tutaj bardzo mocno [13:33] przebija to co łączy bumara razem z innymi teologi dialektyczny między [13:38] innymi z bartem która łączyła go przyjaźń aczkolwiek nie we wszystkim się [13:44] zgadzali bup podkreśla że słowo uobecnia [13:50] się w konkretnym przeżywaniu wiary A ta nie podlega jedynie drobnym drganiom czy [13:57] delikatnej redefinicji zy wiara skazana jest na walkę na [14:02] rozkołys na zmaganie zwątpienie drżenie o własne zbawienie udrękę i pełne [14:09] Niepokoju oczekiwanie a zatem wszystko to co Luter określał jako [14:14] an dla buman biorąc pod uwagę jego biografię i trudny czas uwikłania [14:20] kościoła ewangelickiego niemieckich chrześcijan w zbrodniczy system Rzeszy miało to [14:33] oż chodzi egzystencj egzystencj teologicznego bycia u [14:39] buman ją również pokazują pewne dramatyczne wydarzenia jakie miały miejsce niedługo będzie kolejna [14:47] rocznica w nocy znane jako noc Kryształowa z 9 [14:57] nach list 1938 rman wówczas światowej sławy teolog w [15:04] Marburgu przyszedł na zajęcia jak co ran kazał otworzyć okna sali wykładowej by [15:12] studenci Poczuli swą dymu palących się synagog palące się synagogi w Marburgu [15:18] żeby Poczuli duch panującą w powietrzu po spalonej synagodze po czym po [15:24] dłuższej chwili bez modlitwy A każdy swój wykład zaczynał modlitwą oświadczył gdy synagogi się palą nie [15:32] możemy odbywać wykładów Zresztą bulman o czym mało osób [15:39] wie był mocno zaangażowany również w pomoc Żydom czy profes nie tylko student [15:46] swoim studentom przyszłym również teologom i filozofom jednym z nich był [15:51] jego wybitny uczeń Hans któremu pozwolił się wydostać z Niemiec także jego kolega Uniwersytecki [15:57] filolog lender któremu pomógł również wydostać się z obozu koncentracyjnego wielu swoim studentom pomagał ale [16:05] pomagał również poprzez swoją działalność naukową ponieważ już był wtedy bardzo znanym poza Europą [16:11] teologiem ewangelickim stąd też nie wahał się publikować negatywnych opinii [16:18] na temat niektórych na temat chociażby prób zawłaszczania teologii ewangelickiej [16:25] przez zwolenników Hitlera przez niemieckich chrześcijan pisał bardzo ciekawe [16:32] opinie nie tylko w kontekście bieżącej teologii wydarzeń bieżącej teologii [16:38] ewangelickiej ale również odnosił się do bieżących wydarzeń ja chociażby jego [16:44] znane wotum gdy sprzeciwiał się wyłączaniu czy dyskryminowani osób [16:51] niewidomych które nie miały aryjskiego pochodzenia [16:57] demitologizacja wiąże [17:02] ZOL demitologizacja myślimy od razu o rudolfie jedak Należy podkreślić że [17:09] termin ten podobnie jak wiele innych pojęć teologicznych po wielokroć [17:14] zmieniał znaczenie i co ważne nie został sformułowany po raz pierwszy przez [17:20] bman wydaje się że [17:27] pojęcie w recenzji etyki wybitnego liberalnego teologa Wilhelma Hermana który był [17:35] nauczycielem zarówno Barta jak i bulman pochowany jest na tym samym cmentarzu niedaleko Zresztą od Rudolfa bulman [17:42] tutaj jeszcze mała dygresja a propos bulman na jego grobie [17:47] na z żydowskim zwyczajem umieszczane są kamyki które umieszcza się dla tych na [17:55] grobach któzy zasłużyli się do Żydów te kamyki są donoszone Właściwie w każdym [18:03] podejrzewam tygodniu grób Może niezbyt zadbany ale te Kamiki wyglądają na jakby [18:09] no nie wiem czy ktoś je zrzuca czy nie Nie sądzę ale jest ich naprawdę naprawdę dużo i w okolicy grobu nie zauważyłem [18:18] żadnych innych kamyków tylko tylko na grobie na grobie Rudolfa buman i jego żony Heleny [18:26] bman która go oczywiście w tym wszystkim wspiera oprócz wspomnianego [18:32] strat inne znaczenie demitologizacji w sensie Racjonalizacji pojawia się w [18:39] 1928 roku u teologa specjalist Starego Testamentu Wilhelma caspariego co [18:45] ciekawe kolegi bman z Uniwersytetu Wrocławskiego udokumentowane Są również [18:51] inne użycia terminów właśnie przez ucznia Hans joas czy wybitnego filozofa [18:56] Teodora adorno jednak Jak już powiedziałem największy rozgłos pojęcie demitologizacji zdobyło właśnie w ujęciu [19:04] bulman i związane jest z wykładem w aspir Bach w 1941 roku to był wykład otwarty [19:11] wcześniej ten sam wykład Został wygłoszony dla zamkniętego grona teologów i cytat chyba najbardziej znany [19:18] z tego wykładu nie można używać światła elektrycznego i odbiornika radiowego [19:24] korzystać w przypadku choroby z nowoczesnych środków medycznych i klinicznych a jednocześnie wierzyć w świat duchów i [19:31] cudów Nowego Testamentu to właśnie bodajże najbardziej znane zdanie z wykładu bman [19:38] które stało się kamieniem obrazy i pretekstem do generalnego ataku na marburski teologa buman zaznacza że [19:46] demitologizacja jest szczególnym przypadkiem egzystencjalnej interpretacji pisma a jej celem nie jest [19:53] likwidacja nie jest relatywizacja czy unieważnienie Nowego Testamentu ale [19:58] wręcz przeciwnie coś zupełnie innego demitologizacja nie oznacza usunięcie [20:04] tego wszystkiego co wpisuje się w mityczny trójpoziomowy biblijny obraz świata nie oznacza również usunięcie [20:11] mitu w jego rozlicznych manifestacjach ale takie uwolnienie się podkreślam nie [20:17] pozbycie się ale uwolnienie od mitycznego obrazu świata aby umożliwić [20:23] nowoczesnemu człowiekowi zrozumienie Zwiastowania [20:29] kator wyrażających świadomość egzystencjalną epok minionych chodzi więc o egzystencjalne otwarcie na to Co [20:38] może kryć się w zwiastowe A jeśli zatem mówimy o [20:43] preegzystencja [20:58] a zrozumienie Co Bóg chce nam powiedzieć poprzez historię i eschatologiczne [21:03] wydarzenie Jezusa Chrystusa Co to znaczy eschatologiczne wydarzenie Chrystusa [21:09] chodzi o zbawcę który dzieje się tu i teraz chodzi o Chrystusa obecnego w [21:18] Zwiastowanie buman nie chce ani zacierać ani [21:24] redukować to co mityczne wręcz przeciwnie UA nie oferuje obiektywnego [21:30] obrazu świata a jest wyrazem określonego samo zrozumienia człowieka ukazując to [21:37] co boskie jako ludzkie A to co transcendentne jako iman [21:42] tutejsze mit znosi zasadniczo granice między tym co ludzkie i boskie a zatem [21:48] mityczne ujęcie wiary jest etapem do zrozumienia głębi wiary jej ryzyka co w [21:54] dramatyczny sposób widać w krzyżu w jaki sposób Bóg pozwalając na ukrzyżowanie Jezusa [22:02] wzniósł krzyż dla nas wierzyć w krzyż nie Znaczy wpatrywać się w mityczny [22:08] proces który dopełni się gdzieś poza nami gdzieś w historii czy poza naszym [22:14] światem Nie chodzi też Na patrzenie na krzyż jako obiektywne wydarzenie które Bóg zalicza nam na naszą korzyść [22:21] przypisuje jako naszą sprawiedliwość ale wierzyć w krzyż ozacza [22:26] w swój własny dać ukrzyżować się z Chrystusem właśnie wiarę w tego [22:33] ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa którą spotykamy nie inaczej jak w zjast nowu kościelnym bulman [22:41] nazywa prawdziwą wiarą wielkanocną i Jak się można domyśleć [22:47] program demitologizacji Nowego Testamentu wywołał skrajne reakcje w ewangelickim środku środowisku [22:54] kościelnym od akceptacji do odrzucenia także [22:59] wyznający z kórym się identyfikował nao korzyść pracowa w pierwszym gorącym okresie [23:07] dyskusji wsparcie przyszło ze strony znanego wrocławianina [23:12] Bona 1942 roku bon komentując wykład [23:17] zbach stwierdził że cieszy się iż [23:23] buman pod [23:29] Bon oskarżył aranc i faryzeizm nazywając prawdziwym wstydem dla kościoła [23:34] wyznającego cytat chętnie Porozmawiałbym z buman o tym i chciałbym się wystawić na przeciąg [23:42] jaki od niego płynie ale okno należy później znowu zamknąć gdyż w przeciwnym [23:47] razie ci bardziej podatni mogą się przeziębić jednak bon to jest też [23:53] Ciekawe jakby miał jedno za złe co napisał już w jednym z [23:59] więziennych listów stel bulman nie poszedł wystarczająco daleko [24:06] nie tylko mitologiczne ale także religijne pojęcia należy poddać nier religijnej interpretacji i bulman [24:14] zaznacza że egzystencjalnie rozumiana wiara chrześcijańska polega raczej na wierze w [24:21] Chrystusa jako wyzwoliciela od prawa i śmierci niż na [24:32] przemówieniu radiowym dla szwajcarów 1953 bulan stwierdził że nie jesteśmy [24:40] tymi którymi wydaje się nam że jesteśmy i tu już cały czas widać także poprzednich etapach ogromne wpływy jego [24:48] Przyjaźni Zresztą byli w pewnym okresie przeszli też na ty co w [24:56] tamtych pod wykład heidera na odwrót i mówi w [25:04] przemówieniu radiowym nie jesteśmy tymi którzy którymi wydaje się nam że jesteśmy [25:09] jesteśmy tymi którzy są w świetle