Tajemnice Biblii: Lilith – kobieta wyzwolona czy krwiożerczy demon? Cz. II
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Tajemnice Biblii: Lilith - kobieta wyzwolona czy krwiożerczy demon? Cz. II | EWST online
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- Dzień dobry państwu jest wtorek godzina 1900 zaczynamy wst online dzisiaj druga
- część spotkania poświęconego jest z
- Wojciechowska która Opowie nam co dalej co dalej i spróbuję też
- odpowiedzieć na to pytanie czy czym czy kim w rzeczywistości lilit jest była czy
- krwiożerczy demonem czy właśnie symbolem feminizmu symbolem kobiety
- wyzwolonej a może jednym i drugim Kalina Witam C bardzo serdecznie i już nie
- przedłużając zapraszam Ja również bardzo serdecznie witam i zapraszam na tę drugą część która
- rzeczywiście będzie poświęcona teraz już mniej może temu demonicznego
- zająć to nas będzie też prowadzić właśnie do takiego
- feministycznego spojrzenia na Lil No właśnie skończyliśmy na takich
- wizerunkach pochodzących z mitologii babilońskiej A dzisiaj przejdziemy do
- tekstów
- rabinicznych które oparte są przede wszystkim na księdze Izajasza i też z
- jednej strony utożsamiają lilit z demonem działającym w nocy bo pamiętamy że nasze poprzednie
- spotkanie rozpoczęliśmy od cytatu z Księgi Izajasza właśnie na temat na temat lilit z
- drugiej strony Zobaczymy że w średniowieczu idą troszkę troszkę dalej
- a więc mamy dwa takie charakterystyczne teksty które nawiązują do
- w traktacie szabat jest mowa o tym że żaden mężczyzna nie może spać samotnie w domu ktokolwiek śpi w domu sam ten
- niechybnie dostanie się w sidła Lil Czyli widać że nie tylko kobiety
- narażone są na szkodliwe działanie lilit pamiętamy właśnie że lilit zagrażała
- młodym kobietom zwłaszcza matką matką ciężarnym kobiet cie porodu C kobietą
- tuż po porodzie ale też i mężczyźni są zagrożeni działalnością lilit tylko
- oczywiście w inny sposób warto więc się ożenić żeby nie wracać i nie spędzać
- samotnej nocy w pustym domu Tutaj też warto dodać jedną taką uwagę że
- to spisanie Talmudu babilońskiego z którego pochodzą właśnie
- cytaty ono się zbiega w czasie z tłumaczeniem Hieronima czyli to jest tak
- czwarty wieku i zapewne te opisy działania lilit na
- mężczyzn miały wpływ na to że Hieronim wybrał to tłumaczenie o którym mówiliśmy
- nawiązujące do uwodzicielskich działań Lami bo pamiętamy że w wulga tam występuje Lamia
- czyli na w ten sposób do tłumaczenia symcha a nie do tłumaczenia septuaginty
- gdzie lilit funkcjonowała jako hybryda kobiety i osób No dobra ale
- wracamy wracamy do do Talmudu tutaj mamy
- kolejny traktat który opisuje lilit jako istotę z długimi włosami a więc takim
- atrybutem kobiety uwodzicielskie i ten sam
- traktat ten traktat erm mówi też nie tylko o lilit Ale mówi też o
- lilin tak Czyli używa liczby mnogiej ta liczba mnoga oznacza tutaj nocne
- demony których ojcem miałby być sam Adam oczywiście pytanie skąd to się
- wzięło interpretacji tekstu biblijnego z pierwszej księgi
- mojżeszowej z pi rozdziału i trzeci wiersza Gdzie
- jest mowa o tym że po 130 latach Adam doczekał się syna podobnego do siebie
- czyli seta czytamy takie słowa Tutaj zapisałam
- sobie nawet ten cytat gdy Adam miał 100 lat urodził mu się syn podobny do
- niego jak jego obraz wywnioskować że no do tego
- momentu Adam nie płodzi synów którzy byliby do niego
- podobni tak przez te 130 lat płodzi tutaj też traktat mówi o tym że
- płodzi duchy demony i diabły nocne zasadnicze pytanie nasze brzmi no
- to w takim razie z kim płodzi
- istoty i do tego oczywiście wrócimy te te nocne demony
- lilin są też wymieniane w traktacie sanhedryn tam budowniczowie wieży Babel
- zostali Przemienieni właśnie w takie żeńskie nocne demony lilin tutaj
- już pokazuję tak pram tutaj mamy
- właśnie ten tekst mówiący oin jako tych nocnych demonach żeńskich
- ponieważ po powstaniu wie Wiery Babel jej
- budowniczowie zostali podzieleni właśnie na TR na trzy grupy jedna z tych grup To
- są właśnie takie takie demony
- Ponadto tak w kolejnym traktacie talmudyczny traktacie
- nda pojawia się wzmianka że lilit podobna jest do
- poronionego płodu co ma znowu niewątpliwie jakiś
- związek zj taką zbrodniczą działalnością znaną z mitologii mezopotamskich czyli
- powodowania ale bardziej chodzi właśnie o takie
