Przypowieść o druhnach (Mt 25,1-13) w interpretacji sofiologicznej | „Płeć Boga”
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Przypowieść o druhnach (Mt 25,1-13) w interpretacji sofiologicznej | "Płeć Boga"
- konferencja tematyka zła się z tym co mnie zaczęło
- konferencja tematyka zła się z tym co mnie zaczęło
- wowa propc przygania rozważa adw jak to zwykle przy takich
- rozważaniach jest ciężko wybrać tekst to skorzystałam oczywiście z funkcjonującej
- w kościele ewangelicko-augsburskim książeczki z Biblią na co dzień i tam
- właśnie jednym z tekstów adwentowych jest Przypowieść o
- druch więc ta Przypowieść o druch już w takim aspekcie adwentowym aspekcie
- eschatologiczny tam kłowa druga rzecz to też dziwny z
- okoliczności kolejny mianowicie [Aplauz] parę dni temu miałam okazję być
- w Rzeszowie gdzie u dominikanów prowadzę takie taki cykl wykładów na temat
- teologii kowej w związku z tym te dwa aspekty
- właśnie i ta przypowieść i teologia kwestia tego czy można je połączyć Czy
- można jescze to połączyć z elementami teologii feministycznej która też jest
- mi bliska gdzieś tam gdzieś tam wykiełkowały i mam nadzieję że uda mi się teraz państwu zaprezentować może
- pewne takie impulsy Pewne myśli które z tym się z tym się wiążą bo tutaj
- powiedział rektor widzenia jak powiedział rektor też może
- mniej nawet ważne są odpowiedzi na pewne pytania a ważne jest stawianie pytań i
- nakreślenie pewnych obszarów problematyki które rodzą się przy
- czytaniu przy czytaniu jestem bardzo wdzięczna tutaj przed mówcą też za
- wprowadzenie takie bardzo bardzo filozoficzne my będziemy się skupiać na tekście na takim tekście tekście bardzo
- konkretnym ale też dziękuję panu dokt pawski za wprowadzenie też w
- rosyjską prawosławną w ogóle teologi okazje socjologia też będzie z tym miała
- SP spólnego ja się będę więc chciałabym
- żebyśmy Właśnie przyjrzeli się temu tekstowi zwracają ę na takie dwa aspekty
- a mianowicie Najpierw zobaczymy jak bardzo ta Przypowieść o drutach jest przypowieścią
- niespójny Jeżeli ją czytamy No to wyczuwamy takie napięcia w tekście
- wyczuwamy przynajmniej kilku poziomow tego tego tekstu w tradycyjnej teologii
- tradycyjnej interpretacji zwł takiej interpretacji alegorycznej czasami jest
- trudno zniwelować napięcia zniwelować te nieścisłości zniwelować te nielogiczności które się w
- tekście pojawiają i być może jakąś odpowiedź na to daje nam
- socjologia która która jest No takim
- obszarem oczywiście kojarzącym się właśnie z tą rosyjską przede
- wszystkim filozofią dosyć dosyć kontrowersyjną ale jest też
- obszarem badań uprawianym w kościele katolickim troszeczkę później w latach
- 60 No i oczywiście obszarem zainteresowań teologii teologii
- feministycznej jeszcze oczywiście o tym o tym powiem więc najpierw będziemy mieć
- takie nieścisłości i napięcia w tekście a potem posłużymy się może do
- zniwelowania tych napięć za pomocą za pomocą egzegezy i hermeneutyki
- kicz zarówno egzegeci zajmujący się taką analizą diachronic jak
- właśnie oraz teologi nie zajmującej się teologią feministyczną jak na
- przykład r tej Mateusz przypowieści z
- 25 rozdziału widzą połączenie dwóch funkcjonujących prawdopodobnie kiedyś
- osobno przypowieści mianowicie pierwsza to jest Przypowieść o radości z nadejścia Królestwa
- Bożego i druga przypowieść to jest taka przypowieść już stri eschatologiczna
- mówiąca z kolei o wykluczeniu z królestwa Bożego więc tutaj już nam się
- pojawia pierwsze takie napięcie tak że pierwsza część tej przypowieści jest przypowieścią radosną Super cieszymy się
- że będzie przychodził przychodził oblubieniec No
- potem kiedy Czytamy że no ale to nie wszystkie te Panny doczekają tak będzie
- wykluczona już się pojawia pierwsze takie takie napięcie ta druga przypo
- jeżeli byśmy chcieli użyć takiej bardzo klasycznej definicji też
- czst nazywana jest czasami przypowieścią o kryzysie
- przypowieści wykluczenia do tego że będzie Pie
- zębów na zewnątrz k tam wejdzie nazie na
- nazywają się przypowieściami o kryzy i być może właśnie dlatego
- taka amalgamaty powiedziała Nawet budowa przye
- Od wieków sprawia kłopoty z całościową interpretacją łatwiej jest interpretować
- poszczególne jej fragmenty niż spróbować właśnie taki całościowy holistyczny
- sposób przedstawić jej interpretacj Tak jak powiedziałam że nie
- trzeba nawet jakoś bardzo wnikliwie czytać tego tekstu żeby zauważyć dwie części tej
- przypomnę dla porządku że pierwsze opowiadanie to opowiadanie o 10 drn
- czekających na Oblubieńca które jednak
- kę ale dosyć szybko się obudziły kiedy usłyszały wieść o zbliżającym się stanu
- młodym Zapaliły swoje pochodnie przyłączyły się do tego wesołego
- weselnego orsz przypowieść to jest opowiadanie o
- tutaj Uwaga pięciu pannach mądrych i pięciu pann głup Czy dr tak
- mądre miały zapas oliwy mogły spokojnie czekać na pana młodego Nie martwiąc się
- że te pochodnie im zasną jest Panny czy druch głupie
- moraj nie miały takiego zapachu istniała całem taka realna obawa że po
- kwadr te pochodnie zas tutaj taka uwaga właśnie że
- użyty rzeczownika
- występuje może oznaczać takie albo takie lampki oliwne
- czam przedstawia właśnie że p z takimi małymi lampkami
- oliwnymi tam chodzą ale to jest błędne przedstawienie Ao właśnie taką pochodnię
- czyli taki długi kawałek drewna na końcu owinięty szmatami te szmaty najpierw
- maczano w oliwy następnie pod podpalono i taka pochodnia mogła się palić około
- 15 minut to rzeczywiście dużo lepiej pasuje do tej przypowieści No bo
- dlaczego miałyby jeżeli weem pod takie
- malą drast właśnie takie pochodnie o wiele lepiej się do
- tego do tego nadają głupie
- proszą dr zapobiegli żeby
- pochodnie jeszcze raz pojawia się wielkie napięcie dlatego
- że
- mądre nie okazały kobiecej Solidarności one się
- okazały powiedział bez względ
- uwaga kolejne napięcie nielogiczność w nocy odesłał do
- kupców No halo tutaj znowu coś coś nam
- przestaja noo towarzyszki żeby one
- kupiły oliwę gie dr odeszły Przybył obł
- weseln weszły do do tego domu weselnego a potem drzwi
- się zamknęły drzwi zamknięte i Kiedy panny nie zapobiegli
- Panny głupie Wróciły z zapasem oliwy zostały nie tylko zamknięte drzwi no
- dobrze Drzwi mogły zostać zamknięte Ale jak się tam zapukało to mł się otworzyć
- iść tego domu wesel tymem tak nie stało
- bo choć wołały do pana młodego panie panie No to
- on bezwzględnie Odciął się od znajomości z nim też nas dziwi dlaczego dlaczego
- taka bezwzględność temu towarzyszy i jeszcze jedno takie zdziwienie
- perspektywy właśnie kobiecej z perspektywy feministycznej dlaczego
- koie się przywi tak jak powiedziałam tłumaczyć łącznie tłumaczyć alegorycznie
- samym tekście nowotestamentowy który sugeruje oczywiście eschatologiczny i w Panu
- młody WID Chrystusa w oczekiwaniu tych Panien przedłużające
- się oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa na paruzję wesele to
- oczywiście eschatologiczna uczta mesjańska Panny miały
- symbolizować wspólnotę kościelną albo w niektórych interpretacjach tylko duchowieństwo
- tak albo osoby konsekrowane jeżeli odnoszono to właśnie do zadze zadze
- zakonnych C jescze do tego dodaje się jako taką metaforę metaforę śmierci
- co jeszcze bardziej wzmaga Ten wymiar eschatologiczny przypowieści takim alegorycznym duchu na
- przykład przypowieści analizuje
- doła się sama Oliwa
- symbolizować dobre uczynki które właśnie otwierają drzwi Królestwa
- Bożego się przed mądrymi p drwi weselnej
- [Muzyka]
- mogła też wskazywać na wiarę wzbudz przez Ducha Świętego tak wyjaśnia to też
- Luter w jednym ze swoich Kazań z 1522 roku Panny
- głupie z kolei reprezentowały chrześcijan którzy są
- nimi tylko w taki deklaratywny sposób zewnętrznie tych którzy ciągle wołają
- panie panie ale właściwie za tymi słowami panie nic się konkretnego
- nie nie kryje tutaj jak mówi Apostoł Paweł nie w
- słowie lecz w mocy przejawia się królestwo boże wię nie
- wołanie nie deklaracje tylko jakieś konkretne konkretne czy a więc Panny
- Mądre to te których prawdziwie przemieniła wiara manifestow całym życiem współcześnie też spotyka się tego
- rodzaju wyjaśnienia przy czym tutaj pewnie państwo zauważyli że taki cały
- ciężar interpretacyjny spoczywa na tej drugiej
- części właśnie zajmujemy się tymi pięcioma pannami mądrymi pięcioma pannami głupimi natomiast gdzieś nam
- wnika ta pierwsza część całej przypowieści ta część Radosna mówiąca o
- radosnym oczekiwaniu na pana młodego i przygotowań przygotowań do do
- Wes trochę ten to napięcie stara się przezwyciężyć takie nawiązanie do żydowskiej obyczajowości weselnej
- większość właśnie współczesnych komentatorów Kiedy rozpoczyna interpretację tej
- przypowieści to rozpoczyna ją od wyjaśnień Na czym polega tak zwane małżeństwo informatywne Tak czyli to
- małżeństwo które jest zawierane dwó etapach Pierwszy pierwszy etap No
- Nazwijmy to takim narzeczeństwem k kiedy ojcowie czy w
- ogóle rodzice młodych doprowadz do zawarcia umowy takiego traktatu ślubnego i
- wypłacenia moar i ta druga część czyli isin
- albo kupa który miał zazwyczaj miejsce po upływie r i właśnie wiązał się z tym
- wyprawianiem dosyć hucznego wesela kiedy świętowano kilka dni
- czasami nawet tydzień i tutaj Uwaga w
- czasie właśnie tego wesela panny młode pannie młodej towarzyszyły druch które
- odprowadzał pannę młodą do domu Tak do domu pana pana młodego to
- pan młody wchodził domu tylko panna młoda wchodziła do domu
- pana odwołanie się do zwyczajów weselnych pozwala zrekonstruować może
- lepiej pierwszą część przypowieści pierwszą przypowieść źródłą
- ale właśnie tutaj zaczynają się te trudności nieścisłości narracyjne
- które na pew nieze żadnej
- kie wio że przy planowaniu
- zaangażowane wice wicej tak było starożytności tak
- zostało wizą mają
- że uroczystość się udała panna mła zła
- odpowiedni zacu
- przypada uroczystość No właśnie żeby panna młoda
- została uhonorowana No i tutaj
- kolejne DL że
- nie mamy nie mamy pan mł to jest taka DKA nieobecna tej
- przypowieści obyczaj zaczyna coś tutaj
- z wnie towarzyszyły orszakowi pny młodej a nie pana młodego dbały o
- jej dobre samopoczucie współpracowały ze sobą współprac pręż Bardo dobrze wić
- części przypowieści
- pochodniami wszystkie są tak Sone kiedy okazuje się że ten orsz
- ślubny się spóźnia wszystkie zasypiają tutaj
- współpraca to wspólne doświadczenie drem jest bardzo mocno
- wyeksponowane wić że wszystkie budzą się wszystkie przygotowują swo WZ z panną
- młodą i jej mężem ewentualnie wejść do domu weselnego albo taki bardziej
- ortodoks tłumaczeniu wraz z panną młodą weś do domu pana młodego pan młody
- będzie jej oczeki zgodność i ta wspólnota
- doświadczeń oczywiście bardzo dobrze koresponduje z początkiem przypowieści królestwo Niebios podobne będzie do 10 p
