Jak to jest z datą Wielkanocy?
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Jak to jest z datą Wielkanocy? | EWST online
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- Dzień dobry państwu jest wtorek godzina 19 rozpoczynamy ewsp online spotkanie w Wielkim Tygodniu Spotkanie
- poświęcone wielkanocne dacie Wielkanocne i temu
- skąd ona się wzięła jakie Budzi
- kontrowersje jest z nami dzisiaj Sławomir torgus doktor Sławomir torbus
- który właśnie między innymi o tym opowiem dzień dobry
- tak No postaram się króciutko wprowadzić państwa takie najważniejsze informacje związane z takimi właściwie
- ciągnącymi się długo kontrowersjami związanymi z datą Wielkanocy między
- drugim a szóstym wiekiem po Chrystusie one miały miejsce
- Nie chcę jakoś szczególnie mocno wchodzić w takie kwestie techniczne astronomiczne które są dość trudne także postaram się po prostu
- dać państwu spróbować dać państwu taki obraz który będzie mógł być punktem wyjścia do tego żeby można było sobie samodzielnie
- potem już do studiować Jakieś kwestie szczegółowe techniczne gdyby ktoś był
- zainteresowany na początku zwróciłbym uwagę na to że w literaturze
- wczesna chrześcijańskiej mamy do czynienia z taką specjalną kategorią tekstów które
- autorzy chrześcijańscy tworzyli nazywamy je tekstami paschalnymi
- i one poświęcone są w dużej mierze interpretacji
- tekstu biblijnego z Księgi Wyjścia z 12 rozdziału
- ja może na chwilkę bym proponował żebyśmy weszli Jeśli mogę
- udostępnić ten tekst Mam nadzieję że mogę to jest ważny tekst ponieważ
- on w tej perspektywie wczesnochrześcijańskie jest interpretowany w bardzo specyficzny
- sposób z perspektywy chrystologicznej No to jest ten
- rozdział w którym właśnie dowiadujemy się ustanowieniu święta
- Paschy także zajrzyjmy tylko do tych takich najważniejszych momentów które
- tutaj są zaznaczone No one będą ważne właśnie dla
- zrozumienia istoty tych późniejszych sporów Miesiąc ten będzie dla was
- początkiem miesięcy będzie pierwszym miesiącem roku Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela Tak 10 dnia tego miesiąca Niech się
- każdy postarał o baranka dla rodziny o baranka dla domu czyli musi się pojawić baranek jest 10 dzień miesiąca Nissan
- tak Czyli traktowanego jako pierwszy miesiąc roku w tej rachubie
- żydowskiej Ten baranek musi spełniać odpowiednie kryteria ma być bez skazy
- samiec jednoroczny wziąć możecie jak nie albo Koźle i będziecie go tu widzimy w
- szóstym wersie go strzec aż do 14 dnia tego miesiąca 14 dzień miesiąca Nissan
- to będzie bardzo ważna data właśnie jeżeli mówimy o tych sporach
- wczesnochrześcijańskich i wtedy Zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu
- i kolejny taki element symboliczny i wezmą krew baranka i pokropią nią
- odżywiaj progi domów którym będą go spożywać i Tej samej nocy spożyją mięso pieczone w ogniu spożyją je z chlebem niekwaszonym i gorzkimi
- ziołami No i tutaj są różnego rodzaju informacje
- na temat właśnie tej uczty paschalnej tego jak ma być
- spożywa na ta uczta Paschalna także tutaj Chciałem zwrócić uwagę na trzy
- elementy które właśnie pojawiają się w
- w kontekście tych pism paschalnych o których mówię i które interpretowane są
- zaczynają być interpretowane chrystologicznie czyli baranek paschalny
- Ten baranek bez skazy który jest składany w ofierze
- jest interpretowany jako Chrystus
- namaszczenie krwią tak skropienie krwią [Muzyka] tych drzwi
- jest symbolicznie rozumiane jako Chrzest No i w związku z tym również
- Okres Wielkanocny był tym momentem w którym przygotowanie przygotowywani wcześniej do tego katechumen i przyjmowali chrzest
- No i w końcu uczta Paschalna była symbolicznie rozumiana jako
- eucharystia także te pisma Paschalne teksty Paschalne
- o których mówię No one poświęcone są egzegezie tego rozdziału z Księgi Wyjścia tak Czyli egzegezie
- tekstu dotyczącego paskie żydowskiej no Natomiast interpretowane są krystologicznie tak Czyli ta pascha
- żydowska ma zapowiadać te wydarzenia Paschalne w kontekście chrześcijańskim
- no i no bierze się to stąd również
- obecność te symboliki wiąże się z tym że od samego początku
- w środowisku wczesnochrześcijańskim paska jest
- tym świętem które jest uroczyście celebrowane
- No już Tertulian mówi nam właśnie również o tej praktyce
- chrzcielnej Niezależnie od tego że jest to bardzo ważne święto dla wczesnego kościoła No okazuje się że właściwie już w drugim
- wieku tak bardzo wcześnie bo bo już właściwie w latach dwudziestych
- drugiego wieku ujawniają się pewne spory dotyczące właśnie celebracji tych świąt