- wspólne wyobrażenie płodu i demona oba te twory oba obie te istoty
- mają skrzydła Tak proszę też zauważyć właśnie że w tej mitologii Czy w
- tradycji mezopotamskiej skrzydła są w ogóle takim atrybutem demonów no i tutaj
- mamy oczywiście odnośny cytat tak że który ma
- formę lilit żeńskiego demona ze skrzydłami i ludzką i ludzką
- twarzą ponadto są jeszcze wzmianki w midrasz który mówi o tym że lilit pożera
- własne dzieci inne wzmianki talmudyczne to są już tutaj nie nie nie wypisywał
- pisałam sobie na karteczce także to są takie wzmianki
- Lil to jest był Prawdopodobnie jakiś środek należący do Ludowej medycyny albo
- nawet do Ludowej magii dlatego że jest tam mowa o tym że jeśli chodzi o
- lekarstwo nak kłujący ból niech przyniesie tak ten kto jest chory niech
- przyniesie kamień zwany strzałą lilit I niech go odwróci do góry nogami i niech naleje do niego wody i
- wypije są też wzmianki
- horie hor to był syn z kolei lilit i tutaj cytat widziałem tego
- zwanego horem syna lilit gdy biegał po szczytach murów miasta mecho a jeździ a
- jeździec jechał pod nim na zwierzęciu ale nie mógł go złapać
- Bzie interesował taki tekst no bardzo brzemienny w skutki z midrasz beres bar
- który dwa razy wspomina tak zwaną pierwszą Ewę jest mowa
- oona tak pierwsza Ewa ale jeszcze nie wymienia jej
- imienia i tutaj mamy właśnie cytat bardzo ważne jest to pogrubienie wtedy
- Adam razem jest to kość z mojej kości i ciało z mojego ciała Co rabi je huda
- tłumaczy że na początku gdy Bóg stworzył mu kobietę Adam spojrzał na nią i
- zobaczył że jest pełna śluzu i krwi więc Bóg odprowadził ją sprzed niego po czym
- stworzył ją drugi raz więc mamy do czynienia już z takim podwójnym
- stworzeniem kobiety pierwsza kobieta odpowiadała Adamo ki tym razem Właśnie
- została nazwana przez Adama krwią kością kości i ciałem ciał a więc też
- pośrednio wracamy do tego od czego zaczęliśmy nasze rozważania mianowicie
- do takiej kanonicznej kolejności opisów stworzenia i prób ich harmonizacji tak
- mamy dwa opisy stworzenia w Księdze Rodzaju pierwszy Kapłański mówi
- stworzeniu kobiety i mężczyzny No i zwłaszcza współcześnie tak przytaczany
- jest jako dowód na równość mężczyzny i kobiety ale on stoi w jawnej
- sprzeczności z tym co mówi drugi opis stworzenia w którym najpierw stworzony jest Adam a potem dopiero jego
- towarzyszka pomoc partnerka której nadano imię Ewa No i ta
- kobieta została stworzona właśnie z żebra a nie tak jak mówi albo jak nie
- mówi pierwszy opis tworzenia tam nie mamy nie mamy szczegółów dotyczących ani materiału
- ani innych tego typu elementów jak właśnie w drugim
- opisie
- stworzenia teksty rabiniczne też tak Czyli tutaj mamy już takie wprowadzenie
- do do T że być może na początku
- rzeczywiście istniały jakieś dwie małżonki zaczy na początku przed Ewą
- istniała jakaś jeszcze inna małżonka małżonka Adama czy towarzyszka
- Adama No i pytanie oczywiście brzmi Kim była ta pierwsza małżonka Adama i co się
- z nią stało na to odpowiadają trochę późniejsze teksty rabiniczne trochę
- późniejsze niż niż Talmud widać że Talmud prawda nie nazywa
- jeszcze tej pierwszej małżonki Adama imieniem lilit to imię pojawia się
- później w takim średniowiecznym piśmiennictwie między innymi w tekście
- sztandarowym dla naszych rozważań czyli w pochodzącym z 9 x wieku alfabecie Bens
- Syracha który napisany był w języku hebrajskim i
- aramejskim tytuł oczywiście nawiązuje tutaj do deuteronomiczne literatury mądrościowe do Księgi Mądrości Jezusa
- syna Syracha który też miałby być właśnie autorem tego
- alfabetu ten Jezus syn Syracha czyli Ben syrach był lekarzem na dworze króla
- babilońskiego nebukadnesar Czy według tej greckiej terminologii
- i Czyli widać że znowu wracamy do tej tradycji babilońskiej i kiedy syn króla
- zachorował Jezus bch sporządził dla niego amulet na którym wypisał imię
- Boga tak tutaj mamy właśnie też cytat że
- sporządził w nim również spisała anów oded
- oraz narysował ich podobizn nie będę wszystkiego państwu
- państwu czytać tak to to jest wszystko do jeszcze do obejrzenia czy do do
- odczytania każdym razie pojawiają się właśnie imiona aniołów odpowiedzialnych
- za to uleczenie czyli senja sja
- i geldofa a potem następuje wyjaśnienie Kim są ci aniołowie i właśnie w tym
- wyjaśnieniu pojawia się także historia lilit przedstawionej od razu jako taka bardzo
- samodzielna kobieta która nie chce podporządkować się mężczyźnie tak jest
- jakby zupełnym kontrastem do jej Następczyni czyli Ewy no i tutaj mamy
- taki taki cytat tak tak że Adam i lilit od razu
- zaczęli się ze sobą kłócić lilit powiedziała nie będę leżeć na dole to
- jest tak to leżenie na dole jest oczywiście nawiązaniem do pewnej pozycji
- seksualnej ale też jest wyrazem takiego poddania się zwykle aktywną stroną jest
- ta strona która jest na górze i lilit mówi że ona absolutnie nie chce pełnić
- takiej takiej funkcji czyli tutaj Rywalizacja o Prymat i znaczenie ukazana
- jest właśnie za pomocą nawiązania do pozycji
- seksualnej potem mamy gdy więc Lil poj co się dzieje wypowiedziała sekretne
- imię boskie Uniosła się w powietrze
- iła ten fragment Wydaje mi
- szczególnie znaczący zwłaszcza z perspektywy emancypacji i równości
- kobiet i mężczyzn tak czyli lilit tak jak mężczyzna zna Imię Boże co
- więcej wypowiada to Imię Boże zupełnie tak jak później arcykapłan wiom kipur A
- wiemy tak przypominam to jest tekst który powstaje w średniowieczu więc już dawno dawno po zniszczeniu świątyni i po
- zaniknięcie kultu świątynnego
- więc takie kiedy jakoś tam tylko kultywowanie właśnie tego święta J kipur
- kiedy arcykapłan mógł wypowiedzieć to święte imię Boga tutaj tekst wskazuje na
- to że to święte imię Boga znane było od początku mężczyźnie i kobiecie i kobieta
- zupełnie tak jak potem arcykapłan mogła je wypowiadać
- tak ale właśnie przez to że lilit zna i i wypowiada to Imię Boże wydaje mi się
- akcentowana jest też ta równość pomiędzy mężczyzną i i kobietą tak że lilit jest
- we wszystkim równa Adamowi również w tym hipotetycznym późniejszym sprawowaniu
- kultu No i jeszcze zwraca uwagę tutaj wzmianka o odfrunę oczywiście nie ma tu szczegółów
- jak ale jak już sobie powiedzieliśmy Jeśli na skrzydłach No to od razu
- odbiorca alfabetu Bens Syracha powinien skojarzyć ją z
- demonem demony to są te istoty ze skrzydłami w mitologii w mitologii
- babilońskiej z drugiej strony też z Ewangelii i z listu Jakuba wynika że
- demony też doskonale orientują się w kwestiach boskich więc znajomość imienia
- Bożego może mieć też pod takie podłoże demoniczne dwa
- takie nurty które być może rzucają nam światło na to
- jak traktowana była lit No i co dalej nam mówi alfabet Ben Syracha tak że Adam
- stanął do modlitwy przed swoim stwórcą i rzekł władco świata kobieta którą mi
- podarowałeś uciekła ode mnie tak każe wysłać za nią tych trzech trzech aniołów
- właśnie tych których imiona były spisane na amulecie i chcę żeby ta kobieta
- została z powrotem sprowadzona Czyli znowu chcę narzucić jej jakąś swoją
- swoją wolę prawda No i pojawia się nawet groźba dodał też lepiej żeby zechciała
- wrócić Jeśli nie będzie musiała wziąć na siebie jarzmo śmierci swoich synów każdego dnia 100 z nich zginie No
- oczywiście Mamy pytanie skąd ci synowie i też nie wiemy tak naprawdę
- Dlaczego Adam chce żeby lilit do niego wróciła oczywiście może tęsknił może
- czuł się samotny tak do tego nawiązuje ten drugi opis
- stworzenia niedobrze aby człowiek był sam i że ten Adam szukał dla siebie
- partnerki wśród zwierząt nie znalazł i tak dalej i tak dalej Wszyscy wiemy jak ta historia się się
- potoczyła ale może też właśnie ta równość i partnerstwo z
- lilit były dla niego tak fascynujące były dla niego
- pewnym wyzwaniem No już pominę kwesti jakiegoś
- perwersyjne czy wyuzdane seksu bo jesteśmy przed godziną 22 więc nie
- będziemy aż tak bardzo poruszać tych tych kwestii Chociaż będziemy się o nie
- o nie ocierać oczywiście tak
- aniołowie dogonili dogonili l spotkali
- ją na morzu na tam gdzie później mieli zginąć
- Egipcjanie zalani przez wody Morza Czerwonego jak państwo pewnie pamiętają
- też ze Starego Testamentu właśnie to miejsce gdzie przechodzili Izraelici przez Morze
- Czerwone uciekając przed Egipcjanami jest nazywane Jom czyli morzem
- sitowia tak ale być może też państwo pamiętają że
- Przy omawianiu tej mitologii czy demonologii mezopotamskiej
- też wspominaliśmy o sitowiak że to są te miejsca gdzie ukrywają się demony więc
- jest tutaj taka sugestia demonologiczne Tak ona nie pojawia się wprost ale
- właśnie poprzez te skrzydła Poprzez tę mądrość demonicznego