- tylko do 10 początkowa formuła to jest też taki jeden z wyznaczników wykładników
- pozwalających właśnie przypuszczać że mamy do czynienia z dwiema
- przypowieściami pewnie nie mam teraz czasu na to żeby pokazywać jak w jaki
- sposób też Mateusz używa dziesiątki czy jej wielokrotności do opisywania rż
- różnych stanów
- tylko tutaj tytułem podsumowania że stanie
- przypowieść to wskazywał
- stanie jaka towarzyszy orsz do domu weselnego podob będzie do
- ciemnej nocy ką rozetą Zapal prze pochod
- Izia interpretacja tej pierwszej przypowieści przypowieści Ależ odpowiedzieliśmy sobie
- na to kluczowe pytanie Gdzie jest panna młoda być może właśnie
- tutaj nie chodzi o to że pierwotnym bohaterem tej przypowieści jest mężczyna
- może właś pierwotną bohaterką tej przypowieści kieta i wtedy interpretujemy tę część
- tak królestwo Niebios Będzie podobne do radości jaka towarzyszy drą prowadzącym
- pannę młodą do domu weselnego gdzie już czeka na nią małżonek być może w tym
- patriarchalnym środowisku pierwszych odbiorców Ewangelii taka taka narracja
- byłaby trudna do pręcia stąd
- tak zamienianie panny młodej pierwotnej bohaterki na pana pana
- młodego No dobrze ale nawet Przyjmijmy że w wersji pierwotnej to przypowieść o
- pannie młodej i jej towarzyszach i to wcale nie oznacza że musimy Eliminować z
- niej z tej przypowieści Jezusa bo oczywiście tego Oblubieńca interpretujemy
- jako jez kiedy się tak dzie właśnie wtedy kiedy zastosujemy do interpretacji tej
- przypowieści elementy Sofii i tak jak już powiedziałam oczywiście nam będzie się ta sofiologia kojarzyła w pierwszej
- kolejności z tak filozofią rosyjską przełomu XIX i XX
- wieku z takimi nazwiskami jak sołowiow floreński
- czy może się też kojarzyć z takim nurtem obecnym teologii katolickiej związany
- między innymi z Tomaszem meronem z lat 60 ale może się właśnie kojarzyć też
- tutaj tak powinno nam się kojarzyć z teologią feministyczną
- [Muzyka]
- Zen ostatnia jest autorką takiej naw
- Sandow esej któ że nie jest dla mnie inspiracją Jezus jako mądrość
- feministyczna odczytanie Mateusz chrystologii
- mądrościowe Tutaj we wszystkich tych wariantach we wszystkich tych nurtach
- oczywiście korzenie tej refleksji
- sofiologia osoba Trójcy zosta utożsamiony z Bożą mądrością nasz Pan
- Jezus Chrystus nasz prawdziwy Bóg jest samoistną mądrością Boga Ojca która
- objawiła się w ciele oczywiście Orzeczenie to nawiązuje do Ewangelii
- Jana do literatury sapien ja tutaj mam całą taką definicję jeszcze związaną tym
- kim jest boska Sofia właśnie w tej
- W tym ujęciu sofiologia natury biblisty
- feministycznej one są może MJ skomplikowane bym powiedziała Nawet niż
- te te rozważania natury filozoficznej
- już już późniejszej Sofia wypełnia lukę pomiędzy Bogiem a stworzeniem jest
- symbolem miłości między bogiem a światem jest boską i Bożą jednocześnie mądrością
- zamieszkującą nie boską sferę jest Logos i światłem Ducha
- odzwierciedlającym w stworzeniu stworzonym porządku racjonalną spójność spójność i transcendentne piękno w
- którym wszystkie rzeczy żyją poruszają się i mają swoje istnienia ale Sofia
- jest także głęboką i wszechobecną Mści świata która nawet gdy ten świat Pogrąża
- się w niewoli grzechu pragnie być przyłączona do swojego Stwórca więc prawda jest to przyciąganie mądrości i
- Stwórcy jak przyciąga małżonek swoją małżonkę jak
- przyciągają się się małżonkowie tak to jest oczywiście znowu
- taka taka definicja budowana oczywiście na bazie
- biblijnej tak za tymi za tymi obrazami kryje się chęć
- utożsamienia logosu który jest znany z prologu Ewangelii Jana to często
- Tłumaczymy Logos jako słowo tak ale Logos ma o wiele szersze znaczenie Logos może też oznaczać
- rozum tutaj już jest krok do tego żeby ten rozum utożsamić z sofią czyli z
- mądrością doskonale znaną na przykład z Księgi Przysłów już nie mówię z Księgi Mądrości bo tutaj teologia protestancka
- może mniej sięga do samej Księgi Mądrości która jest utożsamiana z księgą
- jednak która jest jednak księgą WT kanoniczną tak ale przynajmniej do do
- księgi przys a zatem Logos zwrócony ku ojcu ma udział w stworzeniu świata tak
- samo jak mądrość Sofia z Księgi Przysłów która O sobie mówi
- zostam ustanowiona od początku wcześniej niż Ziemia powstała zostałam zrodzona
- gdy jeszcze nie było głębin gdy nie było źródeł objc wodę zostałam zrodzona Zanim
- zostały osadzone góry nim powstały wki gdy jeszcze nie uczynił gleby ani
- pól ani pierwszego pyłu ziemi i tak dalej i tak dalej oczywiście nie ma czasu żeby to wszystko żeby to wszystko
- czytać tak tutaj chodzi o o to pewne
- tak ustawienie mądrości i logosu też pojawia się napięcie które
- potem właśnie filozofia będzie bardziej niwelować odnośnie do samego stworzenia
- jak mądrość czy mądrość jest stworzona czy mądrość należy do istoty to jest inna sprawa może egza się
- mniej tym interesuje ale jeszcze na jedno zwrócę uwagę mą Księgi Przysłów przypomina nie tylko
- przypomina też samego Jezusa z Ewangelii Mateusza i bohaterów mateuszowy
- przypowieści Tak właśnie w tej przypowieści o uczcie
- weselnej król zaprasza na wesele swojego syna i mówi tako przygotowałem uc zabito woły i
- tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe chodźcie na wesele
- zaproszen wymiguj się od przyjścia wysyła swoje sługi na rozaje dróg by zaprosili wszystkich tam spotkany i
- proszę zauważyć że dokładnie tak samo woła mądrość Księgi Przysłów tak która
- stoi na najwyższych miejscach przy drodze na rozstajach przy bramach
- wejścia do miasta drzwiach domów głośno woła do was ludzie się zwracam mój głos
- kieruję sy I teraz uwaga bo jest jeszcze jeden obraz właś
- podobny do tego z przypowieści o drn tych mądrych które właśnie zostają
- czuwają mądrość mówi Szczęśliwy kto mnie słucha Kto czuwa codziennie u moich Bran
- kto czeka u moich drzwi więc tutaj mamy bardzo
- powiedziałabym jasną wyraźną analogię pomiędzy tekstem mateuszowy a tekstem
- tekstem z Księgi przy i ponieważ nie będę odpowiadać na pytania tylko będę
- pytania kierować państwa uwagę też na pewne jak powiedziałam obszary to myślę
- że jeżeli właśnie tego nie obecną pannę młodą potraktujemy
- jako Logos sofię to wtedy wiele napięć z tej przypowieści będzie
- będzie zniwelowane też Jeżeli w tym duchu sacalm odczytamy Panny mądre i
- Panny głupie No to okaże się że rzeczywiście s Mądrości Bożej nie mogą
- towarzyszyć głupie Panny to się nie mieści w ogóle tych
- kategoriach więc stąd podkreślenie że do orszaku panny młodej Sofii mogą wejść
- tylko Panny pan i tutaj jeszcze Jeszcze tylko jedna
- uwaga rektor wyp
- że też mamy może już bardziej systematyczna teologia by to pociągnęła
- niż niż biblistyka mamy też takie napięcie
- które akurat w Sofii jako z jednej strony uosabiają Mądrość bożą z drugiej
- strony właśnie na podstawie tych tekstów można mówić o pewnej stworzono tej tej
- mądrości wypełnia nam też tę lukę łagodzi trochę to napięcie pomiędzy
- Jezusem tak jako Bog człowiekiem tutaj mamy jednocześnie
- stwórcę i stworzenie właśnie w tym obrazie w tym obrazie Jezusa jako Sofii jako Mądrości
- Bożej Dziękuję Przepraszam za