Biblia w kościele, pałacu i… na dworcu kolejowym
Opublikowano:
Rozwiń transkrypcję filmu
Biblia w kościele, pałacu i… na dworcu kolejowym | EWST online
- [Muzyka]
- [Muzyka]
- Dobry wieczór państwu jest wtorek godzina 19 rozpoczynamy wst online dzisiaj w formie bardzo lubianej przez państwa bo w
- formie wywiadu a nie tylko wykładu nie mówię przez to że zakładów państwowych
- nie lubicie Ale wiem że na wywiady na rozmowy Czekacie w sposób szczególny
- naszym gościem jest dzisiaj ksiądz Rafał Figiel i będziemy mówić o
- ksiądz Rafał Figiel jest księdzem rzymskokatolickim który aktualnie jest
- wikariuszem w Parafii Świętego Michała Archanioła w Świdwinie to jest diecezja
- koszalińsko-kołobrzeska jakiś czas temu Mieliśmy tutaj innego
- gościa z tego samego miasta który dla odmiany jest pastorem tak I wiem że się Przyjaźnicie Także
- pozdrawiamy Adama i natomiast ksiądz Rafał nie jest tutaj z
- nami żeby opowiadać o tym jak to jest być wikariuszem chociaż pewnie byłoby to bardzo interesujące ale nasz tytuł dzisiejszego spotkania brzmi Biblia w
- kościele pałacu i na dworcu kolejowym czyli będziemy rozmawiać o książce o
- księdze która jest chyba najczęściej drukowaną najczęściej czytaną i
- najczęściej interpretowaną księgą na świecie w zasadzie trudno jest znaleźć osobę która
- przynajmniej w naszych kręgach kulturowych która o Biblii nic nie wie i nigdy na przykład nie widziała żadnego cytatu z niej i tak dalej
- Biblia przetłumaczona na setki więc można powiedzieć setki języków dla jednych stanowi taką instrukcję obsługi życia do
- instrukcje obsługi rzeczywistości która zawiera w sobie wszystkie odpowiedzi na
- wszystkie możliwe pytania dla innych jest źródłem głębokich myśli
- teologicznych podstawą różnego rodzaju doktryn i
- zasad jeszcze innych co dzisiaj bardzo
- dobitnie wyraził jeden z polskich filozofów jest po prostu zbiorem mitów
- podań z zamieszku i przeszłości które należy ją traktować dokładnie tak samo jak wszelkie inne mitologie greckie rzymskie nordyckie i tak dalej i tak
- dalej Dzisiaj będziemy rozmawiać zarówno o Biblii jak i o bibliach czyli o
- różnych wydaniach i różnych odsłonach tej księgi ale może zacznijmy od tytułu
- dzisiejszego spotkania konkretnie od jej jego ostatniej części No bo w zasadzie
- to miało się nazywać w Indiach pałacu kościele i Pod Strzechą i pokazywać tę powszechność dostępności Biblii W zasadzie można by było też w pokoju
- hotelowym ale zdecydowaliśmy się na końcówkę tytułu dworzec kolejowy dlaczego tak jest odpowie nam nasz dzisiejszy gość Rafał bardzo proszę
- Dziękuję Witam serdecznie państwa ten tytuł rzeczywiście taki zaskakujący
- może trochę ale tak sobie dzisiaj pomyślałem że dworzec kolejowy to jest
- dzisiaj w ogóle coś w rodzaju na wschodzie taki karawansera i czyli takie miejsce gdzie się krzyżują różne szlaki i spotykają się ludzie i to jest bardzo
- dobre miejsce do tego żeby tam się Biblia pojawiła i rzeczywiście taki pomysł wpadł do głowy organizatorom wystawy i
- po konsultacji po rozmowie z księdzem który jest kierownikiem na Dworcu
- Głównym we Wrocławiu takiej kawiarni nazywa się to stacja dialog Cafe dialog
- i tam uzgodniliśmy możliwość zorganizowania
- tej właśnie wystawy wystawy biblijnej wystawie poświęconej historii Biblii samej Biblii także i myślę że to jest świetne miejsce byłem świadkiem takiej
- chociażby takiego spotkania gdzie przyszły Panie które w podróży były i po
- prostu zaszły na moment do kaplicy która też tam jest na dworcu tam znalazły ulotki dotyczące wystawy i zeszły przyszły odwiedzić wystawę czekając po
- prostu na pociąg to taka była wizyta miały jakieś tam pół godziny czasu na przesiadkę i nie mogły sobie te Biblię zobaczyć które mamy na
- wystawie i poznać trochę historii bo to jest jakby taka dwuczęściowa wystawa
- pierwsza część jest autorstwa i prowadzenia Michała dutkowskiego
- Andrzeja Biegańskiego i to jest głównie to co dotyczy właśnie
- historii powstania Biblii też materiałów piśmienniczych całego tego warsztatu
- pisarskiego który był związany od samego początku z tworzeniem Biblii z powstawaniem i to jest to są takie duże rolapy na
- których na których takie plansze na których można to sobie przeczytać więc
- można samemu przejść te wystawy można posłuchać tego co mówią wprowadzający natomiast druga część to są właśnie same Biblię różne najróżniejsze I to już jest
- z tej strony bardziej mój wkład mianowicie polskie przekłady
- Biblii różne od początku samego aż do czasów współczesnych no właśnie te
- zbiory to ja byłam na tej wystawie od razu się przyznam i te zbiory właśnie szczególnie jeżeli chodzi o same egzemplarze Biblii są
- imponujące i bardzo bardzo różnorodne Biblia w wielu wydaniach w różnych
- tłumaczeniach często nietypowych Biblia w formie komiksu Biblię w gwarach islangach opowiedz trochę o może o takich
- najciekawszych elementach tej wystawy właśnie z punktu widzenia tych różnych wydań Biblii które tobie się wydają najciekawsze i z których zdobyczy się
- najbardziej cieszyłeś No tak w ogóle to o tyle jest to ciekawy
- zbiór że właściwie z różnych źródeł do Biblii spływają najczęstsze to jest jakaś tam forma zakupu ale zdarzają się też egzemplarze które w inny sposób
- zupełnie trafiają do nas na przykład jakiś czas temu otrzymałem taki
- niezwykły egzemplarz malutki malutkie wydanie to jest malutkie wydanie Ewangelii samych Ewangelii Dziejów Apostolskich i Problem polegał na tym że
- moi znajomi mi przekazali ten ten egzemplarz Pisma Świętego
- gdzieś przy remoncie odnaleźli przy remoncie jakiegoś mieszkania takie taką półeczkę gdzie tam był jakieś stare modlitewniki i między
- innymi ten egzemplarz Pisma Świętego No i stwierdzili że mi się to bardziej przyda niż im i wysłali i ciekawy było dla mnie od samego początku co to w
- ogóle jest za tłumaczenie dlatego że nie było strony tytułowej i trudno było
- cokolwiek powiedzieć o tym konkretnym wydaniu
- jedyny ślad to były inicjały we wstępie inicjały prawdopodobnie tłumacza czy
- współtłumacza jkr i tutaj jakby od tej strony
- data tak mniej więcej powstania też bo była data to już była data drugiego
- wydania i po tym zacząłem szukać okazało się że jest to bardzo
- mało znany właściwie może nie tyle tłumaczenie samodzielne bardziej może trochę uwspółcześnienie Biblii księdza wujka
- tłumaczenie dokonane przez księdza Józefa kruszyńskiego
- w ogóle jeśli chodzi o tłumaczenia dwudziestowieczne to bardzo ciekawym
- okresem Jest jest czas i pierwszej wojny światowej i po I Wojnie Światowej
- dwudziestolecie międzywojenne to co się w Polsce wtedy działo od strony tłumaczeń od strony wydań Pisma Świętego bo tu już się zaczyna taki wysyp różnego
- rodzaju przekładów i to jest dla mnie osobiście dla mnie najciekawsze epoka
- poza pierwszymi wydaniami czyli bibliami renesansowymi które się też mówić Także szerzej mam nadzieję tak tak natomiast
- tych ciekawych egzemplarzy to tak się śmieje że najciekawsze to mam przy sobie bo okazuje się że cały czas coś dochodzi do wystawy No a nie jestem w stanie
- czasami tego dowieść No bo Wrocław jednak jest daleko i dosłownie to jest sprzed kilku kilkunastu dni sprawa Mianowicie
- wydanie Koheleta Hieronima z Wielunia to jest pierwsza drukowana biblijna Księga w języku polskim to jest oczywiście
- reprint reprint też O tyle charakterystyczny że wielkim nakładzie
- wydanym przez naukowe towarzystwo właśnie z Wielunia i takim No prawie że
- własnym nakładem więc nie wydano tego dużo wydano 150 egzemplarzy potem do
- drukowano i na tej stronie tutaj redakcyjny znalazłem taką ciekawą
- informację że ten dodruk zrobiono na prośbę słuchaczy
- audycji w radiu Maryja którzy opowiadano wtedy o tym o tym wydaniu o
- kochacie Hieronima z Wielunia i po prostu zainteresowanie było tak duże że zdecydowano się chyba 320 nie wiem bo tam jest przebita ta cyfra więc
- dokładnie nie wiadomo zdecydowano się dodrukować tego tego wydania i to jest
- egzemplarz numerowany więc to jest numer 110 z tego drugiego z tego drugiego druku takich ciekawych jeszcze
- wydań Pisma Świętego to znowu to co niedawno do mnie dotarło to jest
- pierwsza ewangelia czyli Ewangelia Stanisława
- Murzynowskiego przekład Stanisława Murzynowskiego 1051 rok to jest reprint też wydany w bardzo niewielkim nakładzie tysiąca
- egzemplarzy i muszę powiedzieć że szukałem bardzo dużo bardzo dużo tego tego wydania kiedyś zobaczyłem je na półce w księgarni towarzystwa biblijnego
- w Warszawie ale tak jakoś się wtedy złożyło że zapomniałem o tym wyszedłem i
- później już nie wróciłem nie kupiłem tego tego i później szukałem Niestety
- nie mogłem nigdzie dostać Bo nakład jest naprawdę niewielki więc trudno ten
- egzemplarz gdziekolwiek trafić Podejrzewam że on gdzieś w bibliotekach raczej funkcjonuje widziałem co ciekawe Widziałem na Allegro Bo kupię na Allegro
- więc kupiłem ten egzemplarz i był jeszcze jeden nie wiem czy jeszcze jest ale ale był jeszcze jeden więc jakimś cudem egzemplarze w tym samym czasie się
- trafiły ale wcześniej wielokrotnie poszukiwałem naprawdę no trudno się
- dziwić przy tak niskim nakładzie to jest na szczęście rzeczywiście rzadkość biały kruk w istocie natomiast bardzo nowa sprawa to jest wydanie
- zresztą zaraz żebym się nie pomylił czy to jest ten ale wydaje mi się że w tym
- roku wydanie Nowego Testamentu w przekładzie Szymona budnego czy to jest też protestancki przekład do tej pory nie
- wydawany i to jest coś naprawdę niesamowitego więc też do wystawy
- dołączy więc to z tych takich najnowszych rzeczy mamy też takie wydania naprawdę bardzo bardzo
- mało znane mało znane w międzyczasie trochę udostępnić zdjęć
- które właśnie oglądało mi się zrobić tutaj właśnie widać jak różne są te
- biblie to jest tak dobra czytanka
- słynne wydanie bardzo krytykowane bardzo krytykowane w takim slangu młodzieżowym
- i oczywiście czyta się to niesamowicie się to czyta naprawdę jest
- ono jest chyba w wersji cyfrowej gdzieś w internecie Z tego co pamiętam jak najbardziej natomiast wersja drukowana się momentalnie rozeszła i nigdzie nie
- ma też jest grzecznie nie do dostania właściwie tutaj widać właśnie
- tak O właśnie to ta Tora jest o tej torze chciałem też powiedzieć
- to jest to jest wydanie tory przekładzie przykładu i
- zakacylkowa przekładu Izaaka cyrkowa i ten przekład
- w ogóle on przez długie lata gdzieś był pochowany w jako fotokopie w archiwach egzemplarzy drukowanych to była taka
- niszowa rzecz że że tego Podejrzewam że ciężko gdziekolwiek to to trafić i
- Mirek sopek który jest autorem tego tego wydania ono się zaczęło ukazywać
- wcześniej niż wydanie osterii są w tej chwili dwa wydania głównie cyrkowa w Polsce jest Tora i inne księgi Zresztą wydanie zrobione przez austerię i to
- jest po prostu reprint to jest foto fotografia tekstu wygodniej też pokazywać tutaj akurat nie widzę
- to jest no to tak po lewej stronie to co mamy na zdjęciu to jest właśnie wydanie
- austerii i to jest reprint więc mamy tekst po prostu odbitkę fotograficzną tekstu który który był wydany natomiast Tora wydana przez Mirka sobka zaczęła
- się wcześniej ukazywać on chciał wydać tekst polski czyli ten sam przekład
- natomiast Problem polegał na tym że przy sczytywaniu tekstu z tego wydania
- dawnego żaden program sobie z tym nie radził żaden program sobie nie radził ze zczytaniem tekstów w ten sposób żeby nie
- było tam mnóstwa błędów Więc Mirek Zdecydował się wtedy na przepisanie Czyli po prostu usiąść w przepisać na klawiaturze ręcznie cały tekst od
- początku do końca trochę takie zadanie no praca życzy się ogromna i wytężona i
- ale on to tak potraktował taki hołd też dla cyrkowa który się tego przykładu
- podjął zrobienia tory dla Polaków i dla Żydów to jest przykład żydowski i tak
- powstała tak powstał ten przekład tory później do tego przykładu bo Mirek też
- Stwierdził Jak już jest Tora to też inne księgi więc zaczął też przepisywać inne księgi dołączy do tego projektu Jakub Foremniak i w ostatnim czasie ja jeszcze
- dołączyłem do tego projektu także w momencie
- mam tu księgę Jeremiasza która jest przeze mnie przepisana więc jest to jest
- to też mój wkład ten projekt już niestety już jest koniec bo ostatnie
- ostatnie byli prorocy mniejsi i właściwie w tej chwili została Księga za kariasza i z tego co wiem to już jest przepisywana więc jeszcze się dołączyłem
- do proroków mniejszych udało się natomiast natomiast mamy pomysł jeszcze jeden znaczy biały to nie ja mam pomysł Tylko Mirek ma pomysł
- mianowicie chodzi o to że tylko w nieprzetłumaczył albo albo gdzieś
- zaginęły te księgi natomiast Wygląda na to że nie przetłumaczył wszystkich ksiąg i ponieważ rozwijają się ostatnio mocno pracę nad tak zwaną sztuczną
- inteligencją Więc taki projekt mu wpadł do głowy taki pomysł żeby
- dać pole do popisu sztucznej inteligencji dając jej cały ten korpus
- dzieł cyrkowa i teksty inny przykład inne innego
- przekładu tych ksiąg brakujących i żeby ten program spróbował przepracować ten przekład w stylu cyrkowa żeby to zrobić
- tak jakby to przetłumaczył jakby to mógł przetłumaczyć tylko jego stylem jego
- słownictwem właśnie również takie bo to nie tylko to ale również przecież w tej chwili jesteśmy w stanie zlecić sztucznej
- inteligencji że przygotowała na przykład jakiś wydarzenia fotografia jakiegoś wydarzenia z którą na przykład danego
- malarza prawda właśnie więc tutaj byłaby byłby przekład ksiąg biblijnych w stylu
- w stylu rabina cyrkowa więc to jest rzeczywiście ciekawe wydanie ono jest też dostępne bo to nie są tylko księgi drukowane ale
- jest też w formie e-booków i jest audiobook więc można nie wiem czy fragmenty Nie są też dostępne w na YouTube ale audiobook i to to wszystko
- też jest do do dostania wydawnictwie Mirka tutaj widzimy Biblię ostrogską
- więc to z kolei jest element wystawy Michała więc nie akurat mój egzemplarz
- natomiast właśnie egzemplarz Biblii Ostrowskiej czyli
- Słowiańszczyzna już tu Wschodnia bardziej mniej mnie interesująca dlatego jakby te działkę zostawiam tutaj sfotograf
- owała tak wydana rzeczywiście pięknie są w tej chwili pojawiają się wydania takie Biblii kolekcjonerskie tak można to określić to rzeczywiście No sam wygląd
- jakoś tak przyciąga a tutaj
- są popularną z tych starych wydań biblijnych jeżeli chodzi o kościoły
- protestanckie to znaczy No właśnie właśnie nie za bardzo dlatego że problem
- z Biblią brzeską polegał na tym że Ale to w tej części historycznej może więcej że ona została zniszczona w większości egzemplarzy i był problem z w ogóle z
- dostępem do tego tekstu natomiast pojawiły się też właśnie pojawia się Biblia Gdańska która wyparła też trochę tak tak Jeśli tak
- jest tak śmiesznie od wielu wielu lat od kiedy ja pamiętam że oni się bardzo dużo
- mówi Był taki moment kiedy nikt jej nie widział ale bardzo dużo się mówiło i
- gdzieś tam te fragmenty były używane w różnych kontekstach to jest piękny
- przykład to jest piękny przykład ja pamiętam jak dostałem te Biblię brzeską gdzieś tam udało mi się zdobyć to powiem szczerze że bardzo mi się
- podobała literacką i naprawdę jest to piękny przykład więc nie dziwię się że
- mówiono o tej Biblii natomiast ona była już u początków swoich mocno krytykowana
- między innymi przez Szymona budnego który zarzucał tłumaczą to że oni tak
- naprawdę tłumaczyli No owszem może i z języków oryginalnych ale bardzo dużo korzystali z przekładów z przykładów francuskiego na przykład
- czy z wersji łacińskich więc to to był taki zarzut że to tłumaczenie z
- tłumaczenia więc nie do końca tak tak to wygląda tutaj mamy [Muzyka]
- to jest koreańska Biblia na przykład stwierdziliśmy że bardzo przypomina nam rozkład jazdy autobusów także to jest język dla nas coś obcego zupełnie to
- bardzo bardzo ciekawe wydanie nie tylko ze względu na zupełnie inny język ale też rzeczywiście na układ
- i tutaj są różne inne właśnie ja tak fotografowałam po prostu po co mi
- więc chciałam państwu pokazać po prostu
- pokazać co w zasadzie można zobaczyć a można zobaczyć bardzo wiele i o mi się
- na przykład niezwykle tak mi się niezwykle spodobała Biblia w formie
- komiksu powiem szczerze że Przejrzałam ją dość
- dokładnie i naprawdę jest dla wszystkich miłośników komiksu bardzo interesująca
- bardzo interesującą formą przedstawienia właśnie opowieści biblijnych
- A to jest razem
- cytat raz ma z Rotterdamu bardzo też znany w różnych miejscach
- i mamy tutaj pierwotną wersję to znaczy tak mogła wyglądać
- [Muzyka] Biblia jeszcze wówczas nie Biblia Tora
- czy czy inne księgi właśnie w postaci zwojów
- A to konkretnie jest jakiś konkretny egzemplarz czy po prostu dekoracyjny to
- jest chyba wykonana kopia Z tego co wiem bo to akurat Michała działka natomiast Kojarzę że oni to specjalnie jakoś tam wykonywali właśnie na potrzeby wystawy
- tak i tulus czyli ta tablica z krzyża Jezusa [Muzyka]
- No i to wszystko Jeżeli chodzi o moje zdjęcia Przepraszam za jakość
- No ale tak to wygląda dobrze to przejdźmy do dalszej części
- naszej rozmowy Rozumiem że jeżeli chodzi o wystawę to już zachęciliśmy
- obejrzenia potem jeszcze na końcu powiemy jak to dokładnie można zrobić a bardzo łatwo się to zrobić
- słuchaj jesteś księdzem rzymskokatolickim jak widzieliśmy te
- wizje które są prezentowane na wystawie nie są tylko a nawet nie przede wszystkim nie są to wydania ani tłumaczenia katolickie z luklimaturę jak
- to się ładnie mówi pewnie jesteś też świadomy stereotypów które krążą na temat katolików i Pisma