- już w tym 10 wieku zdecydowanie lilit uważana była za demona ale innego demona
- niż ten demon z mitologii mezopotamskiej oczywiście aniołowie
- powtórzyli jej boskie boskie słowa ale na lilit nie zrobiło to wielkiego
- wrażenia i nie chciała wrócić nawet wtedy kiedy zagrozili jej że utopią ją w
- morzu postawiła na swoim odparła im Zostawcie mnie w spokoju Czyż nie
- zostałam stworzona właśnie po to by dręczyć noworodki chorobą i
- słabością Od narodzin do ó dnia Będę mieć nad nimi władzę nad nim władzę
- Jeśli to chłopiec i Od narodzin do 20 dnia Jeśli to dziewczynka więc tutaj
- Mamy też takie właśnie znowu nawiązanie trochę do tych wyobrażeń z mitologii
- mezopotamskiej odnośnie do lilit czy lamasztu czy do mitologii
- greckiej i wyobrażeń związanych z
- lamą tutaj pojawia się właśnie ten dosyć istotny też motyw a mianowicie po co
- została stworzona lilit tak alfabet Bens Syracha sugeruje że lilit od razu
- została stworzona jako ktoś w rodzaju demona
- dręczące dzieci tak Więc te wszystkie teraz te demoniczne
- skojarzenia absolutnie nie powinny nie powinny być
- niespodzianką No i to też by tłumaczyło poniekąd
- Dlaczego niedobrze czuła się w raju I dlaczego z tego raju chciała chciała
- uciec tak No oczywiście trwa cały czas taka przekomarzanki
- aniołami A
- lilit tak Lil zapiera się że Absolutnie
- Absolutnie nie wróci ale jej władza nad noworodkami zostaje ograniczona tak że
- jeśli właśnie lilit zobaczy ten amulet z
- imieniem Boga z imionami tych aniołów
- lub ich figurami wtedy odstąpi od swojej
- powinności tak nie zapanuje nie nie zawładnie tym dzieckiem no i zgodnie z
- tym co było powiedziane wcześniej bierze na siebie
- konsekwencje postawienia na swoim i zostania poza rajem tak wzięła też na
- siebie jarzmo śmierci swoich synów st spośród nich zginie każdego dnia Dlatego
- też Codziennie umiera 100 spośród demonów i dlatego też pisze się imiona aniołów na amulecie należącym do małych
- dzieci Tak więc widać że ten alfabet Bens Syracha jest też takim tekstem
- nieco etiologicznym pokazującym skąd brała się
- konieczność tworzenia i władania do dziecięcych łóżeczek
- amuletów z jednej strony jest też widoczna że widoczne że odpowiedzialność
- Lil za chorobę i śmierć dzieci znowu jest tutaj dosyć dosyć jasna ale pojawia
- się też motyw śmierci własnych dzieci śmierci dzieci które zostały nazwane
- demonami no i tutaj ZN wracamy do
- zadaliśmy sobie wcześniej właśnie z kim Adam miał dzieci
- zanim doczekał się seta i kim te dzieci były teraz wszystko jest jasne tak
- okazuje się że te dzieci miał z lilit No ale po matce były
- one demonami podob
- dopiero z Ewą Adam doczekał się syna podobnego do siebie wcześniej z lilit
- miał właśnie te dzieci które były demonami
- tutaj przy okazji warto też wspomnieć o jeszcze jednym takim średniowiecznym
- tekście zbior o takim zbiorze midraszy
- jut który zawiera opis potomstwa Adama Lil
- na naama to też jest taka demonica Niektórzy nawet twierdzą że to jest
- takie Alego samej lilit i z tego związku Adama z lilit miałby pochodzić na
- przykład słynny asmodeusz warto to zapamiętać bo potem w kulturze popularnej ten wątek również
- się pojawi a skoro też odpowiedzialna za
- śmierć dzie to w tej tradycji rabiniczne
- obarczam historię oie o próbie na jaką był wystawiony i
- między innymi właśnie przeżył bardzo śmierć swoich
- dzieci więc za śmierć dzie miała by odpowiedzialna
- mit także ten tekst z alfabetu bcha doczekał się bardzo wielu wariantów
- bardzo wielu interpretacji które skupiały się na tym co akurat aktualnie interesowało czy
- niepokoiło odbiorców czasami więc rozbudowywanie pikantne szczegóły tak
- jak to aniołowie zostali lilit w okolicach morza sitowia gdzie oddawała
- się czynom lubieżnym z demonami innym razem z kolei podejmowano motyw
- poddaństwa nieposłuszeństwa lilit albo fakt że została stworzona nie
- tyle z prochu ziemi tak jak tak jak Adam ale z błota i brudu Czyli nigdy w
- istocie nie była równa Adamowi tak I tutaj znowu trzeba pamiętać też że to
- brud i i błoto to też jest jakieś nawiązanie do mitologii babilońskiej bo
- tam jak wskazywały teksty mitologiczne i i
- zaklęcia demony kojarzone były z kurzem i brudem także te ten ten brud
- przylepiony do do lilit też ma takie podłoże podłoże
- demoniczne jest też taki jeden z wariantów właśnie później
- gdzie został wpleciony motyw który jeszcze bardziej demonizuje lilit i
- łączy ją z demonem lub nawet z szatanem
- tutaj mam taki taki cytat lit odrzekła jednak aniołom tak
- tutaj właśnie
- nie mogę wrócić ponieważ napisano w toze jej pierwszy mąż który
- ją odesłał nie będzie mógł jej wziąć z powrotem by była jego żoną po tym gdy
- już Gdy już się zanieczyścił No i teraz co to znaczy gdy
- już się zanieczyścił a więc prawdopodobnie Gdy nawiązała stosun seks
- czyli pytanie jest oczywiście z kim nawiązała te
- stosunki seksualne i ten wariant alfabetu benera
- odpowiada a spał z nią już wielki demon
- tak widać taką niezależną też poniekąd naturę lilit która manifestuje się w
- pewnym wyzwoleniu seksualnym To lilit wybiera sobie partnerów tak z którymi z
- którymi sypia No i teraz właśnie wracamy do tego o czym mówiliśmy na początku a
- mianowicie do alfabetu Bens Syracha który
- takiej jednak niechęci do do lilit jest jednak jakimś wielkim manifestem
- emancypacji tej tej postaci No ale równocześnie właśnie w
- tym porządku patriarchalnym ta emancypacja szybko musiała zostać zduszony przez demonizacja kobiety
- wyzwolonej No i właśnie tak tak stało się w przypadku lilit
- tak a demonizacja tutaj Jak widzimy przebieg
- na róż płaszczyznach przede wszystkim Właśnie na płaszczyźnie
- tego związania się lilit z wielkim demonem pytanie oczywiście Kim jest
- wielki Demon takim jest tutaj ten ten wielki Demon interpretacji jest
- oczywiście wiele najpowszechniejsza C najbardziej
- znana w Samael Samael to wedle jednego z
- midraszy wedle midrasz szemot rabba to
- niebieski oskarżyciel Izraela a więc pełni funkcję
- taką analogiczną jak szatan w księdze
- Zachariasza Szatan szan pamiętamy że to jest pierwotnie nie imię własne tylko to
- jest funkcja oznacza oskarżyciela i tutaj Samael pełni właśnie taką funkcję
- funkcję Szatana z kolei według tego midrasz o którym już mówiliśmy bereszit
- rabba Samael To ten który powstrzymuje Abrahama aby nie składał w
- ofierze Izaaka inna jeszcze tradycja rabiniczna
- z kolei nawiązująca do zaru mówi że Samael to jest
- taki no zepsuty odpowiednik
- Adama i to z nim właśnie lilit płodzi te te dzieci które jak czytaliśmy
- alfabecie bcha też codziennie codziennie umierały ale skoro właśnie nawiązałam
- Adama że właśnie to ta tradycja z Samael jako
- partnerem lilit jest taką próbą oczyszczenia Adama mianowicie chodziło o to
- żeby potomstwa Adama nie kojarzyć z demonami Tak widzieliśmy w tradycji rabiniczne
- właśnie to to to pytanie że dlaczego dopiero po 130 latach urodził
- się potomek podobny do Adama i odpowiedź odpowiedź rabiniczna dlatego
- że inne dzieci spłodzone z lilit właśnie miały taki charakter demoniczny tutaj
- jakby Adam też jest oczyszczany że to nie z nim lilit miała te te dzieci tylko
- właśnie z samuelem
- natomiast ten sam motyw amuletu na którym wypisano imię
- lilit pochodzący z alfabetu Bens Syracha i ten amulet miał właśnie chronić
- dziecko przed działaniem lilit też doczekał się bardzo wielu derywacji
- bardzo wielu interpretacji i jakieś rozsze żeń okazuje się że właśnie że
- takie artefakty takie amulety popularne były
- jeszcze długo długo w czasach w czasach nowożytnych kobiety nosiły je w czasie
- ciąży miały gdzieś tam w pobliżu przy przy porodzie kładły właśnie przy chłopcach
- do momentu obrzezania dziewczy przy dziewczynkach taki
- amulet był kładziony aż do tak 20 dnia
- życia takiej dziewczynki a więc wszystko to jest nawiązaniem właśnie do tej do tej tradycji do tej tradycji
- średniowiecznej Jeszcze nie kabalistyczne bo No właśnie do
- kabalistyczne chwileczkę przejdziemy jeszcze Pozostał jeden taki
- motyw dosyć ciekawy właśnie związany z demoniczna lilit a mianowicie
- utożsamienie lilit z rajskim wężem tutaj mamy przedstawienie Michała Anioła z
- Kaplicy Sykstyńskiej gdzie wyraźnie widać że ten wąż który kusi Adama i Ewę
- ma postać k taka identyfikacja ona
- jest obecna między innymi w Zarze czyli w takim jednym z bardziej
- fundamentalnych dzieł związanych z żydowską mistyk z żydowską
- kabał zohar powstał w 1 wieku w
- Hiszpanii ale tradycja przypisuje rabiu szymono
- jwi który żył mniej więcej w drugim w dr
- wieku zatem ta tradycja spisana Zarze jest no
- przynajmniej 10 wieków starsza niż sam moment sam moment
- spisania i wydaje się też że poza ty
