TRANSKRYPCJA: "Wiara a wiedza (1 List do Koryntian) – dr Sławomir Torbus" Data publikacji: 09.11.2023 Długość: 15:38 --- [0:06] proszę o kolejny wykład pana doktora [0:06] proszę o kolejny wykład pana doktora [0:08] Sławomira torusa z ewangelikalne Wyższej [0:12] Szkoły [0:13] teologicznej pan doktor zajmie się wiarą [0:16] a wiedzą na podstawie pierwszego listu [0:19] do Koryntian Dziękuję bardzo jestem [0:22] zaszczycony że mogę podzielić się tak mo [0:25] kilkoma [0:27] intuicji na ten temat 15 minut to mało [0:32] czasu jaka jest relacja między wiarą i [0:36] wiedzą w myśli Pawła to będzie ten taki [0:39] główny temat którym chcę się zająć [0:41] natomiast Punktem wyjścia Będzie właśnie [0:44] Pierwszy list do [0:46] Koryntian zanim tam dojdę to dwa takie [0:51] małe założenia metodologiczne pierwsze [0:54] to jest takie no ja będę się [0:56] koncentrował na pojęciu gnosis które się [0:58] w pierwszym liście [1:00] poa i zdaj sobie sprawę z takiej pokusy [1:03] i ryzyka analizy semantycznej opartej na [1:06] słowniku tylko i wyłącznie tak czy [1:09] czasami mamy wrażenie że jak otworzymy [1:11] słownik znajdziemy pola semantyczne słów [1:15] zaczniemy je rozróżniać to co za tym [1:18] pójdzie [1:19] to zmiana słowa powinna determinować [1:23] zmianę koncepcji czy zmianę [1:26] znaczenia czy c się pojawia u Pawła [1:31] moglibyśmy analizować czy czasowniki [1:33] ginosa moglibyśmy analizować i wyciągać [1:36] wnioski takie słownikowe to jest bardzo [1:40] ryzykowne i zdaję sobie z tego sprawę ze [1:43] względu na wieloznaczność [1:45] greckich słów ze względu na przykład na [1:48] zjawisko tak zwanej [1:50] neutralizacji semantycznej które często [1:53] jest spotykane w tekstach czy polegające [1:55] na tym że synonimy które normalnie w [1:58] różnych kontekstach są w różnych [2:00] znaczeniach wtedy kiedy użyte są w [2:03] jednym kontekście nagle [2:07] upodobnić za daleko idące jeśli [2:09] zaczniemy używać słownika i poprzez [2:12] słownik interpretować tylko poprzez [2:14] słownik tekst wybory stylistyczne [2:17] autorów są ograniczone gramatyczne [2:19] czasem estetyczne także zdaję so sprawę [2:21] że Sprawa jest [2:23] skomplikowana i że tak naprawdę tym [2:26] takim czynnikiem najważniejszym który [2:28] jest do wzięcia [2:31] kontekst i ten kontekst jest istotny [2:35] Również tutaj zwłaszcza w interpretacji [2:38] tekstów [2:40] starożytnych tutaj dla mnie to co jest [2:43] ważne to jest to [2:45] że Pierwszy list do Koryntian tak jak [2:47] inne teksty literackie powstające w [2:49] tamtych czasach one powstają z myślą o [2:52] słuchaczu a nie o czytelniku mało kto [2:55] jest w stanie je [2:57] przeczytać wszycy [3:00] słuchają tych tekstów co się przekłada [3:04] na taką potrzebę ze strony autora [3:06] komponujące Goo tekst ułatwienia [3:09] percepcji słuchaczowi właśnie i to się [3:13] dzieje na poziomie tekstu na poziomie [3:15] samego tekstu bo wyznaczniki wizualne są [3:17] mało istotne w tym kontekście [3:20] i w związku jak idąc tym tropem Zakładam [3:23] że Paweł pisząc pierw do Koryntian [3:25] właśnie pomaga słuchaczom w zrozumieniu [3:28] pewnych koncepcji [3:32] struktury tekstu jestem zwolennikiem [3:34] takiej koncepcji kenet który uważa że [3:38] Pierwszy list do Koryntian stanowi [3:39] jedność [3:40] kompozycyjną jest zaplanowany [3:43] skomponowany w bardzo przemyślany sposób [3:46] i składa się z pięciu dyskursów [3:49] zrobionych co charakterystyczne dla [3:51] kultury właśnie gdzie dominuje oralność [3:55] ść sposób [3:57] koncentryczny czy ma oś wokół której [4:01] wszystko się dzieje Tak znajduje się [4:04] wiadomo w środku oś poprzedza i po niej [4:07] następuje odwołanie do problemu [4:11] dyskutowane Zawsze jest wstęp który [4:13] odnosi się do tradycyjnego nauczania i [4:17] zawsze jest finał który odnosi się do [4:19] autorytetu w inny sposób do autorytetu [4:21] Pawła bądźcie moimi naśladowcami ja mam [4:24] ducha Bożego prawda Takie frazy tam się [4:27] pojawiają czyli taka taka struktura [4:29] koncentryczna i ona pozwala nam jakby [4:32] jej ujęcie pozwala nam na czytanie [4:35] głębiej pewnych treści które tworzą [4:38] całość No i tak właśnie skonstruowany [4:40] jest są rozdziały od 8 do 10 pierwszego [4:44] listu do Koryntian od których chciałbym [4:46] zacząć po to żeby na początku pokazać [4:48] pewne ograniczenia gnosis ograniczenia [4:51] wiedzy o których Paweł pisze Potem [4:55] przejdę na chwilę do innego listu żeby [4:57] wrócić jeszcze raz do listu do [5:00] skowa Mam nadzieję że to się uda [5:03] zrealizować Jakby coś to proszę walnąć [5:07] czymś ja będę [5:11] kończył więc tak to pojęcie gno [5:14] zrozumiane jest w pierwszym Liście do [5:16] Koryntian jako pewnego rodzaju poznanie [5:20] rzeczywistości poznanie w aspekcie [5:23] religijnym ujęcie takie [5:28] roz [5:30] umożliwi tylko poprzez objawienie tak [5:32] często mówi o mysteria tak czy takich [5:35] rzeczywistościach które nie są do [5:38] ogarnięcia tylko i wyłącznie ludzkim [5:40] sposobem dochodzenia do tej [5:42] rzeczywistości i już od samego początku [5:45] taka wiedza takie poznanie się pojawia w [5:47] Liście do Koryntian już w pierwzy [5:49] rozdziale w piątym wersecie [5:51] gdzie Paweł sygnalizuje ważne tematy kt [5:54] będą się działy w pierwzy Liście do [5:56] Koryntian nawiązuje [5:58] również [6:00] ia pojawia w różnych kontekstach zawsze [6:03] polemicznie pamiętajmy o tym że w [6:05] koryncie mamy do czynienia określającymi [6:08] siebie jako duchowych oponentami [6:11] Pawła i oni do czego Paweł w rozdziale [6:16] nawiązuje uważają że mają pewne poznanie [6:19] mają pewną wiedzę i ta wiedza w tym [6:21] przypadku o którym mówimy upraw ich do [6:24] tego że pewną konkretną praktykę uprać [6:28] mian [6:30] o jedzenie pokarmów ofiarowanych bożkom [6:34] pogańskim czyli [6:36] oni wychodząc ze sloganu wszyscy mamy [6:39] wiedzę wszyscy mamy gnosis uważają że [6:42] można jeść te pokarmy ponieważ Bóg jest [6:46] tylko jeden więc logicznie rzecz ujmując [6:51] bożki pogańskie nie funkcjonują są [6:54] fikcją a zatem cały ten proces [6:57] ofiarowania tak dalej [7:00] wi właściwie nie ma się czym przejmować [7:03] czyli oni nie mają z tym [7:05] problemu jeśli Oni nie mają z tym [7:07] problemu ktoś ma z tym problem to [7:10] powinien go jakoś rozwiązać natomiast [7:12] wiedza poznanie gnosis gwarantuje to że [7:14] oni postępują właściwie No jak pamiętamy [7:18] Paweł mówi odnosi się krytycznie do [7:22] takiej postawy mówi owszem tak jest Tak [7:25] jak mówicie ale nie wynika z [7:28] tego [7:29] u w swoim zachowaniu sumienia tych [7:32] którzy nie są [7:34] przekonani co do tego i tam Paweł