Czy trwały pokój jest możliwy?
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Czy trwały pokój jest możliwy? | EWST online
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- Dzień dobry państwu bardzo się cieszę że możemy się dzisiaj zobaczyć i bardzo się cieszę że
- możemy dzisiaj zobaczyć się i porozmawiać z doktorem Łukaszem masos nysler na temat pokoju kolejne pokolenia
- wychowują się w świecie w którym wojnę znamy z książek
- historycznych zajęć z historii z filmów z gier komputerowych ze wspomnień i to
- bardzo często już nie bezpośredni bo to są wspomnienia na przykład już nie dziadków którzy wojnę przeżyli ale
- rodziców którzy od dziadków słyszeli z drugiej strony od ponad dwóch
- lat mamy taką sytuację w której mamy wojnę w zasadzie u granic u bram Ona
- stała się bardzo realna Ona stała doświadczamy spotkań na
- przykład z ludźmi którzy tu i teraz przeżywali doświadczali wojny w tym tej
- wojny w najbardziej okrutnym wymiarze ludzi którzy stracili wszystko domy
- rodziny bliskich przyjaciół całe swoje życie
- w jakiś sposób żeśmy się do tej wojny przyzwyczaili ona nas w sposób taki
- bardzo bezpośredni nie dotyka przyzwyczailiśmy się do życia obok ludzi
- których ta wojna dotknęła No oni też muszą w jakiś sposób
- żyć dalej czasami postrzegamy ją też mimo tego że
- jest tak blisko jako coś odległego i mało realnego ale ta
- sytuacja niepokoje również na Bliskim Wschodzie w różnych innych miejscach
- mówimy tutaj też o no takich miejscach jak chociażby
- część Afryki jak różne rzeczy które dzieją się albo z
- którymi straszą się nawzajem różne kraje azjatyckie
- niepokoje bardzo odległe geograficznie od nas ale jednak mogące mieć bardzo
- duży wpływ na różne rzeczy mówię o Ameryce Środkowej Południowej tam się ciągle coś dzieje albo przynajmniej może
- się dziać więc żyjemy z jednej strony w takim świecie w którym Większość z nas
- nie ma doświadczenia wojny bezpośredniego a z drugiej strony gdzieś
- zwłaszcza od tych dwóch ostatnich lat ta y wojna jest blisko i
- coraz więcej mówi się nie tylko w tej wielkiej polityce ale też w
- Rozmowach w naszych kościołach w naszych rodzinach w grupach jakiś takich nawet przyjaciół któr kiedy się spotykamy na
- temat tego jak moglibyśmy się ewentualnie zachować w obliczu wojny czy
- zagrożenia w ogóle wypływającego z wojną z
- wojny w jaki sposób można sobie poradzić z tym żeby jednak
- ten pokój trwał dłużej d tego właśnie dotyczyć dzisiaj będzie dzisiejsza
- dzisiejsze nasze spotkanie Będziemy zastanawiać się czy w ogóle trwały pokój jest możliwy i tak
- również n taką kontrowersyjną kwestią czy trwały pokój jest kwestią jest etyczny tak
- naprawdę czy trwały pokój To jest coś co na przykład
- do czego należy dążyć za wszelką cenę chociaż mamy wśród nas eksperta w
- dziedzinie etyki Łukasz Witam cię raz jeszcze bardzo serdecznie No już nie
- przedłużając zapraszam Dzień dobry witam wszystkich witam cię Asiu tak podejmujemy dzisiaj
- rozważania dotyczące pokoju przez lata przyc
- [Muzyka] pokoju do tego że my żyjemy w pokoju a
- wojna to jest sprawa przeszłości bądź jakiś odległych krajów choć Według
- corocznego raportu opublikowanego przez Heidelberg Institute for International
- Res w2 roku było na świecie 21 wojen
- kryzysy z użyciem przemocy zbrojnej i 136 zbrojnych konfliktów wewnątrz
- państwowych z kolei w historii ludzkości odnotowano ponad
- 15000 wojen te fakty dają do myślenia i
- właśnie skłaniają do podjęcia Z niepokojem żeby nie
- powiedzieć z trwogą pytania czy trwały pokój jest możliwy
- jestem filozofem a nie historykiem ani
- politologiem moją specjalnością jako filozofa jest Analiza pojęć To co mogę
- tutaj zaproponować to właśnie analiza tytułowego pytania identyfikacja założeń
- na których się ono opiera i rozróżnienie przynajmniej niektórych
- możliwych odpowiedzi Mam nadzieję że ta Praca myślowa którą tutaj wykonamy choć będzie
- podjęta na tak ogólnym abstrakcyjnym poziomie przyczyni
- się do rozpoznania pewnych przynajmniej filozoficznych schematów w myśleniu o pokoju Mam nadzieję też że rozpoznanie
- tych schematów z kolei być może ułatwi nam takie myślenie o pokoju i idące w
- ślad za tym myśleniem postępowanie które sprawią że trwały pokój będzie choć
- odrobinę bliższy rzeczywistości czy trwały pokój jest możliwy samo
- pojęcie pokoju oczywiście wbrew pozorom nie jest takim pojęciem oczywistym
- [Muzyka] tak najczęściej definiuje się pokój
- Jako taki stan w którym nie ma wojny tak
- poprzez przeciwieństwo tak opozycję pojęciową tak pokój
- przeciwieństwo wojny przy czym z kolei wojna pojęcie wojny
- też bynajmniej nie jest pojęciem oczywistym a jego nieoczywistość wzrosła
- jeszcze w czasach współczesnych
- tradycyjnie wojnę rozumiano jako konflikt zorganizowany
- konflikt zbrojny między pa natomiast współcześnie i formy tego
- konfliktu I podmioty zaangażowane konflikty są tak
- różnorodne że intensywność tych konfliktów jest tak
- różnorodna że no to pojęcie wymaga jakiegoś
- rozszerzenia jest takim pojęciem nieostrym ale nie będę tutaj starał się
- zwać tych pojęć pokoju ani pojęcia
- wojny Przyjmijmy po prostu tak że pokój to jest taki stan w życiu
- społecznym politycznym w którym właśnie nie ma wojny ale też gdybyśmy się
- odwołali do słownikowej definicji słowa pokój to w jednym z jego znaczeń pokój oznacza też
- taki stan spokoju bez troski Czyli chodzi też o taki stan
- który doświadczamy jako pojedynczy ludzie w takim wymiarze jednostkowym
- tak i myślę że to jest ważne że to pojęcie pokoju ono nie ma też czy nie ma
- wyłącznie takiego sensu politycznego społecznego ale właśnie
- jest też czymś co dotyczy nas y w naszym codziennym życiu w naszej takiej
- codziennej yy
- egzystencji kiedy pytamy czy trwały pokój jest możliwy to wydaje się że przyjmujemy tu jako
- pewne oczywiste założenie że pokój czy to w tym wymiarze właśnie
- społecznym politycznym czy w takim wymiarze jednostkowym egzystencjalnym jest jakimś stanem pożądanym tak jest
- wartością i to wartością pozytywną stąd jako takie
- [Muzyka] pytanie tę presupozycje artykułu jące
- można podać Czy pokój jest wartością pozytywną tak wydaje się że odpowiedź na
- to pytanie jest oczywista No ale jak zobaczymy nie dla wszystkich nie dla wszystkich a
- dalej Wydaje się że wszyscy pokój cenimy i uznajemy pokój za jedną z najwyższych
- wartości ale można pytać czy właśnie Czy pokój jest
- wartością naczelną tak wartością priorytetową czyli
- Czy w sytuacji konfliktu wartości w sytuacji gdy
- pokój i dążenie do pokoju popada w konflikt z dążeniem do
- realizacji jakichś innych cenionych przez nas wartości tak czy to dążenie do pokoju Powinno
- zawsze Kolnie przebijać te wszelkie inne dążenia tak powinno być takim dążeniem
- priorytetowym czy też być może są takie sy
- i też takie wartości w imię których to dążenie do pokoju powinniśmy
- poświęcić natomiast przy założeniu że wracają do
- tego wyjściowego pytania czy trwały Pok pokój jest
- możliwy przy założeniu że jest założeniu twierdzą pozytywnej odpowiedzi nae
- pytanie możemy dalej pytać czy trwały pokój jest możliwy do osiągnięcia na tym
- świecie to pytanie nabiera sensu w kontekście różnych dotychczasowych historycznych
- filozoficznych i teologicznych odpowiedzi na to wyjściowe pytanie czy trwały pokój
- jest możliwy No i w końcu znów przy założeniu pozytywnej odpowiedzi na to
- wyjściowe kluczowe pytanie czy trwały pokój jest możliwy możemy dalej pytać
- czy osiągnięcie trwałego pokoju jest czymś
- konieczny nieuchronny i teraz w zależności od tego jakich
- odpowiedzi udzielimy na tak sformułowane pytania będziemy mieli do czynienia z różnymi stanowiskami w kwestii pokoju w
- kwestii możliwości pokoju trwałego pokoju w kwestii w ogóle
- oceny pokoju jakoego stanu
- rzeczy kwestii hierarchii tej wartości jaką jest pokój
- przy założeniu że jest on wartością pozytywną ale także właśnie w
- kwestii tej czy czy czy pokój jest możliwy Docia tu na tym świecie i czy to
- osiągnięcie trwałego pokoju jest czymś koniecznym nieuchronnym i spróbowałem jakoś ponazuril
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- [Muzyka] wyjściowego pytania tak no a może raczej
- od pytania czy pokój jest wartością pozytywną odpowiedź twierdząca to to
- będzie po prostu pacyfizm tak Uznajmy Przyjmijmy takie rozumienie tego terminu że pacyfizm to jest pogląd który głosi
- że pokój jest wartością pozytywną ja może przypomnę definicję wartości pozytywnej
- która pojawiła się tutaj w kontekście naszych spotkań w ramach ewst online
- kiedy miałem wykład zatytułowany czym
- są i w jaki sposób istnieją wartości rekolekcje in
- gardenowo wartość tak wartość w ogóle tam zdefiniowani sobie jako coś ważnego
- coś co ma znaczenie i coś co ukierunkowuje nasze działanie Natomiast wartość pozytywną zdefiniowani
- tam sobie [Muzyka] jako taki
- stan rzeczy który ukierunkowuje nasze działanie na zaistnienie tego stanu
- rzeczy tak natomiast pogląd czy stanowisko które
- nie uznaje pokoju za wartość pozytywną Określ sobie mianem po prostu non
- pacyfizmu dodatkowo jeszcze jeśli uznamy że pokój jest naczelną wartością
- pozytywną będziemy mieli do czynienia z pacyfizm absolutnym natomiast stanowisko
- które uznaje wdzie za wartość pozytywną ale nie za wartość naczelną Nazwijmy
- relatywnym czy też względnym pozy pacyfizm i
- teraz jeśli uznamy że trwały pokój jest możliwy do osiągnięcia No to Przyjmijmy że mamy wówczas do czynienia z
- optymistycznym pacyfizm jeśli przy założeniu że pokój jest wartością
- pozytywną uznamy jednak że choć jest wartością pozytywną nie jest możliwy do osiągnięcia będziemy
- mieli do czynienia z pesymistycznym pacyfizm jeśli uznamy
- że przy założeniu że trwały pokój jest możliwy do osiągnięcia jeśli uznamy dodatkowo że jest możliwy do osiągnięcia
- na tym świecie będziemy mieli do czynienia z pacyfizm immanentnym jeśli uznamy że nie jest
- możliwy do osiągnięcia na tym świecie ale przy założeniu że w ogóle jest możliwy do osiągnięcia
- czyli ale nie na tym świecie będziemy mieli do czynienia z izm transcendentny No i w końcu jeśli uznamy
- że osiągnięcie trwałego pokoju jest czymś koniecznym nieuchronnym będziemy mieli do czynienia z neces pacyfizm A
- jeśli uznamy że osiągnięcie trwałego pokoju jest jest w prawdzie możliwe ale
- nie konieczne będziemy mieli do czynienia z kontyngencji
- prawdopodobnie dla większości z państwa te terminy są są czymś zupełnie nowym
- natomiast zawik pokaż że rzeczywiście w
- dziejach filozofii mieliśmy do czynienia ze stanowiskami które można jakś
- identyfikować opisać przy pomocy tych
- pojęć i zacznijmy od neyz pacyfizmu transcendentnego
- mamy tutaj do czynienia z pacyfizm a więc poglądem który głosi
- że pokój jest wartością pozytywną co więcej mamy naet do czynienia w tej wersji którą chce
- przywołać z takim absolutnym pacyfizm tak pokój jest jedną
- z naczelnych wartości pozytywnych mamy do czynienia z optymizmem czy z
- optymistycznym pacyfizm pokój jest możliwy do urzeczywistnienia i co więcej
- mamy do czynienia z neces
- arstyl tego mamy tut do czynienia z pacyfizm transcendentny i taką egzemplifikację tego
- stanowiska są poglądy wyrażone przez jednego z ojców doktorów kościoła
- Aureliusza Augustyna świętego Augustyna w jego Opus Magnum o państwie Bożym
- tutaj tej kwestii całe cała Księga 19 jest poświęcona
- I co może być zaskakujące w tej
- księdze Augustyn utożsamia wręcz życie wieczne czy zbawienie z pokojem tak
- Czyli uznaje że że w gruncie rzeczy one są ze sobą tożsame tak kresem dóbr
- naszych jest pokój tak samo jak tym kresem jak jest tym kresem życie wieczne
- Czyli można powiedzieć że głosi taki pogląd Augustyn że suum Bonum a więc tym
- dobrem najwyższym i ostatecznym celem ludzkiego życia jest pokój który jest
- utożsamiany z życiem wiecznym natomiast też w tej księdze
- tłumaczy Augustyn no dlaczego dlaczego jednak na co dzień raczej chrześcijanie
- wskazują na życie wieczne czy zbawienie jako owo dobre dobro najwyższe sum
- Bonum a nie na a nie na pokój No dlatego że w warunkach cita Serena państwa
- państwa ziemskiego ten pokój który jest naszym udziałem jest tak kruchy ulotny i
- niedoskonały że Wskazanie na pokój Jako na owo dobro najwyższe No może być
- mylące bo nie o ten pokój tutaj chodzi który tylko chwilowo tymczasowo i w
- ograniczonym zakresie jesteśmy w stanie osiągnąć wymiarze
- iman ten pokój o który tutaj chodzi ten trwały wieczny pokój będzie udziałem
- zbawionych w tym wymiarze eschatologiczny Augustyn pisze że ten ci jest dopiero
- prawdziwy pokój tak dalece że dla rozumnego stworzenia winien jedynie być jedynie się nazwać pokojem jako
- doskonale urządzone i najg społeczeństwo cieszące się Bogiem i sobą społecznie w
- Bogu tutaj to utożsamienie pokoju i zbawienia
- jako właśnie tych tych dóbr najwyższych tak i
- ostatecznego celu życia ma też taki sens
- że ujęciu zbawienie ma
- taki wymiar charakter nie jednostkowy indywidualny tylko można powiedzieć
- wspólnotowy tak citas państwo Boże to to jest Ta
- społeczność zbawionych comunio sorum
- społeczność ludzi zbawionych między sobą i z Bogiem to jest to co będzie udziałem
- zbawionych i to jest i tę rzeczywistość można też określić mianem
- pokoju kolejny pogląd który tutaj przy
- neary pacyfizm
- alean mamy do czynienia z pacyfizm i pacyfizm absolutnym a więc poglądem
- który głosi że pokój jest jedną z naczelnych wartości pozytywnych mamy tutaj do czynienia z
- optymistycznym pacyfizm czyli
- yczny pacyfizm Czyli pokój zostanie
- urzeczywistniona w wymiarze iman czyli to jest ten iman pacyfizm no i tutaj