- głośno dosyć pobrzmiewają echa wierzeń mezopotamskich właśnie związanych z
- lilit lamasztu i częściowo też z grecką
- lamą bo powiedzieliśmy sobie że w mitologii mezopotamski Demon lamasztu
- mógł przybierać dowolną postać mógł być piękną kobietą ale nic nie stało na
- przeszkodzi abas przybierała też postać węża No Wła zostaje to jeszcze bardziej
- rozbudowane ten wąż nazwany jest tajemnicą
- księżyca lilit partnerki samaela węc mamy już tutaj prawda nawiązanie z kolei
- do tego tych derywatów alfabetu Ben
- Syracha widać też tutaj połączenie nocy czyli księżyca
- lilit sama i węża sam wąż diabolos to utożsamienie
- węża i diabolos to oczywiście jest tradycja mądrościowa która doczekała się
- mnóstwa reinterpretacji to nie jest ta pierwotna tradycja biblijna To jest właśnie ta
- tradycja dosyć dosyć młoda Natomiast w
- średniowiecznym midrasz abir wprost jest powiedziany że wąż który jest duszą
- lilit przyszedł do Ewy z podstępem tak Czyli Innymi słowy
- to lilit przybrała postać węża aby kusić
- Ewę w księdze mądrości tam mamy tylko taką wzmiankę dosyć enigmatycznosc
- to lilit A więc demonica tak przybrała postać węża aby
- kusić EW No i to jest oczywiście znowu to nawiązanie o którym mówiliśmy do
- mitologii mezopotamskiej i mitologii
- greckiej skoro już właśnie takich
- KSK pryw mówić to już jeden z tych ostatnich
- motywów związanych z lilit a mianowicie właśnie kuszenie kuszenie
- mężczyzn widzieliśmy w traktacie talmudyczny Sabat wspomniano że
- mężczyźnie który śpi sam że mężczyzna który śpi samotnie jest narażony na
- działanie demonicznej Lil i niedobrze aby mężna spał spał
- sam czyli lilit w nocy nawiedza mężczyzn
- tak wywołuje sny erotyczne fantazje doprowadza do wzwodu do polucji być może
- nawet właśnie współżyje z nimi jako sukub czyli taka
- przepiękna kobieta mająca jednak jakiś demoniczny atrybut czy to będą rogi czy
- to będą kopyta już nie pamiętam ale te te właśnie te te
- ośle nóżki które pojawiają się przy opisach lilit
- są też takim znakiem po którym Salomon poznał
- że ma do czynienia Nie z królową Saby ale właśnie z lilit która przybrała
- postać królowej kowej SA Chociaż mnie osobiście
- takie utożsamianie Lil sukub jest trochę naciągane bo
- jeżeli weźmiemy pod uwagę etymologię łacińską tego tego
- słowa tak
- suare który oznacza leżeć pod to wye mał
- przed chwilą w alfabecie bcha czytaliśmy że lilit za nic na świecie nie chciała
- leżeć pod pod Adamem i właśnie dlatego się zbuntowała i odeszła czy czy
- właściwie odleciała gdyby chcieć tak dosłownie To może trzeba by było ją nazwać inkub Ale
- tutaj ta rola jest raczej zarezerwowana dla męskich demonów nawiedzający kobiety podczas
- snów erotycznych chociaż chociaż jak właśnie chyba kilka razy sobie na
- poprzednim spotkaniu mówiliśmy o tym że demony generalnie binarne nie są więc
- takie tak cechy i męskie i żeńskie spokojnie
- mogą wykazywać Zresztą ZAR naucza nawet że Lil też mogła być androgeniczna że że
- mogła mieć cechy zarówno męskie jak i żeńskie No i właśnie zohar jak tutaj
- widzimy przedstawia lilit jako takiego demona który przychodzi do mężczyzn w
- nocy aby ich podniecać i zyskać ich nasienie i z nasienia tego ma się
- narodzić to demoniczne demoniczne potomstwo
- ze względu na to że nie chciała Nigdy lilit odgrywać takie czy być taką
- stroną pasywną tego tego współżycia No to Można przypuszczać że w tych nocnych
- fantazjach też odgrywała rolę aktywną no i tutaj musimy musimy
- zamilknąć tak bo znowu jest przed 22 ale zwracam też na to uwagę na te elementy
- które będą we współczesnej z kolei popkulturze bardzo mocno eksponowane
- właśnie ta erotyzacja lilit jest No jest czymś co wysuwa się
- właściwie na pierwszy plan przy charakterystyce tej tej postaci a skoro
- jesteśmy przy Zarze No to jeszcze tylko tak wspomnę że Lil w ogó Zarze w kabale
- całej to oczywiście Temat Rzeka ktoś wyliczył że wymieniana z
- imienia jest aż 27 razy w takich oddzielnych fragmentach bez
- imienia ale w takich opisach które sugerują że to właśnie o niej jest mowa
- jest jeszcze więcej takich takich pasów tak Obliczono że tych pasów jest jakieś
- 50 56 No i właściwie zohar potwierdza
- czasami też rozwija wszystkie takie podstawowe elementy legendy lilit tak
- twierdzi że została stworzona w tym samym czasie co Adam z prochu