- a konkretnie dotyczące daty celebracji tych świąt i okazuje się że mamy do
- czynienia z różnymi tradycjami w tym względzie które No i zwolennicy których
- próbują dążą do narzucenia swojej opinii i do ujednolicenia
- [Muzyka] tej daty przyjęcia przyjęcia daty
- obchodzenia świąt wielkanocnych pierwsza kontrowersja o której wiemy datuje się na
- pontyfikat papieża sykstusa w latach właśnie dwudziestych drugiego wieku i
- wtedy do Rzymu przybywa delegacja chrześcijan z Azji Mniejszej
- właśnie ta Azja mniejsza jest tym takim miejscem gdzie
- spotykamy się z pewnym takim Specyficznym poglądem którego zwolennicy
- nazywani byli kwartodecymanami od
- łacińskiego liczebnika 14 No i jak państwo się pewnie domyślają Ta
- czternastka wiąże się właśnie z fragmentem tekstu Starego Testamentu o
- którym który sobie przed chwilą czytaliśmy 14 dzień miesiąca Nissan tak to jest ten dzień w którym
- zgodnie z żydowskim zwyczajem kwartadytymalnie uważają że należy świętować
- Wielkanoc należy wspominać śmierć i
- zmartwychwstaniem Chrystusa Może bardziej nawet śmierć niż zmartwychwstanie to o tym jeszcze za chwilę powiem
- No według tradycji żydowskich to też no w ogóle ten 14 dzień miesiąca Nissan
- jest takim momentem bardzo szczególnym dotarłem do takich informacji iż myśl niektórych tradycji to właśnie tego dnia
- Bóg miał stworzyć świat tak I właśnie jak wiadomo potem również
- Izrael został wyzwolony przez Boga z niewoli egipskiej
- No więc mamy mamy tych kwarto decyman którzy którzy kładą nacisk na ten 14
- dzień miesiąca Nissan jako właśnie ten moment w którym należałoby świętować
- natomiast pojawiają się też inne głosy no za chwilę też opowiem o
- pewnej kontrowersji wynikającej właśnie z interpretacji tekstu biblijnego bo tutaj też spory spory były na tym tle natomiast jakby
- oponentami dlatego poglądu kwarta decymal
- byli chrześcijanie którzy uważali że należy święto
- Wielkiej Nocy celebrować w niedzielę po passze
- żydowskiej tak dlatego że Jezus miał zmartwychwstać trzeciego dnia
- w niedzielę właśnie zatem uważali iż No należałoby iść raczej w tym kierunku
- tutaj niektórzy Niektórzy badacze też dopatrują się
- takich takich kontrowersji trochę związanych jakby z pewnego rodzaju
- przesuwaniem akcentów ze śmierci na Zmartwychwstanie
- mianowicie kwarta decymanie czy w tych pismach
- które które prezentują ten pogląd znajdujemy wyjaśnienie
- takie nieprawidłowe tak jak jak wiemy samego słowa pascha przez pryzmat
- greckiego czasownika passko który znaczy cierpieć
- w związku z tym też ten nacisk na ofiarowanie baranka na śmierć Chrystusa
- no podczas gdy oponęci właśnie zwracają większą uwagę na na Zmartwychwstanie
- Chrystusa i stąd też uważają że Należałoby raczej w niedzielę [Muzyka] te główne obchody
- Święta celebrować także tutaj też można spotkać tego typu poglądy wśród
- badaczy którzy omawiają te kontrowersje No właśnie na terenie Azji Mniejszej
- w drugim wieku również spotykamy też taki spór
- o datę śmierci Chrystusa który wiąże się
- z tym że jakbyśmy dobrze przyjrzeli się tekstom
- ewangelistów to można dostrzec różnicę w chronologii zdarzeń między tym co
- spotykamy w tak zwanych Ewangelii jak synoptycznych czyli Mateusza Marka i
- Łukasza i u Jana według tradycji synoptycznej Jezus miałby spożywać
- paschę tak jak Żydzi w takim samym tego samego dnia jak Żydzi w momencie kiedy
- właśnie baranek paschalny był składany w ofierze tak i
- no można byłoby tam zajrzeć do tekstu biblijnych to myślę że
- na przykład Marka 14 rozdział w wersety 12
- 17 gdzie Ewangelista pisze w pierwszy dzień
- prześników kiedy ofiarowywano paskę zapytali Jezusa jego uczniowie gdzie chcesz żebyśmy ci przygotowali paskę do spożycia z nastaniem wieczora przyszedł
- tam Jezus razem z 12 natomiast u Jana
- Ewangelisty Gdybyśmy zajrzeli na przykład do 18 rozdziału w 28 wersetu
- dowiadujemy się że zwierzchnicy żydowscy którzy prowadzili Jezusa do Piłata Czyli jesteśmy już w momencie
- kiedy toczy się proces nie weszli do pretorium aby się nie skalać i móc
- spożyć Paschy Czyli jeszcze nie spożyli Paschy tak a już mamy proces Jezusa który No z tego by
- wynikało już ją spożył tak więc w tradycji janowej No ten czas spożycia
- Paschy No jest inny tak tak jakby Jezus
- przesunął datę spożywania tego posiłku
- No więc pytanie Wówczas też pojawia się takie czy kiedy Kiedy został ukrzyżowany
- tak czy 14 dnia miesiąca Nissan tak i w tradycja nowej tak by to wyglądało że w
- tym momencie kiedy ofiarowany był ofiarowywany był baranek
- paschalny to przypada ten moment śmierci Jezusa czyli no widzimy tutaj
- taki mocny symbol mocny znak pokazujący że ta jego że to on jest tym barankiem
- także znajduje wypełnienie ten typ tatypologia którą przekazują
- uroczystości żydowskiej uroczystości Paschalne tak w tradycji synoptycznej
- byłoby inaczej No i też te interpretacje kiedy 14 czy ukrzyżowanie miało miejsce
- 14 dnia Nissan czy 15 dnia Nissan Note targały również
- chrześcijanami w Azji Mniejszej w drugim w drugim wieku więc już tutaj
- właściwie w samej tradycji ewangelicznej mamy taki moment który No jak wiemy prowadził do pewnych sporów
- właściwie bardzo wcześnie tak w historii kościoła No do dzisiaj kiedy Śledzimy
- komentarze teksty dotyczące tego problemu to nie znajdujemy jakiegoś
- takiego ostatecznego rozwiązania tej kwestii próbowano próbowano na przykład
- sugerować że różnice są związane z tym w jaki sposób
- funkcjonowały różne tradycje żydowskie myśl których dzień kolejny dzień rozpoczynał się nowo w odpowiednim
- momencie doby tak i była taka tradycja faryzejska na przykład tradycja mówi o
- tym że nowy dzień się rozpoczynał o wschodzie słońca natomiast inna tradycja mówi o tym że Nowy dzień zaczyna się już o zmierzchu
- tak i gdzieś tutaj próbowano szukać jakiegoś rozwiązania
- tego problemu Czyli No
- pokazując że według jednego jakby według jednej rachuby czasu byliśmy ciągle w czwartek tak bo
- czwartkowy wieczór po zachodzie według jednej rachuby to będzie dalej czwartek a według innej rachuby czasu to już jest piątek tak że gdzieś tutaj się znajduje
- klucz do rozwiązania tej zagadki No problem polegałby na tym że proces
- Jezusa w tym układzie musiałby się odbyć w ekspresowym naprawdę tempie wiemy że
- opisy które mamy mówią nam o kilku przesłuchaniach przed
- władzami żydowskimi rzymskimi i No wydaje się być dość mało
- prawdopodobnym żeby w tak szybkim tempie dało się to wszystko zrobić tak żeby
- Faktycznie była możliwość uzgodnienia tych dwóch
- sposobów liczenia czasu No powiem tylko tyle tu opierając się
- między innymi na pracach profesora rosikarze [Muzyka] taki nowy pogląd się pojawił
- ostatnio który znajduje coraz więcej uznania wśród badaczy mówiący o tym że
- Ostatnia Wieczerza była oczywiście ucztą paschalną ale taką ucztą paschalną swego
- rodzaju jakby przeciwstawia się paschę Żydów taką paskę żydowską patrzę Jezusa
- no punktem oparcia dla tego poglądu
- jest fakt że z tych relacji które mamy w tekście
- biblijnym wynikałoby że Jezus zmodyfikował pewne elementy paski żydowskiej na przykład
- nie ma wzmianki o baranku mięsa było o mięsie baranka Paschalnego
- zwolennicy tej koncepcji pasji Jezusa versus Paschy żydowski mówią No działo by się tak dlatego że to
- właśnie sam Jezus miał być tym barankiem Bożym którego ciało miało zostać złożone w ofierze No i stąd właśnie ta relacja ukrzyżowaniu Jezusa 14 dnia miesiąca
- Nissan wtedy kiedy baranek byłby paschalny składany w ofierze
- Druga kwestia podawania kielicha tak każdy z
- uczestników uczty miał przed sobą kielich ale Jezus podaje uczniom ten
- który należy do niego który stoi przed nim tak takiego zwyczaju
- w tej pasy żydowskiej nie ma a byłby to symbol takiej uczty która jednoczy
- rodzący się kościół i w końcu trzeci element pominięcie
- ostatniego kielicha wina Jezus się powstrzymuje od niego mówiąc odtąd nie
- będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia kiedy pić go będę z wami nowy w królestwie ojca mojego czyli jakby przerywa tą ucztę paschalną by
- dokończyć ją już potem w królestwie ojca No i jeśli
- właśnie uznać że te elementy które tutaj się pojawiają są jakimś elementami
- modyfikującymi tradycyjną paskę żydowską i gdyby przyjąć właśnie tradycję janową
- która mówi o tym że Jezus w innym terminie tak niż Żydzi tradycyjnie tą
- ostatnią wieczerzę spożył No to mielibyśmy takie swego rodzaju
- przesunięcie przesunięcie akcentów no i taki Taką próbę pójścia bardzo
- głęboko właśnie w symbolikę paschalną także taki pogląd
- ostatnio się pojawił niedawno się pojawił i wydaje się że zyskuje coraz
- większą popularność
- także no tutaj mamy to to o czym mówię to jest związane można powiedzieć z taką
- pierwszą fazą tych sporów o datę Paschy czyli to takie
- zawieszenie między tym 14 dniem miesiąca Nissan 15 dniem miesiąca Nissan no i
- plus Oczywiście tutaj ta opozycja między kwarta
- decymanami a zwolennikami świętowania w niedzielę po 14 dniu miesiąca Nissan
- ze źródeł które mamy wynikałoby że do końca drugiego wieku
- ten spór Ta faza sporu się wyciszyła uległa wyciszeniu uspokojeniu
- i zdecydowana większość albo prawie wszyscy czy wszyscy uznali że
- jednak należy świętować w niedzielę po 14
- po 14 dniu miesiąca Nissan Czyli wynikałoby z tego że kwarta
- dedytrzymanie również dostosowali się i uznali że jednak niedziela to będzie to będzie ten właściwy moment Oczywiście
- są ślady jakichś takich heterodoksyjnych ruchów
- [Muzyka] niektórzy mówią na przykład o montanistach którzy mieliby troszeczkę inaczej podchodzić do sprawy no ale
- nawet jeśli byłyby to Jakieś kwestie marginalne No pomimo tego
- kompromisu tak czy czy porozumienia spór wchodzi w inną fazę schodziną fazę
- która już wiąże się z czymś co się nazywa komputerystyka z obliczaniem konkretnie daty Wielkiej Nocy
- Mela to się wiąże wiązało się z różnymi właśnie takimi technicznymi aspektami między innymi kwestią konieczności czy problemów związanych z trudnościami z
- uzgodnieniem kalendarza lunarnego solarnym ale wydaje się że no chyba taki
- najważniejszy moment tak który decydował o temperaturze tego sporu i kierunku w
- którym to szło no to była kwestia jakby tego czy odcinamy się jako
- chrześcijanie od tradycji żydowskiej czy nie Już tak ostatecznie prawda ta
- niedziela już była takim momentem gdzie właśnie no ten 14 dzień miesiąca
- Nissan odszedł trochę w cień tak ten Akcent został przesunięty na niedzielę
- na Zmartwychwstanie no ale tutaj pojawia się jeszcze jedna kwestia Otóż okazuje
- się że po upadku świątyni Żydzi Obliczając datę Paschy przestali rygorystycznie przestrzegać
- takiej zasady że ona powinna wypadać zawsze Po wiosennej równonocy
- No i tutaj pojawiają się dwa ośrodki w których No właśnie ludzie zajmują się
- ową komputystyką tym że liczeniem mianowicie Aleksandria i Rzym Tak dwa
- ważne ośrodki dwa patriarchaty bardzo istotne we wczesnym chrześcijaństwie
- No i uznaje się że nie można
- stosować się do żydowskiej rachuby liczenia czasu czyli jakby nie można
- świętować tak jak Żydzi no właśnie ze względu na na tą kwestię wiosennej
- równonocy tak czy to zerwanie tej tej z tą regułą takiego
- bezwzględnego przestrzegania tej zasady że to musi przypadać Po wiosennej równonocy No jakoś nie spodobało się tak tym chrześcijańskim komputerstom No i
- tutaj tak teraz Teraz zaczyna się zaczyna się pewien spór
- patriarcha Aleksandrii zaczyna odgrywać tutaj ważną rolę i
- podpatiarchowie Aleksandrii zaczynają taki zwyczaj wprowadzać wysyłania listów
- świątecznych w których oznaczają datę wielkanocy wysyłają mnie do różnych
- biskupstw tak w tym również do Rzymu no i tam Rzymianie troszeczkę się opierają
- tak przed tą przed tymi ustaleniami aleksandryjskimi ponieważ mają
- jakby swoją rachubę liczenia [Muzyka]
- która gdzieś tam na zachodzie w kościele zachodnim jest bardziej przestrzegana Natomiast ta stara Huba aleksandryjska na wschodzie
- No i tutaj też już mamy taki moment w którym te metody liczenia prowadzą do tego że zaczyna się obchodzić święta momentami w
- innych w innych terminach No i dodatkowo znowu wraca kwestia
- jakby opierania się na tej żydowskiej rachubie czasu do tego stopnia że znaczy
- to jakby budzi duże kontrowersje tak obecność wciąż grup chrześcijańskich które chcą
- obchodzić Wielkanoc w powiązaniu z tą żydowską tym żydowskim sposobem
- liczenia czasu do tego stopnia jest to
- takie budzące kontrowersje że zajmuje się tym również Sobór nicejski
- który No może jakoś tak jednoznacznie bardzo nie
- wypowiada się we wszystkich tych kwestiach natomiast to co się wyłania z
- tego obrazu po soborze nicejskim to jest taka zasada że
- no zrywamy z judaizmem tak zrywamy Jak to niektórzy autorzy w tamtym czasie
- pisali z tym żydowskim [Muzyka]
- z tą żydowską rachubą obliczania daty Wielkanocy
- No ale te kontrowersje które właśnie w III wieku pomiędzy Rzymem i aleksandrią
- się zarysowały prowadzą prowadzą do do dalszych do dalszych
- sporów już takich zupełnie technicznych
- na przykład w Rzymie ostatecznie przyjęto taki cykl
- 84-letni cykl Natomiast w Egipcie w Aleksandrii przyjęto 19-letni cykl metoda i tutaj
- ważnym elementem był właśnie w związku z tym obliczaniem tychże cykli była było ustalenie daty równonocy
- wiosennej i w Rzymie datę 25 marca uznawano za dzień
- równonocy wiosennej była to data która została
- zaproponowana czy wyznaczona przez twórcę kalendarza juliańskiego tak przez
- sosigenesa Natomiast w Aleksandrii dokonano aktualizacji obliczeń równonoc
- została przesunięta na dzień 21 marca co jak się okazuje
- było posunięciem trafnym No i
- data różnica tak w dacie wyznaczanie równonocy wiosennej powodowała że no dalej były jakieś takie
- te tarcia i te różnice między Wschodem i zachodem
- wyznaczaniu daty Wielkiej Nocy
- Zaczęto podejmować no próby jakiegoś ujednolicenia jednak
- mimo wszystko no budziło to taki niesmak trochę taki skandal tak jednak związany
- z tym że chrześcijanie nie są w stanie dogadać się co do daty wyznaczenia tak ważnego dla nich święta
- no i ten to takie napięcie Rzym Aleksandria ono właściwie jakby tak się
- przyjrzeć temu to zaczęło jakby ulegać
- tak jak takiemu obniżeniu Rzym stopniowo zaczynał ten wpływom
- aleksandryjskim jednak ulegać koniec końców ten dzień 21 marca
- został przyjęty w Rzymie jako data równonocy wiosennej na przykład
- także tutaj tutaj można powiedzieć że
- zaczął się zarysowywać jakiś kompromis tak to tak jak powiedziałem nie chcę wchodzić w jakieś bardzo szczegółowe techniczne
- rozważania na pewno państwo będą w stanie sobie to bez jakiegoś większego problemu znaleźć natomiast Szukając jakiegoś takiego momentu który w jakimś
- sensie zakończył skonkludował ten taki długi okres trwający kilka wieków tych tych sporów
- to trzeba byłoby się przesunąć do wieku 6
- Gdzie w 525 roku czyli Zobaczmy 200 lat po soborze nicejskim który się tym
- zajmował tak i no z nakładką kilkaset lat od momentu kiedy
- w ogóle zaczęły się jakieś kontrowersje na ten temat zarysowywać w
- łonie wczesnego kościoła więc 525 roku Mnich
- Dionizy o takim przydomku mały tak czy mniejszy Czasami można spotkać związany
- z Rzymem wybitny uczony tak biegle władającym językami i człowiek który również interesował się
- komputerystyką i liczeniem on opublikował wtedy zbiór
- takich pism 5 tekstów które mają taki zbiorczy tytuł
- obliczaniu daty Wielkanocy stworzył tam tak zwane tablice Paschalne na na 95 kolejnych lat ale co
- najważniejsze właśnie zajął się teoretycznym uzasadnieniem tego w jaki
- sposób należałoby tą rachubę czasu mierzyć i cóż on zrobił Otóż No właściwie przychylił się do tych takich
- ustaleń aleksandryjskich czyli zaakceptował ten 19-letni cykl metoda
- potwierdził ten zasadę która tam wcześniej jak wspominałem budziła spory że nie można
- wyznaczać daty przed wiosenną równonocą No i Trzecia rzecz jeszcze
- ustalił że przedział czasowy w jakim może przypadać Wielkanoc to jest
- między 22 marca 25 kwietnia czyli znowu tutaj potwierdził te ustalenia które
- obowiązywały w chrześcijaństwie wschodnim No i to był taki moment bardzo bardzo istotny
- bardzo bardzo przełomowy Co prawda nie od razu [Muzyka] zwłaszcza na zachodzie tej jego
- ustalenia zostały jakoś tak powszechnie zaakceptowane No ale krok po kroku
- zachód rzeczywiście przyjmował te ustalenia
- No i były one takim fundamentem
- do tego żeby gdzieś tutaj ten problem został jednak
- rozwiązany czy czy jakaś tutaj próba pogodzenia tych kontrowersji między
- Wschodem a zachodem zaowocowała właśnie takimi ustaleniami No tutaj przy okazji
- warto byłoby wspomnieć w odniesieniu do ustaleń Dionizego właśnie tych związanych z kalendarzem że to on właściwie zapoczątkował rachubę czasu
- czy Sposób liczenia czasu Od narodzin Jezusa mimo tego że tam wiemy dziś że
- się troszeczkę pomylił parę o parę lat No to jednak był to też taki bardzo
- ważny istotny moment w kontekście
- tworzenia rachuby czasu tworzenia tworzenia kalendarzy kalendarzy liturgicznych i tak dalej i tak dalej także Podsumowując trzy takie fazy
- moglibyśmy moglibyśmy znaleźć tej kontrowersji dotyczącej daty Wielkanocy
- najpierw kwestia kwarto decyman i niedzieli ta która została rozwiązana na
- korzyść chrześcijan którzy uznali że jednak w niedzielę należałoby po 14
- Nissan Czy pop passze świętować później ta kwestia No tak zwanych protopassistów
- czyli tych którzy jeszcze ciągle chcieli się trzymać żydowskiego sposobu
- liczenia i ta kwestia równonocy tam miała znaczenie No i w końcu trzecia
- faza której koniec dał Dionizy mały który doprowadził do jakiegoś takiego
- pogodzenia tych różnych metod komputystycznych które były stosowane na wschodzie i na zachodzie jeszcze
- tak że w jakiś sposób oblicza się w ogóle datę wielkanocy
- Jest to pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni Księżyca a pierwsza
- wiosenna pełnia księżyca to jest ta która przypada właśnie po 21 marca
- tego pierwszego marca i w ten sposób Rzeczywiście ta data Wielkanocy jest
- liczona natomiast do dziś chrześcijanie jak wiemy nie obchodzą Wielkiej Nocy w tym samym terminie Jest
- to związane już z innymi kwestiami i w związku z tymi kwestiami jest tutaj małe
- dwa pytania czy na różnicę w ustalaniu daty wielkanocne miała także wpływ
- zmiana kalendarza na gregoriański No to się wiąże na pewno
- bezpośrednio myślę nawet chyba tak z takim specjalnym specjalistą od tej
- reformy kalendarza juliańskiego nie jestem ale z tego co wiem to rzeczywiście
- ta różnica czasu tak która tam między tym liczeniem juliańskim
- i gregoriańskim tak od imienia papieża Grzegorza 13 No miała wpływ na ten kompot paschalny i takie przemieszczanie
- się Wielkanocy w czasie nie tak jakby coraz bardziej w stronę lata to szło no i żeby jakby zapobiec tak temu to
- faktycznie No jednym ze środków istotnych tak które zostały podjęte No to była ta reforma kalendarza
- wschodnich Nie no tak tejże reformy swoich kalendarzach liturgicznych Stąd właśnie między innymi
- ta różnica kalendarz tak jest duża bo wynosi raptem tydzień ale znamy przypadki takie w
- których na przykład właśnie Wielkanoc w kościoła w zachodnich jest obchodzona pod koniec marca a w kościołach wschodnich kilka dobrych
- tygodni później obrażanie że nawet nawet jakieś daty
- majowe wchodzą w grę czyli tak No czyli znowu właściwie mamy można
- było powiedzieć w związku z reformą tą gregoriańską można powiedzieć mamy jakby
- taką czwartą fazę tego sporu która No opiera się tutaj już
- może na innych przesłankach No ale ciągle ciągle tu jest problem jak Gdzieś
- czytałem o tym że no są jakieś takie też pomysły na to żeby żeby to próbować
- jednak jakoś rozwiązać na przykład pojawia się idea tego żeby Wielkanoc jednak nie była świętem ruchomym tylko żeby
- że tak powiem je unieruchomić tak dokładnie czy próby ustalenia stałej
- daty Wielkiej Nocy podobnie jak w przypadku Bożego Narodzenia może coś więcej wiesz o tych próbach znaczy ja tylko gdzieś tam jak
- Przeglądałem materiały to mi się obiło oczy to że właśnie taki pomysł
- Nawet papież Paweł szósty tak miał A ostatnio
- papież Franciszek tak też gdzieś podobno artykułował Ja nie widziałem tej
- wypowiedzi ale no upieram się na na jakichś takich danych które Gdzieś tam znalazłem przy okazji tak to badając więc jest jakiś taki pomysł
- taki też jest to jest ciekawe bo bo wiadomo że kwestia kalendarza też wiąże
- się z różnymi innymi rzeczami choćby na przykład z kwestiami ekonomicznymi tak wbrew pozorom to ma jakieś tam swoje znaczenie
- więc podobno też leci rynek że tak powiem biznesowy też byłby skłonny gdzieś tutaj ponoć jest jakaś
- taka też presja na to żeby właśnie ujednolicić tą datę zrobić to święto
- nieruchome bo to by ułatwiło No nie wiem różnego rodzaju akcje marketingowe na przykład
- kategoriańskim sprawa nie dotyczy tylko wielkanocny i powiązanych z nią świąt takich jak wyniebowstąpienie Czy pięćdziesiątnica prawda ale w zasadzie
- całego kalendarza bo jak dobrze pijemy również Boże Narodzenie obchodzimy z tym
- kilkunastodniowym przesunięciem jeżeli chodzi o kościół wschodni w stosunku do Zachodniego więc myślę że to
- jest dość długa droga jeszcze przed chrześcijaństwem jako takimi ogólnie
- przed ludźmi żeby po prostu mam też takie wrażenie że jeżeli ktoś by właśnie
- w tej chwili nawet Jakaś duża grupa kościołów w jakiś sposób ustaliła tę datę wiotki nocy na przykład na jakąś czy nieruchomą datę czy przyjęła
- wspólnie jakąś ruchomą to w dalszym ciągu znalazłyby się takie grupy i to
- wcale nie małe które doszły do wniosku że to jest tradycji i że
- niekoniecznie chcą w tym brać udział więc mielibyśmy dodatkową datę Wielkiej
- Nocy która wcale nie musiałaby być uznana przez wszystkich
- daty Wielkiej Nocy Jest jeszcze jedno takie pytanie Czy obecnie są obchodzone
- tylko dwie daty wielkanocne wschodnim i Zachodni kościół Czy są jakieś grupy chrześcijańskie obchodzące Wielkanoc jeszcze innym terminie No ja się
- zastanawiam też nie śledziłem jakoś tego bardzo mocno ale tak jak widzę sytuację to się zastanawiam czy nie wraca ten tak zwany
- ten element tego sporu który w drugiej fazie
- się zaznaczył który określiłem tam mianem protopa schizmu
- widzimy że w niektórych wspólnotach w niektórych kościołach jest bardzo mocna
- tendencja taka do jakby rejudalizacji tak kościoła i w związku z tym
- przyjmowania No różnego rodzaju praktyk które właśnie byłyby zgodne z tą rachubą
- żydowską i czy tutaj tak współcześnie też nie mamy takiego protopa schizmu tego który gdzieś tam na tym soborze nicejskim był dyskutowany i od którego
- No postanowiono odejść nie wiem jak jest w kościele wschodnim
- dokładnie bo wiemy że ta tradycja my mówimy kościół wschodni i mamy Pewnie na
- myśli głównie kościoły wschodnie No właśnie trzeba mówić kościoły Wschodnie i to nie tylko tej tradycji prawosławnej tak ale też inne tak syryjskie na
- przykład i szczerze mówiąc nie wiem jak tam wygląda sytuacja tak to to to to pewnie warto byłoby zajrzeć zobaczyć
- tak jak nie wiem W przypadku kanonów biblijnych prawda że że są różnice być może i tutaj coś takiego się dzieje
- też dodać odnośnie do tych kościołów wspólnoty mocno
- opierających się na tradycji judaistycznej że część z nich w ogóle nie obchodzi świąt chrześcijańskich tylko obchodzą święta Żydowskie więc nie
- obchodzą w ogóle wielkanocny jako takiej tylko właśnie pesach nadając jej
- znaczenie takie Wielkanocne więc myślę że jeżeli mielibyśmy coś uznać za
- właśnie taką dodatkową jeszcze datę właśnie w tych którzy w tychże
- kościołach No to to by mi się właśnie w tej definicji protopasizmu gdzieś tam
- mieściło i właśnie ci jakby taka nowo odsłona też tych kwarta decyman może tak
- to to byłaby nie Czy właściwie Można powiedzieć jakimś sensie wszystko już było tak gdzieś tam się to toczyło a czasami wraca gdzieś tam w różnych
- kontekstach nowych pytanie z zupełnie innej beczki Czy jest
- możliwe że pascha w Ewangeliach była wegetariańska
- ciekawe pytanie Tak mi zastanawiałem się nad tym
- nigdy natomiast No my mamy bardzo skąpy
- stosunkowo tak skąpy zbiór danych tak to pojawiają się te informacje
- które mają największe największe znaczenie Takie symboliczne tak które
- właśnie mają obrazować te takie najistotniejsze prawdy wiary
- tak te zasady teologiczne Więc ciężko ciężko powiedzieć Jakby to
- było wiemy że że w Nowym Testamencie mamy takie odwołania
- do tej diety takiej wegetariańskiej opartej na warzywach przy czym one zwykle nie są
- chyba zbyt pozytywne tak na przykład słaby jarzynę jada tak tego typu
- sformułowania padają czy na przykład odniesienia do Kaina
- który też jest rolnikiem i zabija Abla taki który z kolei poluje i to też
- gdzieś tam tak w jednym z czytałem taką interpretację tak jednego
- z fragmentów który mówi że gdzieś tutaj może kryje się też jakieś takie odwołanie do takiego jakiegoś negatywnego postrzegania jakichś takich
- praktyk może ascetycznych tak związanych z tym odstawieniem mięsa
- Myślę że tutaj bardziej w tym kierunku
- [Muzyka] jest prawda zwłaszcza w diasporze No to go nie jemy na wszelki wypadek No potem
- potem we wczesnym chrześcijaństwie się pojawiają te ruchy takie które bardziej
- taki Można by powiedzieć świadomy sposób czy taki który mógłby w jakiś sposób dało się dałoby się go powiązać z takim współczesnym nurtem aucie rzeczywiście
- też Na założeniach teologicznych dogmatycznych alegnostycy prawda ci którzy byli gdzieś tam w kręgu wtajemniczonych No to też powstrzymywali
- się od jedzenia mięsa chociaż nawet niektórzy tacy
- bardzo radykalni To wręcz i sami nie zrywali owoców z drzew ponieważ to jednak jakiś jakaś dusza jakieś życie tam gdzieś
- w ich rozumieniu tkwiło tak w tym w tym owocu w związku z tym ci profani ci nie wtajemniczeni
- zrywali dla nich owoce je zjadali prawda więc no Mamy tu myślę że to jest ciekawy
- wątek taki dietetyczny no
- tetyczne sporo tutaj państwo którzy są zainteresowani w ogóle kwestią taką
- zobaczenie na przykład właśnie pas od kuchni zapraszam pojawi się tutaj na
- YouTubie link za chwileczkę do wykładu Aleksandry wilczury poświęconej właśnie
- kulinarnej i takiej porządkowej stronie święta pesach natomiast ogólnie o
- Święcie pas też mam właśnie wykład
- Izabeli bućkowskiej także bardzo serdecznie państwa zapraszam No a jeżeli takich pytań będzie więcej kulinarnych to być może zrobimy kiedyś jak jej
- wypłaty jeden lub więcej poświęcony właśnie Biblii od kuchni Myślę że będzie
- to bardzo ciekawe doświadczenie i jeszcze jedno pytanie nam przyszło czy
- dobrze rozumiem że jeśli patrzymy na tradycję janową to wyraźnie widać że
- pozycję obchodzenia święta można przesunąć Jeśli jest coś ważniejszego od niego to przyszło na początku tak no taki taki
- tutaj wniosek wyciągają ci badaczek którzy właśnie próbują wyjaśnić jakoś tą różnicę między tymi
- dwoma tradycjami pokazując tą taką pozycję paska Jezusa tak że jakby Jan
- pokazuje Paschy Jezusa która odbywa się no w innym terminie niż płaska żydowska i no te wszystkie kwestie modyfikacji o których
- wspominałem tak są obserwowane no i taki argument a fortior i pada Skoro Jezus
- zdecydował się na to żeby zmodyfikować przebieg czy pewne elementy o których
- się dowiadujemy po to żeby nadać im jeszcze pełniejsze znaczenie symboliczne
- No to również mogłoby to dotyczyć zmiany
- terminu tak jednak ta Pascha Jezusa byłaby takim symbolicznym
- sposobem pokazania że w jego osobie tak w jego dziele znajduje wypełnienie To
- czym jest w istocie pascha żydowska tak stąd tutaj taki taki taka idea to jest bardzo bardzo ciekawa
- idea którą rzeczywiście w bardzo poważnie