łaski bożej jesteśmy czym tu i teraz nigdy nie [25:18] jesteśmy właśnie to jest naszym właściwym byciem To jest nasza wiara [25:24] bożonarodzeniowa patz Przypominając sobie naszą rozmowę o [25:30] teologii o kowbojach w sierpniu mieliśmy rozmowe [25:35] jest to wywiad który jest do przeczytania na ekumenizm.pl ja z całą taką prowokacją dziennikarską że tak [25:43] powiem zadałem panu rektorowi pytanie A po co w ogóle ta teologia tak Po co ludziom ta teologia jest tyle [25:49] wspaniałych rzeczy których można robić po co ludzie w ogóle studiują teologię i [25:54] pan rektor Bardzo zręcznie z z tego wybrnął [25:59] wur zdradza natomiast dlaczego tywi mwi o tym dlatego że podobne pytanie zadano [26:06] butowi na 7 lat przed śmiercią może nie o kowbojach ale Jaką radę ma dla [26:13] młodszego pokolenia studentów teologii powiedział wtedy troszcie się o ogólne kształcenie o [26:21] wiedzę ogólną uprawiajcie teologi jak naukę i nigdy nie pytajcie się podczas studiów [26:29] co można z teologią zrobić Co można zrobić z teologią w praktyce ale po prostu pytajcie o prawdę [26:37] To czego się w ten sposób można nauczyć i dowiedzieć samo się sprawdzi W [26:43] praktyce ję czasu 3 minuty akurat akurat gdyż [26:50] mówiłem o [26:56] wrocławskim jesteśmy w sali Benedykta x Józefa ringera a ponieważ mam ogromną [27:02] słabość do tego teologa nie tylko dlatego że na jego temat pisałem rozprawę [27:08] doktorską ale też ze względu na to że Benedykt x czy Józef racinger był [27:15] bardzo mocno związany z ewangelickim światem teologicznym zdania się różnią [27:20] czy rzeczywiście był wielkim znawcą czy zupełnie nie zrozumiał intencji teologii ewangelickiej ale jak może Państwo [27:28] wiedzą w testamencie duchowym duchowym Benedykta XV Zasadniczo nie pojawia się [27:33] wielu teologów katolickich za to pojawia się cała plejada luterańskich teologów i pojawia się bulman ktoś kiedyś złośliwie [27:39] stwierdził że przy okazji jego słynnych tekstów Benedykta XV trylogii o Jezusie [27:46] Jezusie z Nazaretu częściej wspomina bulman niż Ducha Świętego jest to jakiś [27:51] na pewno wskaźnik Tym bardziej że te wpływy bulman na Józefa ringera są dosyć [27:58] są dosyć widoczne i widać to chociażby na przykładzie na [28:03] przykładzie pojęcia nie tylko demitologizacji które też podejmuje w analizie krytycznej [28:10] Benedykt x ale widać również to w kontekście słynnej przemowy frb burskiej [28:18] którą Benedykt wygłosił podczas pielgrzymki do Niemiec mówiąc oświatowi kościoła oczywiście krytyka [28:25] Benedykta to odnosiło się przede wszystkim odczytane [28:31] tak to był jako krytyka do kościoła rzymskokatolickiego w Niemczech zbyt skostniałe w tych strukturach [28:38] ramach państwowych który co prawda jest bardzo bogaty i dysponuje wieloma różnymi zasobami ale zasadniczo dopuścił [28:46] do tego że Niemcy stały się na powrót krajem misyjnym [28:52] natomiast natomiast stwierdzenie od bulman i tak samo [28:59] również widać tutaj pewne podobieństwa między bulman i benedyktem XV jeżeli [29:04] chodzi o krytykę współczesnego świata świata który bulman rozumie w [29:09] sposób sposób podobny świata który przestaje zadawać pytanie o prawdę [29:15] świata który relatywizuje samego siebie Jakie jest tym wszystkim kończąc miejsce kościoła są to wydaje mi się słowa które [29:22] równie dobrze mógłby powiedzieć Benedykt XV i tym cytatem Rudolfa [29:28] pochodzącego Zresztą z komentarza do Ewangelii Jana czyli późniejsze dzieło bulman zakończę swoje wystąpienie do [29:36] istoty kościoła należy właśnie to być wewnątrz świata eschatologiczne [29:43] światowi trzeba być zborem eschatologiczny światowi zbór Kościół [29:49] nie może dać się uwieść przez nienawiść do świata stając się niewierny swojemu [29:55] powołaniu ale zbór nie może dać się również zmonopolizować przez historię [30:01] świata nie może rozumieć się jako czynnik kulturowy w syntezie ze światem [30:08] to ukazanie napięcia między zwróceniem się ku światu ale też [30:15] światowi między tymi dwoma można powiedzieć przeciwieństwami dzieje się [30:20] właśnie wiara Wiara jak ją rozumiał bulman w kontekście kościelnym w [30:25] kontekście przede wszystkim Krzyża i zmartwychwstania dziękuję [30:31] bardzo --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl