Charakterystyka i próba identyfikacji herezji w Drugim Liście Piotra | „Oblicza herezji”
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Charakterystyka i próba identyfikacji herezji w Drugim Liście Piotra | "Oblicza herezji"
- tytułem takiego zagajenia i wstępu
- tytułem takiego zagajenia i wstępu
- powiem że mieliśmy dotychczas referaty
- bardzo
- interesujące pokazujące niejako tak z
- góry pewne zagadnienia i problematykę
- związaną z herezją Ja chcę troszeczkę od
- innej strony i pokazać troszkę inną
- metodologię patrzenia na herezję a
- mianowicie w oparciu o taki nieduży
- wycinek tekstu
- gdzie gdzie
- zostaną
- zastosowane różne podejścia przede
- wszystkim podejście intertekstualne
- dlatego że czasami Czytamy i na tekst
- czytany
- transponuj współczesne wyobrażenia
- okazuje się że nie zawsze te wyobrażenia
- są słuszne i otrzymujemy zupełnie inne
- rozumienie tekstu niż no próba
- rekonstrukcji tego
- tekstu C rozumienia tego tekstu przez
- pierwotnych
- pierwotnych odbiorców ten tekst z
- pierwszego z drugiego listu Piotra jest
- fragmentem argumentacji
- następnymi wierszami właściwie aż do
- wiersza 16 dr rozdziału tworzy taką
- strukturę
- hycz tutaj tylko taki
- fragment żeby uzmysłowić odbiorcom taki
- sposób argumentacji hagiograf który
- wydarzenia z przeszłości Traktuje jako
- zapowiedź wydarzeń przyszłych
- tak
- ce drugi listu Piotra to jest taka
- specyficzna hermeneutyka hagiograf
- mianowicie nie jest to do końca
- typologia tak bo on tutaj obraca się
- wokół takiej hermeneutyki
- eschatologicznej tak tak to Nazwijmy a
- nie nie nie zwykłej typologii tak i
- wydarzenia z przeszłości Traktuje jako
- zapowiedź wydarzeń przyszłych to widać
- Myślę że bardzo dobrze na tym na tym
- chasty cznym wykładzie i od czasów
- starożytnych starano się oczywiście
- zidentyfikować tych fałszywych
- nauczycieli głoszone przez nich
- herezje pojawiły się różne typy na
- przykład właśnie Andrzej skrety ekumenii
- widzieli tutaj tajemniczych nikolaitów
- wspominany również w apokalipsie i to
- jest całkiem niezła intuicja dlatego że
- drug list Piotra i Apokalipsa powstały
- podobnym czasie to jest przełom p i II
- wieku niektórzy mówią że nawet drugi
- wiek dwa najpóźniejsze pisma Nowego
- Testamentu które wciąż walczą o palmę
- nie pierwszeństwa
- tylko statku tak można można
- powiedzieć tak autor Apokalipsy twierdzi
- że
- nazywają się apostołami ci nikolaici tak
- a nimi nie są co tutaj w pewien sposób
- nam współgra właśnie z określeniem
- fałszywi nauczyciela czyli pseudo
- didaskalos i tutaj mamy d dwa cytaty
- oczywiście o samych Nikola właściwie
- niewiele niewiele
- wiadomo Ojcowie Kościoła czy to Ireneusz
- czy to Hipolit czy to
- nazwę wywodzą od nikolaosa tak C czyli
- Mikołaja diakona wymienianego w dziejach
- w dziejach apostolskich ale nie wszyscy
- ojcowie się oczywiście z tym zgadzają i
- już na przykład Klemens aleksandryjski
- czy Euzebiusz
- Cezarei czy na przykład teodorek
- niekoniecznie podzielają to zdanie i
- raczej łączą tę sektę z Bem znu nie jest
- to bez
- pojawia się i w apokalipsie i w drugim
- liście Piotra tłumaczą imię bam na język
- na język
- grecki no troszeczkę naciągają tutaj to
- to tłumaczenie i mówią że to NIK tak
- Czyli czyli zwycięstwo jest tutaj
- traktowane pejoratywnie jako pożarcie i
- Laos ludu tak czyli takie pożeranie ludu
- które stoi u podstaw hebrajskiego
- imienia
- bam w związku z tym pojawiają się
- właśnie ci
- nikolaici na podstawie tekstu Apokalipsy
- i Na podstawie tekstu drugiego Piotra
- starano się też zrekonstruować ich
- zachowania czyli Nikolai nie stronią od
- pogańskich ucz które łączone by były
- często z wyuzdany zachowaniami może też
- biorą udział właśnie w pogańskich
- obrzędach jedzą mięso ofiarowane bożkom
- o tym z kolei czytamy w pierwszym liście
- do do Koryntian czy dążą do takiego
- synkretyzmu ten synkretyzm zresztą w
- drugim liście Piotra jest bardzo
- wyraźnie
- zaznaczanie oponentów hagiograf tych
- fałszywych tych fałszywych nauczycieli i
- teraz w tym referacie spróbujemy się
- bliżej troszeczkę przyjrzeć tej
- charakterystyce fałszywych
- nauczycieli tutaj w tym w tym niewielkim
- fragmencie drugiego rozdziału drugiego
- listu
- Piotra i zastosujemy sobie elementy
- egzegezy retorycznej egzegezy
- strukturalnej tutaj już było to
- zauważalne oraz Jak wspomniałam egzegezy
- takiej
- intertekstualne i okaże się na koniec na
- ile te zasygnalizowane właśnie intuicje
- patrystyczne są słuszne i czy
- rzeczywiście da się wskazać o jaką grupę
- heterodoksyjny działającą w drugim wieku
- czy na przełomie pi i II wieku
- Chodź na początku tego drugiego
- rozdziału Przypominamy sobie takie
- punkty według których w dalszej części
- listu opisuje tych
- fałszywych nauczycieli to jest właściwie
- taka lista lista
- wstępna w
- wierszu pierwszym C bo jak tak bibliści
- lubią sobie dzielić w ogóle ten tekst
- grecki na a b c a jeżeli to nie są
- jeszcze dostatecznie szczegółowe
- podziały to jeszcze dodają do tego alfa
- beta in liter grec ale tutaj możemy
- pozostać Tylko przy przy łacińskich
- oznaczeniach więc w wierszu pierwszym
- pojawia się właśnie bohater naszego
- spotkania czyli czyli herezja i
- pierwotnie rzeczownik herezję oznaczał
- dokonanie wyboru skłanianie się ku
- czemuś tak to jest taki rzeczownik
- utworzony od czasownika od
- czasownika czyli wybierać i w
- piśmiennictwie greckim hellenistycznym
- on absolutnie nie miał znaczenia
- pejoratywnego tak raczej miał takie
- znaczenie neutralne wskazujące na
- różniące się od siebie szkoły
- filozoficzne czy grupy czy c czy
- stronnictwa wyznające jakieś określone
- poglądy i zasady i w takim
- właśnie
- znaczeniu używa tego
- Józef flus na przykład tak który mianem
- herezji określa i eszyk i faryzeuszy i
- saduceusz taką
- samą nomenklaturę w odniesieniu do
- faryzeuszy
- i saduceusz stosuje też autor Dziejów
- Apostolskich który jednocześnie zaznacza
- że
- herezją byli przez przeciwników nzw też
- chrześcijanie tutaj Mieliśmy właśnie u
- Piotra tym wykładzie chrześcijaństwo
- jest herezją A na ile jest pewną pewną
- ciągłością z kolei Apostoł Paweł poprzez
- herezję rozumie głównie frakcje rozłamy
- podziały
- które należą do oczywiście negatywnie
- postrzeganych uczynków ciała mamy w
- liście w liście do galacjan i ta
- negatywna ocena wiąże się jednak nie
- tyle z jakąś taką odrębną błędną nauką
- co raczej właśnie z tymi ogólnie bardzo
- pojmowany Mii działaniami które burzą
- jedność Kościoła które burzą tak to
- jedność tego ciała ciała Chrystusa
- natomiast na przełomie I i II wieku
- właśnie wtedy kiedy powstaje Drugi list
- Piotra można już obserwować
- zdecydowany zwrot kuu takiemu
- herezji Co oczywiście wiąże się również
- z
- takim przesunięciem akcentów w
- rozumieniu samego pojęcia teraz herezja
- już nie
- oznacza tylko jakieś odrębnej grupy
- stronnictwa jakieś odrębnej szkoły ale
- przede wszystkim poglądy poglądy
- głoszone przez te grupy i w
- takim w takim
- doktrynalnym doktryn nawet pejoratywnym
- z
- rzeczownik pojawia się między innymi w
- listach Ignacego
- antiocheńskiego dojan
- iście do
- kościoła tu mamy C jeśli w podobny
- sposób T chzj rozumie
- także autor II Piotra No to mieści się
- tutaj taka implikacja zaprzeczenia
- nauc
- stojących u podstaw kościoła to wynika
- też z tej naszej struktury którą
- pokazaliśmy sobie na początku tego tego
- referatu i do tego najprawdopodobniej
- jeszcze dochodzi sugestia że fałszywi
- nauczyciele traktują chrześcijaństwo
- jako jedną z wielu szkół filozoficzną i
- oczywiście Myśl tę autor II Piotra
- rozwija przede wszystkim
- w 19 wierszu drugiego rozdziału
- kiedy zastanawia się nad takim
- filozoficznym jednym z tak z
- takich czołowych
- filozoficznych pojęć jakim jest wolność
- jak tę wolność rozumieją ci fałszywi
- nauczyciele ci heretycy a jaka jaka
- powinna być ta Prawdziwa mądrość pewnym
- zaskoczeniem tutaj może być użycie
- liczby mnogiej tak mianowicie
- liczba pojedyncza to jest natomiast
- liczba mnoga od tego rzeczownika to
- jest czyli skoro w drugim liście Piotra
- w tym drugim rozdziale herezja liczbie
- pojedynczej oznaczałaby doktrynę
- zaprzeczającą nauczaniu prorocki i
- Apostolski to herezje w liczbie mnogiej
- mogą
- oznaczać że Istnieje kilka przynajmniej
- różnych wariantów i sposobów tego
- zaprzeczania pojawiają się
- różne różne sposoby zaprzeczania tej
- nauce prorockiej i apostolskiej i to też
- byłoby zgodne z tendencjami
- zauważalnym piśmie stwie
- wczesnochrześcijańskim i na przykład
- właśnie tutaj mamy tego tego
- przykładu Używając tej liczby mnogiej
- autor drugiego listu Piotra chc
- niewątpliwie wskazać że w przyszłości
- fałszywi nauczyciele nie będą
- reprezentowali jednej szkoły sugeruje że
- to ich nauczanie może być synkretyczne
- złożone z kilku doktryn
- które i razem i osobno albo zarówno
- razem i jak i osobno prowadzą do
- zniszczenia Natomiast w przeciwieństwie
- C Hepa nie precyzuje i nie nazywa
- poszczególnych herezji lecz stosuje
- tutaj właśnie to uogólnienie A to
- uogólnienie jest charakterystyczne dla
- apokaliptycznej która Towarzyszy
- temu
- temu opisowi
- warto jeszcze dodać że nie jest
- odosobniony oczywiście autor drugiego
- Piotra właśnie w takim apokaliptycznym
- ogólnym sposobie mówienia o herezjach bo
- taki sposób pojawia się między innymi w
- we wniebowzięciu
- Izajasza tutaj nie napisałam
- ale natomiast pozwolę sobie przeczytać
- tak powstaną liczne podziały gdy się
- przybliży Dzień Pański Czy w dialogu z
- Żydem
- tryfonem Justyna Męczennika gdzie
- właśnie w kontekście takiej ogólnej
- przepowiedni
- Jezusa Justyn pisze i będą rozłamy i
- herezje tak i to wypełnienie tej
- przepowiedni jest oczywiście
- rozciągnięte w czasie i obejmuje
- które powstały w
- przeszłości teraźniejszości i w
- przyszłości oczywiście z punktu widzenia
- z perspektywy Justyna i prawdopodobnie
- właśnie tym kierunku idzie
- również również autor dr listu
- pi te herezje zostały do
- określone jako heres
- apole czyli herez
- zniszczenia
- Grek
- zaraz mają skojarzenia czy próbują
- zidentyfikować ten genetivus który się
- który się pojawia tak czy to należałoby
- ten genetivus interpretować jako
- genetivus obus czy wtedy Tłumaczymy to
- jako herezje których skutkiem jest
- zniszczenie czy to jest może genetivus
- subus herezje które niosą zniszczenie
- prowadzą do zniszczenia czy to jest taki
- zwykły geneus kwalita który można
- tłumaczyć przymiotnikow i tak często
- pojawia się w różnych tłumaczeniach
- Biblii a mianowicie
- niszczące
- herezję zazwyczaj ta ta fraza jest
- rozumiana w kategoriach i społecznych i
- eschatologiczny przy tym znaczeniu
- społecznym wspólnotowym właśnie tak
- pochodzącym od Apostoła Piotra od
- Apostoła Pawła tak podkreśla się
- zerwanie jedności zerwanie tych więzi
- społecznych
- Stąd właśnie tendencja też nadawania
- takiego
- znaczenia temu wyrażeniu w liście liście
- Piotra ale trzeba pamiętać że jest to
- raczej zaczerpnięte i charakterystyczne
- dla Pawła który jest dużo wcześniejszy
- niż dla niż dla Piotra tak wydaje się
- jednak właśnie
- że Piotra Domin stanowi nie znaczenie
- społecz to znaczenie eschatologiczne
- związane z konwencją
- apokaliptycznie takie
- charakterystyczne
- charakterystyczne
- zakończenia a więc tekst możemy
- zakwalifikować jako
- tekst paralelny tak Gdzie występuje
- właśnie ten
- czasownik
- aply A Wi
- zniszczenie pochodzące od niego
- oczywiście potem
- rzecz naprawdę już taki czas jest a ja
- jestem na stronie trzeciej a mam stron
- 13 No super Dobra będziemy kończyć na
- tych
- tak jeszcze dopowiem tak co znaczą
- znaczy to to
- zniszczenie właśnie w Nowym Testamencie
- to pojęcie
- apole odnosi się zwykle właśnie do tego
- ostatecznego zniszczenia tych którzy
- sprzeciwiają się Bogu i Jego Wol no i
- tutaj już od razu jest
- polemika taka nowotestamentowe z
- pierwszym referatem tak no bo jednak
- pojawia się to zniszczenie i akurat w
- drugim liście Piotra
- n mówi o tym że to słowo boże które
- tworzy w trzecim rozdziale że to słowo
- boże które tworzy może też
- niszczyć tutaj Bóg jednak może może
- niszczyć i to to jest znowu stosowane
- przede wszystkim w tych kategoriach
- eschatologicznych tak to zniszczenie
- jest przeciwieństwem zbawienia jest
- wynikiem gniewu Bożego a ci którzy są
- Skazani na zniszczenie nazywani są
- zagłady właśnie też z użyciem tego
- leksemu
- apole dla narratora
- drug zniszczenie stoi więc w takiej
- opozycji do wcześniej przez niego
- wspominano wejścia do królestwa do
- wiecznego królestwa Jezusa Chrystusa o
- tym mówi tak wcześniej w pierwszym W
- pierwszym
- rozdziale i jednocześnie do jest
- opcji do udziału w boskiej
- naturze zniszczenie nie jest udziałem w
- boskiej Boskiej naturze herezje są
- wyjaśniane przez
- właśnie ten wiersz pierwzy c jest
- wyjaśniane przez wiersz pierzy d i
- pierwszy f te wewnętrzne wewnętrzne
- podziały lubiane przez biblistów
- najpierw nieco doprecyzowane są główne
- treści łączące przyszłe herezje
- następnie powtórzona zostaje teza że
- prowadzą one do zniszczenia tutaj
- właśnie mamy tak mamy te herezję w
- pierwszy c i na czym one polegają na
- odrzuceniu wład który ich
- odkupił mamy herezję zniszczenia czy
- herezje niosące zniszczenie powodujące
- zniszczenie i doprecyzowanie w pierwszym
- sprowadzają na siebie gwałtowne
- zniszczenie oczywiście ci fałszywi
- nauczyciele
- fałszywi
- fałszywi prorocy p
- tutaj Mieliśmy zaprezentowany właśnie
- taki taki maleńki fragmencik tego
- jak i strukturalnie i intertekstualne i
- troszeczkę retorycznie pojmować samo to
- wyrażenie herezję herezję zniszczenia na
- to nakłada się konwencja mówiliśmy o
- konwencji apokaliptycznej która jest
- bardzo ogólna i nie pozwala
- zidentyfikować tych
- herezji nie pozwala być tak
- powiedziałabym optymistycznym jak
- Ojcowie Kościoła którzy wskazują tak to
- byli nikolaici i wszystko
- wiadomo tutaj współcześni bibliści są
- bardziej powściągliwi i jeszcze jest
- jedna rzecz która się na to nakłada może
- liście Piotra tu akurat w tym miejscu
- troszkę mniej zaznaczona ale pojawiająca
- się trochę później przy właśnie przy
- rozwijaniu
- listy wstępnej dotyczącej heretyków
- mianowicie konwencja
- Wiery wier to jest taka taka forma opisu
- oponentów
- przeciwników którym przypisuje się same
- najgorsze
- cechy to jest zwykle taka opozycja z
- laudatio pochwała tych którzy są z
- nami czyli pokazanie w negatywnym
- świetle kt
- są naszymi oponentami są antagonistami z
- tym że to jest właśnie konwencja
- Literacka przypisuje im się zazwyczaj
- chciwość obżarstwo opilstwo
- rozwiązłość tak no wszystkie takie
- najgorsze
- cechy ten katalog jest dosyć dosyć
- bogaty ale to ale to wcale nie znaczy że
- oni rzeczywiście się tak zachowywali tak
- i to też jest takim utrudnieniem tak bo
- Ojcowie Kościoła brali to oczywiście za
- dobrą monetę że tutaj skoro zachowuj
- skoro akurat Piotr pisze o tym że
- zachowują się niemoralnie to znaczy że
- faktycznie się źle prowadzą i zachowują
- się niemoralnie rozwiąz i tak dalej i
- tak dalej akurat potem właśnie w tym
- drugim rozdziale bardzo pięknie pokazuje
- też ich obżarstwo i tak taki hedonizm
- tak
- ale czy rzeczywiście tak było czy to nie
- jest to nie jest ta konwencja Literacka
- która też tutaj wybrzmiewa czy czy
- wyziera spod spod tego tekstu więc mamy
- takie dwa elementy które na pewno nam
- utrudniają utrudniają identyfikację tych
- herez i odczytam już zakończenie żeby
- tak
- podsumowanie właściwie podsumowujące to
- to co to co przed chwilą powiedziałam i
- okazuje się właśnie że współcześnie o
- wiele trudniej niż w starożytności
- określić Kim są fałszywi nauczyciele
- wprowadzający te herezję czyli podziały
- a przede wszystkim dlatego że ani ten
- wstępny tekst piotrowy ani jego
- rozwinięcie w dalszych
- częściach listu
- opisują w sposób szczegółowy albo w
- sposób
- miarodajny nauki tych
- heretyków sposobu życia tych tych
- heretyków tak Ponadto Piotr akcentuje
- właściwie tylko jeden z elementów
- fałszywego nauczania i to jest ten
- element który go interesuje to jest
- sceptycyzm eschatologiczny i właściwie o
- tych heretykach można powi
- w pełni tak
- pewną z pewnością można powiedzieć tylko
- to że są sceptyk eschatologiczny nie
- wierzą w przyjście przyjście Jezusa
- Chrystusa mnożą Oczywiście różne różnego
- rodzaju pytania czasami właśnie takie
- sarkastyczne tak co się zrobiło z tymi
- obietnicami
- tak tutaj nie zają nie zostają spełnione
- przechodzą też do starego do Starego
- Testamentu mówią że właście tak jak było
- na początku tak jest teraz nic nic się
- nie dzieje więc na pewno nie będzie tego
- tego przyjścia to jest jeden jedyny
- jedyny pewnik wszystko inne które
- pojawia się w drugim liście Piotra przy
- okazji opisu tych herezji Moim zdaniem
- należałoby zakwalifikować raz jako
- konwencję apokaliptycznego tą bardzo
- bardzo ogólną mówiącą o na bardzo
- wielkim stopniu ogólności a dwa
- konwencje Wit operatyw czyli mającą na
- celu
- dyskredytacji
- listu l
- dr dziękuję