Dekalog krok po kroku. Cz. 3
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Dekalog krok po kroku. Cz. 3 | EWST online
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- Dobry wieczór państwu jest wtorek godzina 19 online i zgodnie z zapowiedzią z zeszłego tygodnia
- kontynuujemy naszą wędrówkę krok po kroku przez
- kolejne przykazania dekalogu jest z nami już Izabela Buczkowska Która z naszym
- przewodnikiem w tej wędrówce Dzisiaj będziemy omawiać przykazania drugie i
- siódme i za zapraszam Dobry wieczór zatem wyruszamy w naszą podróż w kierunku refleksji nad dekalogiem
- właściwie tak wędrujemy już sobie krok po kroku od kilku tygodni i w tym czasie
- mieliśmy już okazję przyjrzeć się dekalogowi jako całości W zeszłym
- tygodniu skupiliśmy się na przekazaniu pierwszym i szóstym a dzisiejszego
- wieczoru przyjrzymy się dokładnie przykazaniu drugiemu i przekazaniu siódmym zapraszam
- zatem wędrujemy sobie krok po kroku przykazanie drugie i siódme zapisane są
- te przykazania księdze wyjścia w rozdziale 20 w III wersecie i w księdze Powtórzonego Prawa w piątym
- rozdziale 7 wersecie to jest przykazanie drugie nie będziesz miał innych bogów przede mną oraz księdze wyjścia w rozdziale 20 w
- wersecie 13 i księdza Powtórzonego Prawa 5 rozdział werset osiemnasty nie
- cudzołóż dlaczego tak liczymy te przykazanie ja tylko krótko Przypomnę Nie będę tutaj
- powtarzać tego o czym już mówiliśmy w naszym pierwszym spotkaniu Otóż liczymy
- te przekazania zgodnie z tradycją talmudyczną i w związku z tym
- przykazanie nie będziesz miał innych bogów przede mną jest przykazaniem drugim tak jak tutaj widzimy A przykazanie nie cudzołóż i jest
- przykazaniem siódmym tak jest to pewnie troszkę inna kolejność niż teatr który jesteśmy przyzwyczajeni inny sposób liczenia Ale
- jak sobie zobaczymy pod koniec tej naszej wędrówki Ta treść
- owych 10 przykazań jest spójna w każdym systemie
- powiedzieliśmy też sobie że po hebrajsku to co nazywamy dziesięcioma
- przykazaniami nazywa się 10 słowami tak ja tutaj używam tego terminu przykazanie
- dlatego że jest ono powszechnie używane i nie chcę tutaj
- za bardzo forsować tego określenia słowa czy
- twierdzenia ale tutaj Nadmieniam dla porządku że
- jest to 10 słów 10 twierdzeń które zostały tak jak
- to widać na zdjęciu zapisane na dwóch tablicach pierwsza tablica zawiera przykazania Ben Adam lamakom czyli między człowiekiem a
- Bogiem i z tej tablicy pochodzą nasze dwa pierwsze przykazania To które to któremu przyglądaliśmy się ostatnio
- i dzisiejsze i druga tablica która zawiera przykazania
- Ben Adam lachawy czyli między człowiekiem a jego bliźnim tak Czyli
- jest to ten zestaw przykazań który reguluje stosunki międzyludzkie podstawowym zakresie i tutaj znajdują się omawiane ostatnią przykazania i do
- których które którym chcemy się zająć dzisiaj tak Czyli przykazanie lokiet Cat
- czyli morduj i przekazanie cudzołóż
- i powiedzieliśmy też sobie ostatnią że
- pomiędzy tymi przykazaniami z pierwszej i drugiej tablicy zachodzą paralele i Jak państwo tutaj widzą pogrupowane są one właśnie takimi
- dwójkami i tak się nimi zajmujemy tak ostatnio pierwsze i szóste dzisiaj drugi
- i siódme i będziemy tą naszą wędrówkę krok po kroku przez te pary przykazań kontynuować kiedyś w najwyższej przyszłości
- zatem przekazanie drugie po hebrajsku przykazanie to brzmi
- logihilcha elohim a harim al panele
- czyli Dosłownie tak sobie tutaj pozwoliłam na takie dosłowne tłumaczenie i od razu tutaj taka dygresja nie jestem absolutnie zwolenniczką dosłownych
- przykładów tak byłyby one na dłuższym etapie nie do zniesienia przy dłuższym
- czytaniu natomiast warto czasem sięgnąć z takiego dosłownego tłumaczenia jako
- narzędzia które może nam pomóc próbie zrozumienia tekstu tak dlatego że ono pozwala jakoś tam oderwać się od
- tych już znanych nam słów które już sobie zdążyły wyryć swoje ślady trwałe w
- naszym umyśle i pozwala spojrzeć inaczej i być może dzięki temu lepiej zrozumieć
- co ten tekst mówi tak dlatego tutaj takie to tłumaczenie Może niezbyt zgrabne nie będzie dla ciebie innych bogów przede mną
- ale wydaje mi się że dzięki takiemu ujęciu tego przekazania widzimy jego absolutny charakter taki stoł
- zakaz ujęty w formie czasu przyszłego czyli w zasadzie
- takiego absolutnego stwierdzenia że nie będzie
- dla kogo Dla ciebie innych bogów tutaj użyte jest słowo
- elohim tutaj właśnie tak i ostatnio rozmawialiśmy
- trochę o tym słowie państwa zadawali pytania czy to jest
- liczba mnoga czy to jest liczba pojedyncza i mówiliśmy sobie wyżej w tym wcześniejszym w wersecie użyta jest
- użyte jest określenie elohim które ma gramatycznie formę liczby mnogiej ale występuje bitwy pojedynczej tutaj natomiast
- widzimy że łączy się ono to słowo elohims przymiotnikiem nogi
- zatem Tłumaczymy je właśnie w taki sposób innych bogów
- zatem ciekawe jest taka obserwacja że odnośnie
- tych innych użyte jest to samo określenie którego używamy w stosunku do
- Boga Co też podkreśla nam to jak bardzo istotne jest tutaj ten zakaz
- tak zatem Zobaczmy sobie widzimy że przykazanie to jest bezpośrednią kontynuacją przykazania
- pierwszego tak powiedzieliśmy sobie że to pierwsze przykazanie pierwsze twierdzenie pierwsze słowo które brzmi Ja jestem Pan Bóg twój który
- wyprowadziłem cię z ziemi Egiptu z domu niewoli tak i powiedzieliśmy sobie że
- Widzimy tutaj nakaz wiary czyli przyjęcia prawdy o istnieniu
- Boga i działania zgodnie z tą prawdą i teraz to po pierwsze podstawowe
- działanie wyrażone jest właśnie w naszym dzisiejszym tekście tak Czyli nie będzie
- dla ciebie innych bogów tak to jest pierwsze działanie Czyli pierwszy zakaz
- pojawia się wraz tutaj z tym stwierdzeniem tak pierwszy zakaz z
- którego wywodzą się wszystkie inne zakazy obecne ich Dekalogu i w całej
- torze tak tutaj znowu wracamy do tego obrazu tory jako drzewa życia gdzie
- tutaj Dekalog to są korzenie a te dwa pierwsze
- przykazania są taką zupełną podstawą mówi się o tym że z nich właśnie wywodzą
- się z tego pierwszego wszelkie nakazy a z drugiego wszelkie zakazy obecne torze
- przykazanie to pokazuje nam na fundament przymierza Tak pamiętam Mogliśmy sobie
- też o tym wcześniej że przykazania Dekalog pojawiły się w kontekście
- przymierza że są można powiedzieć taką swoistą konstytucją przymierza
- Przymierze które zostało zawarte pomiędzy Bogiem a jego ludem w którym Bóg jest panem lub jest jego poddanym i każdy każda strona spełnia
- określone warunki tak Bóg jako pan przymierza jak pan
- przymierza obowiązuje się do tego żeby okazywać wszelkie łaski z pokoju ludowi jeśli ten będzie wobec niego lojalny z czego
- wypływają dalsze działania tego ludu tak regulowane konkretnymi dalszymi nakazami
- w różnych dziedzinach życia człowieka tak Czyli widzimy że ta lojalność jest
- podstawowym Wymogiem wobec podstawowym Wymogiem władcy pana
- przymierza wobec swojego ludu Ciekawe jest to że ten wymóg jest
- również
- najistotniejszym wymaganiem bardzo podkreślanym w przymierzach zawieranych
- na starożytnym Bliskim Wschodzie taką między wielkimi królami władcami a pomniejszymi w basenymi państwami tak
- tam ten wymóg lojalności jest podstawą bez tego nie ma przymierza czyli
- praktycznie wypowiedzenie tej lojalności jest zerwaniem przymierza tak Czyli widzimy czujemy już wagę tutaj tego pierwszego
- zakazu które się pojawia w torze i tekst zrobiliśmy jest źródłem wszelkich innych zakazów i w dekalogu i
- całej torze
- co za tym idzie złamanie każdego innego zakazu jest
- złamaniem pierwszego tak na zasadzie wypowiedzenia lojalności wobec dawcy tych przykazań
- stąd też tak bardzo jest to przykazanie tutaj podkreślone
- faktem że Bóg mówi w pierwszej osobie tak I w tym poprzednim o którym
- mówiliśmy sobie w zeszłym tygodniu i w tym naszym dzisiejszym przykazaniu Bóg
- mówi w pierwszej osobie Ja jestem Pan Bóg twój który cię wyprowadziłem nie
- będziesz miał innych bogów przede mną
- od kolejnego przykazania już to się zmienia to
- będziemy też sobie o tym mówić na kolejne spotkanie Kiedy już się będziemy zajmować trzecim przykazaniem i ósmym i później
- kolejnymi przykazaniami Tak ale tutaj podkreślone jest określona jest waga
- tych dwóch wprowadzających przykazań tak pierwszego nakazu i pierwszego zakazu
- w tradycji muzycznej znajduje się też midraż taki
- który opowiada o tym że te dwa przykazania
- słyszał cały naród że te dwa przykazania cały naród słyszał
- bezpośrednio a później prosił Mojżesza żeby Bóg już więcej nie
- mówił do całego narodu tak jest to zapisane również w księdze wyjścia
- Natomiast w taki sposób jest to rozwinięte w tradycji w midraszu tak o czym nie ma mowy bezpośrednio w samym tekście
- wyjścia że prośba ludu nastąpiła po tych dwóch pierwszych przykazaniach tych dwóch pierwszych fundamentalnych
- No i możemy sobie teraz zadać pytanie tak czy to przekazanie jest nadal
- aktualne tak bo wydaje się że kwestia czczenia jakiś innych bogów
- bałwochwalstwa takiego bardzo prostego wydaje je się rozumienia kultu
- oddawania czci Bogu należy już do przeszłości
- ale czy rzeczywiście tak jest sam ma znowu tradycja ta medyczna
- wskazywałaby na to że ten problem faktycznie został zakończony znajdujemy
- taki ciekawy opowiadanie o tym jak to mędrcy jeszcze kiedy istniała wielka rada sanhedryn zwrócili się z prośbą do
- Boga o to żeby usunął te tendencje do obu warstwa spośród ludzi i co ciekawe
- rzeczy dotyczyła nie tylko wybranego narodu nie tylko Izraela ale
- miała dotyczyć całej ludzkości tak proszono o to żeby
- zniknęły żeby bałwochwalstwo tak to jest ujmowane zniknęło z powierzchni ziemi
- żeby odeszło i tutaj Bóg zdecydował się przychylić do tej
- prośby Ale miało to też swoje konsekwencje zgodnie z tym dresem takie że zakończyło to też
- ery proroków proroctwa czyli moglibyśmy powiedzieć że to są takie dwie strony tej całej sytuacji muszę z jednej strony
- spadła ludzka wrażliwość nam podatność możemy powiedzieć na
- takie oddawanie czci innym bogom na
- propagowanie kultu obcych bóstw a z drugiej strony też spadła wrażliwość na
- głos Boży jako taki czyli na głos Boży przekazywany w proroctwie
- tak Czyli Podsumowując to opowiadanie wyglądałoby
- na to że ten problem jako ludzkość mamy już za sobą
- ale czy na pewno a tutaj ten znak zapytania się pojawia i chciałabym tutaj
- odwołać się do myśli
- rabiego Mendla Skocka to był chascycki założyciel dynastii
- który powiedział coś takiego niekiedy wypełnienie mitwy przykazania
- staje się mało państwem tak jak możemy to rozumieć niekiedy
- wypełnienie mitwy przykazania staje się bałwochwalstwem czyli na pewno mamy
- tutaj do czynienia z takim pogłębionym rozumieniem bałwochwalstwa bałwochwalstwa jako
- [Muzyka] wypowiedzenia lojalności Bogu w sensie
- takim że jak jakakolwiek inna wartość zajmuje jego miejsce tak nawet
- paradokswalnie może to być przestrzeganie przykazań
- możemy to podsumować w taki sposób że Jeśli pojawia się jakikolwiek cel
- który powoduje porzucenie lub zawieszenie zasad etycznych i staje się powodem krzywdy człowieka
- staje się on fałszywym Bogiem Czyli jeśli
- dążeniu do biorąc pod uwagę tutaj
- tą sentencję robię komend dla Skocka wypełnianiu mitwy Nawet człowiek zapędzi
- się w taki sposób że samo to przykazanie stanie się ważniejsze niż sam bóg i
- dobro innego człowieka do którego przykazania mają stycznie prowadzić to
- staje się to fałszywym Bogiem tak także
- wydaje się że myśląc w takich kategoriach to widzimy
- że tych aktualnie fałszywych bóstw
- również może być całe mnóstwo tak poczynając od
- różnych ideologii na
- dążeniu do doskonałości własnej kończąc tak w takim paradoksalnym ujęciu idąc
- tutaj za myślą rabie komend Laskowska
- tak Czyli
- możemy sobie to rozważanie nasze kontynuować dalej
- myśląc o rozwinięciu tego przykazania w kolejnych wersetach
- tak a mowa dalej jest o tym żeby nie czynić żadnej
- rzeźby ani żadnego obrazu tego co jest na niebie wysoko ani tego co jest na
- Ziemi nisko ani tego co jest w wodach podziemia nie będziesz oddawał im osłonu nie będziesz im służył ponieważ ja pan twój
- Bóg jest bogiem zazdrosnym który każdy występek ojców na scenach do trzeciego i
- czwartego pokolenia względem tych którzy mnie nienawidzą okazuje zaś łaskę aż
- dotysięcznego pokolenia tym którzy mnie miłują i strzegą
- moich przykazań
- OK czyli mamy tutaj rozwinięcie tego przykazania
- tradycji protestanckie Jak pamiętamy jest to osobno liczone przykazanie tak i
- odwołuje się tutaj do tego rozwinięcia dlatego że też na którymś z naszych spotkań Padło pytanie odnośnie właśnie tego zakazu czynienia
- rzeźby podobizny obrazu tak Dlatego zwracam uwagę tutaj szczególnie
- specyficznie na na tą kontynuację i czytamy tutaj tak nie będziesz nim
- żadnej rzeźby żadnego obrazu czyli Wydaje się że jest to zakaz
- absolutny tak Czyli absolutny zakaz jakichkolwiek jak podobizne obrazów
- natomiast kiedy czytamy dalej mowa jest o oddawaniu pochłonnu w
- służeniu właśnie tym obrazem tak także z kolei
- tutaj ten kolejny werset 5 pokazywałby na pewne ograniczenie
- tego zakazu
- i ten werset 5 Podaję również uzasadnienie ponieważ ja jestem Bogiem zazdrosnym i to samo uzasadnienie pojawia się w
- rozdziale piątku Powtórzonego Prawa gdzie mamy zapisaną również tą wersję dekalogu tak I tutaj
- to rozwinięcie postaci zakazu czynienia podobizm
- jest takim samo i uzasadnienie również jest takie samo które odwołuje się do
- tego że Bóg jest zazdrosny jest tutaj użyte takie ciekawe hebrajskie określenie Kana które odnosi się tylko i wyłącznie do Boga
- i to tłumaczenie zazdrosne jest bardzo dokładnym dosłownym tłumaczeniem
- hebrajskiego i Widzimy tutaj obraz Boga który
- zdecydowanie jest zaangażowany A takie bardzo
- antropomorficzny obraz Boga którego zdecydowanie jest zaangażowany w ten związek ze swoim ludem tak zaangażowany używając kategorii antropomorficznych
- emocjonalnie i chcę mieć ten swój lud na wyłączność
- stąd też taka waga tego zakazu tak nie będziesz
- miał innych bogów nie będziesz wykonywał podobizm ciekawe
- jest również kiedy sobie popatrzymy na konsekwencje tak jest powiedziane że Bóg
- każe występek ojców nasennach do trzeciego czwartego pokolenia natomiast pokazuje łaskę do tysięcznego pokolenia tym którzy miłują i Strzegom przykazań
- tak Czyli znowu mamy tutaj pokazany charakter Boga ten Bóg jest Bogiem który
- chce przede wszystkim okazywać miłość
- albo Łaska mamy tutaj w tłumaczeniu pojawia się w oryginale słowo The set
- które wskazuje na łaskę ale możemy je też tłumaczyć tam jest
- dużo więcej to jest dużo bogatsze Pojęcie które właśnie jest pokazuje na
- tą cechę Boga tej niezasłużoną trwałą
- przychylnością wobec jego ludu i właśnie hesset jest też Podstawą tego że Bóg
- zawiera Przymierze ze swoim ludem Tak więc ten kontekstrzymierza jest tutaj
- bardzo istotny tak zatem Bóg ma mnóstwo peset dla
- swojego ludu jest gotów okazywać tą swoją wierną miłość konsekwentnie tak aż dotysięcznego
- pokolenia czyli bardzo bardzo długo bardzo bardzo
- obficie tak nie wiem czy wiedzą państwo słowo liczebnik Tysiąc jest największym
- licznikiem jakim znał starożytny hebrajski tak i ten liczebnik jest tutaj właśnie użyty natomiast występek karany jest
- do trzeciego i czwartego pokolenia taki tutaj interpretacja jest taka że jest
- karany wobec tych którzy mnie nienawidzą czyli z jednej strony
- jest tutaj występek ojców ale karani są synowie tak czy wnukowie ci którzy Boga
- nienawidzą Czyli można powiedzieć pielęgnują ten
- występek ten grzech ten brak lojalności konkretnie tutaj
- wobec Boga w swoim życiu i to jest karane także Podsumowując całą sytuację
- tutaj i bałwochwalstwa i czynienia podobizne tak zatem czy jest to zakaz
- absolutny mamy w tym zakazie nawiązanie do porządku stworzenia
- przedstawionego przez tory gdzie to człowiek jest obrazem Boga
- żebym powiedzieć jedynym autoryzowanym obrazem Boga i mówię tutaj o
- fragmencie z Księgi Rodzaju z pierwszego rozdziału albo Posługując
- się terminologią hebrajską z bershit czyli z początku
- gdzie mamy powiedziane tak 7 werset stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz
- stworzył go na obraz Boga stworzył ich jako mężczyzna i kobieta
- tak także widzimy tutaj to określenie obraz podobieństwa tak człowiek jest tym
- obrazem na podobieństwa podobieństwem bogata zatem absolutnie nie ma potrzeby
- innych obrazów Boga taki był pomysł Stwórcy że swój obraz umieszcza
- w człowieku i tym ideałem jest człowiek podporządkowany tylko i
- wyłącznie swojemu Stwórcy który odzwierciedla jego obraz dla reszty dla reszty stworzenia to jest ten ideał taki taki był zamysł Zgodnie z tym co
- mówi nam Tora tak w związku z tym tą podstawą fundamentem
- relacji Boga i człowieka jest
- nakaz patrząc pozytywnie lojalności tylko i wyłącznie wobec stwórcy
- i w taki sposób też większość autorytetów logicznych interpretuje ten zakaz w kontekście oddawania czci tak Czyli a nie jako absolutny zakaz
- dotyczący Sztuk Pięknych chociaż oczywiście są tutaj odrębne zdania i w trakcie historii też bardzo czasem w
- sposób absolutny interpretowano ten zakaz i takim ciekawym przykładem jest
- Chociażby tak zwana hagada Ptasia tak Czyli opowieść mówiąca o wyprowadzeniu
- Izraela z niewoli którą czyta się w czasie Święta pesach tekst średniowieczny z ilustracjami
- w których ludzie mają ptasie dzioby ptasie twarzy
- dlatego żeby właśnie re spektować tutaj ten zakaz także są również takie bardzo absolutne
- interpretacji tego zakazu ale w większości jest on interpretowany jako
- dotyczący tego kontekstu kultowego oddawania czci innym bogom
- dobrze czyli to było to podstawowe drugie przykazanie podstawowy zakaz tak
- także idziemy sobie dalej teraz do przekazania siódmego tak to jest nasz
- drugi dzisiejszy bohater dzisiejszego wieczoru i do przekazanie brzmi nie
- cudzołóż zaznaczyłam tutaj taką ciekawą grę słów tak to przykazanie
- po hebrajsku brzmi lokinaf nie cudzołóż
- można też widzieć tutaj właśnie takie odniesienie do określenia ten up czyli
- dosłownie dawać gniew czy wywoływać gniew tak i czyim Gniewie jest tutaj
- mowa mowa jest w tym kontekście o gniewie
- Bożym tak dlaczego dlaczego zaraz sobie na to na to pytanie odpowiemy Wszystko mam nadzieję za chwilę stanie się jasny
- jak rozumiemy cudzołóstwo cudzołóstwo jest to
- akt seksualny mężczyzny z kobietą która jest żoną
- innego mężczyzny czyli z kobietą zewnętrzną tak to jest technicznie
- określenie cudzołóstwa doprecyzowanie tutaj znajdujemy albo w naszym kontekście w którym się zajmujemy
- w którym siódmym przykazaniu jest powiedziane nie cudzołóż tak ale doprecyzowanie znajdujemy w księdze kapłańskiej
- w kolejnej księdze tory gdzie prawa są rozwinięte i gdzie jest powiedziane
- jeżeli mężczyzna cudzołoży z żoną innego mężczyzny z żoną bliźniego to oboje
- cudzołożnik są różnica muszą ponieść śmierć tak to oboje muszą ponieść śmierć czyli i tutaj mamy to podstawowe rozumienie cudzołóstwa z
- wyeksplikowaną karą w postaci kary śmierci Czyli widzimy znowu tak jak zakaz oddawania trzciny innym był
- podstawowym zakazem tak tutaj zakaz ZUS też z podstawowym zakazem tak jak
- wcześniej omawiany w zeszłym tygodniu zakaz morderstwa który również karany
- jest śmiercią Także mamy tutaj do czynienia z tymi podstawowymi zasadami
- regulującymi stosunki międzyludzkie i znowu tutaj kiedy chcemy odwołać się
- do ideału według porządku przedstawionego w to że
- mówimy o związku jednej jednego mężczyzny i jednej kobiety tak i
- jakiekolwiek inne kontakty seksualne
- nie są do wypuszczane tak natomiast znowu technicznie cudzołóstwo mówimy o cudzołóstwie tylko
- w przypadku kontaktu z kobietą zamężną tak
- dobrze i to jest znowu ten ideał tak tak jak
- odwołać to się można znowu do tekstu
- Gdzie jest powiedziane że stworzył Bóg człowieka na obraz swój na obraz Boga
- jako mężczyznę jako niewiastę i pobłogosławił I nakazał im
- rozmnażanie napełnianie ziemi i ten ideał w tradycji
- judaistycznej Jest tutaj wyrażony przez określenie szalun Bait przez pokój domu
- słownie przez spokój domowy czyli dążenie do budowania harmonijnej trwałej
- relacji opartej na o podstawową zasadę lojalności
- i taki kontekst sprzyja właśnie trwałości związku i wszelkie inne
- działania w tym wszelkie inne kontakty seksualne które niszczą tą
- lojalność niszczą też trwałość związku
- tak dlatego nie tylko technicznie rzecz biorącego
- jest niedopuszczalne ale tym ideałem są
- kontakty seksualne w małżeństwie one zgadzają się z całym kodeksem świętości
- i z tym ideałem szalą Bike które mówi Tora w rozumieniu i rozwinięciu
- drabinicznym dobrze czyli mamy tutaj
- Siódme przykazanie i trochę już tutaj zarysowałam też paralele i one wydają
- się tutaj w tym przypadku dosyć oczywiste
- ale Przyjrzyjmy się i może jeszcze troszkę bardziej dokładnie żebyśmy mieli
- taki Pełny obraz sytuacji tak jak jest powiązanie przekazań widzimy że podstawą
- dla przymierza boga i jego ludu i z wierność tak widać to w tym drugim
- przykazaniu i też widzieliśmy na podstawie tego VII
- przykazania i jego rozwinięcia że Wierność jest też podstawą małżeństwa czyli łatwo tutaj wyłapać związek pomiędzy tymi dwoma
- przykazaniami Ciekawe jest to że w Biblii Małżeństwo jest obrazem przymierza Boga
- Izraela Tak to jest wielokrotnie przywoływany obraz
- między innymi u ozeasza ale nie tylko u niego proces wielokrotnie odwołują się i
- porównują małżeństwo
- do przymierza albo Przymierze do małżeństwa i bardzo często tym obrazem
- niewierności Boga niewierności Izraela wobec Boga jest obraz cudzołóstwo tak Czyli
- bawochwalstwo przyrównywane jest do cudzołóstwa dokładnie tak jak tutaj mamy tą paralę pomiędzy drugim a 7 przykazaniem
- chciałabym też przeczytać fragment z księgi ezasza
- drugi rozdział od 18 wersetu tak gdzie widzimy właśnie Małżeństwo Jako obraz przymierza Boga
- Izraela i stanie się w tym właśnie dniu oświadcza pan że zawołasz do mnie mój
- mężu nie powiesz już Mój bal bo usunę z jej imię z jej ust imiona
- barw nikt nie wspomni już ich imienia w tym dniu zawrę dla niej Przymierze ze zwierzętami pól z ptakami i z tym co
- pełza po ziemi a połamie łuk i miecz usunę z ziemi wojnę dzięki mnie do snu
- ułożą się bezpiecznie i po ślubie ci sobie na wieki po ślubie cię wnosząc sprawiedliwość prawo łaskę i litość po ślubie cię wnosząc wierność i uznasz we
- mnie pana Także mamy tutaj piękny obraz przemieszcza jako małżeństwa ale też
- działa to w drugą stronę że przymierza jest obraz małżeństwo i
- widzimy to u proroka malachiasza też pozwolę sobie fragment ten przeczytać
- jak jest to drugi rozdział Od 13 wersetu A to kolejna rzecz której się
- dopuszczacie łzami ołtarz pana po trzecie i narzekacie że już nie zwraca się on ku ofierze i nie przyjmuje dobrowolnych
- darów z waszych rąk i pytacie dlaczego Otóż dlatego że pan był świadkiem między
- tobą a żoną twojej młodości której nie dochowałeś wierności choć ona była twą
- towarzyszką i żoną Przymierza z tobą
- czy nie jeden dla niego stworzył z ciała i ducha A czego pragnie ten
- jeden potomstwa Bożego Strzeżcie tego zatem w waszym duchu i niech nikt nie
- będzie niewierny że oni swojej młodości gdyż nienawidzę jej oddalania mówi Pan Bóg Izraela
- kto to czyni okruch w gwałtem swoją szatę mówi Pan zastępu Strzeżcie tego
- zatem waszym duchu i nie bądźcie Niewierni a czyli takie mocne słowa proroka dotyczące trwałości małżeństwa
- wierności w małżeństwie które sprzeciwiać swoje praktykom w praktyce oddalania żon i porównuje właśnie małżeństwo do
- przymierza tak czy widzimy że to porównanie tutaj działa w obie strony podkreślając ten bliski związek i tą naczelną zasadą tutaj
- jest lojalność i wierność która jest podstawą trwałych związków tak czyli to
- jest Ta cecha bez której nie może istnieć ani związek przymierza pomiędzy
- Jahwe i jego ludem i tutaj do tego odnosi się przykazanie drugie nie
- będziesz miał innym bogów przede mną jak i też nie może istnieć
- bez tej cechy wierności lojalności nie może istnieć trwałe małżeństwo i tutaj
- ta zasada wierności ujęta jest przekazaniu w siódmym przykazaniu nie
- cudzołóż
- to takie krótki taki dzisiejszy przegląd tych przykazań
- to ja Dziękuję państwu za uwagę i czekam na ewentualne pytania Pytali się że
- rzeczywiście trochę pojawiło i zaczniemy może od
- takich uzgodnień dla uzgodnień co uściślej jaka była różnica w
- traktatowaniu cudzołożących mężczyzn i kobiet chodzi o to czy była jakaś kara na przykład za seks wolnej kotwicy z żonatym mężczyzną
- tutaj jest rozróżnienie to podstawowe tak że cudzołóstwo to które miało ten
- najwyższy wymiar kary tak to była zamężna kobieta wydaje się że wynika to
- z tego że na wczesnym etapie dozwolone były małżeństwa
- dozwolone czy tolerowane tak małżeństwa w których to mężczyzna mógł mieć kilka
- żon tak natomiast nie było sytuacji odwrotnej a zatem Te kary właśnie
- były bardziej surowe w przypadku
- kontaktów seksualnych z zamrażoną kobietą niż tak w wolnej kobiety z
- zamężnym z żonatym mężczyzną
- dobra i kolejne pytanie z tej serii Czy w myśli judaizmu dwie osoby stanu
- wolnego Mogą Ci dołożyć nie
- nie cudzołóstwo tak to jest ten przypadek o którym tutaj mówiliśmy natomiast nie jest Nie jest to zalecane tak ponieważ tym
- takim kontekstem Świętym jest małżeństwo Tak w którym
- [Muzyka] dopuszczalne zalecane wręcz w judaizmie
- są kontakty seksualne jest małżeństwo nawet nazwę małżeństwa po hebrajsku to
- jest kiduszin czyli uświęcenie tak czyli to jest ten właściwy odpowiedni idealny
- kontakt kontekst Natomiast wszelkie inne nie są zalecane chociaż Technicznie nie
- jest to cudzołóstwo kolejne pytanie Czyli z pani wykładu wynika że
- cudzołożenie ma znacznie szerszy zakres niż tylko seksualny w zestawieniu tak Ja rozumiem że tutaj nasz słuchacz słuchaczka mówi o tym
- zestawieniu tak bałwochwalstwa i cudzołóstwa tam gdzie tutaj tą naczelną zasadą jest wierność lojalność No i w tym kontekście tak tak
- zdecydowanie natomiast tak jak mówiliśmy No to techniczne określenie jest tutaj dosyć ścisłe nie
- że ona jest węższe niż w chrześcijaństwie tak naprawdę tak powiedziała
- jeszcze jedno pytanie takie konkretne Na czym polega ta kwestia z pokoleniami
- jakie to były kary i dlaczego dotyczyły dzieci i wnuków to jest określenie które
- mówi o tym że Bóg każe tak Czyli
- dlaczego dotyczyły dzieci i wnuków no właśnie dotyczyły dzieci i wnuków pod
- tym warunkiem że jak to było powiedziane że
- tych którzy mnie nienawidzą tak Czyli w taki sposób jest to tłumaczone w
- tradycji znowu robinicznej że te kolejne pokolenia one jakby ten grzech
- kontynuują jakikolwiek tak ten grzech był tutaj konkretnie mowa
- o powłokwarstwie Czyli jeśli to się powtarza w kolejnych pokoleniach kolejne pokolenia też będą karane Natomiast jeśli jest
- pielęgnowana w danym pokoleniu wierność Jahwe to łaską za to
- Bóg będzie obdarzał potomków aż do tego 1000 pokolenia tak także
- nie jest tutaj mowa o konkretnych karach
- prawami tak tutaj tylko jest to takie wydaje się podkreślenie istoty tego
- przykazania jakim jest właśnie znowu wierność i tego jak ono jest ważne jako
- podstawa fundament dla całego przymierza całej właśnie tej
- więzi relacji którą Bóg chciał zbudować ze swoim ludem
- jeszcze jedno pytanie które mi się osobiście bardzo podoba Jestem bardzo ciekawa jak No nie odpowiesz jak współczesny judaizm odnosi się do takich
- rzeczy jak na przykład filmy o bogach czy bohaterach przedstawiających jako realne postaci otoczone czcią i do zjawisk tak zwanych fandomów związanych
- z takimi produkcjami ja od razu wyjaśnię fandom jednym fandomu określa się taką grupę społeczność ludzi która w jakiś sposób
- jest pewien sposób jest również emocjonalnie związana powiedzmy z jakąś opowieścią filmem grą
- cokolwiek innym mieliśmy już przypadki gdy z takich grup fanów różnego rodzaju
- wyrastały nawet próby zakładania religii tutaj mamy przykład
- religii Jedi chociaż w Australii bodajże próbowano założyć
- ale niezależnie od jakimś formalnych rzeczy rzeczywiście
- Kiedy wejdzie się w jakikolwiek jakąkolwiek taką grupę
- która bardzo silnie związana z jakimś takim Uniwersum stworzonym czy przez
- amatorów książek czy przez autorów filmów bardzo często Dzieje się to również w grach No to masz tam wrażenie że oni funkcjonują w świecie w którym ci
- Bogowie są rzeczywiście realnie błogami w którym obowiązują pewnego rodzaju
- zasady ustawione w tym Uniwersum i tak dalej i tak dalej No być może stąd to
- pytanie się wzięło prawda więc jeszcze raz powstało powtórzę jak współczesny
- judaizm odnosi się właśnie do takich zjawisk właśnie jakiegoś takiego wielbi
- Ja myślę że można to ściągnąć również na przykład na uwielbienie dla celebrytów różnego rodzaju Dziękuję za to wyjaśnienie
- zjawiska fandomu a jeszcze ja sobie tutaj spróbuję doprecyzować czy
- to oddawanie czci tak czy ono jest czy uznawanie tamtych bóstw tak czy ono
- jest przenoszone do świata realnego czy to w ogóle jest dobre pytanie w pewnych momentach pewnych momentach to trudno to w jakiś sposób
- jakby rozdzielić prawda coś co zaczyna się jako zabawa gra i tak dalej no jak
- mnóstwo innych rzeczy wchodzi nam gdzieś wchodził nam gdzieś w życie i No są
- przypadki oczywiście część z nich to jest kwestia później różnego rodzaju uzależnień jakiś takich innych rzeczy których ludzie te
- światy których funkcjonują postrzegają jako przynajmniej równie realne a w
- każdym razie równie realnie się w nie angażują i emocjonalnie i
- psychologicznie intelektualnie gdzie na przykład
- ostatnie lata na przykład pokazały chociaż na przykładzie takich dwóch
- wielkich firm uniwersów komiksowy komiksowych które stały się
- również powiedzmy miejscem znaczy każdą do tworzenia innych treści czyli filmów i tak dalej
- Marvel DC jakiekolwiek zmiany jakiekolwiek
- w ogóle nowe rzeczy które powstają w tym miejscu
- natychmiast zderzają się z bardzo gorącą dyskusją i to taką jaką mam wrażenie
- swego czasu gdzieś tam na greckich agorach na tematy teologiczne mniej
- więcej prowadzono dlatego że mówię jak się wejdzie dowolną tak w dowolne takie
- miejsce to widać te dyskusje czy na przykład postać taka została opisana tak
- i tak czy te moce Są rzeczywiście realne No tak jakby mowa dotyczyła właśnie
- zupełnie realnych rzeczy no ciekawe ciekawe w ogóle
- zagadnienie mi nieznane ale to ja jakoś tak mało przebywam w takim
- wirtualnym świecie więc nie wiem nie znam rozstrzygnięć
- hrabinicznych Podejrzewam że są to musiałabym poszukać
- natomiast tak co do zasady tak jak tak jak sobie próbuję podążać tutaj
- No to trzymając się tutaj twierdzenia że wszystko cokolwiek w jakiś sposób
- wchodzi nam w miejsce Boga staje się tutaj
- zagrożeniem dla tej zasady wierności lojalności prawda więc jeśli to
- Życie tak jakby takim trochę równoległym świecie Tak
- w tej społeczności która gdzieś tam pan domie tak kieruje się tymi prawami
- gdzieś tam jacyś Bogowie temu towarzyszą tak i jeśli to jest myślę przenoszone
- tak jak powiedziałaś że czasami to nawet jest trudne rozdzielić nie więc tutaj no
- istnieje taki niebezpieczeństwo na pewno czy możliwość
- wykroczenia poza to przekazanie tak natomiast jak dokładnie Jakie są
- rozstrzygnięcia rabiniczne Tego nie wiem ale to jest ciekawe sama bardzo ciekawa Dlatego że wiesz tak jak patrzę na przykład na reakcję
- duchownych z różnych kościołów chrześcijańskich na pewne zjawiska kulturowe No począwszy chociażby No nie wiem od Pottera a skończywszy właśnie na
- różnego rodzaju [Muzyka] festiwalach czy spotkaniach na których ludzie się przebierają
- odgrywają sceny i tak dalej czyli w zasadzie takie trochę lajtowe rzeczy w stosunku do jakiegoś uzależnienia gdzie mamy list różnego rodzaju oczywiście
- część z nich to są listy fałszywe No ale mamy też wypowiedzi konkretne dotyczące
- jakichś tam zjawisk które je bardzo mocno
- [Muzyka] deprecjonują uważają że mają podłoże satanistyczne wręcz i tak dalej No to właśnie bardzo jestem z tego względu
- ciekawa jak to wygląda właśnie judaizmie czy tutaj też są takie rzeczy które
- budzą tego typu reakcje duchownych rabinów czy raczej patrzą na to z dużo
- większym spokojem jak ona jakiś element współczesności który jest taki jaki jest
- i nie ma co z nim walczyć pytanie jest ciekawe myśląc tutaj o bardziej takich
- radykalnych społecznościach pan charedin tak to No zdecydowanie Myślę że
- tutaj jest taki odwrót czy takie wyizolowanie się z tych zjawisk
- współczesnego świata nie próba takiego właśnie nie angażowania się tak Czyli nie korzystamy Czy w bardzo ograniczony sposób korzystamy ze zdobyczy
- technologii internet tyle ile trzeba niezbędne minimum albo wcale to już w
- zależności od konkretnego ugrupowania tak to wiem że że są takie radykalne
- grupy natomiast właśnie pytanie o ten taki powiedzmy sobie mainstreamowy
- judaizm ortodoksyjny nie czy też o bardziej postępowe tak reformowane odłamy judaizmu to do sprawdzenia No
- może dzisiaj jest w ogóle takie ciekawe pytanie Nie właśnie w kontekście tego jak rozwija się nasz świat nie to ja się od ciebie tutaj dowiaduję o różnych
- takich właśnie avatarach i innych możliwościach które No właśnie
- niosą też ze sobą Właśnie nowe możliwości ale też jakieś na pewno
- zagrożenia nie bo jak wszystko to może uda nam się sprawdzić na następne
- spotkanie zwłaszcza że ona na pewno nie będzie za tydzień Także Za tydzień zapraszam państwa na spotkanie
- kolejna już leonardem koenem i jego tekstami przede wszystkim
- spotkanie będzie miało tytuł niema lekarstwa na miłość walentynki z
- leonardem a poprowadzi je doktor John bernel który aktualnie właśnie między
- innymi zajmuje się pod kątem również teologicznym studiowaniem tekstów
- Leonarda Cohena i opowie o tym jak Leonard Cohen śpiewał o
- miłości jak ten gość przeżywał czyli we wszystkich aspektach będzie na pewno
- bardzo ciekawie będzie dużo słów Bardzo pięknych o miłości
- i myślę że to tak czy inaczej bez względu na to
- czy będziecie państwo sami przed monitorami czy w jakimś towarzystwie będzie to udany wieczór No a jeżeli chodzi o dzisiejszy wieczór bardzo udany
- serdecznie państwu Dziękuję Dziękuję państwu za pytania państwa Zapraszam za tydzień A z Izą naciąg dalszy czyli przekazanie trzeciej
- i ósme spotkamy się to myślę że już na wiosnę [śmiech] do zobaczenia dobranoc Miłego wieczoru
- Dziękuję bardzo dobranoc państwu