- przywołuje jako rzecznika tego poglądu Karola Marksa tak No właśnie wydaje się
- że filozofia Marksa Czy filozofia marksistowska taką wizję
- pokoju głosiła że pokój zaistnieje ale zaistnieje tu w tym
- świecie można powiedzieć że u kresu dziejów ale ten kres dziejów nie będzie
- się realizował w jakimś transcendentny nadprzyrodzonym wymiarze tylko w tym wymiarze iman gdy za sprawą globalnej
- rewolucji komunistycznej na całym świecie zapanuje komunizm zostaną
- zniesione państwa narodowe tym samym podstawa do do jakichś wojen
- między państwami tak zaplanuje ten Komunistyczny [Muzyka]
- internacjonalizm i trwały trwały pokój jednocześnie trzeba tutaj podkreślić
- [Muzyka] że marksizm był takim też
- relatywnym militaryzm tak to znaczy uznawał że na drodze do tego trwałego
- pokoju ma się dokonać kresu dziejów
- czymś niezbędnym jest jest wojna tak wojna jest
- środkiem który do tego trwałego pokoju ma doprowadzić No ale tutaj też jeszcze
- chc raz podkreślić Ten wymiar taki neyz tej koncepcji tak ten pokój
- Nieuchronnie ukresu dziejów zapanuje mamy tutaj do
- czynienia pewnymi podobieństw prawda zresztą przez
- wielu komentatorów dostrzegania pomiędzy historiozofię Aureliusza Augustyna czy
- czy szerzej jakąś taką chrześcijańską wizją historii a
- tą historiozof filozofią dziejów Marksa czy marksistów z tym że używając tutaj
- sformułowania Erik fegina mamy tutaj do czynienia z taką immanentyzacja SH tonu Czyli to co wedle myśli teologii
- chrześcijańskiej ma się dokonać ukresu dziejów ale w tym wymiarze transcendentny nadprzyrodzonym według
- Marksa i marksistów w sposób nieuchronny ale dokona się w tym świecie y w
- wymiarze immanentnym
- okej kolejny pogląd który chciałbym przywołać optymistyczny kontyngencji
- immanentny tak mamy tutaj znów do czynienia
- z pacyfizm i to by może pacyfizm absolutnym pokój jest jedną z naczelnych
- wartości pozytywnych trwały pokój jest możliwy do urzeczywistnienia w tym
- świecie wymiarze immanentnym ale tylko jako pewien przygodny
- [Muzyka] niekoniecznych czy czy Russel był takim
- absolutnym pacyfista znawcy jego myśli twierdzą że w niektórych kontekstach czy
- na w pewnych etapach swojej myśli dopuszczał on
- wojnę że nie był tak absolutnie
- przeciwny wojnie ale w każdym razie tak jako też taki zadeklarowany
- [Muzyka] sceptyk jeśli uznawał możliwość
- zaistnienia trwałego pokoju No to tylko w tym wymiarze wymiarze iment no i też nie uznawał
- raczej konieczności jakiegoś ducha dziejów czy
- czy jakiś koniecznych praw historii które w nieuchronny sposób miałyby doprowadzić do zaistnienia tego trwałego
- pokoju jeśli on kiedykolwiek zaistnienie to tylko powiedzieć
- Dzięki stale ponawiane podtrzymywany wysiłkom staraniom ludzi dobrej woli i
- tylko właśnie jako ten jeszcze raz przygodny niekonieczne i stale zagrożony
- stan
- rzeczy kolejne stanowisko które chcę tutaj przywołać to pesymistyczny
- pacyfizm iman tak uznaje się tutaj że pokój jest jedną nawet z naczelnych
- wartości pozytywnych natomiast tak nieco paradoksalnie jednocześnie twierdzi się
- że trwały pokój nie jest możliwy do urzeczywistnienia i nigdy nie zostanie
- urzeczywistniona immanentny ani też tutaj można dodać ani
- też wymiarze transcendent tak jako filozofów których można by kojarzyć
- z tym stanowiskiem przywołuje Tomasza
- hopsa on już się pojawił Zresztą tak jak
- Freud naszym spotkaniu które właśnie w lutym
- na wiosnę 2022 roku mieliśmy to spotkanie było zatytułowane Czy człowiek
- jest z natury zły to spotkanie było było zainspirowane wydarzeniami
- w Ukrainie Tak i teraz tak Hops wydaje się cenić pokój a jednocześnie No ma
- bardzo takie pesymistyczne rozpoznanie człowieka i natury ludzkiej
- co takiego że gdy ludzie żyją nie mając nad sobą mocy która by ich wszystkich trzymała w strachu to znajdują się w
- stanie który się zwie wojną i to w stanie takiej wojny jak Gdyby każdy był w wojnie z każdym tak Czyli taki
- naturalny stan człowieka to jest właśnie bellum omnium
- kontra omnes wojna każdego z
- każdym pewnym remedium na taki stan rzeczy jest według
- hopsa właśnie powołanie do istnienia państwa i to autorytarnego państwa ale
- Hops tutaj Jest pesymistą też WM sensie że to to Remedium jest zawsze tylko
- chwilowe częściowe i ten pokój który ewentualnie udaje
- się w ten sposób zagwarantować jest właśnie zawsze kruchy Ost przerywany
- wybuchami kolejnych konfliktów czy czy
- wojen w podobny sposób o pokoju myślał Zygmunt
- Freud znaczy uznawał pokój za jedną z naczelnych wartości pozytywnych a
- jednocześnie był przekonany że trwały pokój nie jest możliwy do zrealizowania
- znów ze względu na naturę ludzką i
- obecne w naturze ludzkiej nie
- usuwalne tendencje skłonności
- agresywne cytat z tekstu Freuda Dlaczego
- wojna warum pragnienie zlikwidowania agresywnych skłonności człowieka nie ma
- widoku nie ma widoków na przyszłość dlatego że według Freuda według późnej teorii
- popędów ludzkie zachowanie ludzkie postępowanie
- motywowane jest z jednej strony owszem przez popędy miłości które nazywał
- określał wykorzystają mitologiczną nazwę Erosa
- Aleś też przez popędy śmierci któreś
- tanatosa i ten popędy śmierci ich ostatecznym celem jest
- sprowadzenie organizmów żywych z powrotem do poziomu materii
- nieożywionej są one nieusuwalny elementem nieusuwalnosc
- wojny Tym niemniej oczywiście sam był zaangażowany w sprawę pokoju i pokój
- cenił słej świadomości pewnej beznadziejności
- tych starań No i jeszcze jeden cytat jeszcze jeden przykład
- takiego filozofa którego można by skojarzyć z tym stanowiskiem pesymistycznego pacyfizmu immanent
- Albert Kam pokój jest jedyną walką którą warto toczyć to jest cytat z takiego
- artykułu wstępnego czasopisma Combat z sierpnia bodajże
- 1945 roku czyli po zakończeniu II Wojny
- Światowej przy czym tutaj można przywołać jeszcze inny tekst Alberta
- Kami jego mit Syzyfa tak I w tym kontekście interpretować ten cytat pokój
- jest tą wartością pozytywną naczelną wartością
- pozytywną o którą jedyną walką którą warto toczyć przy tej świadomości że
- jest taka walka beznadziejna tak jak beznadziejnym zadaniem było wtaczanie
- kamienia przez mitologicznego Syzyfa na górę Po to tylko aby ten kamień gdy
- dotrze na szczyt góry spadł a ponownie musi zejść i wtacza ten kamień
- pod górę i tak w nieskończoność przy beznadziejność tej tej walki o
- pokój beznadziejność tego dążenia do trwałego
- pokoju nie unieważnia zdaniem Kamisa tego dążenia jakkolwiek to się
- może wydawać absurdalne przywołując słowa należy wyobrazić sobie
- szczęśliwy syzy który walczy o pokój przy całej świadomości że że jego walka
- jest beznadziejna przez sam fakt swojego zaangażowania tak osiąga jakieś
- szczęście i spełnienie
- mnie przywoływane stanowiska uznawały z pewnym zastrzeżeniem czy
- znakiem zapytania W przypadku Rus że pokój jest naczelną
- wartością pozytywną natomiast znajdziemy też dzie szerzej
- tylko myśli nie tylko filozofii ale myśli zachodu też stanowiska które
- owszem uznają pokój za wartość pozytywną ale nie za naczelną tak Czyli stanowiska
- które można określić właśnie mianem relatywnego czy względnego pacyfizmu iman tak to jest stanowisko które
- jeszcze raz głosi że pokój jest wartością pozytywną ale nie jest wartością naczelną są inne wartości
- pozytywne które stoją w hierarchii wartości wyżej niż wartość pokoju w sytuacji konfliktu wartości pokój może i
- powinien być poświęcony na rzecz obrony czy realizacji tych wyższych wartości
- natomiast Powiedzmy że kwestia urzeczywistnienia trwałego pokoju pozostaje otwarte tutaj to
- stanowisko dotyczy jedynie miejsca pokojów hierarchii wartości a nie
- kwestii c c czy urzeczywistnienie trwałego pokoju w ogóle jest możliwe No i tutaj
- cytat słynnego Tak można powiedzieć przemówienia ministra be w sejmie
- Rzeczypospolitej Polskiej z 5 maja 1939 roku
- Cytat w którym właśnie ten Pogląd to stanowisko znalazło doskonały wyraz tak
- pokój jest rzeczą cenną i pożądaną tak pokój jest wartością pozytywną ale pokój
- jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę wysoką ale
- wymierną My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę Innymi słowy
- pokój nie jest dla nas w Polsce warto
- absn najwyższą jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi narodów i państw która jest
- bezcenną tą rzeczą jest honor można się zastanawiać na ile jest to tylko pewna
- figura retoryczna tak A na ile wyraz autentycznego przekonania mistra be
- autentycznego rozpoznania warto ale w każdym razie tak przyjmując dobrej wierze
- snego przemówienia można powiedzieć że tutaj właśnie jako ta wartość Naczelna
- wskazany jest honor a pokój tutaj jest rozpoznany w prawdzie jako wartość
- pozytywna ale stojąca niżej w hierarchii wartości
- niż honor i jako taka właśnie względna relatywna
- okej całe te nasze dotychczasowe rozważania były prowadzone przy założeniu że właśnie że pokój jest
- wartością pozytywną No i domyślnie też wojna z kolei jest wartością negatywną
- to drugie stanowisko można określić mianem anty militaryzmu ale no możliwe do pomyślenia
- jest też przeciwne stanowisko które głosi że pokój jest wartością
- negatywną a wojna jest wartością pozytywną jakkolwiek być może na
- pierwszy rzut oka wydaje się to kontr intuicyjne tak wydaje się
- że większość ludzi tak intuicyjnie pokój raczej uznaje za
- wartość pozytywną wojnę za wartość negatywną a nie na odwrót No to jednak w
- dziejach myśli znaleźli się tacy myśliciele którzy właśnie za takim
- rozpoznaniem i z taką hierarchią wartości się opowiadali
- tak i parę takich przykładów właśnie
- antypacyjny
- jest wartością pozytywną pokój możliwy jest tylko jako w sumie niepożądane
- zjawisko przejściowe chwilowe i tutaj
- jako pierwszego filozofa którego można by przywołać jako rzecznika takiego
- [Muzyka] antypyłowy fragmentów z Heraklita głosi
- wojna polemos jest wszystkich rzeczy ojcem wszystkich rzeczy królem trzeba
- wiedzieć że wojna jest powszechna i Sprawiedliwość jest niezgod wszystko staje się przez niezgodę oraz
- konieczność No mamy tutaj do czynienia wręcz z takim Powiedziałbym metafizycznym militaryzm tak Tu
- oczywiście ktoś mógł powiedzieć że że te pojęcia czy te słowa wojna Niezgoda że
- należy rozumieć Może w jakimś takim bardziej symbolicznym sensie no to kwestia
- interpretacji ale jednak tak jak ja rozumiem
- te fragmenty tak że w samej istocie rzeczywistości obecny jest konflikt i to
- jakiś Dramatyczny konflikt który w tym wymiarze
- społecznym politycznym przybiera formę wojny Tak rzeczywistość jest
- dynamiczna według Heraklita nieustannie się zmienia a motorem tych zmian są
- ścierające się przeciwieństwa tak i to we wszystkich wymiarach rzeczywistości
- się się dzieje również w tym wymiarze społecznym i politycznym więc tutaj to
- pojęcie które kojarzymy przede wszystkim właśnie z tą rzeczywistością społeczną polityczną pojęcie wojny zostało jako z
- uniwersalizm i użyte do opisu całej rzeczywistości do
- rozpoznania istoty całej rzeczywisto jako innych myślicieli których jakoś
- kojarzę z tym anty pacyfizm czy militaryzm przywołuje kga Wi hegla i
- heglowski dziejów To byłby taki antypacyjny
- Hegel [Muzyka] Zresztą inspiruje się herl ta taka
- dynamiczna procesualna dialektyczna wizja rzeczywistości której zalążki
- zaczątki znajdujemy w myśli Heraklita obecna jest czy też no w pełni
- rozwinięta właśnie w filozofii hegla i Hegel w swojej filozofii dziejów
- jakkolwiek przyznaje że z takiego powiedzmy jednostkowego punktu widzenia wojna się Jawi
- jako tragedia tak jako jakiś koszmar
- coś co napawa nas głębokim smutkiem to jednak jak wszystko Zresztą co
- rzeczywiste jest tylko wyrazem przejawem manifestacją ducha absolutnego który
- realizuje się w dziejach w sposób konieczny Tak więc to tylko z naszego ludzkiego ograniczonego
- subiektywnego punktu widzenia wojna może się nam wydawać czymś czymś
- złym czymś negatywnym każda wojna i wszystkie
- ofiary które są z wojnami
- związane Wszystkie cierpienia wszystko to są konieczne
- momenty Postępu dziejowego który w dziejach się realizuje tak wszystko to
- jest działanie rozumne jakkolwiek
- ta rozumność dla nas może być
- nieprzenikniona no i Fryderyk
- nitsze też można powiedzieć apologeta wojny ale bardziej
- Powiedziałbym w takim wymiarze jednostkowym indywidualnym
- nicze w swojej takiej woluntarystyczny metafizyce uważał że cała rzeczywistość
- wszystko co istnieje jest wyrazem przejawem manifestacją woli mocy
- i ta wola mocy Wim znajduje swój wyraz też między
- innymi w wojnie Czy w wojnach tak yyy W jednym z fragmentów yy z
- początkowych fragmentów na przykład swojego dzieła anty yyy chrześcijanin
- nicze wicej pisze tak że [Muzyka] właśnie co jest dobre no to co jest
- właśnie wyrazem y woli y mocy co
- jest złe no to co wynika z jakieś tam słabości Co jest przeciwieństwem y woli
- mocy i dalej Dobre jest nie pokój lecz
- [Muzyka]
- wojna przy czym wydaje się jeszcze raz podkreślam że to ta afirmacja wojny z
- którą mamy do czynienia filozofii niczego ona ma bardziej taki charakter
- egzystencjalny wbrew taky skojarzen
- [Muzyka] upatrują się w niczem i w jego filozofii tak
- jakiegoś korzenia nazizmu
- i nazistowskiego [Muzyka]
- militaryzmu nicze był takim radykalnym indywidualistą PR jeśli wojnę cenił to
- ze względu na
- jakiś taki Powiedziałbym indywidualny walor wojny i
- teraz jakkolwiek tak na pierwszy rzut oka To stanowisko może się wydawać takie kontr intuicyjne tak no
- [Muzyka] to i w takim wymiarze
- kolektywny jak i też w tym wymiarze
- jednostkowym wojna wydaje się niekiedy
- nieść ze sobą jakieś pozytywne wartości tak to co teraz mówię
- może brzmieć jakoś bardzo obrazoburczy prowokacyjnie ale Skupmy
- się może na tym wymiarze jednostkowym
- [Muzyka] tak Wyobraźmy sobie kulturę zachodu
- która w której wojna byłaby nieobecna i te wartości związane z wojną i takim
- militarnym zaangażowaniem w tym wymiarze jednostkowym zostałyby wykasowane
- tak jak duża część tej Kultury zniknęły tak
- od Iliady Homera poczynając tak różne wzory osobowe i to nie
- tylko starożytne czy czy czy średniowieczne ale też współczesne to
- pozwolę sobie przywołać chociażby postać ostatnio mocno mocno stawian na
- piedestały Rotmistrza Witolda Pileckiego tak
- [Muzyka] tym kontekstem który
- [Muzyka] umożliwiło pileckiemu wykazanie się
- niebywałym heroizmem No była była wojny bez wojny byłoby to niemożliwe więc
- te militar cnoty bojowe które mają sobie pewien patos egzystencjalny patos
- No są są pewnymi atraktant Tami tak bym to to
- ujął które jakoś robią robią wrażenie Tak i teraz
- pytanie Czy możliwe jest
- [Muzyka] zachowanie tego Nazwijmy to atrakcyjnego
- aspektu wojny czy militaryzmu ale w taki sposób
- który No nie będzie się wiązał z tymi oczywistymi i nie
- akceptowalnymi prostu okropieństwo
- tak używając tutaj takiej formuły amerykańskiego filozofa Williama Jamesa
- tak czy jest w ogóle możliwy moralny ekwiwalent woj
- Czyli jakiś taki sposób bycia taki sposób postępowania który pozwalałby nam wykazywać
- się bohaterstwem które kojarzymy z wojną ale właśnie nie w ramach
- działań wojennych to jest jakieś wyzwanie które Tutaj
- widzę ze strony powiedzmy
- militaryzmu czy anty anty pacyfizmu tak że że jeszcze raz że te stanowiska te
- poglądy mają w sobie jakiś taki atrakcyjny walor tak i tu chciałbym
- jeszcze przywołać jedną formułę która pojawiła się z
- kolei wystąpieniu w moim wystąpieniu w sierpniu 2020 roku bodajże kiedy mówiłem
- o sceptycyzm jako sposobie życia tam przedstawiałem zgodnie z tytułem tego wystąpienia właśnie sceptycyzm jako
- pewien sposób życia który może być atrakcyjny dla współczesnego człowieka i
- zakończeniu tamtego wystąpienia jako jeden z z takich też walorów tego sceptycyzmu przedstawiałem coś co
- określiłem mianem deag moniz życia Tutaj przywoływał w tym
- kontekście takie etymologiczne znaczenie słów agon agonia agonia
- Generalnie to są słowa z języka greckiego które znaczą tyle co właśnie walka
- spór konflikt tak i twierdziłem wówczas że właśnie
- walorem sceptycyzmu jest to że że prowadzi on do takiej deag
- życia i być może No właśnie to jest taka odpowiedź
- anty pacyfizm i militaryzm tak przy czym
- nie mówię tutaj o wymiarze społecznym politycznym czy międzynarodowym Chodzi mi o nasze życie codzienne w tym
- wymiarze takim jednostkowym coś co się realizuje na co dzień w naszych codziennych kontaktach
- interakcjach z innymi ludźmi Czy jesteśmy w stanie przeżywać nasze
- życie w sposób wartościowy tak pełny satysfakcjonujący ale właśnie
- nie angażując się w konflikty
- walkę bo kończąc już moje wystąpienie Wydaje
- mi się że to co rozgrywa się później na skalę międzynarodową czy między
- państwową Zaczyna się właśnie naszym życiu codziennym w tych postawach
- przyjmujemy względem siebie nawzajem na co dzień tak więc Czy my jesteśmy w
- stanie żyć w takim życiem bez wojny takim
- zagonowym życiem na co dzień zagonowym a
- jednocześnie pełnowartościowym to jest takie pytanie którym Chciałbym t część naszego
- spotkania zakończyć Tak mi przyszło do głowy rzeczy
- że Grecy sobie z tym usiłowali radzić wymyślając igrzyska sportowe to był to
- od razu wejdę w słowo No właśnie Sport według will Jamesa To jest jeden z tych moralnych ekwiwalentów wojny tak
- tak my mamy tych możliwości jeszcze więcej tak naprawdę bo i sporty
- ekstremalne które nie muszą być uprawiane w celu
- zwycięstwa nad kimkolwiek innym oprócz samego siebie tak naprawdę
- No ale też powiedzmy środowisko gier komputerowych dość mocno jakby też w
- ty duża część gier to jest oparta właśnie na walce
- na pokonywaniu przeciwników i tak dalej z tego jeśli można weś słowo prda
- bo taki standardowy argument przeciwko komputer jest taki że one mogą stymulować agresję i że to później to
- może się przekładać na zachowania w Real A może wręcz na odwrót prawda że to jest takie śr gam powiedzieć impulsy
- agresywne rozgrywać w sposób taki Powiedziałbym akceptowalny tak no więc właśnie właśnie o tym
- chciałam powiedzieć że jest sporo badań które wskazują na przykład właśnie
- środowiska graczy szczególnie ty grających w gry powiedzmy takie brutal
- osadzone też w realiach takiego współczesnego nawet świata no to są ludzie którzy w swoim zachowaniu poza
- grami są dość często mocno pacyfistyczny ja nie mówię w tym o tym co oni mówią
- prawda bo bo to jest inna kwestia Natomiast rzeczywiście tak jest Zresztą
- podobne podobne badania i podobne wyniki dotyczyły na przykład osób które
- strzelają na strzelnicach rż ogólnie interesują się bronią uczą się
- strzelać ale właśnie tak można powiedzieć
- sportowo bo zupełnie inną kwestią jest powiedzmy Manie broni w domu prawda i
- oswajanie się z tym że ja ją jej mogę użyć w każdej chwili w każdym momencie a czymś zupełnie innym jest to że ja
- ćwiczę że ja doskonal się że się uczę Ale traktuję
- to właśnie jak jak Sport bo to jest taka taka różnica
- Zresztą Powiem ci że tak jak patrzę właśnie na rozgrywki sportowe również
- współczesne No to zwłaszcza jeżeli wyjdziemy z tego wielkiego Sportu w którym No my możemy brać udział tylko
- jako widzowie tak naprawdę No to rzeczywiście na przykład Sport
- taki dostępny dla ludzi Sport bardzo często zespołowy Sport w którym
- współzawodniczyć ze sobą No jest bardzo dobrym i to też wynika
- pewnie też znasz sporo takich badań które pokazują na przykład jak to oddziałuje na młodych ludzi na na na
- osoby w wieku szkolnym prawda że im więcej takich zajęć jest one są
- ciekawsze bardziej są wą na przykład mniej jest bujek w szkołach
- chociażby więc więc Grecy gdzieś tam dobrze to sobie wymyśli powiedziała
- tylko szkoda że tak rzadko że raz na C lata co ciekawe igrzyska te starożytne
- były połączone z pokojem w gruncie rzeczy to znaczy teraz odkładamy te
- wszystkie straszne rzeczy którymi się łamy nawzajem których do siebie
- strzelamy i tak dalej I w tym czasie będziemy w inny sposób ze sobą
- współzawodniczyć czyli to no powiązanie musiało jakieś mieć
- także jest taka moja moja refleksja druga refleksja to jest taka
- że ja się trochę dziwnie czasami czuję właśnie jak widzę osoby które tak bardzo publicznie
- mówią o wartości chrześcijańskich szczególnie no takich
- właśnie związanych z życiem no które jednocześnie bardzo chętnie pozują na przykład z bronią albo
- z z własnymi dziećmi którym dają tą broń do ręki i tak
- dalej jest to takie buduje to jakieś takie napięcie no
- bo wiadomo za zdjęciem się mogą kryć różne rzeczy prawda Tak jak już mówiłam
- ja jestem tutaj zwolenniczką na przykład uprawiania wielką zwolenniczką uprawiania sportów strzeleckich
- bo no one mnóstwo rzeczy ćwiczą i a jednocześnie rzeczywiście dają tą
- ogromną satysfakcję i też takie rozładowanie napięcia natomiast właśnie no z takich
- zdjęć bardzo często wynikają inne kwestie prawda No fajnie Jestem chrześcijaninem szanuję wszelkie życie
- no chyba że ktoś mi podpadnie to wtedy już nie Ale mamy też kilka pytań i pytań
- które są w gruncie rzeczy tym razem no przede wszystkim takimi komentarzami na dobrą sprawę pierwsze pytanie Mówiliście
- państwo o długim pokoju w Europie Prawda jest taka że gdyby nie zbrojenia i współzawodnictwo w tworzeniu armii
- rzeczy do zabijania tego pokoju by nie było to zatem Najlepszym sposobem na pokój jest według starej maksymy
- szykowanie się do wojny powiem szczerze No ja tutaj znów taki może unik zrobię
- że jak od którego zacząłem tak no jako filozof jestem specjalistą od
- pojęć natomiast no nie znam powiem szczerze no jakiś takich remedi
- tak takich niezawodnych remedi czy czy środków które miałyby nam zagwarantować
- pokój tak [Muzyka]
- Czy anal tak no ten wyścig zbrojeń
- rzeczywiście jakąś tam równowagę stwarzał w czasie tak zwanej zimnej wojny
- prawda Tak paradoksalnie gwarantował ten
- taki względnie trwały trwały pokój tak ale czy można to jakoś uogólnić w tym
- sensie że że to jest jedyny sposób właściwy sposób na osiągnięcie
- trwałego pokoju tak mobilizacja [Muzyka]
- I zbrojenia nie jestem w stanie tutaj
- jakoś taki odpowiedzialny sposób udzielić twierdzącej odpowiedzi tak długie
- pytanie od drugiej strony patrzące na to wydaje się że większość ludzi najbardziej ceni sobie spokojne życie
- możliwość wychowywania dzieci w bezpiecznym otoczeniu i tym podobne wartości jak więc to się dzieje że na
- świecie Ciągle jest tyle wojen myślę no nie ma prostej odpowiedzi na to na to pytanie prawda bo tutaj w
- grę wchodzą różne czynniki społeczne ekonomiczne polityczne
- psychologiczne przy czym No rzeczywiście No jakby sam
- Potwierdzam jak to powiedzieć no swoje swoje zdumienie tak może nie ty wyrażam
- swoje zdumienie No jak rzeczywiście jak to możliwe to możliwe
- przecież No wydaje się że nikt nie chce wojny