Okiem filologa: Semickie struktury w ewangeliach synoptycznych. Cz. 2
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Okiem filologa: Semickie struktury w ewangeliach synoptycznych. Cz. 2 | EWST online
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- jest wtorek godzina 19 rozpoczynamy wst online Bardzo się
- cieszę że mogę z państwem się dzisiaj spotkać a w zasadzie że możemy spotkać
- się ponieważ jest ze mną już doktor Sławomir torbus i zgodnie z obietnicą
- Będziemy kontynuować serię drugich części wykładów które rozpoczęliśmy w
- wakacje a dzisiejszy wykład zatytułowany jest semickie struktury w Ewangeliach synoptycznych i dzisiaj zajmiemy się
- chyba najbardziej znanym tekstem pochodzącym z Ewangelii a
- w każdym razie takim które najwięcej z nas zna na pamięć a mianowicie modlitwą
- pańską przyjrzymy mu się właśnie razem z
- doktorem sławomirem torbusem filologię klasycznym i wykładowcą awst Sławku Witam cię po wakacyjnie i zapraszam dzień dobry dobry wieczór Bardzo mi miło
- że mogę po wakacjach wrócić do cyklu No i pozostajemy w kręgu takich badań
- biblistycznych które koncentrują się na szukaniu semickich struktur językowych kompozycji semickiej tekstu
- no i Przypomnę tylko może tym którzy może nie mieli okazji słyszeć pierwszej
- części wykładu iż badaczy którzy właśnie zajmują się
- analizą Biblii z tej perspektywy uważają że taką specyficzną cechą kompozycji
- charakterystycznej dla takiego semickiego kontekstu jest symetria
- symetria zwłaszcza bardzo często taka binarność podwój
- struktur liczne powtórzenia które są symetryczne na bardzo różnych poziomach
- mikro struktury i Makro struktury to tak ogólnie rzecz biorąc
- no ostatnio zajmowaliśmy się fragmentem z Łukasza 15 i taką dużą partią tekstu i
- obserwowaliśmy właśnie takie powtórzenia symetrię na różnych
- poziomach kompozycji tekstu dzisiaj troszeczkę krótszym tekstem się zajmiemy
- natomiast tak czy siak chciałbym żebyśmy jakby rozpoczęli od takiego rzutu oka na
- kontekst w którym ten tekst się pojawia ja będę się zajmował modlitwą pańską w
- wersji podanej przez Mateusza tak nie przez Łukasza tylko przez Mateusza więc
- [Muzyka] pakujemy do szóstego rozdziału Ewangelii według Mateusza do wersetów 18 tylko przypomnę że ten rozdział
- tekstu znajduje się No można powiedzieć w samym środku
- takiej relacji z jednej z najdłuższych Czy właściwie najdłuższej mowy Jezusa
- w która została odnotowana przez ewangelistów to jest tak zwane kazanie
- na górze i 6 rozdział właśnie w środku tego kazania na górze w tej redakcji mateuszowej się znajduje i na początek
- taki rzut oka na to z czego się składa ten fragment w ramach którego znajduje
- się właśnie modlitwa pańska na razie tylko taki rzut oka żeby
- państwo zobaczyli ogólnie strukturę pierwszy werset to będzie wprowadzenie za chwileczkę sobie Zobaczymy jak ono wygląda i następnie
- są cztery takie jednostki z których każda zajmuje się troszeczkę
- innym problemem pierwsza będzie dotyczyć jałmużny później dwie takie sekwencje
- które są związane z modlitwą No i właśnie w tej drugiej sekwencji znajduje
- się tekst Modlitwy Pańskiej i później jest kwestia postu
- 6 rozdział jest wprowadzony przez pierwszy wers który mówi nam ogólnie o tym czego dotyczy problem w tym rozdziale który będziemy sobie czytać do
- którego będziemy zaglądać ale ja przeczytam żebyśmy mieli taki Pełny obraz Uważajcie zaś abyście waszej sprawiedliwości nie
- wykonywali przed ludźmi po to byście byli przez nich widziani inaczej nie
- macie zapłaty od waszego Ojca który jest w niebiosach czyli ja tutaj wytłuściłem
- to pojęcie sprawiedliwość po greckune i szósty rozdział będzie dotyczył
- wykonywania tak zwanych uczynków sprawiedliwości takich typowych w
- tradycji żydowskiej czyli modlitwa post i jałmużna tak te trzy elementy się tutaj pojawiają jako taki element
- praktykowania takiej tradycyjnej sprawiedliwości czy ważności No i nauczanie będzie dotyczyć tego żeby unikać takiej jakiejś
- ostentacji robienia tych uczynków sprawiedliwości na pokaz tak i sankcją jest to nie macie zapłaty od waszego
- Ojca który jest niebiosach czyli ten pierwszy werset nas wprowadza problem
- no i później znajdujemy Właśnie te trzy uczynki
- sprawiedliwości o nich jest mowa w takiej kolejności jaką tutaj państwu widzą wersety 24 to jest jałmużna czy inaczej udzielanie wsparcia modlitwa w
- środku która będzie złożona z dwóch elementów i na końcu post
- i teraz to co na co chciałbym zwrócić uwagę po to też wprowadzam państwa w kontekst Modlitwy Pańskiej
- Chciałbym zwrócić uwagę na pewien specyficzny sposób właśnie
- skomponowania tego tekstu mianowicie na takie triady tak w przypadku poprzedniego wykładu
- zwracaliśmy uwagi na binarność na podwójne powtórzenia na Takie struktury które są złożone z dwóch elementów dwuelementowe Natomiast
- tutaj Niektórzy badacze zwracają uwagę na to że można byłoby
- zaobserwować w ogóle na przestrzeni całej Ewangelii według Mateusza taką
- tendencję do tworzenia trójek jeden
- z badaczy właśnie przeanalizował nazywa się stasen Glen stasen
- przeanalizował kazanie na górze pod tym kątem i uznał że ta główna część kazania
- na górze w ogóle została skomponowana przez Mateusza na zasadzie trójek No i
- tu w szóstym rozdziale szczególnie myślę wyraźnie to widać bo po pierwsze już
- widzieliśmy na Makro strukturze że problem dotyczy trzech uczynków
- sprawiedliwości tak modlitwa post jałmużna i teraz każdy z nich kiedy jest
- o nim mowa No jest przedstawiany właśnie w takiej kompozycji trójelementowej
- przez Mateusza czyli w części a tak jak tu widzimy na przykładzie jałmużny gdy
- więc udzielasz wsparcia czyli wymieniamy nazwę tego uczynku sprawiedliwości nie
- trąb przed sobą jak to czynią obłudnicy w synagogach i na ulicach aby ich ludzie chwalili Zapewniam was odbierają swoją zapłatę
- Czyli mamy w części drugiej takiej negatywny przykład to czego nie należy
- robić i w części C rozwiązanie propozycja tego w jaki sposób to powinno
- się dziać lecz ty gdy udzielasz wsparcia niech twoja lewa ręka nie dowie się co czyni prawa aby twoje wsparcie pozostało w ukryciu A twój ojciec który widzi w
- ukryciu odpłaci tobie No i to jest właśnie mowa o tym braku ostentacji i
- każdy z tych elementów modlitwa post jałmużna jest trzy elementy
- skonstruowane jest na zasadzie takich trójek kompozycyjnych
- Proszę bardzo dowód w wersety 5.6 o modlitwie gdy się modlicie wymieniamy
- nazwę uczynku Nie bądź jak obłudnicy gdyż lubią modlić się stojąc w synagogach na rogach ulic aby pokazać się ludziom Zapewniam was odbierają
- swoją zapłatę negatywna postawa i rozwiązania a ty gdybyś się modlił wejdź
- do schowka Zamknij ze sobą drzwi Pomódl się do swojego ojca który jest w ukryciu A twój ojciec który widzi w ukryciu odpłaci tobie widzimy powtórzenia całych
- fraz tak nawet tutaj takie symetryczne symetryczna konstrukcja jakbyśmy przeszli później do postu to mielibyśmy identyczną sytuację czyli ja zwracam
- uwagę na to że te trójki tutaj się pojawiają
- podobnie w tej drugiej części dotyczącej modlitwy modląc się zaś
- Nie paplajcie jak poganie bo myślą że zostaną wysłuchani dzięki swojej wielu mówności nieupodobnijcie się więc do nich gdyż wasz ojciec już wie czego
- potrzebujecie zanim go poprosicie Czego nie robić i uzasadnienie i
- rozwiązanie część cwy więc w taki sposób się módlcie i tutaj mamy właśnie wprowadzenie do modlitwy pańskiej tak w ten sposób zrobione czyli
- ona jest odpowiedzią tak na jakiś taki problem który jest związany z
- wielomówstwem Tak jak mówi wielomównością tak jak tutaj nam autor przekładu Proponuję i pojawia się modlitwa pańska
- w wersetach od 9 do 13 i później mamy taki dwuwersetowe komentarz Można
- byłoby powiedzieć takie odniesienie do treści do pewnych treści Modlitwy Pańskiej który w jakiś sposób koresponduje
- z tą z tym wersetem pierwszym wprowadzającym rozdział 6 ale nie będę w
- to wchodził bo chciałem się skoncentrować tylko na modlitwie pańskiej a w naszym nowym formacie mamy mało czasu więc nie chcę zabierać go na
- to żeby analizować rzeczy które są poboczne No i właśnie
- wersety od 9 do 13 tak Czyli ten ten rozbudowany trzeci element
- kolejnej trzeciej trójki w tym szóstym rozdziale i ja chciałbym
- państwu zaproponować znowu takie rozwiązanie które znalazłem
- u badacza do którego już się odwoływałem na poprzednim wykładzie czyli francuskiego biblijny Rolanda mene które można znaleźć zresztą w książce
- która jest przełożona na język polski jego taka dawna dawna książka
- wprowadzenie do hebrajskiej retoryki biblijnej więc jak państwo mają okazję gdzieś zajrzeć to to można można spotkać również fragment poświęcony Modlitwie
- Pańskiej i w odróżnieniu od takiego
- zwykle spotykanego podejścia które dzieli modlitwę Pańską na 7 wezwań
- robiąc linie podziału tutaj 3 + 4 tak Czyli mówią mówią komentatorzy
- mamy tutaj do czynienia z siedmioma wezwaniami z których trzy pierwsze odnoszą się do Boga natomiast cztery do modlących się tak I co widać tutaj
- choćby poprzez możemy zaobserwować widząc użycie zaimków osobowych święci imię Twoje przyjdź królestwo twoje bądź wola twoja
- i później zmiana chleba naszego daj nam odpuść nam nie wódź nas nas zbaw prawda
- zwykle analiza strukturalna Modlitwy Pańskiej kończy się na tym czasami
- komentatorzy próbują też troszeczkę innych podziałów ale też nie będę w niej
- wchodził ze względu na czas i skupię się na tym co zaproponował rolę
- i on właśnie proponuje żeby spróbować
- jakby konsekwentnie tutaj te trójki obserwować również na przestrzeni
- kompozycji Modlitwy Pańskiej Czyli on to widzi w ten sposób że mamy trzy pierwsze
- wyzwania które odnoszą się do Boga i rzeczywiście ten zaimek twoje twoja twoje się tutaj pojawia następnie mamy to wezwanie
- dotyczące chleba które on widzi jako centrum tak tej
- konstrukcji czyli tak zwana struktura koncentryczna tak używając terminologii
- badaczy retoryki semickiej tak to są takie często spotykane konstrukcje w
- których treść biegnie dociera do pewnej osi do pewnego środka
- i później na zasadzie odbicia lustrzanego pojawia się symetryczna konstrukcja No odbijająca właśnie tą pierwszą
- konstrukcję która przed tym centrum się pojawiła No i będę uważać że te trzy
- wezwania tutaj pod tak na naszym slajdzie pod pod tą centralną częścią
- One odbiciem lustrzanym w jakimś sensie na pewno w sensie strukturalnym za
- chwilę się spróbujemy skupić na znaczeniu tych trzech pierwszych wezwań
- na dodatek On obserwuje tutaj też takie symetrie w tych wezwaniach okalających tą część
- centralną czyli bądź wola twoja i odpuść nam nasze winy pojawia się taki ornament
- taki ozdobnik on go tak to nazywa w postaci takiego dodatku tutaj jak w
- niebie taki na ziemi jak i my odpuszczamy naszym innowajcom
- on to widzi jako dopowiedzenie właśnie do tego trzeciego i piątego wezwania i
- one mają stanowić jakby taką ozdobną ramę dlatego Co znajduje się w samym
- centrum dla mnie to wezwanie które znajduje się w centrum jest takim najważniejszym wyzwaniem
- Modlitwy Pańskiej to wezwanie dotyczące chleba naszego
- powszedniego dlaczego Dlaczego tak uważa między
- innymi analizując właśnie już treść wezwań z
- którymi tutaj mamy do czynienia zwraca uwagę na to No że gdybyśmy szukali takiego wezwania które odnosiłoby się bezpośrednio do
- ojca tak który jest adresatem Modlitwy Pańskiej No to wyzwanie o to
- żeby dał chleb w kontekście tamtych czasów zwłaszcza
- No byłoby najbardziej adekwatne w odniesieniu do ojca tak pierwsze
- wezwanie święci mnie twoje prawda
- mówi o świętości Boga drugie o królestwie mówi o tym że
- jest on królem tak bądź wola twoja będzie nas nakierowywać na myślenie o
- nim jako o panu prawda jak w niebie taki na ziemi natomiast chleb daje nam
- chleba naszego powszedniego dzisiaj no będzie rzeczywiście tutaj zgodziłbym się
- z menerze najbardziej pasuje do tego do kogo modlitwa jest skierowana
- podobnie gdybyśmy szli dalej ten który odpuszcza nasze winy Bóg miłosierny tak
- nie budź nas na pokuszenie to jest jedno z takich ostatnio
- kontrowersyjnych miejsc prawda w Biblii jeżeli chodzi o tłumaczenie to
- może będziemy mieli czas żeby o tym porozmawiać ale ktoś
- Kto w jakiś sposób nam pomaga tak można byłoby tak to widzieć tym jest Bóg zbaw
- Uderz złego Czyli ktoś kto nas wyzwala więc to wezwanie o chleb centralne najbardziej według mene pasowało by pasowałoby do ojca No i teraz co jeszcze
- na co jeszcze żyli Menem widzi na poziomie kompozycji na poziomie symetrii
- to że rzeczywiście pewne elementy ze sobą tutaj
- współgrają że można na poziomie nawet rytmicznym dźwiękowym zaobserwować
- związki między tymi wyzwaniami z którymi tutaj mamy do czynienia i analizując próbując wejść troszeczkę głębiej No bo co z tego że
- obserwujemy na poziomie kompozycyjnym prawda te zbieżności te symetrie czy coś
- z tego jeszcze wynika dla naszego zrozumienia sensu Modlitwy
- Pańskiej No tutaj Gdybyśmy byli właśnie konsekwentni i próbowali wyciągać wnioski na bazie
- obserwacji strukturalnych No to musimy pamiętać że myśl tutaj tej koncepcji mene te wezwania z którymi tutaj mamy do czynienia one są odbiciami lustrzanymi
- tak i w jaki sposób Mane próbuje widzieć relacje między nimi
- No więc w jaki sposób będę widzi relacje między pierwszym i ostatnim wezwaniem
- święć się imię twoje i Zbaw nas ode złego ja może tutaj
- gdzieś powinienem mieć o mam tutaj grecki tekst tak żeby nie być żeby nie
- być gołą słownym to Ostatnie wezwanie tutaj ma
- taką frazę atutu Pony ru a po tu ponoeru i to jest to co jest tłumaczone od złego
- tak w naszym w naszym przykładzie z tym wyrażeniem jest pewien taki problem że
- ono jest niejednoznaczne ze względu na to że znajdujemy tam przymiotnik wersję
- przymiotnika poneros który Zaopatrzony jest w rodzajnik bo język grecki używa
- rodzajników i kiedy dodamy do przymiotnika rodzajnik to tworzymy rzeczownik prawda z takiego
- z takiego z takiej formy greckiego słowa No i problem polega na tym że w tym
- momencie ten rzeczownik pojawia się w takim przypadku język grecki odmienia rzeczowniki przez przypadki który jest identyczny dla form rodzaju męskiego i
- nijakiego czyli ten przymiotnik Pony rozg gdybym zaopatrzył w rodzajnik męski
- to znaczyłby troszeczkę coś innego niż bym go zaopatrzył w rodzajnik neutron
- nijaki A w tym przypadku w którym tu jest obie te formy wyglądałyby tak samo No i my musimy zinterpretować czy chodzi o męski rodzaj czy nijaki gdyby to był
- rodzaj nijaki to mamy właśnie przed sobą przekład który zakłada że mamy do
- czynienia z rodzajem nijakim złego zapisane z małej litery będziemy rozumieć jako no jakiś rodzaj nieszczęścia Zbaw nas
- od jakiegoś nieszczęścia od czegoś złego co może nas spotkać ale gdyby założyć i
- będę zakładałby coś takiego że ten rzeczownik jest rodzaju męskiego tutaj
- to wówczas to z Powinno zrobić się wielkie i chodzić będzie osobę osobę
- złego Zbaw nas ode złego od diabła od od szatana i w tym sensie
- yyy Pierwszy fragment tutaj próbuje nas przekonać do tego
- pierwsze wezwanie i to ostatnie stoją ze sobą w kontraście w antytezie święć się
- imię twoje chodziło o świętość prawda Boga które jest No zupełnej antytezie do
- tego ostatniego wezwania gdzie gdzie wówczas jeżeli zajmiemy
- jeżeli uznamy że mamy rodzaj męski tak no to ten zły to jest inna inna
- rzeczywistość i my nie chcemy my nie chcemy w niej być Czyli tutaj widzi pewną pewną antytezę idąc dalej przyjdź królestwo twoje No i nasze
- kontrowersyjne nie wódź nas na pokuszenie może rzeczywiście to pokuszenie nie jest tutaj najlepszym
- rozwiązaniem ponieważ słowo greckie znowu żeby nie być gołosłownym pokaże państwu ta fraza brzmi tak Kaim
- Czyli to co jest tłumaczone jako pokuszenie na pokuszenie to po grecku
- jest pejra smon tej ras Mon No i raz Mon ma troszeczkę szersze znaczenie niż
- Pokusa No i właściwie większość komentatorów tak jak sobie robiłem taki mały przegląd przed dzisiejszym spotkaniem jest zdania
- że w tym kontekście Pokusa kuszenie przez Boga rzeczywiście nie bardzo ma
- sens No już pomijam pomijam to że
- rzeczywiście stałoby w takiej sprzeczności czy byłoby jakieś napięcie
- wówczas z fragmentem z listu Jakuba prawda Gdzie jest mowa o tym że Bóg nikogo Przecież nie Kusi
- No ale ale tutaj zakłada się że ten kontekst że to jest
- próba próba i cała ta sytuacja która która jest związana z próbą tak Bóg niejednokrotnie Testamencie wystawia Izraela na próbę
- Tak sprawdza jako testuje No to się wiąże z pewnymi napięciem z presją z
- czymś takim nieprzyjemnym No i to tym czasownik tutaj jest mówił
- wprowadzaniu W pewną sferę związaną z próbą i słaby człowiek modli się o to
- żeby No niekoniecznie musieć być poddanym próbom No nie wiem przypomnijmy
- sobie uchwała choćby prawda ze Starego Testamentu Jakim próbom jest poddawana
- jego wiarę więc pewnie w tym kierunku byśmy mogli
- tutaj iść i to byłoby też czy takie myślenie o pewnej sferze próby
- jakiegoś napięcia jakiejś presji i tym że Bóg miałem Jest
- proszony o to żeby nie wprowadzał nas w taką sferę w taką przestrzeń stałoby w
- jakiejś relacji z nastaniem innej rzeczywistości tak być może
- eschatologicznie tak Albo może w takim napięciu już ale jeszcze nie takim który jest charakterystyczne prawda dla na przykład
- pawłowego myślenia ale tutaj mamy sferę Królestwa Bożego i My chcielibyśmy się
- tutaj znaleźć raczej i prosimy Boga żeby nie wprowadzał nas w inną sferę tak
- która No jak widzimy Zresztą tutaj poprzez ten spójnik ale no jest powiązana w jakiś sposób z tym złym który który też jakąś rolę
- może tutaj odgrywać także gdzieś to obserwacje menne w jakiś sposób się
- łączą z pewnymi obserwacjami takimi kontekstowymi
- związanymi właśnie z tą z tym wezwaniem
- dotyczącym próby czy pokuszenia co z trzecim bądź wola twoja no i tutaj
- nomenę musi w jakiś sposób powiązać żeby być konsekwentnym To w jaki sposób musi
- powiązać to wezwanie z tym wezwaniem numer 5 prawda i odpuść nam nasze winy no i mened tutaj jest zdania
- że no po prostu ta wola o której byłaby mowa w trzecim wezwaniu ona no należałoby ją zawęzić jakoś w tym kontekście do
- odpuszczania win tak do Miłosierdzia które ma się dziać
- No w niebie i na ziemi i i obraz jest też związany z tym że i my odpuszczamy
- naszym winowajcom tutaj taka ciekawostka jeszcze bo my mamy w przykładzie winy
- prawda natomiast jak sobie popatrzymy na grękę to mamy tutaj słowo ta offailemata
- i rzeczownik Toys of failetays dosłownie o filemata to są długi i ofel
- to są to są dłużnicy więc mamy tutaj taką metaforę
- związaną z długami tak no grzech wina jest jakby swego rodzaju zaciągnięciem
- długu wobec Boga No więc będę chcąc być chcąc być konsekwentnym
- z tą swoją teorią uważa że tutaj właśnie tą wolę należałoby zawęzić z
- kontekstualizować to do kwestii związanej z odpuszczeniem win
