Od Cieszyna do Rakowa: Turystycznym szlakiem reformacji w Małopolsce
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Od Cieszyna do Rakowa: Turystycznym szlakiem reformacji w Małopolsce | EWST online
- ruchu i [Muzyka]
- ruchu i [Muzyka]
- Głuchowo Dzień dobry państwu jest wtorek 19:00
- rozpoczynamy OSP online ostatnie własne online przed wakacjami No i temat też
- mamy takich wakacyjne protestanckim szlakiem po Małopolsce i
- cóż tu więcej powiedzieć oprowadzać nas światem wirtualnym będzie
- napar habilitowany Kazimierz Bem już kilka takich
- wirtualnych wycieczek na koncie nawet włosy online Kazimierz map więc po
- prostu oddaję ci głos i zapraszam państwa do zwiedzania małopolskich śladami profesor Dzień dobry państwu dobry wieczór u mnie
- jest popołudnie więc mimo wszystko Dobry wieczór pani Ułóż z
- jednym z takich Joanna się do mnie zwróciła o pomysł na z propozycją tego wykładu zaproponowałam właśnie a może by coś zrobić wakacyjnego
- jakiś takich szlak protestanckimi śladami w Polsce nie pomyślał że jest bardzo dobry pomysł bo Niezależnie od tego gdzie podróżujemy czy to zwiedzamy
- czasami zapominamy że w Polsce mamy bardzo ciekawą historię związaną z polskim protestantyzmem i w ogóle z chrześcijaństwem jako takim i to
- niekoniecznie oznacza sanktuarium jasnogórskie czy Świątyni
- Opatrzności w Warszawie natomiast mamy bardzo ciekawą historię i lokalną mało znaną historię lokalną to w Polsce w Małopolsce w szczególności gdzie tych
- protestantów jest bardzo mało teoretycznie zanim przejdziemy do Małopolski chciałem zacząć jak zawsze ponieważ w Polsce No
- trudno mówicie polskim protestantyźmie bez kościoła bez Cieszyna więc zaczniemy naślę twój będziemy się przemieszczać na
- zachód na wschód od zachodu będziemy szli powoli na wschód i zobaczymy jak nam czas pozwoli gdzie zakończymy pierwsze zdjęcie chleba
- i są pokazuje To jest zdjęcie to kościół jezusowy z 1910 roku
- kościół jezusowy i to jest to katedra polskiego protestantyzmu ten wielki
- kościół wybudowany dla ewangelików dla luteranów nie na terenie ówczesnej Polski bo Księstwo cieszyńskie
- znalazło się pośród od czasu wśród późnego średniowiecza pod
- zwierzchnictwem królestwa Czech Gdzie są cieszyńskim należało teoretycznie do
- królestwa czerw w zasadzie do 1918 roku Cieszyn był to taką stolicą gdzie i po
- śmierci Księcia Kazimierza drugiego i władzom jego wnuk Wac Adam Ewa co w Adam
- znalazł się pod opieką pewnym pewnego możnowładcy który sprzyjał luteranizm
- owi kiedy Wacław Adam dorósł objął władzę osobistą przeszedł na
- luteranizm i doprowadził do zalet do zupełnej protestantyzacja yyy Księstwa
- Cieszyńskiego to jest pod koniec 16 wieku 17 wieku sytuacja uległa absolutnemu Odwróceni lubicie jego syn Adam Wacław to był
- Wacław Adam on się nazywa Adam Wacław w 1610 roku
- postanawia przejść luteranizmu na katolicyzm i z różnych powodów ale był i
- wiele różnych powodów teorii dla których przeszedł na katolicyzm częściowo na pewno była to potrzeba religijna ale częściowo Adam Wacław
- zorientował się że następcą ówczesnego króla Czech będzie jego Ultra katolicki
- kuzyn późniejszy cesarz Ferdynand drugi Habsburg w drugi hardboot nie lubił
- protestantów kategorycznie odmawiał im przekazanie jakichkolwiek przywilejów i
- w związku z tym mam Wacław przechodzi na katolicyzm gdyby antycypując to co stanie się w przyszłości czyli objęcie władzy przez
- utratę konserwatywnego Habsburga tak rzeczywiście było Adam Wacław potem
- klik-on przywraca Kult katolicki w samym mieście Cieszynie zamyka wszystkie spory
- problem polega na tym że szlachta i ludzie się przyzwyczaili już do luteranizmu istotnie był w stanie zupełnie stłamsić organizmu jego syn
- Fryderyk Wilhelm umiera bezpotomnie Księstwo obejmuje córka Adama Wacława Elżbieta Lukrecja Ona wyszła zasiedzialy gundarr Lichtensteina pod Liechtenstein
- o jest przodkiem obecnych książąt Liechtenstein ona nim nie jest przodki nią ich dzieci umarłe młodości tam nie wbiegł Dakar jest także
- konwertyta o na katolicyzm luteranizmu Elżbieta Lukrecja
- do końca życia stara się osłaniać swoich protestanckich poddanych przed naporem kontrreformacji ale po jej śmierci Księstwo przejmują
- habsburgowie i powieszona umiera bezpotomnie i tak naprawdę habsburgowie
- są do 1918 roku książętami cieszyńskim i i
- karcie luteranizm znajduje w małej grupce szlachty luterańskie ale przede wszystkim w grupce wiernych w Dolinie Wisły i to jest dzisiaj Zagłębie
- polskiego luteranizmu i żebyśmy jeszcze porozmawiamy o kościele w
- jezusowy w Cieszynie Otóż kościół jezusowy w Cieszynie powstał w wyniku
- tej tak zwanej ugody strażackiej przez cesarza Józefa i króla
- Szwecji Karola 12 w 1707 roku król król Czech i cesarz
- Józef który był względnie tolerancyjny zgodziliśmy cesarskim zgodził się aby
- można było wybudować kościół w Cieszynie dla swoich protestanckich poddanych
- ducha kościół ten nie mógł być wybudowany w murach miejskich stąd jak
- państwo wiecie kościół w Cieszynie kościół jezusowy zbudowane poza starymi murami kościół ten początkowo nie mógł też mieć wierzę jeżeli państwo chcecie
- sobie wyobrazić jak on wyglądał to zapomnijcie o tym o budowie wieży to był wielki budynek dlaczego on ma aż tyle pięter Proszę pamiętać że to był jedyny
- kościół z którego przechodzili wiernie nie tylko z Księstwa Cieszyńskiego ale
- także o tym za chwilę wspomnienie przychodzili także wierni z pogranicza polskiego polsko-czeskiego z głowic i przez wiele lat związku z tym
- oni parę razy próbowali kiedyś o tym wspominam oni parę razy nawet próbowali położyć dach ale było tak dużo wierny których przychodziło że ten dach zrywali
- kościół jezusowy z czasem z po patencie tolerancyjnym uzyskał zgodę na budowanie
- wieży mógł przypominać kościół i Kościół jezusowy jest jakby takim dobrym Punktem
- wyjścia bo Śląsk Cieszyński w szczególności okolice Wisły
- ale i do dzisiaj pozostaje tym takim polskim zagłębiem protestantyzmu można
- powiedzieć nawet swojego rodzaju polyboard jakim pasem biblijnymi też dobry moment aby wyjść od historii polskiego protokół z protestantyzmu w
- Polsce czyli zaczynamy od miejsca poza Polską czyli w Cieszynie gdzie
- luteranizm kwitu i przetrwał pomimo naprawdę srogich prześladowań
- ale jak wspomniałem kościół św człowiek Cieszynie przyciągał także wiernych z
- innych z innych miejscowości jednostek miejscowości o których bardzo chciałbym wspomnieć jest to miejscowość o nazwie
- kozy przywalić tak kozy jest to dzisiaj chyba
- jedna z najdłuższych i największych wsi bolcach kozy były jedną z tych miejscowości w której protestanci przejęli kościół Rzeczpospolitej kozy
- znajdowały się w dawnym cierpię oświęcimskim w Kozach mieszkali zarówno mieszkańcy którzy mówili językiem polskim jaki językiem niemieckim ale w
- trudnych czasach przypuszczamy prawdopodobnie większość mówiła po niemiecku i w połowie szesnastego wieku mieszkańcy kurs potem wspomina historyk
- z wielką dbałością sami weszli zdemolowali kościół z proponowali i
- oddali go kultowi kamińskiemu to jest stary kościół Szymona i Judy tak ten
- kościół wygląda wąż i owszem nad kozami patronat sprawowała rodziny Rodziny
- kalwińskie w 17 wieku była to rodzina russocki jedna z gałęzi ale kozy był
- jednym z tych miejscowości o których wiemy że praktycznie wszyscy mieszkańcy przeszli na kalwinizm w ogóle okolice q&c okolicy Wilamowice złote regiony
- właśnie gdzie mieszkańcy przeszli na kalwinizm stopniu którym niespotykanym
- albo rzadko spotkamy wreszcie Rzeczpospolitej kościół w Kozach został z czasem odebrałam
- yf-17 wieku kalwinista mi został przekazany kościołowi Rzymskokatolickiego na podstawie procesu Tym niemniej zazwyczaj było tak że kiedy
- kościół przejmował kościół rzymskokatolicki odzyskiwał dawny budynek prędzej czy później niż katolicy wracali do katolicyzmu w Kozach to nie
- było takie proste w grupie rzeczywiście Przyzwyczaili się do kalwinizmu jako do
- swojej religii co więcej dziedzica pozostali kalwinista mi i proszę państwa
- jest to pilot do tego stopnia pozostali kalwinista mi że potrafili sądzicie z
- chłopami mamy mamy zapiski że w tych po odzyskaniu tego kościoła Szymona Judy
- 1658 roku Chłopi tak się po poradzili z plebanem
- katolickim żon uzyskał od Sejmu zgodę na spalenie żywcem żeby ich nauczyć moreso czy do tego doszło nie wiemy wiemy natomiast że w
- 1660 roku i działać ostatni kościół reformowany w okolicach kups i to się
- dzieje Otóż kościół kalwiński w Małopolsce zaczyna wysyłać swoich duchownych zwiad Owidz pod Bochnią żeby oni odprawiali nabożeństwa początkowo są
- do nabożeństwa prawdopodobnie według Jacques Rousseau takich później wiemy że
- wystawiono jeszcze drewniany budynek zwaną szopy w której odprawiano
- nabożeństwa kalwinizmu w Kozach przetrwał bardzo bardzo długo przy państwa kalwinizm w Kozach przetrwał do
- 19 wieku natomiast najsłynniejsza sytuacja była w 19 pod koniec osiemnastego wieku kiedy to część mieszkańców opuścił aby rusoccy
- przeszli na katolicyzm potem sprzedali w tym majątek albo przeszedł w drodze
- w drodze spadku na rzecz inną bardzo niezwykle katolickiej rodziny i w 1770
- roku ponad 300 ewangelików mieszkańców kóz uciekło przez granicę do na Śląsk i
- założyło miejscowość tak zwaną sądu i wtedy ich Nazywano go Anhalt powiem
- księciem pszczyńskim był ewangelicko-reformowany książę von Anhalt i o nim udzielił zgody i jeżeli państwo chcecie zrobić taki małe dziurki
- No to zawsze zachęcam aby zysku z pojechać sobie i zobaczyć kościół ewangelicki w Hołdunowie On jest bardzo nowoczesny ale do dzisiaj tam żyją
- potomkowie kalwinistów z Kóz właśnie w Hołdunowie i jest to jedna z takich miejscowości gdzie ten protestantyzm kozy i hołdunów
- dzisiaj gdzie ten protestantyzm w Polsce na ziemiach polskich po Proszę pamiętać że Psy były częścią Rzeczpospolitej przetrwał do 20 wieku nawet do 21 wieku
- Z tego co pamiętam czy tam pracę pana i
- omega-6 nie wszyscy opuścili w 1770 roku tak zwanym Dniu Świętego Urbana nie
- wszyscy opuścili Śląsk były jeszcze odbywamy nabożeństwa odbywały się w w Kozach i oni tam przetrwali nawet do 19 wieku
- produktu znajdowała się inna miejscowość bardzo ciekawa Jest tutaj wilam
- Wilamowicach Wilamowice są znane głównie z tego że tam już państwu pokazuję są
- nie tylko to bardzo interesujące stroje ludowe które się zachowały ale Wilamowice są miejscowością w Polsce która ma swój własny język język Wima
- wilamowicki Wilamowicach też do 1623 roku
- kościół znajdował się w posiadaniu kalwinistów W jakim języku odbywały się nabożeństwa nie wiemy mamy notatki z Kóz że w Kozach do przyjęcia nabożeństwa
- zazwyczaj nabożeństwo do przyjęcia kościoła przez katolików 1658 roku zazwyczaj nabożeństwa odbywały się po niemiecku tylko w duże święta I
- komunia nabożeństwa odbywały się po polsku co Hej kozy były takim miejscem
- do które wydały jednego z najsłynniejszych duchownych reformowanych dla Krakowa księdza Hermana to był natomiast Wilamowicach o
- Wilamowicach wiemy bardzo mało nartach synodalnych się pojawiały tylko dwa razy ale zupełnie przez przypadek trafiłem na taką inną notatkę mianowicie
- jeden z wiernych wilamowicki szlachcic dokonał najazdu na kościół po Niedzieli
- Wielkanocnej ale może w niedzielę wielkanocną wszyscy się stawili pojawiły się była większa collecta i on o tym
- doskonale wiedząc być może nawet sam uczestniczyć w nabożeństwie wielkanocnym w 1620 roku najechał kościół w Wilamowicach z taką bandą z rabował
- skrzynka i porąbał łaski Kościelna znowu Wilamowice kościół jest przejęty przez
- po sprzedaży tych dóbr przez rodzinę rzymskokatolicka oddaję ją kościół
- rzymskokatolicki com ale ewangelicy tam mieszkają bardzo bardzo długo
- prawdopodobnie do początku 18 wieku w nawet księgach parafialnych
- rzymskokatolickich znajdował znajdowałem znalazłem parę takich notatek typu hereticus a katolikus Luter Kalwin gdzie Tym niemniej z czasem Wilamowice stają
- się miejscowości miejscowością większości Rzymsko katolicką trzecią
- miejscowością w której rzeczywiście protestanci do trwali do początku 18 wieku był Hałcnów uczymy dobrze to wymawiam Hałcnów tam znowu było to też
- miejscowość większości pochodzenia niemieckiego więc mamy taki bardzo ciekawy trójkąt kozy gdzie byli i populacji ludzie mówiący po polsku może
- w ten sposób i ludzie mówiący po niemiecku Wilamowice gdzie ludzie mówili w lokalnym języku wilamowic kim i
- OK wiemy że mówiono po niemiecku już parafia rzymskokatolicka kto tam nastała dodzwonić do 1945 roku tam nabożeństwa były wyłącznie wskazaniami to niemiecku
- nie po polsku więc mamy taki trójkąt jest bardzo bardzo ciekawy Z różnych względów ale Chociażby z tego powodu że często mówimy
- że Polsce protestantyzm upadł bardzo bardzo szybko prawda żeby Dziedzic przejmował kościół Chłopi pozostali wierni kościołowi rzymskokatolickie mu i
- kiedy jej syn dziedzica albo jego wnuk żeniąc się z katolicką przechodził na katolicyzm oddawał kościół i chłopi radośni związanymi ze śpiewem i z
- pieśnią na ustach powracali na rzecz na łono kościoła rzymskokatolickiego Otóż i kozy i Wilamowice są klasycznym Przykładem tego
- że tak nie było jest taka historia zsp19 początku dwudziestego wieku wilamowic gdzie proboszcz stamtąd się
- wywodzi właśnie opisuje że kiedy nastał nowy katolicki Dziedzic powiedział że on
- nie będzie cierpiał żadnych heretyków i zażądał aby wszyscy krytycy przeszli na
- katolicyzm co też nastąpiło i wiecie państwo to jest kolejny przykład że trzeba uważać z tym co się czyta parę stron później jest o tym jak to
- Alvin Alvin i stał kalwinista uratował monstrancję podczas pożaru kościoła w
- 1691 roku i w nagrodę pozwolono mu być pochowanym na poświęconej ziemi
- i że ostatni karabińczyka vinistart w Wilamowicach
- umarł na podcasty bodajże 1708 roku ale proszę pamiętać jest pytanie skąd on się
- wziął skoro dzieci Skazał wszystkim przejść na katolicyzm albo opuścić wieś co więcej 30 lat później wizytacji katolickiej Czytamy że
- nauczyciel lokalnej Ola był heretykiem
- jadąc na wschód obserwujemy że są informacje w Polsce bardzo różnie bywało
- i musimy zrewidować nasze poglądy te nasze stereotypy żona była bardzo płytka
- i bardzo krótka kozy hołdunów Wilamowice pokazują że tak wcale nie było i być nie
- musiało przejść idziemy dalej i postanowiłem państwu pokazać jedno z
- najsłynniejszych miejsc ktoś kojarzy się z Polską reformacją jest to Pińczów
- szwajcarskim połowie według według akcji normalnych odprawiano pierwsze nabożeństwo
- komunijne w rycie reformowanym oni mówią bycia singlem z kim jak krycie to
- odprawiano to nie jest bardzo jasne Nawet nie jest jasne Jaki communis jakiej liturgii stosowano prawdopodobnie chodziło tak zwaną
- liturgię z Kolonii z umiarkowani protestancka liturgii Rzymsko katolicką
- i to jest kościół który Dziedzic Mikołaja Oleśnickiego początkowo wyrzucił tylko Paulinów z klasztoru ale potem też zreformował kościół w
- Pińczowie i czysta Fara w Pińczowie niestety bez w kółko zamknięta ich tam ostatnim razem byłem ale w tym kościele kazanie głosił Jan Łaski i w tym
- kościele odbywały się synody chcesz prawdopodobnie się odbywały na zamku mówi się że w tym kościele się odbywały synody i w kościele w Pińczowie przy
- państwa jest pochowany z tyłu za ołtarzem Jan Łaski jest pochowane kiedy
- Pińczów przestał być miastem protestanckim w 1580 roku
- 1580 roku miasto wykupił biskup krakowski Piotr Myszkowski dla swojej
- rodziny on natychmiast wyrzucił protestanckich Ministrów z Pińczowa ale
- był spokrewniony z Janem łaskim przez matkę więc pozwolił wyrzucić tego
- reformatora Jana Łaskiego to było wszystko było jego krewny No i Jan Łaski został pochowany został w tym miejscu gdzie jest On jest za takim wielkim
- barokowym ołtarzem rzymskokatolickim bardzo często słyszymy że Pińczowie mieszkali arianie obsłudze państwo
- rozczarować Pińczowie jako takiego zboru kalwińskiego nie było poddaje się że
- jest to tak zwana drukarnia Ariańska w Pińczowie ja No i jest idę do karmienia dziecka bo domek ariański to jest są moje zdjęcia w
- ostatnim domek My na pewno jakiś związek z reformacją w Pińczowie jaki Trudno
- powiedzieć kiedy będziecie państwo podróżowali przez Małopolskę szybko zorientuje się że praktycznie każdy z budynek związane z kalwinizmem jest
- nazywany ariańskie większość ludzi tego nie Rozróżniam a szczególnie że początkowo bracia Polsce Bo tak sobie lubili mówić albo Chrystian nie uważali
- słowo arianin za obraźliwe dla siebie oni wyodrębniły się z kościoła reformowanego jest to domek w którym byćmoże mieszkał jeden z drukarze wiemy
- że w Pińczowie Bracia Polscy rzeczywiście mieszkali później myszkowscy nawet jak przez choć byli katolikami dość tolerancyjni Tym
- niemniej na istnienie zboru nie pozwalali więc czyjś mieszczan związała się z kalwinizmem czyiś mieszczan związała się z braćmi polskimi I ten dom
- ma jakiś związek z reformacją prawdopodobnie z kalwinizmem bez Proszę
- pamiętać że Pińczowie był zbór kalwiński natomiast na pewno nie było dni osobnej Gminy braci polskich A co więcej wiemy że ci bracia polscy którzy
- chcieli osiągnąć z czasem innej miejscowości gdzie był z braci polskich Pińczowa przynosili do przenosili się do
- Chmielnika miejscowości U nas OK Właśnie
- mało osób wie że jedną z ciekawych takich miejscowości ja nie mam niestety za dużo zdjęć jest Chmielnik w Chmielniku jest dzisiaj
- pięknie odremontowana dawna synagoga i bardzo polecam państwu Możecie państwo
- zobaczyć nieletni był własnością rodziny Oleśnickich potem był własnością rodziny
- gołuchowskich Chmielniku do 1689 roku istniał
- zbór kalwiński istniało też ostatni gimnazjum szkoła Kalwińska w Małopolsce
- zarówno Oleśnicy ale później go wszyscy byli bardzo życzliwi Żydom i żywi się tutaj osiedlali i
- właśnie wybudowali nie na rynku ale z boku taką oto synagogę on jest pięknie odremontowana wewnątrz jest bardzo ciekawa Izba Pamięci w samym Chmielniku
- wiemy też że coś mieszkańców przynajmniej największej grupa przeszła na kalwinizm wiemy o tym sposób w który doprowadził do zamknięcia zboru bowiem
- umieszczanie mieli w posiadaniu Biblię kalwińskie mieli książkę modlitewniki konińskie-kolonia sobie sprzedawali albo zastanawiali
- oskarżono ich oraz mieszkańców gołuchowskich o propagowanie sekty Calvina Harrisa istnień i Chmielniku z ostatecznie wyrokiem trybunału zamkniętą
- i zbór i szkoła jeżeli państwo będziecie zachęcam obecny kościół który tam stoi w
- centrum miasta jest wystawiony na miejscu dawnego zboru kalwińskiego w na
- początku 18 wieku Ale wiemy że kalwini mieszkali jeszcze w wyniku przez jakieś
- 30-40 lat po zniesieniu zboru więc znowu Proszę pamiętać tym informacje w Polsce
- czasami miała dużo głębsze korzenie niż nam się wydaje zmienić jest taki miasteczkiem gdzie niestety śladów po kalwinizm jako takich nie ma
- Natomiast jeśli są ślady po ich działalności typu otwartość na Żydów i wybudowali właśnie taką oto synagogę Być może bo tego nie wiemy ale być może zbór
- kalwiński który istniał w Mielniku był podobnej bowiem że był murowany był
- bardzo ładny murowany z wielką tablicą kryty gontem być może ten wzór
- przypominał trochę synagoga w Chmielniku z Chmielnika idziemy sobie dalej
- jedziemy taki miejscowości w której być może państwo słyszeli o pięknym zamku jedziemy do miejscowości o które nazywa się Baranów Sandomierski
- Baranowie sandomierskim proszę państwa i mamy ten słynny piękny zamek ale nawet
- parę zdjęć mogę pokazać bo to jest ten zamek w Baranowie sandomierskim on jest
- był wybudowany dla rodziny Leszczyńskich oleszczyński to była Rodzina która przyniosła się z Wielkopolski osiedliła się w Małopolsce na skutek różnego
- rodzaju małżeństw i Baranowie sandomierskim Osiedlił się Andrzej Leszczyński a potem wojewoda besti Rafał Rafale mówiono że był papieżem kalwinów
- Polsce o jego ojcu mówiono że był najmocniejszym był dzisiejszą osobą w królestwie Zygmunt III Waza sam przyznał że dałbym
- urząd kanclerza ale nie chciał dać je henrykowi gdyż nie bój się należało z
- racji dostojność i mądrości wykształcenia ale dał jego bratu koncerty to wina katolickim wacławowi ty też lubił sobie wypić jakąś w Polsce
- nigdy pijaństwo nie przeszkadzało w robieniu kariery Rafał Leszczyński przenosi się do Baranowa Sandomierskiego Zachęcam do odwiedzenia tego pałacu jest
- bardzo piękny i ale też do Baranowa Sandomierskiego w Baranowie
- sandomierskim przenosi się z całym dworem i nie tylko z dworem proszę państwa przynosi a także z pastorami swoimi
- przenosi się z duchownymi jednoty Braci Czeskich i wybudował w 1604 roku nowy
- murowany kościół dla swoich dla zboru niestety zabudowa się nie zachowała
- miasteczka tak dobrze jak zamek w Baranowie zachował się kościół jest kościół ścięcia Świętego Jana Chrzciciela o ile dobrze pamiętam
- dzisiaj obok kościoła znajdowało się duże mieszkanie dla pastora znajdowało
- się obok kościoła Także biblioteka w Baranowie sandomierskim znajdowało się
- także drukarnia Małopolska i maleńka szkółka przedborowa znowu Baranowie
- sandomierskim Większość mieszkańców z tego co wiemy przeszłam była kalwinista
- mi dlaczego Baranów jest taki ważny Otóż proszę państwa tym instrukcji duchownych
- jednoty Braci Czeskich którzy stosowali inną liturgię doprowadził do ogromny
- irytacji duch tych kalwiński Małopolsce początkowo Nina sobie wież elipsy No ale
- z czasem doszli do jakiegoś sensownego porozumienia i duchowni z Baranowa
- Sandomierskiego Tomasz węgierski który był przez wiele lat superintendent generalnymi buty Małopolski takim Naszym biskupem on
- doprowadził z czasem do kodyfikacji liturgii Braci Czeskich jednoty
- Małopolskiej jednoty Wielkiego Księstwa Litewskiego i tak powstała wielka agenda
- Gdańska Ona została wydana w Gdańsku nie w Baranowie Tym niemniej Baranów jestem
- takim miejscem 2 działał Tomasz węgierski ojciec był ogromnym poważaniem
- szlachty nie tylko kalwińskiego serduszka chcicę między też troszeczkę to powinni szlachcie nawet katolickiej był Świetnie wykształcony jego duchowi
- jego bracia wszyscy byli duchownymi i on był tym pastorem Baranowie z gier jak
- gdyby następuje z Baranów Sandomierski był stolicą
- polskiego kalwinizmu i wydawało się że on może być takim leśnym tak jak
- leszczyńscy którzy byli patronami w Lesznie że Baranów
- Sandomierski i stworzyli Zresztą takiemu stolicę protestantyzmu Wielkopolsce wydawałoby się też w to że tak samo będzie w Baranowie sandomierskim
- niestety że państwo po śmierci Rafała papieża Kelwinów Polsce w majątek trafia
- do jego syna Andrzeja Andrzej jest niezainteresowany polityką pisze piękne
- wiersza Andrzej był to wojewoda dom Packi Andrzej Leszczyński On umiera i
- swojego syna Samuela Jedynaka zostawię pod opiekę swojemu
- bratu pozostałych trzem braciom z których jeden je Bogusław Leszczyński przeszedł na katolicyzm Bogusław Leszczyński sam jest fanatykiem ale on
- się zorientował że żeby robić karierę w siedemnastowiecznej Polsce nie można być kamienistą i pomimo protestów drugiego z braci Władysława oddaje tego bratanka
- Samuela do na wychowanie do Jezuitów pamiętać że Bogusław Leszczyński sam w
- Lesznie nie zlikwidował kościoła natomiast oddział tego młodego chłopaka na wychowanie jesli tą być Może liczył na to że nawet jeżeli Samuel
- dokonać konwersji będzie to konwersja stonowana niestety tak się nie dzieje i
- Samuel przechodzi na katolicyzm jest Nie jest jasne czy on sam czy ale to
- prawdopodobnie on sam w 1650 roku nakazuje zamknięcie zboru w Baranowie
- sandomierskim kościół przekazuje katolikom rzymskim
- zamykasz szkołę zamyka plebanię Tomasz węgierski zostaje wyrzucony udaje mu się
- przyjąć część biblioteki i część i księgę zbiorową wiedzę o tej księdze
- zbiorowej niestety ona zaginęła 18gbps była w paru miejscach jest wymieniona
- symbolizm powiedział takim doświadczeniem fanatykiem bowiem z kaplicy zamku w Baranowie sandomierskim wyrzuca ciała swojego ojca swojego
- dziadka z i swojego i innych krewnych którzy byli pochowani w kaplicy w
- Baranowie sandomierskim 1650 jest więc końcem Baranowa jakiego takiego miejsca jakiego centrum
- kalwinizmu w Małopolsce niestety część mieszkańców albo wyjeżdża Bo przechodzi na katolicyzm jest to być może też jeden z powodów dla którego tym Małopolski
- kalwinizm z czasem coraz szybciej upada nigdzie nie ma jakiegoś miasteczka gdzie
- formowanie mogą żyć spokojnie i nie są molestowani i dożycie zbiorowym może
- istnieć przez kilka pokoleń szkoda polecam odwiedziny w miasteczku Wilanów w bardzo ładny zamek jest bardzo ładny jak większość polskich miasteczek
- wieczorem tam nie ma co robić niestety wieje nudą ale polecam Kościół jest
- niezwykle piękny z Baranowa jedziemy dalej przejedziemy Oczywiście jak się da
- myślicie że jest Baranów Sandomierski No to podjedziemy ciut dalej prawda podjedziemy do Sandomierza jeżeli mi się uda otworzyć też
- Sandomierz jest miastem królewskim z którymi kojarzymy i zgodę Sandomierska
- więc zgodę gdyby 3 wyznania Bracia czescy luteranie i kalwiniści podpisali
- w 1570 roku że będą żyli w zgodzie i będą
- razem zabiegali o wydanie wspólnej konferencji Zgoda Sandomierska zapewnia współpracę trzech kościołów
- polityczną konfesja miała powstać z nią napisać delegaci wszystkich trzech
- wyznań Agnieszki mało gdy doszli do wniosku że są najliczniejsze Więc wiedzą lepiej wzięli więc drugą konferencję sylwetką
- Przetłumacz mi na język polski i tylko fragment Wieczerzy Pańskiej wzięli taką konferencję 6 miasto nie Ją wzięli ona była nieco bardziej
- luterańska bardzo Mglista w tym jak Chrystus jest obecny w Wieczerzy Pańskiej i ten jeden fragment wkleili do konfesji Sandomierskiej w ten sposób
- jączek zaprezentowali królowi jako konwersję trzech kościołów domyślacie
- się państwo z luteranów cóż nie trafił szlag wiedzieli o nie ma coś takiego się nie zgadzamy Tym niemniej koncesja Sandomierska jest do dzisiaj
- confessio księgą wyznaniową kościoła ewangelicko-reformowanego i w Polsce i
- na Litwie paradoksalnie jest nieco zmieniona druga konfesja helwecka w
- samym Sandomierzu proszę państwa i nim nigdy nie powstał zbór kalwiński nawet
- nie słyszymy o jakiejś większej mieszkańców m którzy byli kryminalistami
- Dlaczego więc w Sandomierzu Otóż wojewoda Sandomierski był kalwinista on
- Według dawnych źródeł obrady odbywały się na zamku Prawdopodobnie jednak tak nie było i obrady odbywały się przed tą kamienicą w
- kamienicy sobie siedzieli teolodzy oni to wszystko dopuszczali szlachta była na
- rynku i tutaj sobie No trzeba powiedzieć że bardzo często zgoda między wyznaniowa
- wymaga pewnej ilości trunków alkoholowych i stąd sobie szlachta prawdopodobnie mieszkała przed kraj
- obradowała przed kamienicą tam w głębi obradowali to lody i tutaj właśnie w tej
- kamienicy albo przed tą kamienicą przyjęto zgodę sandomiersko a kalwini
- zaczęli pracować po cichu nad konferencją Sandomierska bardzo polecam
- odwiedziny w Sandomierzu Jest to bardzo ładne miasteczko może bym powiedział nawet nieco ciężka kawę i i uda konserwatywne polecam wizytę w
- katedrze chociażby żeby zobaczyć nie słynne obrazy o mordzie rytualnym
- jak państwo dobrze zaczniecie szukać No to rzeczywiście znajdziecie w tym
- jest taka tablica która objaśnia Że mordy rytualne nigdy nie miały miejsce i
- teraz antysemicki wymysł No ale musicie państwo troszeczkę poszukać to nie jest takie łatwe jeżeli teraz pojedziemy jeszcze takiego
- innej miejscowości gdybyście Państwo przyjeżdżali takie moczu wyniki meczów wyniki goźlice goźlice jest właśnie miejscowością Gdzie kościół został
- wybudowany dla reformowanych wybudowało i ossolińscy
- ten kościół budowali ossolińscy nie udało mi się niestety wtedy tam wejść
- ale również kościół był zamknięty proboszcz był gdzie indziej ale jeżeli państwo wyjdziecie by ten w Gorlicach do 1620 roku istniał
- zbór jeżeli państwo wejdziecie jest pochowany Hieronim Ossoliński tym jednym
- z głównych liderów kalwinizmu Małopolskiego który
- sprzeciwił się takiemu driftowy w kierunku by unitarianizm Movie on jestem
- do dzisiaj tego płyta się zachowała znów dlaczego się zachowała No i jego syn Jan Zbigniew pod wpływem drugiej żona też trochę dla kariery przeszedł na
- katolicyzm kiedy odkupił od brata goźlice w 1620 roku No jednak nie
- odważył się zrobić tego co zrobił Samuel Leszczyński on groby swojego ojca zostawił No ponieważ kościół odzyskał dostawał nowy budynek
- i ale był zależny od pastora kościół rzymskokatolicki wtedy liczył się z różnymi ludźmi poradniach dzisiaj się liczy prawda z
- tymi którzy są władzy no i ten nagrobek heretyka częściowo zostawił w końcu
- gdybyście Państwo byli maleńka miejscowość absolutnie nie ma nic ciekawego poza tym kościołem i tym grobowcem wewnątrz Hieronima solińskiego
- tego lidera Małopolskiego kalwinizmu i proszę państwa i będę jeszcze dwie bo
- widzę że mamy czas więc wydaje mi się że miejscowości państwa zaprasza jadąc zgodzić w kierunku teraz muszę w kierunku Staszowa
- gdyby znowu będziemy musieli jechać na zachód i na południe
- potraficie państwo na taką miejscowość jak Sielec Sielec jest to miejscowość w
- której istniał najdłużej kościół ewangelicko-reformowany dyrektor zrobić to jest ten budynek wybudowany w
- 1778 roku obecnie kościół rzymskokatolicki filialny stąd ta Matka Boska Fatimska kościół w sielcu Początkowo był taką
- wiejską typowo miejską ona była blisko Krakowa tam gdzie jej braci polskich
- kalwiniści z Rakowa przyjeżdżali do siedlca nabożeństwa bo na sorze Siedlce za prawdopodobnie jeździli na nabożeństwa domowe do lokował
- była pod patronatem rodziny dębickich 18 wieku w Polsce nie wolno było budować
- nowych zborów więc kiedy rodzina Czartoryskich
- odziedziczyła Staszów zaczęli tam osiedlać Kupcu Rzemieślników z Niemiec i
- August Czartoryski nie mógłbym budować wciąż są bardzo wpływowe nowego kościoła Ale wpadł na pomysł konta tych Rzemieślników Kupi po prostu sąsiadujące
- ze sobą Dobra rodziny dębickich którzy zastanawiali się żeby się nie
- przeprowadzić z okolicy on wykupił dobra Siedleckie i tam początkowo istnieją
- drewniane walący się budynek 1768 rok
- protestantów Przewrócę są możliwość budowania nowych zborów i pamiętam jest
- konfederacja barska zanim to się wszystko uspokoiło do Sieradza zjechali się przedstawiciele i małopolskich kalwinistów i kalwinistów z Warszawy i
- luteranów z Warszawy i z Węgrowa i podpisano tutaj tak zwaną unię siedlecko
- Unia Sielecka miała jest to jedna z wielu uniknęliśmy podpisywali z
- luteranami nam nie wychodzi ona miała doprowadzić do zjednoczenia kościoła August książę August Czartoryski był tak z tego zadowolony
- że wybudował postanowił dla tych i dla
- swoich reformowanych wiernych i dla weteranów wybudować nowy budynek i
- proszę państwa tak wyglądał ten budynek był budowany w 1778 roku i tutaj
- nabożeństwa odbywały się do 1939 roku ostatnim księdzem był
- Kazimierz Szefler jest to tyle Ciekawe że Kazimierz Szefler jest potomkiem
- jednego z pierwszych super intendentów małopolskich wywodzi się i z rodziny
- węgierski z rodziny płatności z rodziny alarmów więc jakiś całej wielkiej dynastii on ją przodków duchownych karwieńskich przez 9 pokoleń Kazimierz
- Szefler umiera przed samym wybuchem II wojny światowej wierny też jest bardzo bardzo mało kościół podczas II wojny światowej nie
- wiemy co się z nim stało wiemy że Pastelowa z wyrzucone ją z plebanii
- ona osiedliła się pastorowa szeflerowa z córką osiedlili się w Staszowie po
- drugiej wojnie światowej to mniej jako poniemiecki przejęło państwo zupełnie nie wiedzieć na jakiej zasadzie poniemieckie
- to objął taki ksiądz polskokatolicki ten ksiądz polskokatolickiego początkowo tym
- kościół niby dbał z czasem kiedy miał coraz mniej wiernych postanowił wokół
- niego znajdował się ogromny cmentarz On postanowił ten cmentarz potraktować trochę jako kamieniołomy i zaczęły te nagrobki niemieckie ale później także
- polskie tych reformowanych sprzedawać kiedy ja tam byłem ten cmentarz był zupełnie zarośnięty nie musiałem wpaść przez takie pokrzywy przejść przez kolei
- tys ostatni nagrobek który się Został zrobiony Stryjeńskich Gąsiewska smarować
- 1864 roku to jest ostatnie nagrobek kalwiński wtedy tam się Strzelców został
- reszta nagrobków została przeniesiona i można je spotkać w Lapidarium w kościele
- przy kościele ewangelicko-reformowanym w Żychlinie tam są nagrobki z Sielca z
- Grzymały z wielką Turska z Wielkiej Nocy z tych wszystkich kolejnych cmentarzy
- reformowanych na który jest złożono niestety nie wiadomo z jakiego powodu ten nagrobek zespół jest gąsiewskiej nie został przeniesiony tam jeszcze podobno
- było kilka diabłem widzicie państwo też zarośnięte tam były chaszcze tam były pokrzywy Podobno teraz ten cmentarz został splądrowany myszki
- obecny właściciel parafia rzymskokatolicka ona obiecywała że będzie dbała o te nagrobki węgierskiego nie dba
- mistycznie powiedział nie dba Tym niemniej No można pojechać i zobaczyć
- ten kościół jest śliczny jest jednym z takich i to jest ostatni kościół Małopolski jest przekleństwa przyjechaliśmy od Śląska Cieszyńskiego
- przez kozy Wilamowicach Augustów hołdunów zahaczyliśmy o Pińczów potem
- pojechaliśmy zobaczyć ten Baranów Sandomierski rynek główny kościół małopolskich kalwinistów pojechaliśmy sobie zobaczyć w Sandomierzu miejsce
- gdzie podpisano konwencję zgodę Sandomierska gdzie zgodzą się na konfesja ta konfesji została wydana później w Krakowie i zakończyliśmy w tym
- ostatnim kościółku Indyjska reformowanym w sielcu pod Staszowem on sobie stoi zupełnie z boku jeżeli byście państwo jechali i korzystali z Google Maps
- Proponuję upewnić się że jedziecie tą drogą gdzie jest asfalt bym No byśmy
- zawieźli Google Maps z tym momencie ta droga się skończyła jechaliśmy z bardzo niskim zawieszeniem samochodu bo bardzo Wiejskiej drodze z
- kolei nami Proszę pozostać takimi na drogach krajowych i zachęcam znowu do
- odwiedzania i jeszcze raz tylko proszę pamiętać bardzo często przewodnikiem Kiedy mówią że kościół jest ariański czyli braci polskich bardzo często jest
- to nieprawda jest to kościół kalwiński kręgosłupa pamięci ludzkiej zachował się
- kościół ariański ale Zachęcam do zwiedzania jest mnóstwo ciekawych rzeczy w Małopolsce i jest dużo dużo więcej ciekawych miejsc niż Zakopane zachęcam
- Dzięki za wprowadzenie lasów takich właśnie wakacyjny nastrój pojawiło się
- pytanie jedno Oj języku wilamowicki wilamowski skąd on się wziął w ogóle ach oto jest pytanie do Tomasza
- króla który wiem że czasami nas śledzi prawdopodobnie jest takie
- przeświadczenie że byli to osadnicy którzy w 12 i 13 wieku po najeździe Tatarów zostali sprowadzeni z Niderlandów z okręgu flamandzkiego ale
- także część była z fryzyjskiego Dlaczego gdyż to jest język bardzo bliski
- fryzyjskie mu oni mówili osobie flamandowie ale być może rzeczywiście to byli nie tyle flamandowie co fryzyjczycy ja pamiętam miałem taką moja
- nauczycielka niderlandzkiego odmówiła biegle po fryzyjski q&a frysk ona opowiadała że studenci języka fryzyjskiego z Niderlandów bardzo
- często jeszcze przyjeżdżali ja tak się 80 i 90 do wilamowic rozmawiać z tymi
- ludźmi którzy mówili YT siłowni moich bym se ryż powinnam ognisku i właśnie
- studiowali bo Wybierz zachował pewne takie archaiczne formy fryzyjskiego Ja
- znalazłam byli międzyczasie właśnie taką informację już państwu udostępniam też
- można się zapoznać to jest pod hasłem etnolekt wilamowski I właśnie jest tutaj znalazł jest odrębnym językiem wysoko niemieckim
- czasu uznawany za albo fryzyjskim miały na głowie między innymi dialekty
- fryzyjskie to jest jedna jeden z takich poglądów na niego
- według takich historii No to właśnie sami mieszkańcy dla mowic z przybyli do Polski w trzynastym wieku właśnie
- osadnicy holenderscy niemieccy i szkoccy także tyle jesteśmy w stanie
- tutaj jednak że to nasza króla być może to będzie oglądał jak bardzo namawiam
- żeby nagrał wreszcie mi obiecał więc Tomaszu Zwracam się do ciebie nagraj wreszcie modlitwa Ojcze nasz po wilamowsku żebyśmy mogli się z nim
- cieszyć Zachęcam do takich tras właśnie po
- Polsce nie do końca typowych i wydaje mi się że to może być bardzo
- ciekawa przygoda tak naprawdę Kiedy jedziemy na te boczne drogi trochę bo
- oprócz właśnie śladów po polskim protestantyźmie Jak widać wcale nie tak rzadko spotykanych
- można znaleźć też no przeurocze miejsca bardzo
- ciekawe które no większość tłumu turystycznego omijania a
- możemy tam spędzić bardzo pasujące czas jednocześnie poznając
- kawałek historii Polski historii kościoła który No w sumie gruncie rzeczy
- jest słabo znamy nawet w kręgach właśnie protestanckich także bardzo serdecznie
- państwa zachęcam Mam nadzieję że takie odcinki o różnych częściach
- Polski powstaną jeszcze mamy tutaj
- 80 państwo mam nadzieję opowiem tam było kiedyś takie diabelskie nawiedzenie Okser bardzo ciekawe tutaj dostaliśmy
- komentarz od pana Bartka polecam historię kalwinistów w Bestwinie głębowicach Wielkanocy seceminie oksie myślę że jest to temat na Inne wykłady
- tak ja myślę że historia protestantyzmu w Polsce
- szczególnie w mniejszych miejscowościach gdzieś w w dużych miastach No to mamy
- jakąś świadomość że tutaj wynik protestanci przez tyle i tyle czasu to
- kościoły gdzieś tam przechodziły z rąk do rąk że tak się wyrażał o tyle w przypadku tych mniejszych miejscowości bardzo często
- Myślę że nawet mieszkający tam ludzie nie do końca mają świadomość jeżeli nie ma jakiegoś Pasjonata czy nie było to związane z jakimś
- historycznym wydarzeniem także już wakacyjnie państwa zapraszam nie da
- wizualną tylko na taką jak najbardziej realną wycieczkę po tych wszystkich miejscach w Małopolsce zapraszam również do Cieszyna który jest
- zarówno po polskiej stronie bardzo ciekawym miastem i wtedy oczywiście
- nabożeństwo do któregoś z kościołów
- niby chciałam powiedzieć że właśnie Zanim się pożegnamy i zanim tej
- podziękowania tobie Kazimierz inni wszystkim tym którzy się przyczynili do tego że [Muzyka]
- dotarłeś do tych wszystkich informacji które wcale nie są takie
- oczywiste bo tam trzeba pokopać i pogrzebać trochę porozmawiać z ludźmi
- więc zanim go Dziękuję chciałam powiedzieć że podczas wakacji damy
- państwu właśnie trochę więcej czasu na takie realne zwiedzanie ponieważ własną
- online będzie się odbywało co dwa tygodnie czyli w przyszłym tygodniu już nie ma spotkamy się 5 lipca z doktorem ze
- sławomirem korpusem który będzie kontynuował cykl okiem filolog także
- bardzo bardzo serdecznie państwa zapraszamy życzymy oczywiście miesiąc wakacji Kazimierz ja ci bardzo serdecznie dziękuję za
- tę podróż Myślę że wielu że wielu osobom dała Ona inspiracji do tego co można
- robić w wolnym czasie bo to nie jest też taka inspiracja na tylko i wyłącznie
- jakąś długą podróżą nawet jakieś takie wypady weekendowe po prostu żeby pojechać zobaczyć coś dobrego zjeść po drodze
- wrócić więc z państwem też Żegnam się na dwa tygodnie do zobaczenia i
- myślę że ten wakacyjny program też będzie dla państwa bardzo interesujący
- takiego dobrego wszystkiego dobrego do zobaczenia za dwa tygodnie temu