mówi [7:38] te takie słowa znamienne wiedza nadyma [7:41] natomiast agape Miłość to jest to co [7:44] buduje i to powinna być ta perspektywa [7:47] właściwa użycia wiedzy [7:51] teologicznej w ujęciu Pawła więc czasami [7:53] tak jakby trzeba ją [7:55] schować i zobaczmy co się dzieje dalej [7:58] bo o tej koncepcji struktury dziewiąty [8:02] rozdział on się wiąże jest osią dla tego [8:04] ósmego rozdziału i tam Paweł mówi o tym [8:08] że pokazuje różne konteksty w których on [8:11] rezygnuje z pewnych praw wynikających z [8:13] jego bycia wolnym chrześcijaninem tak [8:17] mówi mam prawo do robienia różnych [8:18] rzeczy Ale zobaczcie na moim przykładzie [8:21] z tego Rezygnuję nie muszę tego [8:23] egzekwować to tak jakby wy macie prawo [8:25] do jedzenia tego mięsa owszem to mogłoby [8:27] wynikać z ierze teologicznych ale nie [8:31] musicie tego robić bo co jest [8:33] najważniejsze najważniejsze jest [8:35] Ewangelia bycie jak to Paweł mówi [8:38] wszystkim dla wszystkich Żydem dla Żydów [8:40] grekiem dla Greków słabym dla słabych [8:42] także Paweł tutaj uważa należy [8:45] dostosować użycie mądrości użycie wiedzy [8:49] użycie gnosis do sytuacji w której w [8:52] której [8:54] się znajdujemy [8:59] ogranicz właściwie jedyną granicą tak z [9:02] tym w tym [9:04] utożsamienie stwo idolatrii początek 10 [9:08] rozdziału i tam się kończy oś Centralna [9:11] między 8 i 10 i potem pod koniec 10 [9:14] rozdziału Paweł znowu wraca do kwestii [9:17] jedzenia mięsa tylko tym razem już czy [9:20] pokarmów ofiarowanych bożkom Tylko tym [9:22] razem już w kontekście prywatnym i tam [9:24] pamiętamy że on mówi [9:26] tak jak ktoś ci daje coś jeść to nie [9:29] pytaj tak Chociaż i tak przecież wiesz [9:32] że każde mięso praktycznie które jest na [9:35] rynku pochodzi z ofiar pogańskich [9:37] dopiero wtedy kiedy ktoś Ci powie albo [9:39] ktoś o coś zapyta to ze względu na niego [9:42] ze względu na jego sumienie zmień zmień [9:45] postawę niektórzy zarzucają Pawłowi taki [9:48] relatywizm tutaj są takie są takie [9:52] głosy No ale ewidentnie widzimy Paweł [9:56] tutaj chce pokazać że wiedza poznanie [10:00] teologiczne doktrynalne tak powinno być [10:04] używane w odpowiedni sposób w zależności [10:06] od sytuacji od pewnej percepcji ludzi z [10:09] którymi mamy do czynienia i zawsze [10:13] kwestią nadrzędną jest Ewangelia [10:15] doprowadzenie ludzi do zbawienia To [10:17] przypomina Chryzostom koncepcję syn [10:19] katabasis tak Chryzostom uważa że Bóg [10:22] sam robi właśnie w ten sposób [10:24] dostosowuje przekaz do percepcji do [10:28] percepcji [10:30] GIS ma [10:31] pewne tutaj można był ograniczenia i [10:34] niewłaściwe użycie gnosis wiedzy jest [10:36] krytykowane przez Pawła czy jakoś do [10:39] Pistis jesteśmy w stanie tutaj [10:42] przejść Wydaje mi się że naturalny [10:45] przejście stanowi 14 rozdział listu [10:48] Pawłow Listu do Rzymian gdzie pojawia [10:50] się Pistis i pojawia się kwestia [10:54] słabnący w wier mo było [10:58] doład traktować i tam również Jak [11:00] pamiętamy Rzecz dotyczy jedzenia tak czy [11:03] mo trzeba się ograniczać czy trzeba [11:05] odrzucać tych którzy no mają pewne [11:08] przekonanie wiary o tym [11:11] że należałoby ograniczyć spożywanie [11:14] pewnych posiłków i Paweł tam znowu [11:17] stosuje taką takie takie daje