- i uważa że te wersety 14-15 tak które
- następują tuż po modlitwie pańskiej wspierały jego tezę prawda bo tutaj mamy
- do czynienia z swego rodzaju takim komentarzem czy do powiedzeniem do
- treści modlitwy i ona dotyczy to do powiedzenia właśnie odpuszczania dosłownie upadków Bo jeśli odpuścicie ludziom ich upadki odpuści i wam wasze
- ojciec niebieski jednak nie odpuścicie ludziom to I wasz ojciec nie odpuści wam waszych upadków więc będę uważał że ten 14 15 werset który tutaj się pojawiają w
- jakiś sposób wzmacnia No to jego myślenia o tym że należałoby
- w ten sposób wiązać ze sobą wezwanie trzecie i wezwanie piąte No i tak jak
- mówiłem wcześniej chleb jest centrum jest to tym takim
- najważniejszym Można byłoby powiedzieć wezwaniem Jeżeli byłaby to modlitwa poranna prawda No to takim wezwaniem w których w którym
- prosimy ojca o to żeby no podtrzymywał nasze nasze istnienie tak nasz byt poprzez zapewnianie nam
- [Muzyka] chleba naszego powszedniego to byłaby oczywiście w tym przypadku metonimia wszystkiego tego na co co się składa na
- nasze życie Ja bym tak to czytał tak niektórzy
- komentatorzy próbują widzieć tutaj jakąś głębszą jeszcze treść taką treść
- może symboliczną ale wydaje się że chyba nie ma takiej
- potrzeby żeby Szukając jakiegoś takiego pierwotnego znaczenia tej modlitwy
- odwoływać się do koncepcji aż tak bardzo głębokich jakie czasami czasami się
- spotyka czytając komentarze także no tak by tak by wyglądała ta struktura taką pozycja
- w ujęciu francuskiego biblisty Orlanda mene
- Ciekawe jest to że rzeczywiście to widzenie trójek tak tej
- koncentryczności w jakiś sposób No jest harmonizuje z obserwacjami tych
- biblistów którzy uważają że w ogóle cały kazanie na górze jest oparte o trójki a
- niektórzy idą nawet dalej obserwując tam bodajże gdzieś przeczytałem 75 kompozycji triadycznych z których składa się w ogóle Ewangelia
- według Mateusza mogłoby świadczyć o tym że miał jakąś taką tendencję do tego
- żeby w kompozycji właśnie wykorzystywać trójki
- Także ja tyle z mojej strony jeśli są jakieś pytania to chętnie
- chętnie odpowiem pytania Oczywiście są Natomiast
- rzeczywiście takie spojrzenie na strukturę którą jeszcze tutaj w tej chwili widzimy przez chwilę
- no zupełnie wytrąca nas z kolejnym tego powtarzania
- tak jak mówiłam na początku ta ten tekst jest chyba najbardziej znanym z całej i
- w każdym razie znanym na pamięć Uczymy się go jako dzieci
- chrześcijańskich rodzinach potem powtarzamy bardzo często w kościołach w
- niektórych jest on elementem liturgii i w niektórych No nawet bez liturgii na
- każdym bądź też prawie każdym nabożeństwie a w każdym razie na różnego rodzaju spotkaniach jest powtarzany i często Robimy to w taki sposób właśnie
- bez refleksyjny a tymczasem mamy do czynienia z tekstem który No właśnie
- jest bardzo bogaty w różnego rodzaju znaczenia w zależności od tego jak się
- go odczytuje i tutaj ten kontekst właśnie semicki no też wprowadza nas
- zupełnie inne świat zupełnie innych znaczeń jak w każdym razie inaczej rozłożonych akcentów i zacznijmy od tego
- wielomówstwa bo mamy takie pytanie co autor miał na myśli mówiąc o
- wielomówstwie bo modlitwa pańska też przecież zawiera sporo słów
- No tak tam jest takie takie słówko
- które nie jest jakby bardzo jednoznaczne battalu gessette
- i ono na przykład może kojarzyć się z powtarzaniem z jąkaniem się
- wręcz jest tutaj jakieś nawiązanie do być może tak to mamy spekulację mamy do
- czynienia ze spekulacjami z jakimś sposobem modlitwy takim
- pogańskim który mógł się wiązać z takim wielokrotnym powtarzaniem na
- przykład różnych imion jakiś bogów po to żeby
- to by się wiązało z jakąś magią przypisywaną słowom tak w bardzo często
- w ramach religii pogańskiej tak jeżeli wypowiem odpowiednie słowo tak to
- dopiero być może wtedy trafi ta moja modlitwa do odpowiedniego Boga i on tam załatwi problem z którym ja mam do czynienia
- taki rodzaj ja nie wiem dzisiaj jakbyśmy skojarzyli sobie litanię prawda gdzie
- gdzie ktoś powtarza wielokrotnie wielokrotnie wielokrotnie używając różnych tytułów tak na przykład jakieś jakieś modlitwy
- to niektórzy spekulują że być może tutaj właśnie to gdzieś tam autor ma na myśli mówiąc o tym wielomóstwie Natomiast Zobaczmy
- wy macie nie macie się tak modlić Wy możecie krótko bo wasz ojciec
- doskonale wie za nim w jego poprosicie to co jest on doskonale wie co jest wam
- potrzebne prawda natomiast gdzieś gdzieś tutaj ten ten pogański rodzaj
- modlitwy być może Właśnie byłby związany z takim troszeczkę magicznym traktowaniem słowa Także to jest takie chyba
- najbardziej powszechne rozwiązanie Z tego co
- widziałem w komentarzach znaczenia tego czasownika który tutaj jest użyty jest bardzo specyficzny Ciekawe co mówisz bo w świetle ogromnej
- popularności tej konkretnej modlitwy i tego co ją poprzedza właśnie ostrzeżenia
- przez przed wielomóstwem sytuacja w której ona czyli ta modlitwa znajduje
- się jako element takiego właśnie typowego wielobóstwa w wielu różnych
- elementach Właśnie takich modlitw różnego rodzaju bo to nie tylko mówimy o
- katolickim różańcu ale też wiele innych wyznań chrześcijańskich też
- modlitwę Pańską włącza jej powtarzanie w różne swoje rytuały No to jest bardzo
- ciekawe właśnie tak trochę przewrotnie bo ona była podana jako przykład Właśnie żeby nie traktować jej modlitwy sposób
- magiczny prawda i
- tak no idąc że co mogłeś o litaniach że same litanie w
- sobie no jako elementy liturgii one nie miały tego charakteru magicznego Natomiast w takiej pobożności Ludowej stały się
- rzeczywiście czymś magicznym tak samo jak chociażby różaniec że tam odmówienie iluś tam dziesiątek różańca czy z mówienie
- jakiejś takiej czy innej litanii czy właśnie Medytacje chrześcijańskie
- różnego rodzaju z powtarzaniem imion z różnymi takimi rzeczami no mają jakieś
- konkretne działania ze strony Boga zapewnić i Jest to dość rozpowszechniony
- pogląd powiedziałabym dalszym ciągu więc w tym kontekście rzeczywiście
- przypomnienie o tym czym modlitwa ma być No jest
- Wydaje mi się bardzo cenna zwłaszcza że jest to przypomnienie nie wynikające z jakichś tam szczególnej teologii tylko właśnie no z analizy językowej
- No ale mamy Następne pytanie już już je czytam
- jak do tego przekazu jak rozumiem w domyśle chodzi o ten przekaz o ją mówie
- bo to pytanie z samego początku mają się działania charytatywne ogłaszamy w
- mediach nie wiem czy to jest jakby ten sam problem bo co tutaj jest co tutaj jest problemem w tym szóstym rozdziale tak
- jak zwracaliśmy uwagę na ten pierwszy werset nieobnoście się ze swoją sprawiedliwością czy to jest kwestia
- pewnej pewnej motywacji tak do tego dlaczego ktoś podejmuje No na przykład
- działanie wspierające kogoś innego czy po to żeby pokazać
- jaki jest sprawiedliwy tak czy czy jego motywacją jest zupełnie co innego bo
- weźmy gdybyśmy tutaj sobie cofnęli się troszeczkę wcześniej
- to początek Modlitwy Pańskiej tak pobłogosławieństwach Jezus mówi Czyli
- dokładnie w tym samym tekście prawda jesteśmy mówi żeby wasza światło świeciła tak wy macie być solą ziemi tak i ktoś mógłby powiedzieć również że no
- mamy tutaj pewną sprzeczność tutaj mówi Słuchaj módl się po cichu tak żeby nikt tego nie widział pości tak żeby nikt nie wiedział że pościsz a wcześniej mówił o
- tym że właściwie wszyscy mają widzieć że to wy jesteście światłością świata
- Myślę że kontekst jest tutaj ważny i motywacja tak Po co w piątym rozdziale
- tak nawołuje Jezus do tego żeby jego uczniowie byli światłością świata
- tam pewnie chcieliby od tego uciec tak na przykład w kontekście jakiejś prześladowań tak tutaj musielibyśmy się jeszcze
- mocniej w kontekst zagłębić Natomiast tutaj jest zupełnie inna sytuacja ktoś
- chce pokazać swoją sprawiedliwość czyli pytanie jest o jego wewnętrzną motywację
- do tego dlaczego on to robi No i myślę że to samo pytanie o
- motywację byłoby do zadania w kontekście No działań medialnych tak charytatywnych No co tam gdzieś tak naprawdę
- motywuje ludzi którzy chcą prowadzić tego typu jaka jest ich motywacja więc nie jestem pewien czy moglibyśmy
- ten szósty rozdział No tak bezpośrednio przełożyć na na tego typu działalność
- współczesną No i kwestie mediów prawda no Paweł też prowadził taką działalność
- Apostoł Paweł zbierał pieniądze
- na biednych w Jerozolimie chrześcijan prawda No i była to działalność
- rozpowszechniona tak wszyscy o niej wiedzieli w kilku listach Prawda też mamy mowę o tym że Paweł prowadzi taką działalność zachęca chrześcijan do
- wspierania innych No i myślę że znowu kwestia kwestia dlaczego on to robił
- kwestia motywacji i szedłem chyba w tym kierunku Odpowiadając na tak zadane pytanie
- włączyłam kilka dni temu jedna z naszych studentek
- przypomniała cytat o którego się z takich sławniejszych chrześcijan że
- misja nie polega na tym że w kółko mówić o Jezusie w zasadzie można w ogóle o
- Jezusie nie mówić tylko żyć tak żeby ludzie o tego Jezusa pytali i wokół tego
- rozwinęła się właśnie dyskusja Czy tego typu postawa to nie jest przypadkiem
- właśnie życie na pokaz no i też właśnie sprowadziło się do tego że to nie chodzi
- o to że my mamy właśnie na pokaz być chrześcijanami żeby ludzie się o to pytali tylko mamy żyć jako naśladowcy Chrystusa A te pytania ludzi to jest
- jakby skutek uboczny tego i jeśli są fajną okazją do
- podzielenia się naszą wiarą Marku czy chciałbyś jeszcze coś dodać
- skomentować zapytać bo zawsze tak jest bardzo chętnie najpierw chciałbym się
- odnieść do poruszonej do kwestii właśnie tego innego rozumienia nie wódź nas na pokuszenie ja jestem gorący zwolennikiem No innego tłumaczenia tego z dwóch
- powodów chyba kiedyś dawniej dawniej naprawdę to była chyba prośba żeby Bóg
- oszczędził prób czy tych z szatanem i tak dalej Natomiast dzisiaj brzmi to dla
- przeciętnego Polaka tak jakby to było odpowiedzialny No za to że człowiek jest
- kuszony że przeżywa pokusy więc no tutaj w różnych tych
- nowych przekładach różne są próby Myślę że że to jest bardzo bardzo ważne żeby
- trochę inaczej tłumaczyć to żeby uwolnić Boga od od tego podejrzenia że to on po
- prostu sprawia No że ludzie są kuszeni do złego ale chciałem a propos tej
- patrzy na tą strukturę Zrobiłem sobie tutaj screena zanim została włączona prezentacja i myślę że są bardzo ważne konsekwencje teologiczne takiego
- odczytania Modlitwy Pańskiej bo pierwsza rzecz to całe Centrum tak czyli jakby to
- Dokąd zmierza myśl jest tutaj taka bardzo anty można powiedzieć spirytualistyczna prawda bo to jest jakby życie takie nowoczesne kwestia
- jedzenia egzystencji położone w Bogu to jest pierwsza rzecz No powiem tak
- wyobrażałbym sobie żeby tą tym centrum modlitwy była była jakaś sprawa duchowa
- Nazwijmy to na druga rzecz ta bądź wola twoja tak jakby ta modlitwa sugerowała
- że najważniejsza sprawa dotycząca woli bożej to jest to żeby było przebaczenie
- żeby ludzie tak przebaczali odpuszczali innym winy No dla mnie to są dwie bardzo ważne Takie konsekwencje teologiczne takiego
- odczytania i bardzo ciekawe ważne i powiem tak No ja za tym idę
- Dziękuję Dziękuję za komentarz tak właściwie co do tej pokusy może jeszcze
- mogę się odnieść No to tak jak powiedziałem no pejoras MOS raczej raczej
- również zgadzałbym się z tym że nie jest tutaj kuszeniem tak w tym w tym
- kontekście tak to greckie słowo raczej bym bym szerzej
- rozumiał ktoś sobie otworzyłem w międzyczasie słuchając
- objawienie Jana czy apokalipsę Świętego Jana III rozdział
- 10 werset tak który też w jakiś sposób do eschatologii by nas tutaj odnosił w
- tym kontekście nie chcę powiedzieć że to wezwanie dotyczy jest patologii Wydaje mi się że w szerszym sensie tak ono tutaj się pojawia ale mogłoby również i
- tam jest napisane tak ja tutaj przekład dosłowny Piotra Zaręby cytuje ponieważ zachowałeś naukę moje wytrwałości i ja Zachowam cię od godziny próby która ma
- nadejść na cały zamieszkały świat by doświadczyć mieszkańców Ziemi i to jest właśnie pejra z most tak W takim sensie eskatologicznym i to co jest ciekawe w
- tym kontekście to jest to że Bóg mówi to jest fragment listu do kościoła w
- filadelfii że ci chrześcijanie będą od tego peiras Moss
- uwolnieni prawda I w tym sensie ta próba gdzieś tutaj się pojawia ale to jest co
- innego niż kuszenie tak właśnie takie typowe także być może też kwestia
- polszczyzny tutaj jest Ja tego nie sprawdzałem może to pokuszenie w dawnej
- polszczyźnie też miało jakieś szersze znaczenie Ale to tylko tak sobie spekuluje
- Więc no myślę że tak coś tutaj jest na pewno do zrobienia z tym z tym przykładem
- tam była jakaś propozycja taka różne rzeczywiście te propozycje te
- propozycje są ale to nie będę nie będę w to wchodził No i te dwie konsekwencje No
- tak teologiczne rzeczywiście No myślę jak najbardziej też bym się
- zgodził tutaj nie rozwijałem tej kwestii chleba tak bo tak jak mówię są
- komentatorzy którzy próbują rozumieć ten chleb zwłaszcza że próbują go rozumieć właśnie tak trochę mistycznie wręcz tak czasami
- czasami zwłaszcza w katolickich komentarzach można znaleźć odniesienia do Eucharystii tak w tym miejscu Wydaje mi się że nie za bardzo tak dałoby się
- znaczy można byłoby na zasadzie jakiejś recepcji takiego nie wiem późniejszego
- nabudowywania pewnych treści szukać pod tym chlebem prawda o którym tutaj jest
- mowa taki taki treści bardziej teologicznej No ale wydaje mi się że w
- tym kontekście jednak chodzi o codzienny byt człowieka który zwraca się do ojca
- No i znowu tak konteksttualnie pasuje do tamtej rzeczywistości No kto inny Jak nie ojciec udziela wsparcia utrzymuje
- godzinę tak to wszystko jest na jego głowie więc najbardziej adekwatne wezwanie do ojca to jest właśnie to
- centralne tak tutaj myślę no i bądź wola twoja od późną nasze winy Myślę że rzeczywiście takie piękne piękne dwa wezwania które
- okalają potrzebujemy przebaczenia potrzebujemy chleba myślimy o przyszłości o eschatologii o
- tym że przyjdzie królestwo i chcemy żeby Imię Boże się uświęcało prawda Także wychodzi taka piękna modlitwa która dotyczy i
- teraźniejszości jest patologii i rzeczy codziennych i No taka
- nawiązując do tego wielomówstwa tak niewielkich w krótkich słowach tak
- wyrażająca bardzo wiele treści jednak gdyby to próbować właśnie czytać w ten
- sposób także dzięki za komentarze No ja tutaj powiem że nie uwolnimy się
- od tego pokuszenia bo mamy jeszcze jedno pytanie w międzyczasie Skąd wzięło się zawężenie tłumaczenia do nieódź nas na pokuszenie i czy występuje
- tylko w języku polskim No nie wiem nie sprawdzałem innyjęzycznych tak
- przykładów natomiast peiras most może znaczyć pokuszenie po prostu także to
- jest kwestia wyboru tutaj tłumaczenia Tak możemy rozszerzyć możemy zawęzić
- tak jest no to jakby normalny proces związany związany z tłumaczeniem ja
- teraz tłumaczę akurat jestem na takim etapie tłumaczenia homili Jana
- Chryzostoma tak i tam bardzo takim ulubionym tematem który on
- porusza to jest pejoras Moss właśnie to słowo i tam w kontekście Pawła to są
- homili Nadzieja Apostolskie i dotyczą tego co Pawłowi się przydarzało no i
- Pawłowi się przydarzało mnóstwo pei raz moich właśnie prób właśnie jakiś takich
- problemów 20 rozdział Dziejów Apostolskich 19 werset Paweł mówi że on pracował wśród łez i pejora z mojs i prób także no jak
- najbardziej można to payeras most właśnie tutaj tak rozumieć jak widać że
- tak powiem native speakerzy starożytni również w ten sposób
- to rozumieli Natomiast ja nie znam historii recepcji że tak powiem
- takiej późniejszej tego miejsca w Biblii być może gdzieś nastąpił jakiś problem zwykle jak coś się dzieje z
- tłumaczeniem to bibliści się odwołują do błędu Hieronima tak który Coś źle
- przetłumaczył i wiemy że Hieronim akurat zajmował się mocno tłumaczeniem również Modlitwy Pańskiej
- być może tam coś jest takiego po łacinie tam nanos indukas intentacionem to brzmi
- tentatio czyli jakaś rzeczywiście taka taka próba taka Pokusa bardziej tak być
- może łacinam być może Wulgata gdzieś tutaj miała jakiś wpływ tak ale no jest to do sprawdzenia na pewno chętnie sobie
- pogrzebie zobaczę jaki tam łańcuszek miał miejsce i na ostatni raz kiedy błędy czy powiedzmy jakieś takie
- przeinaczenia wzbogaty mają wpływ na czy tłumaczenia czy takie popularne
- treści No mogą być różne różne czynniki tak
- które które mają na to wpływ No często rzeczywiście jakiś błąd tłumacza
- Czy jakaś propozycja nie chcę powiedzieć błąd Tak może może to za duże słowo ale
- jakaś propozycja tłumaczeniowa ze względu na przykład na autorytet tłumacza gdzieś tam się przebija tak mocno do świadomości że tradycja ją
- przyjmuję taką wersję i później ona ona idzie gdzieś dalej
- do przodu Także Chętnie to sprawdzę i być może
- na ten temat spotkanie bo to jest pokuszeniem no tak tak jak
- [Muzyka] było takich fragmentów w których
- właśnie interpretacja jest kluczem dorozumienia również teologicznego
- niż interpretacja tak to w większości przypadków to nie jest po prostu przenoszenie jeden do jednego treści No po prostu czasami się
- Zapewniam nie da tekst tak zrobić i No to tak jest
- podobnymi pojęciami bo są zakorzenione na przykład tej samej kulturze Ale są
- osoby bliskie więc też się nie da Co dopiero mówić o językach które na
- przykład mają zupełnie inny zestaw znaczeniowy za sobą w tej chwili
- Sławku Bardzo bardzo ci dziękuję ja dziękuję bardzo ciekawy temat i myślę
- że właśnie różne takie tematy związane z
- językiem był bezpośrednio Będziemy na pewno w tym roku kontynuować a państwa chciałam zaprosić na kolejną część drugą naszych
- wakacyjnych spotkań i tym razem spotkamy się z Izabelą bućkowską która będzie opowiadać nam o
- rodzicach swoich dzieci o dzieciach swoich rodziców a w zasadzie właśnie tę
- drugą część dzieci swoich rodziców pierwsza część była poświęcona
- obowiązkom które wynikają z Biblii z przykazań i
- które przekazuje Talmud dzieci w stosunku do rodziców druga
- część będzie poświęcona właśnie rodzicom i tym jakie oni mają zobowiązania i w
- jaki sposób mają traktować dzieci Podstawą rozważań w dalszym ciągu będzie
- Dekalog wraz z jego rozwinięciem w interpretacji adminicznej czyli nieco
- inne niż to tę którą zazwyczaj zazwyczaj doświadczamy z waszych
- kościołach jest to bardzo ciekawa interpretacja Zapraszam państwa zresztą też do wysłuchania części tego wykładu który jest też już
- na YouTube Zresztą na YouTubie znajduje się też pierwsza część wykładu doktora korbusa i wydaje mi się że temat jest warty
- kontynuowania dlatego że też rzucę troszeczkę inne światło na to jak Jaka
- była konstrukcja rodziny również w Izraelu jak tam konstrukcje rodziny w
- tej chwili twórczo rozwija właśnie judaizm No a jeżeli chodzi o dzisiaj to
- raz jeszcze bardzo bardzo serdecznie dziękuję tobie Sławku państwo za ciekawe
- pytania i do zobaczenia za tydzień dobranoc dobranoc