- Świętego szczególnie w niektórych środowiskach niekatolickich można powiedzieć jeśli może w kilku słowach czy i w jaki
- sposób Biblia jest ważna w doktrynie kościoła rzymskokatolickiego No i czym
- powinna być dla katolika w Indiach Oczywiście że jest ważna Biblia Jest
- sporo dokumentów stolica apostolskiej poświęconych i
- papieskich bezpośrednio i soborowych poświęconych słowu Bożemu i roli Słowa
- Bożego w katolicyzmie więc to to nie jest tak że katolik nie czyta ma
- zabronione czytanie Pisma Świętego oczywiście no wszystko zależy od
- człowieka tak czy czy on będzie czytał Pismo Święte czy nie będzie czytał natomiast ciągle jest zachęcany do tego w kościele i powiem szczerze że dzisiaj
- to zachęcanie to to rzeczywiście przybiera Też takie bardzo ciekawe formy
- bo popularne coraz bardziej się stają w parafiach na przykład kręgi biblijne gdzie ludzie się spotykają dzielą się słowem Bożej mówi gdzie też jest jakaś
- obecność księdza który tam coś podpowie który No jednak w końcu studiował Pismo
- Święte w seminarium Czy na innej uczelni teologiczne więc cokolwiek na ten temat
- jest w stanie więcej powiedzieć oprócz takiego przeżyciowego i osobistego korzystania z tekstu biblijnego A taki takie też
- jakieś naukowe sprawy dotyczące krytyki tekstu czy czy rozumienia
- i w związku z tym no takim podstawowym dokumentem dla dotyczącym słowa bożego
- to jest Dei verbum to jest konstytucja po objawieniu Bożym soboru watykańskiego
- II i w tej konstytucji jest mowa o tym że Biblia dla katolika jest tym co
- przekazuje nam Objawienie Boże źródłem objawienia jest Bóg natomiast katolik
- wie że dla niego tym takim kanałem przekazowym objawienia jest słowo boże i
- jest tradycja i to jest jakby taki podwójny nurt więc źródłem jest Pan Bóg
- nie nie jest Biblia źródłem objawienia tylko Bóg jest źródłem objawienia natomiast Biblia stanowi jeden z dwóch elementów podstawowych więc no nie można
- nie czytać Biblii czy nie słychać Biblii Zresztą często powtarzamy w kościele słowa świętego Hieronima który powiedział że nieznajomość Pisma
- Świętego jest nie się Chrystusa więc no trudno żebym będąc mianując siebie
- chrześcijaninem nie nie sięgał do tekstu Ewangelii oczywiście były jakieś zakazy w kościele i to historycznie również dotyczące
- bardziej jednak dotyczące przekładów na języki narodowe chodziło o
- to żeby te przykłady nie były nieautoryzowane żeby się ustrzec jakiś błędów To jakby jedna sfera zakazowana natomiast druga rzecz ciekawa też
- mówiłem na początku tym egzemplarzu Ewangelii Dziejów Apostolskich księdza kruszyńskiego on tam we wstępie napisał taką takie
- zdanie że człowiek nieprzygotowany czytając Pismo Święte może się niektórymi księgami biblijnymi zgorszyć
- i w związku z tym że No trochę się można obawiać czy Czy można dać do ręki tekst
- cały Pisma Świętego Mogą być takie obawy natomiast mówi ksiądz Kruszyński nie ma
- żadnych obaw jeśli chodzi o teksty Ewangelii że tekst Ewangelii jest po prostu tak przyciągającym tekstem i prostym tekstem
- pięknym tekstem gdzie nie ma jakiejś obawy że człowiek to przeczyta i powie
- No czy to faktycznie Słowo Boże Czy to czy to rzeczywiście Pan Bóg powiedział taką historię więc jest to taki bezpieczny tekst który każdy może wziąć
- do ręki i spokojnie sobie przeczytać dla siebie do takiego osobistego więc
- rozwoju więc to jest taki tekst podstawowy do tego żeby siebie
- kształtować jako chrześcijanina tych Ewangelii słowa Jezusa to jest tekst podstawowy do tego żeby budować nad tym swoje życie chrześcijańskie i stąd też
- często w wydaniach katolickich się pojawiały właśnie takie wydania gdzie był była albo pojedyncza Ewangelia albo same
- ewangelie albo właśnie Ewangelii Dzieje Apostolskie czasami psalmy do tego z
- tego względu że psalmy No to jest po prostu książka na modlitwy to jest modlitewnik mówię o encyklikach tych encyklików one
- się pojawiały wcześniej mamy 19 wiek pierwszą taką encyklikę dotyczącą
- nowoczesnego studiowania biblii papieża Leona 13
- providentki simus Deus więc to był pierwszy dokument taki bo 19 wiek to
- jest taka w ogóle epoka gdzie rozpoczyna się praca naukowa nad tekstem biblijnym tak naprawdę czy oczy się ona była wcześniej to renesans już był epoką
- gdzie mocno się przygląda na tekstowi badając go natomiast 19 wiek to jest w
- ogóle czas kiedy się wszystko rozwija i też rozwijają się nauki biblijne powstaje szkoła biblijna katolicka w Jerozolimie Dominikańska i właśnie
- papież na o 13 popycha ojca lagrange'a założyciela tej szkoły do utworzenia to
- na życzenie papieża ta szkoła została utworzona więc widać że stolica
- apostolska jednak dba o to żeby po Biblię sięgnąć żeby też nie boi się
- spojrzenia naukowego na tekst Pisma Świętego bo czasami się tak Słyszę że tam kościół zabraniał czegoś że krzywo patrzy na naukę Nie no właśnie tutaj
- papież zachęca do badania naukowego tekstu aczkolwiek też mówi o tym żeby właśnie w tym badaniu naukowym nie zapomnieć o tym że dla nas jest to słowo
- boże że owszem możemy patrzeć na tekst z Biblii jako na książkę historyczną jako
- na kulturowe zjawisko ale tym co dla nas jest najważniejsze jest objawienie Boże
- jest słowo boże i żeby optymi zapominać bo w tych studiach żeby po prostu gdzieś nie wyskoczyć za daleko jakby skupiwszy się tylko na tych
- sprawach naukowych nie pójść tylko w tę stronę ale pamiętać że to jest to wszystko te wszystkie studia biblijne tworzenie nowych przykładów to ma służyć
- temu żeby człowiek coraz bardziej się zbliżał do Boga taki jest cel tego i stąd też No rzeczywiście jest ten rozwój i
- ostatni tekst taki spory poświęcony lekturze Biblii to jest adhortacja
- papieża Benedykta 16 to jest 2010 rok więc więc ciągle się o tym przypominacie
- ciągle i też nowe rzeczy jakby wchodzą bo na przykład w Chorwacji papież mówi o
- zachęca na przykład do tłumaczenia humanicznych mówi o porozumieniu właśnie z innymi wyznaniami chrześcijańskimi w sprawie w sprawach biblijnych i też co
- ciekawe do dialogu między religijnego że też też Biblia może być jakimś punktem w dialogu między religijnym że przecież muzułmanie też mówią o Jezusie i też
- jakieś elementy biblijne się w Koranie pojawiają więc jakby że żeby w tym
- dialogu między religijnym też też ma Biblia swoją rolę No właśnie ty jesteś pasjonatem polskich tłumaczeń Biblii i mówiłaś Tutaj
- przywołałeś papieża Benedykta XVI które pisał właśnie o
- różnych tłumaczeniach o tym że niekoniecznie trzeba korzystać z tłumaczeń katolickich No i teraz Gdybyś miał ze współczesnych tłumaczeń polecić
- dwa tłumaczenia jedna do takiego codziennego użytku czyli No właśnie do
- jakiejś medytacji do samodzielnego czytania i tak dalej a drugie które jest
- najładniejsze literacko i mogłoby służyć do takiego prezentowania na zewnątrz
- to które tłumaczenia ze współczesne Narodowego czytania na przykład tak O właśnie jest coś takiego jak takie czytanie Pisma Świętego
- i niektórzy organizują rzeczywiście to się czyta z takim maraton maratony biblijne które środowisko organizują tak dwa tłumaczenia dobrze akurat tak się
- szczęśliwie składa że że mam Pierwsze tłumaczenie to jest Biblia paulistów uważam że współcześnie jest to naprawdę
- Moim zdaniem najlepsze polskie tłumaczenie takie do osobistego czytania
- jest językiem polskim współczesnym i jest
- wierne Jeśli chodzi też o słowa więc naprawdę dobrze solidnie zrobione dzieło
- i tutaj trzeba ojców paulistów rzeczywiście pochwalić że udało im się takie coś wypracować oczywiście najbardziej popularnym w Polsce
- tłumaczenie z Biblia Tysiąclecia Przez długie lata Było natomiast mamy nowe i takie Wręcz bym powiedział konkurencyjne więc uważam że to jest
- naprawdę duża konkurencja dla dla Biblii Tysiąclecia i myślę że spokojnie może
- każdy chrześcijanin z tego tłumaczenia korzystać i jest naprawdę dobrze zrobione i nawet jak rozmawiałem też z mamą przez znajomych pastorów
- ewangelickich to też Mówili o tym że chwalili chwalili to tłumaczenie Biblii
- paulistów jako naprawdę solidnie wykonane i to jest tłumaczenie do osobistego korzystania natomiast literacko na mnie świetne wrażenie
- zrobiło zrobił przekład ewangelicznego Instytutu biblijnego czyli pastora Zaręby który literacko pasażerem była zrobił
- fajną rzecz mianowicie zrobioną przekład i dano ten przekład polonistą
- z ludziom którzy się na języku polskim po to żeby go dopracowali literacko i
- oczywiście później przejrzano też zweryfikowano to to dopracowanie pamiętam pokazywałem kiedyś ten przekład księdzu profesorowi Michałowi
- czajkowskiemu biliście naszemu katolickiemu i przyznam
- się że nie zna więc chętnie wziął i tak sobie przejrzał to akurat wtedy było takie wydanie jeszcze Ewangelii był to tylko Nowy Testament i psalmy
- chyba i powiedział że bardzo ciekawy przekład podoba musisz rzeczywiście ten przekład właśnie ze względu na też te literackość czyli takie taką piękną
- polszczyznę komunikatywną ale też piękną tak no to jest coś co się ładnie czyta a stosunek do ostatniego przekładu
- ekumenicznego No właśnie to tutaj powiem szczerze mój
- stosunek się waha tutaj dlatego że Początkowo miałem bardzo fajny stosunek do przykładu ekumenicznego dopóki nie trafiłem na pisma polemiczne Rafała
- Leszczyńskiego który współpracował przy przykładzie ekumenicznym i on jednak
- Ubolewa nad pewnymi rzeczami pewne zarzuty No wydaje mi się że takie
- takie podejrzane czyli rzeczywiście coś w tym coś w tym może być mianowicie
- zaważyło kilka rzeczy na tym przekładzie że on jednak No nie jest doskonalszą w
- ogóle żaden przykład nie jest doskonale ale ale zaważyło kilka spraw mianowicie
- pośpiech na przykład przy tworzeniu tego przekładu bo to było związane te z wizytą papieża chciano koniecznie wręczyć papieżowi ten przekład jako
- prezent Zresztą Podobna sytuacja miała miejsce w 66 roku kiedy robiono Biblię Tysiąclecia bo trzeba było zdążyć na tysiąclecie chrztu Polski i to co mówił
- biskup jeden z biskupów naszych katolickich przy rozpoczynaniu przykładu ekumenicznego powiedział wtedy takie zdanie że do zespołu tłumaczy że
- tłumaczy nie wolno poganiać i faktycznie Jak zaczęto ten przekazać zaczęto ewangelii świętego Mateusza tłumaczyć to siedział zespół i zdanie po zdaniu
- zdanie po zdaniu cały zespół konsultował natomiast później się to rozmyło i było
- tak że jedna osoba robiła nawet czasami nie uwzględniała podobno uwag kogoś tam z z zespołu więc efekt końcowy No mógłby być lepszy mógłby być lepszy wychodzi na
- to Więc trochę trochę tutaj tak przeczytawszy ten tekst Rafała
- Leszczyńskiego Stwierdziłem że jednak Mój zachwyt był chyba trochę przedwczesny więc możemy do następne wydania poprawione No mamy
- nadzieję że może coś tu się w tym kierunku
- do tej pory było 5 wydań jest w tej chwili ostatnie wydanie to jest piąte wydanie chodzą takie słuchy że ma być szóste ale nie wiem czy to są tylko
- plotki Czy to rzeczywiście jest coś poważnie mówionego tych wydań bo rzeczywiście sporo i to no pierwsze wydanie tak jak mówię niezbyt
- szczęśliwe natomiast piąte w tej chwili jest używane jako podstawa w kościele katolickim do tekstów liturgicznych czyli teksty liturgiczne są właśnie
- oparte na piątym wydaniu Biblii Tysiąclecia najnowsze lekcjonarze tam
- wygładzono pewne ale jeszcze pozostało do zrobienia Bo pewne takie lapsusy się powtarzają cały czas Rozmawiałem jakiś czas temu z
- biblistą z łomżyńskiej diecezji z księdzem z profesorem z kuzą i on
- mówiliśmy na przykład o tej nieszczęsnej Marcie i Marii którą Martę tam Pan Jezus
- trochę obsztorcował i i powiedział że Maria obrała No właśnie jaką cząstkę
- lepszą najlepszą damy się okazuje nie ma stopniowania natomiast myśmy nieszczęśliwie wstawili tam stopniowanie i to się tak utarło w takim myśleniu też
- potocznym że to życie kontemplacyjne Maria to jest lepsze a Marta tam praca
- to jest gorsza sprawa mniej ważna i mniej wartościowa natomiast to nie ma
- stopniowania to pan jest nie mówi że to jest lepsze nie A to jest gorsze to to jeden z przykładów takich gdzie gdzie tam coś pozostało kolejny kolejny
- element to jest to co Pan Jezus powiedział do Piotra Ewangelia Świętego Mateusza 16 rozdział Idź precz szatanie No właśnie co Pan
- Jezus powiedział tak naprawdę do Piotra czy Idź precz czy co już ksiądz wujek
- zauważył idź stań za mną idź za mną więc zupełnie inny sens jest tego tego
- wyrażenia Niektórzy nawet mówią bibliści że to jest nazywają to takie powtórne
- powołanie Piotra że jakby Pan Jezus mu wskazuje miejsce w szeregu zanim nie
- wyrzuca go nie nie odsyła go precz więc to są jeszcze elementy które się w tłumaczeniach czy przekładach pojawiają i no i tak jak mówię No nie ma
- doskonałego Nie Ma idealnego tłumaczenia w ramach właśnie tego cyklu West online
- kilka wykładów poświęconych właśnie między innymi wytłumaczeniem jako takim czy pracy w ogóle tłumaczy Ostatnie takie dwa
- spotkania właśnie z tym związane były poświęcone semickim strukturą Ewangelii symetrycznych i to jest bardzo ciekawe właśnie na podstawie przypowieści o synu
- marnotrawnym i modlitwie pańskiej właśnie pokazana była Taki trochę warsztat pracy współczesnych tłumaczy No którzy
- mają mając oczywiście mnóstwo różnych narzędzi
- starają się właśnie jak najbardziej też dojść do
- sedna No a z drugiej strony właśnie ta praca jest trudna i mieliśmy też taki
- wykład pod tytułem piękny czy wierny właśnie o przekładach biblijnych
- który też w zasadzie w całości był poświę temu jak wygląda
- praca przetłumaczeniu Biblii No wiadomo każde takie tłumaczenie jest pewnego
- rodzaju interpretacją Zwłaszcza jeżeli dotyczy to właśnie tekstów które a później stają się bazą Czy podstawą do różnego rodzaju
- ważnych kwestii ważnych doktryn i Tutaj rzeczywiście
- Ważne jest to żeby ten przekład był jak najwierniejszy No jednocześnie nie tracą
- swojego piękna że to się uda zrobić to jest zawsze
- problem historii przekładów w Polsce kiedy one się zaczęły jaka jest ich
- jak to wyglądało oczywiście w bardzo skrótowej w formie nie bardzo nie będzie
- bo to jest ogrom to jest tak
- O ile większa niż z nas wie aczkolwiek nie wszyscy Sądząc z powiedzmy na
- przykład niektórych oficjalnych materiałów Jakie były te zupełnie Pierwsze tłumaczenie ale to zaraz
- na szczęście natomiast właśnie to co mówiłeś o okresie międzywojennym i tym
- wysypie tłumaczeń przykładów bardzo jestem zainteresowana jak to wyglądało także zacznijmy od początku a potem wszystko
- w ogóle tak gdyby ktoś był zainteresowany tym tematem to polecam się ukazuje ukazały się dwa tomy na razie takiej pracy księdza Rajmunda
- Pietkiewicza Biblia polonorm to są to jest to są właśnie teksty dotyczące
- historii polskich przykładów biblijnych Na razie mamy dwa tomy więc ten tom o tych pierwszych przykładach najwcześniejszych i tą chyba piątą ile
- dobrze pamiętam o samej Biblii Tysiąclecia więc to to jest praca
- kapitalna oczywiście też nie wolno od jakichś tam niedoskonałości ale naprawdę
- bardzo solidnie zrobiona i przede wszystkim ciekawa ciekawie ciekawie
- napisana jeśli chodzi o pierwsze przekłady tak jak mówiłem pierwszą drukowaną a to już mówimy o druku ale wcześniej oczywiście
- były przekłady rękopiśmienne Problem w tym że to w większości się to wszystko nie dochowało do naszych czasów wiemy że Biblia królowej Zofii
- płynna egzemplarz został zniszczony podczas wojny więc na szczęście jakieś tam fotografie się zachowały ale
- pierwsze przykłady rękopiśmienne to nawet są oczywiście
- księgi liturgiczne Czyli wiadomo że jak chrześcijaństwo przyszło do Polski to
- musiały być księgi liturgiczne także i Słowo Boże czytane więc to były teksty
- po łacinie ale zaczęto bardzo szybko robić z tego
- przekłady chodziło o lepsze zrozumienie i to często Były przykłady dedykowane dla osób prywatnych to były oczywiście dla króla tak czy dla
- królowej dla klasztorów także osób które na przykład odmawiały psalmy po łacinie
- No ale chciały też te psalmy zrozumieć lepiej i odmawiać w języku polskim No i
- jest mowa o psałterzu Świętej Kingi który jest znany tylko z żywotność z
- żywotu Świętej Kingi bo wiemy tym żywot jest napisane że korzystała z jakiegoś tekstu żeby mniszki idąc śpiewały psalmy w języku ludu czyli z tekstu z jakiegoś
- przykładu na język polski więc to są te pierwsze przekłady rękopiśmienne
- Często zupełnie No jakoś tam niewiele na ten temat się wie to jest epoka bardzo
- dawna takie pierwsze te duże znane to to tak jak mówię to każdy uczeń na języku
- polskim dzisiaj powinien to mieć czyli ma mowę o Biblii królowej Zofii o psałterzu floriańskim sondażu puławskim natomiast genialne wynalazkiem
- oczywiście był dróg to to było coś co zrewolucjonizowało wszystko w tej
- dziedzinie i ciekawe że właśnie drukarze rozpowszechniali początek Biblię w
- języku Narodowym to jest kwestia drukarzy oni oni to rozpowszechniali im zależało też na tym jeżeli coś mieli drukować i
- sprzedać to sprzedaje się książka która jest która ma wzięcie więc nie jest
- dziwne że Gutenberg pierwsze wziął się za druk Biblii dlatego że po prostu względy ekonomiczne i później drukarzy którzy my znamy Gutenberga ale
- jak mancjusz czy czy Johann froben którzy zrewolucjonizowali
- książkę bo doprowadzili ją do takiego formatu i wtedy książkę można było sobie wziąć w rękę mogła prywatna osoba nie miała w domu takiego dużego foliału No
- bo gdzie to położy na jakimś stole tylko taką książkę właśnie do czytania w
- takiej formie i to jest 15 wiek 15-16 wiek połowa 15 wieku
- 1491 to jest powstanie drukarni Johanna forbena w Bazylei
- 94 O ile dobrze pamiętam w Wenecji mancjusza i oni zaczynają
- rozpowszechniać książki w takich formach pojawiają się przykłady narodowe Biblii
- na przykład na język niemiecki w ogóle Niemcy przodowali w tych przekładach i Włosi i to jest Zobaczmy ile czasu przed
- lustrem tak bo tak się czasami też taki stereotyp że Luter Biblię w języku Narodowym nie to jest humaniści Renesansowi i drukarze Oni
- stali za tym że Biblia stała się coraz bardziej powszechna jako osobista lektura i w języku polskim mamy pierwszą tak jak powiedziałem księgę drukowaną
- biblijną która się pojawia to jest 1522 rok to jest Kohelet Hieronima z Wielunia
- Hieronim spiczyński dlaczego kohereń Bo to też jest interesujące że pierwszymi
- przekładami to były księgi na przykład Księga Syracha Księga Koheleta Księga
- Tobiasza to był renesans szukano w Biblii środka
- do Odnowy świata do nowy moralnej do osobistego taki podręcznik osobistego
- rozwoju tak byśmy to dzisiaj nazwali i nadawały się do tego idealnie księgi
- które my nazywamy dzisiaj księgami mądrościowymi to naprawdę podręczniki
- takiego dobrego życia więc były chętnie czytane były te księgi studiowane
- właśnie przez taką osobistą pobożność i chęć przemiany i siebie i świata
- otoczenia stąd też tak jak mówi księgi mądrościowe no i później oczywiście Nowy
- Testament Czy Ewangelia i pierwszym przykładem Ewangelii był przekład Stanisława Murzynowskiego 1551 rok to jest Ewangelia Mateusza ten
- przekład był wydawany bo murzynowski przetłumaczył cały Nowy Testament wydał
- to sek Lucjan ale wydawał to na raty znowu względem ekonomiczne i jeszcze do
- tego intrygi które nie pozwoliły była konkurencja która się nie podobało że
- sekrecjan pierwszy tutaj wystartował z Nowym Testamentem stąd też pewien
- przestój i robiono to też na zasadzie przedpłaty czyli tak jak dzisiaj wiele
- te rzeczy się wydaje że ktoś ogłasza że coś wydane zbiera pieniądze od tych
- którzy subskrybują i stąd też na początku się ukazuje Ewangelia Mateusza
- jako taka zachęta bo jest ogłoszenie za chwilę będzie reszta za chwilę będzie
- Nowy Testament więc to jest pierwsze wydanie chwalą także także czytane przez
- katolików bo to jest oczywiście wydałem protestanckie ale bo czytany przez katolików dlatego że no nie było innego nie było katolickiego Nowego Testamentu
- 1556 chyba o ile dobrze pamiętam się ukazuje Nowy Testament krakowski więc to
- jest w pierwszej katolicki Nowy Testament to już trochę później już parę lat minęło i to są te pierwsze przekłady Biblia Brzeska 1563
- Biblia ponieważ się nie podoba Szymonowi budnemu więc on Budny robi swój przekład
- i mamy naprawdę prężność tutaj tego tych wysyp tych przykładów renesansowych
- momentu powstania Biblii księdza wujka Bo to już jest trochę inny czas i jak
- księdza wujka 1593 Nowy Testament i później 1599 całość już po śmierci
- tłumacza i to był czas kiedy się trochę zmienia sytuacja wyznaniowa w Polsce kontrreformacja i właściwie już te
- przykłady protestanckie No jest Biblia Gdańska pozostaje ale przekład księdza wujka coraz bardziej rozpowszechniane i tak jak mówię też w międzyczasie
- wygnanie Allianz Polski więc to zmienia się ten koloryt wyznaniowy i to też ma ma wpływ na to jakie przekłady funkcjonują
- i to jest ten czas początek pojawiania się takich dużych dużych przekładów
- znanych przykładów później rynek Jeśli tak mogę powiedzieć jest stabilizuje Czyli mamy przekład księdza wujka który funkcjonuje w
- Kościele Katolickim i mamy Biblię Gdańską która funkcjonuje w kościele protestanckim i to wszystko idzie przez długie długie długie wieki bez właściwie
- większych pojawiają się jakieś tam pojedyncze księgi często jakieś poetyckie adaptacje Natomiast te dwa przykłady funkcjonują i
- w kościołach i w pobożności też takiej osobistej dopiero właśnie 19 wiek zaczyna się coś w tym kierunku ruszać
- pojawia się krytyka tekstu taka mocna mocne zainteresowanie krytyką tekstu tak
- jak mówiłem cyklika Jeśli chodzi o kościół katolicki encyklika Leona 13 i z
- kolei w kościele protestanckim też coraz bardziej się patrzy na to że ten przykład Biblii Gdańskiej Już jest troszeczkę przykładem archaicznym i
- trzeba by coś z tym zrobić I 1881 Pojawia się pierwsza rewizja Biblii
- Gdańskiej to się nazywa ładnie Warszawska współcześnie tak się to określa Warszawska rewizja Biblii Gdańskiej i funkcjonują w tym momencie
- już dwie wobec tego Biblię protestanckie bo jest popularna nadal Ta która
- oryginalnie była z 1600 czy 22 wydawana i ten ta rewizja też jakąś
- tam popularność sobie zdobywa nawet do lat późnych do lat 70 jest drukowana na
- przykład gdzieś w drukarniach zagranicznych przesyłana do Polski bo to są takie czasy wiadomo problemy z papierem władze trochę też utrudniają
- pojawia się zjawisko przemytu Biblii i też w związku z tym drukowania właśnie
- egzemplarzy Nowego Testamentu i znalazłem taki tomik wydrukowany w
- Szwecji właśnie tej Warszawskiej rewizji rewizji Biblii Gdańskiej ale to już są
- czasy czasy późniejsze natomiast zaczyna się tak jak mówię coś ruszać jeśli
- chodzi o odnowienie przekładu też księdza wujka bo okazuje się że ta Polszczyzna już też
- dla wielu jest niezrozumiała i pojawiają się próby takiej rewizji przekładu księdza wujka pojawia się na przykład tak zwana Biblia Poznańska my
- dzisiaj Biblia Poznańska to mi się kojarzy współczesny przekład ksiądz aleksyk lawek inicjatorem natomiast pojawiło się w
- bodajże w 30 latach 26 był pierwszy tom wydany i później był czy 27 i ostatni
- Tom był 32 rok pięciotomowe wydanie nie ukazał się szósty Tom tej rewizji to było 5-tomowe wydanie Biblii wujka opracowane przez
- nowych biblistów profesorów księdza Szczepańskiego księdza
- księdza Michalskiego księdza kruszyńskiego Oni pracują nad
- taką rewizją solidną przekładu księdza Jakuba Wujka ale już coraz bardziej się
- mówi o konieczności przekładu nowego z języków oryginalnych No i pierwszy
- taki przekład katolicki z języków oryginalnych nowy to jest 1914 rok
- ukazuje się takie taka książka pod tytułem Bóg człowiek w opisie ewangelistów to jest przekład księdza Szczepańskiego
- jest to też ciekawa forma bo to są 4 Ewangelie jakby sklejone w jedno wziął
- ksiądz Szczepański za podstawę chronologię ewangelii świętego Jana i w
- to włożył dopasował teksty z pozostałych Ewangelii głównie z
- Mateusza O ile dobrze pamiętam i uzupełniając tam pozostałymi ewangeliami co 1914 roku piękne takie
- gumowe wydanie tego ukazało on czasami też się gdzieś jeszcze na rynku pojawia był krytykowane z tego względu że niektórzy byli bardzo przywiązani do
- przykładów księdza wujka i Ignacy Chrzanowski na przykład wydał taką książeczkę mocno krytykującą przekład księdza Szczepańskiego między innymi
- właśnie za odchodzenie od archaizmów które przecież tak takie piękno nadają taki patos językowy biblijnemu znaczy za zbytnio
- nowoczesność krytykując ale też zapewne błędy językowe które rzeczywiście słusznie wypunktował księdzu szczepańskiemu ale to był rzeczywiście
- pierwszy przekład z języka to jest pierwszy katolicki przekład Biblii z języków oryginalnych nie z wulgaty bo do tej pory przekłady
- katolickie były przykładami owszem z uwzględnieniem tekstów oryginalnych
- Natomiast generalnie trzymały się wulgaty jako tego takiego urzędowego tekstu kościoła i stąd też to był pierwszy przykład z języków oryginalnych
- później przychodzi wojna No to wiadomo jest czas niesprzyjający zupełnie i
- dopiero po wojnie pojawia się najpierw przykład księdza Dąbrowskiego to jest też przykład z wulgaty on w późniejszych latach rzeczywiście robił
- przekład z języków oryginalnych Natomiast te pierwsze wydania to są to są wydania jeszcze z wulgaty No i mamy przykład księdza gryglewicza
- który już też po wojnie się ukazuje No i wreszcie Biblię Tysiąclecia to jest 66
- rok a ze strony protestanckiej z kolei 75 rok pojawia się Biblia Warszawska już
- nie Warszawska rewizja Biblii Gdańskiej tylko Biblia Warszawska więc nowy
- przekład on Zresztą tak jest nazywany nowy przekład Pisma Świętego więc tak
- mniej więcej do czasów dzisiaj Mamy mnóstwo nowych przykładów więc tak mniej
- więcej do czasów współczesnych W skrócie wielkim takim telegraficznym ta historia
- wygląda tutaj mam komentarze prof Kaliny Wojciechowskiej naszej
- wykładowczyni [Muzyka] odnośnie do wcześniejszego pytania odnośnie tłumaczenia
- ekumenicznego również w pracach nad wizją po ulistów i nad linią ekumeniczną
- brali udział poloniści na każdym etapie stosunek polonistów do przekładów przynajmniej w przypadku Biblię komunistycznej też się zmienią od
- preferencji stylu biblijnego do przekładu literackiego stąd pewna nierówność i pytanie do Ciebie Jak oceniasz
- tłumaczenia i opracowania Marka pieli które zupełnie odbiegają od naszych
- przyzwyczajeń Czy myślisz że mają one szansę na wykorzystanie kaznodziejskie lub duszpasterskie tak powiem tak że przekład Marka pieli
- ja osobiście wykorzystuję w katechezie naprawdę Przysięgam to jest dla mnie w ogóle bardzo ciekawy przykład
- gdzie zwłaszcza jest taki pojawia się taki taka sprawa
- stworzenia świata 6 dni stworzenia i to ten takie spojrzenie nasze polskie
- tradycyjne bo dla nas rzeczywiście tak jakoś się to utrwaliło że przecież te 6 dni czy pan Bóg pracował na siódmy No to niedziela tak i Marek pieras zrobił dwie
- wersje w Księdze Rodzaju tego tekstu w którym Po pierwsze że odszedł od numerowania czyli tam dzień pierwszy dzień drugi i
- tak dalej tylko po prostu poniedziałek wtorek środa czwartek No bo jak się
- dzisiaj człowiekowi powie tam dzień pierwszy dzień drugi No to jest takie liczenie nic tu nie mówi za bardzo a tu mamy tydzień który jest bliski nam
- i stąd też ten ten poniedziałek wtorek środa i mamy dwie wersje Dlaczego Dlatego że w jednej wersji jest tak jak w Biblii Czyli mamy tydzień zaczynający
- się od niedzieli Więc niedziela poniedziałek wtorek i ten siódmy dzień to jest sobota a w drugiej wersji jest wersja że tak się wyrażę katolicka czyli
- i nie tylko bo też większościowo protestancka Czyli poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota i niedziela jako dzień
- dzień odpoczynku i ja wykorzystuję mówię o tym tekście mówię o tym tekście mówię
- o tym czy czytam na przykład ten opis stworzenia w takiej wersji i tak czasami
- badam Jakie są reakcje i co też Uczniowie na to czy Ano to wtedy
- faktycznie nie jakoś bardziej trafia ten tekst dla nich jest on bliższy ze
- względu na te polskie nazewnictwo dni tygodnia więc to to jest naprawdę uważam
- w katechezie na przykład w kaznodziejstwie jeszcze się próbowałem ale w katechezie jest naprawdę świetną pomocą i taką ciekawą rzeczą i budzącą
- zainteresowanie No świetna sprawa naprawdę uwielbiam
- Marka pielęg uwielbia po prostu A to świadczy o tym jak język jest ważny jak
- to że ludzie słyszą w swoim języku nie tylko w sensie przetłumaczenia Biblii na ich język ale w takim języku który jest
- zrozumiały i na którym nie trzeba się na Dzień dobry o co tam chodzi Co to są za dni Dlaczego one są na przykład tak numerowane autor
- miał na myśli ciekawe też było jeszcze wracając do markapieri on na przykład
- z tego co pamiętam to też wtrącił tam zdania Wzięte z literatury polskiej Czy
- jakby wersje zdania taką która pojawia się w literaturze polskiej i stąd też
- może budzić takie odczucie bliskości i tego że to jest nasze To tak jakby
- Biblia napisano w Polsce tak bo to czyli jest nam bliska językowo literacko i
- wtedy jakiś taki oddźwięk jest w człowieku że że ktoś mi znanego