takie [11:20] zalecenie [11:22] że funkcjonuj w tej jedności mimo [11:27] różnorodności praktyk nie ma problemu i [11:30] tam Pistis wiemy że Pistis może być [11:32] konceptualizowana u Pawła w bardzo różny [11:34] sposób tak od [11:37] wierności [11:39] zaufania przez wiarę zbawczą do [11:43] powiedzmy właśnie również takiego [11:45] zestawu twierdzeń doktrynalnych ci [11:48] którzy słabną wierzę w 14 rozdziale mogą [11:51] mieć pewien problem z zaakceptowaniem [11:53] pewnych twierdzeń doktrynalnych ale [11:55] Paweł mówi to jest takie drugorzędne nie [11:56] przejmujcie się tym [12:03] najsze tycie widzę pew podobieństwa międ [12:07] tak skonceptualizować [12:21] [Muzyka] [12:29] [Muzyka] [12:30] nigdy nie jest [12:31] zbawcza czyli to jaki ja zestaw [12:34] twierdzeń mam w głowie nie przekłada się [12:37] na kwestię związaną z [12:40] soi ze [12:42] zbawieniem dlaczego tak dlaczego tak [12:45] jest i skąd taki dystans Można byłoby [12:47] powiedzieć taki rodzaj [12:49] relatywizmu u Pawła i tu wrócę szybko [12:53] doist do Koryntian do 1 [12:56] rozdz gzie [13:00] słynny pojawia się tam również kwestia [13:03] wiedzy tak kwestia gnosis i w [13:05] 12 wersecie Czytamy że ta wiedza Jaką [13:09] mamy dzisiaj jest [13:12] diop ona jest jak przez zwierciadło [13:17] tak jakaś [13:20] taka [13:23] zamazana pawe tutaj ma na myśli dla mnie [13:26] wybrzmiewa bardzo mocno platonizm [13:31] tutaj ja widzę Platona tak ja widzę [13:33] Platona który gdzie gdzie gdzie gdzie są [13:37] odbicia w ogóle teoria odbić lustrzanych [13:39] u Platona i nawet jaskinię platońska [13:42] Można by zobaczyć to co my jesteśmy w [13:44] stanie naszą percepcją [13:46] intelektualną uchwycić No to są to są [13:50] odbicia tak w ogóle jest bardzo ciekawa [13:52] metafora bo w literaturze antycznej [13:54] metafora zwierciadła w bardzo różny [13:56] sposób funkcjonuje czasami właśnie ona [14:01] obrazuje jasność widzenia tak tutaj [14:04] tutaj Wprost przeciwnie czasami obrazuje [14:08] na przykład u Filona można takie miejsce [14:10] znaleźć gdzie jest mowa o tym że ona [14:12] daje nam samopoznanie tak czy widzenie w [14:15] lustrze jest jakby [14:17] poznawaniem samego samego siebie [14:20] Natomiast tutaj wydaje się że właśnie [14:22] Paweł chce pokazać widzicie ta wasza gno [14:24] którą Wy się tak szczycie wy duchowi [14:26] koryntianie którzy macie ze mną [14:29] toa tak naprawdę ma swoje poważne [14:33] ograniczenia Wydaje mi się że gdzieś [14:34] tutaj można Oczywiście to nie jest jakaś [14:36] teoria poznania u Pawła ale jakieś takie [14:40] intuicje które on ma k mogłoby prowadzić [14:44] nas do takiego wniosku że czymś co [14:47] definiuje dla Pawła jakąś tożsamość [14:50] chrześcijańską jest właśnie nie tyle [14:53] system twierdzeń doktrynalnych który się [14:57] gnosis [14:59] wiara ta zbawcza która jest podstawą do [15:03] tego żeby gdzieś iść w stronę raczej [15:06] agape tak którą w ó rozdziale pierwszego [15:10] Koryntian Paweł podkreśla miłości która [15:13] reguluje Te relacje tak gdzie między [15:16] tymi ludźmi którzy są różni jednak [15:18] jesteśmy w stanie dostrzegać jakąś [15:21] jedność a nie do gnosis wiedzy w [15:25] pierwszym [15:27] rzędzie [15:29] dziękuję bardzo dziękuję [15:32] [Aplauz] [15:37] bardzo --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl