Reformacja i protestantyzm. Za początek protestantyzmu jako odrębnego nurtu w obrębie chrześcijaństwa uznaje się zwyczajowo na dzień 31 października 1517 roku, kiedy to, zgodnie z podaniami, doktor Marcin Luter przybił 95 tez do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze. Sam jednak termin protestantyzm pochodzi od protestu który podczas sejmu Rzeszy w Spirze w 1529 roku złożyła mniejszość luterańska przeciw uchwale cesarza katolickiego Karola V. Uchwała zabraniała konwersji na luteranizm.
Historycznie Reformacja przebiegała w kilku falach. Po pierwszym ruchu z XVI wieku, którego pokłosiem jest powstanie tradycyjnych kościołów ewangelickich, w drugiej fali pojawiły się nurty ewangelikalne, a następnie wspólnoty charyzmatyczne. Dziś protestantyzm ma bardzo wiele odcieni i odmian.
Jednocześnie niemal wszystkie wspólnoty o protestanckich korzeniach odnoszą się w swoich zasadach i wyznaniach wiary do podstaw utworzonych u początku Reformacji – tzw. „sola”, stanowiących pięć filarów protestantyzmu.
Są to zasady: sola scriptura (tylko Pismo), solus Christus (tylko Chrystus), sola gratia (tylko łaska), sola fide (tylko wiara), soli Deo gloria (tylko Bogu chwała).
Protestantyzm kładzie nacisk na konieczność bliskiej, bezpośredniej relacji człowieka z Bogiem i wynikającej z tego odpowiedniej postawy moralnej, w tym bezwarunkowego szacunku wobec drugiego człowieka.