- egzegeci wspierają obecnie Myślę że to też nawiązuje do innego sporu który do dzisiaj w pewien
- sposób gdzieś wśród Chrześcijanin jest prawda czy świętować sobotę jako szabat
- czy świętować niedzielę tutaj być może ten argument też służy właśnie wskazaniu
- że jeżeli jest jakieś wydarzenie które
- staje się ważniejsze bo staje się centrum no To przenosimy to świętowanie
- No tak to czyli całe to takie myślenie typologiczne byśmy powiedzieli tak że Stary Testament jest jednak typem tak Czyli tym taką zapowiedzią tego co ma
- się zrealizować w tym dziele Chrystusa No i właściwie gdyby No to tak spojrzeć to egzegeza wczesnochrześcijańska już nawet w Nowym
- Testamencie znajdujemy ślady tak takiej jakby alegoryzacji tych zwyczajów
- żydowskich tak tego że no pokazują autorzy że pewne pewne elementy są
- właśnie znajdują swoje wypełnienie w dziele Chrystusa tak no i tutaj
- w związku z tym mamy te zmiany różnego rodzaju tak nieprzestrzegamy prawa żydowskiego w całej rozciągłości tak W takim sensie
- jak to robili tak w tamtym czasie Żydzi tylko No właśnie te interpretacje
- krystologiczne powodują że zaczyna się widzieć te teksty te zwyczaje te zasady w zupełnie innym świetle No i to jest pewnie też
- jedna z osi sporu już we wczesnym chrześcijaństwie która bardzo mocno gdzieś tam znajdowała swoje odzwierciedlenie tak
- tak jak mówiłem No no no właśnie nie Czyli to No ja
- czasami ja teraz tłumaczę na przykład homilia na Chryzostoma i widać tam
- bardzo wysoką temperaturę takiego emocjonalnego sporu między chrześcijanami i Żydami Tak i dzisiaj byśmy powiedzieli że są tam takie frazy
- które można byłoby odebrać wręcz jako antysemickie tak u patriarchy Konstantynopola tak bardzo mocne
- sformułowania ale one jakby pokazują to że gdzieś To jest ten moment że ten
- kościół chrześcijański właśnie jakoś tak próbuje się
- tak tak no także no to to to to to jest ciekawe też problem myślę
- na przykład no chrześcijaństwie nie obowiązują
- No sobór jerozolimski tak w dziejach apostolskich który widzimy że gdzieś tam
- robi jakby inną ścieżkę tak dla pogan którzy się nawracają niż taką typową
- prawda dla tych chrześcijan żydowskich zresztą już w dziejach apostolskich widzimy tak zwanych helenistów tak niektórzy stanowią
- osobną jakiś nurt [Muzyka] w kościele i są skalenizowani zapewne
- mówią po grecku zapewne i odgrywając coraz większą większą rolę i to są ci ludzie którzy też otwierają Kościół chrześcijański na pogan a więc właściwie
- od samego początku widzimy te takie napięcia między judo chrześcijanami więc Żydami tak później już i chrześcijanami
- No i to to też widać właśnie w tych sporach od lat
- świętowania Wielkiej Nocy spory z porami a przynajmniej w naszej części świata
- już w najbliższą niedzielę dla kościołów zachodnich i niedzielę później
- dla kościołów wschodnich tę Wielkanoc będziemy obchodzić i świętować ja
- państwu życzą pięknego obchodzenia Wielkiej Nocy
- spokojnego i takiego jakich dla państwa jest najlepszym
- tak żebyśmy umieli świętować właśnie nawet w tym krótkim czasie który mamy no
- bo to nie oszukujmy się jest to raptem kilka dni wyrwanych z takiego naszego codziennego życia przeżyjmy je jak najpiękniej I
- jednocześnie chciałam państwa zaprosić na spotkanie za tydzień a za tydzień
- będziemy kontynuować temat piekła czy Nowy Testament głosi wieczne męki
- Piekielne to jest druga część spotkania z
- właśnie treściami Nowego Testamentu jeżeli chodzi o piekło jeden z
- najbardziej kontrowersyjnych wątków nowotestemontowych właśnie dotyczy doktryny piekła i groźby doświadczenia mąk piekielnych które trwają wiecznie
- to przekonanie oficjalnie wyznają w zasadzie wszystkie
- chrześcijańskie czy ono rzeczywiście jest zapisane w
- Ewangeliach czy w innych pismach Nowego Testamentu na poprzednim spotkaniu
- omawialiśmy ewangelię synoptyczne natomiast na najbliższym będziemy
- przyglądać się kolejnym tekstom Nowego Testamentu Ewangelii Jana oraz wybranym niepawowym księgom Nowego Testamentu a przez temat
- piekła w Nowym Testamencie przeprowadzi nas doktor habilitowany Piotr Lorek
- profesor i dziekan ewst bardzo serdecznie państwa zapraszam jest to
- naprawdę ciekawy temat osoby które chcą zapoznać się z pierwszą częścią znajdą
- zarówno na Facebooku jak i na naszym kanale na YouTubie Zachęcam do
- obejrzenia jeżeli państwo nie widzieliście No jeżeli chodzi o dzisiaj Sławków raz jeszcze ci dziękuję bardzo serdecznie dziękuję to był bardzo
- pouczający wieczór Dziękuję również państwu za ciekawe pytania i do
- zobaczenia za tydzień Dziękuję bardzo