- ziemi ale podczas gdy tak tutaj już nie mamy tego tego elementu brudu tak który
- jest tam w innych w innych interpretacjach tylko że jest proch ziemi ale jest znowu nie do końca równa
- Adamowi dlatego że Adam został
- cni Boga zła ożywiona tchnieniem
- samaela tutaj z kolei właśnie jeszcze inaczej pokazana jest relacja pomiędzy
- lilit sama
- Elen jescze
- mówi o tym że gdy Adam został stworzony gdy tylko jego ciało zostało stworzone uformowane
- właśnie z z prochu ziemi te 1000 zhańbiony duchów czyli
- można się domyślać że demonów próbowało ożywić to ciało ale tutaj Bóg zdążył
- zstąpić i wypełnić je swoim tchnieniem tak w ten sposób właśnie Adam stał się
- istotą żywą trochę inaczej było z lilit dlatego że gdy lilit została uformowana
- to Bóg już nie zdążył czyli to tchnienie może pochodzić od właśnie od
- tysiąca demonów tych sabion Zych duchów a nie tylko od jednego samala więc widać
- tutaj prawda jak podobny motyw jak na wiele sposobów
- bywa rozpracowywane i rozszerzany ale w Zarze też jest jeszcze
- jeden taki ciekawy ustęp Który inaczej interpretuje to stworzenie
- człowieka z pierwszej księgi mojżeszowej to pierwsze stworzenie człowieka Gdzie
- jest mowa o tym że Bóg stworzył człowieka równocześnie jako mężczyznę i kobietę a mianowicie
- tym pierwszym tworem stworzonym przez Boga
- jest człowiek jako androgen czyli w połowie mężczyzna i w połowie
- kobieta następnie Bóg po stworzeniu właśnie takiego androgenna uśpił go i odciął żeńską
- część i ta oddzielona część to była właśnie lilit tak to była ta
- pierwotna pierwsza żona pierwsza druga połówka Adama tak tutaj
- już bardzo wyraźnie Jest jest o tym mowa No
- i historia oczywiście jest opowiedziana dalej kiedy
- lilit patrzy że tak Bóg stwarza jeszcze dodatkowo Ewę
- widzi swoją rywalkę i wtedy dopiero
- odlatuje tak jak mówię że tak tych tych wersji dotyczących lilit jest Jest sporo
- tak i i tego w jaki sposób ona funkcjonowała w raju i w jaki sposób
- z tego raju się wydostała w jaki sposób funkcjonowała też Poza rajem
- warto na to zwrócić uwagę bo potem też ma to odniesienie we współczesnej teologii feministycznej zwłaszcza w
- takiej feministycznej feministycznej żydowskiej
- żydowskiej teologii też wiadomo że ZAR łączy lilit zelem tak Czyli z tym
- męskim usposobieniem zła
- teraz za to oczywiście samaa spotyka kara za to
- że dzieci Bóg każe Samuela kastrują
- go ale to nam tłumaczy dlaczego lilit
- musi
- z zapłodnić się i wydawać na świat kolejne demony tak nie może tego zrobić
- już ze swoim wykastrowanym partnerem sama Elem musi właśnie zdobywać nasienie
- od od innych mężczyzn tutaj jeszcze tak na marginesie
- to też jest taki wątek który ja osobiście
- chciałabym jakoś pogłębić ale nie starczyło teraz teraz czasu być może
- kiedyś będzie jeszcze okazja A mianowicie zohar często
- wspomina szin tak szekina to jest ta żeńska strona Boga Natomiast lilit w
- Zarze staje się antytez szekina antytez tej żeńskiej strony strony Boga i podczas
- gdy szekina jest jest nazywana matką Izraela lilit jest nazywana niszczyciel
- Izraela ale to pokazuje też ogromny wzrost znaczenia lilit Tak od właśnie od
- takiego mezopotamski jakiegoś demona poprzez tą pierwszą kobietę aż do
- partnerki jednego z głównych demonów czyli tego samaela a nawet do
- Właśnie takiej opozycji wobec kobiecego aspektu
- Boga z tym że absolutnie pozwa swojej kobiecej żeńskiej natury tutaj tak więc
- jest opozycją ale tej żeńskiej natury żeńskiej natury Boga to jak jak mówiłam
- ma znaczenie też dla dla teologii feministyczne No i tak już na koniec bo
- tam się czas właśnie kończy to powiem jeszcze że z tych tekstów gdzie lilit przedstawiana jest
- jako uwodzicielka No wynika że musiała być ona istotą piękną seksowną No i jako
- taka pojawia się właśnie w popkulturze tak jednym z takich modnych
- gatunków literackich jest tak zwany romans paranormalny zwany czasami albo romansem
- fantastycznym albo nawet romansem meta fizycznym tam gdzie ten świat realny
- miesza się ze światem fantazy a przynajmniej z jakimiś takimi nadprzyrodzonymi
- elementami i te elementy fantastyczne mogą właśnie albo stanowić taką alternatywną wersję świata realnego
- i tam przenosi się cała akcja albo też istoty ze świata nadprzyrodzonego jak
- wampiry demony czarownice i tak dalej przenikają właśnie do świata realnego i
- mają też niebagatelny wpływ na losy realnych ludzkich bohater z kolei ci
- ludzcy bohaterowie mogą się chwalić paranormalnymi
- zą dzięki których kontaktują się komunikują z istotami
- nadprzyrodzonymi No oczywiście nie trudno zgadnąć właśnie że że że Lil ze
- swoją urodą ze swoim uwodzicielskim urokiem ze swoją
- demonicznego żeby właśnie uczynić ze taką bohaterkę tego typu romansów cho
- trzeba też przyznać że rzadko jest to taka bohaterka
- Planowa zainteresowanie takimi bytami nadprzyrodzonymi jak wampiry demony
- upiory No można zauważyć już oczywiście na przełomie x i XIX wieku na przykład w
- powietrzy w powieściach gotyckich tak do do postaci lilit sięga get w fauście
- przedstawia ją zgodnie z tradycją żydowską jako pierwszą żonę Adama taka właśnie uwodzicielska
- Lil to też jest motyw po który
- sięgają malarze tak x wieczni malarze tutaj mamy
- taki właśnie słynny obraz zwany Lady
- lilit i jeszcze raz DL
- że słowa właśnie o tej książce z której której okładkę państwo państwo
- widzą na tym na tym slajdzie to jest jedna z książek takich niewielu gdzie
- jak powiedziałam lilit Jest pierwszoplanową bohaterką ona ma tu taki
- genialny plan aby doprowadzić do narodzin antychrysta tylko że najpierw
- musi zdobyć nasienie samego diabła tak a więc zdobyć to nasienie diabła następnie
- zmienić się w mężczyznę i znaleźć najbardziej niewinną na ziemi kobietę z
- którą będzie mogła się podzielić tym tym nasieniem więc proszę zauważyć tutaj właśnie ten element niebinarność
- No i pierwsza część planu wydaje się dosyć prosta tak że no
- uwie władc Piekieł to dla pięknej seksownej Lil taka bułka bułka z
- masłem No w końcu ma też doświadczenie właśnie w uwodzeniu mężczyzn jako jako
- sukub ale okazuje się że jednak nie wszystko idzie po jej myśli władca
- Piekieł Nie daje się uwieść bo nie może pozwolić na toś
- nim manipulował tak i postanawia ukarać lilit i wykorzystać ten jej seksualny
- temperament pomysłowość
- uwodzicielsko No i nie trudno się domyślić właśnie że gro
- literatury wykorzystującej postać lilit to jest takich trochę tak jak to
- jest ś tam
- że jest to literatura jednak erotyczna więc te te te wszystkie działania lilit
- albo to w jaki sposób ona prowokuje mężczyzn albo w jaki sposób ona tak jak
- tutaj jest jest prowokowana tak opiera się
- na na właśnie na takim na takim erotyzmie nie chcę opowiadać o wszystkim
- oczywiście nie mamy na to na to czasu ale to jest też taka seria właśnie
- książek
- powieści Kubie ginie
- k w pierwszej części jest wspomniana Lil dlatego że Georgina jest suub który
- obecnie współcześnie to
- paranormalny Georgina pracuje w
- księgarni jest sukkubem który oczywiście uwodzi
- mężczyzn od dawna uwodzi mężczyzn od starożytności właściwie uwodzi tych mężczyzn więc Jest Jest Jest
- nieśmiertelna i swoje
- uwodzicielskie swoje jak to powiedzieć
- nauki uwodzenia pobierała u Lil
- tak dostała się pod opiekę lilit i
- pobierała właśnie nauki nauki uwodzenia i lilit
- tak jak powiedziałam Ona nie jest główną postacią tej serii ale pojawia się w tej
- pierwszej pierwszej części czy W opowiadaniach może
- Przepraszam W opowiadaniach Mai Lidii kossakowskiej
- tak w tych opowiadaniach żarna Niebios jest to jest tytuł znowu
- jednego ze zbioru opowiadań ale też jednego z opowiadań żarn nieb i tam
- lilit jest no może nie jest główną znowu bohaterką ale jest
- bohaterką bardzo bardzo znaczącą dlatego że prowadzi wojnę ze swoim synem
- asmodeusz tak już Widzieliśmy że to jest tradycja zaczerpnięta z od rabinów że
- asmodeusz jest jest synem synem lilit
- tak to jest ten motyw z midrasz jut Reni natomiast
- z mitologii mezopotamskiej prawdopodobnie pochodzi takim motyw
- uśmiercenia ukochanej asmodeusza jaśminy
- tak tutaj pamiętamy że lam masti czy czy lilit jako Demon właśnie zabijał te
- młode młode kobiety No i oczywiście asmodeusz postanawia zemścić się na na
- matce i pierwszym takim etapem zemsty jest pokazanie jej prawdziwej twarzy
- wynajmuje do tego takiego piekielnego malarza któremu rzeczywiście udaje się uchwycić z jednej
- strony takie zewnętrzne tak piękno lilit A z drugiej strony jej taką
- demonicznego że akurat to jest opowiadanie którego ja słuchałam na
- story starałam się potem spisać ale mniej tak tutaj
- właśnie mają państwo mają państwo wyszczególnione te te elementy