TRANSKRYPCJA: "Wiara a rozum (E. Stein) – dr hab. Leon Miodoński, prof. UWr" Data publikacji: 09.11.2023 Długość: 15:25 --- [0:07] za pana profesora Leona [0:07] za pana profesora Leona [0:09] miodońskiego pani doktor Joanna giel [0:14] Instytut filozofii [0:17] Uniwersytetu Szanowni państwo Dzień [0:20] dobry w imieniu pana profesora Leona [0:23] miodońskiego i w imieniu swoim [0:25] chciałabym serdecznie podziękować za [0:27] organizację tego przedsięwzięcia [0:30] i za [0:32] zaproszenie nas Instytutu filozofii [0:35] Uniwersytetu [0:37] Wrocławskiego pan profesor poprosił mnie [0:40] żebym zaprezentowała jego [0:43] wykład powiem też że jakby jest to dla [0:45] nas bardzo cenne że możemy tutaj jako [0:49] Instytut filozofii być obecni i [0:54] traktujemy to jako element szerszej [0:58] współpracy jaka łączy nas z papieskim [1:00] wydziałem teologicznym i z ewangelik [1:02] wyższą szkołą teologiczną i mamy [1:05] nadzieję że będą sprzyjające warunki [1:07] dalej ku temu żeby tą współpracę [1:10] rozwijać profesor miodoński przygotował [1:13] referat pod tytułem wiara a rozum na [1:16] przykładzie Edyty [1:19] Stein zazwyczaj w literaturze [1:22] specjalistycznej wyróżnia się trzy [1:24] okresy charakteryzujące myśl Edyty Stein [1:28] fenomenologiczny [1:32] wielu badaczy Stoi na stanowisku że w [1:34] pewnym momencie Stein zniechęciła się do [1:37] fenomenologii dostrzegła jej słabe [1:39] strony i to był ten moment Który [1:42] współgrał z szerszym procesem jej [1:44] przemiany duchowej odkrycie [1:46] chrześcijaństwa konwersja religijna i [1:49] droga do świętości niewykluczone że w [1:52] istocie tak było Niemniej jednak celem [1:55] niniejszego referatu nie będzie [1:57] rozważanie intencji jakie kow [2:00] tyko rozważanie pojęć jakich używała w [2:03] swoich pismach być może na tej drodze da [2:06] się coś więcej powiedzieć o tej [2:07] niezwykłej przemianie duchowej i jej [2:09] filozoficznych [2:11] uwarunkowaniach problem relacji wiary i [2:14] rozumu jest chyba tak stary jak stare są [2:17] dzieje debat uniwersyteckich w Europie [2:20] współcześnie nie odgrywają większej roli [2:23] antytetyczne stanowi skrajnego [2:26] racjonalizmu oraz [2:28] fizu [2:32] Jan pa [2:33] i skrzydła na kch duch ludz unos ku [2:38] kontemplacji prawdy jak ta kwestia [2:41] wyglądała u Stein początkowo stała ona [2:45] na stanowisku [2:47] ateistycznym Tak więc wiara nie miała [2:50] żadnego znaczenia w tym sensie do [2:52] jakiego [2:58] odnosili [3:05] Jany na Pok pozost zatem tylko rozum Jak [3:09] rozumiała to pojęcie Edyta [3:12] Stein pierwszym wielkim problemem z [3:14] jakim zmagała się Stein był problem [3:18] wczucia będący przedmiotem jej rozprawy [3:21] doktorskiej napisanej pod [3:28] kierunkiem [3:30] OBI świata w doświadczeniu [3:34] intersubiektywny identyfikował ten [3:36] problem ale nie wyjaśnił w jaki sposób [3:39] realizuje się doświadczenie wczucia [3:42] Stein zdecydowała się podjąć to wyzwanie [3:46] problem wczucia łączył dwie perspektywy [3:49] fenomenologiczny oraz psychologiczną [3:51] tworzącą wspólnie nową jakość [3:54] poznawczą rozwiązywanie czucia opan [4:01] mo zmierzyć z problematyką [4:04] psychiczną jednym z dominujących wówczas [4:06] prądów myślowych Otóż w skrócie [4:10] zastosowana przez Stein metoda opierała [4:13] się na trzech [4:14] regułach za punkt wyjścia należało [4:17] przyjąć same rzeczy czyli odrzucić [4:20] wszystko to co wydaje się wtórne wobec [4:28] rzeczy [4:31] brzmiała kierować spojrzenie na istotę [4:34] opierając się tylko na oglądzie [4:37] bezpośrednim pojęcie oglądu nie odnosiło [4:40] się tylko do wąskiego zmysłowego sensu [4:43] empirycznego lecz był to ogląd odnoszący [4:46] się zarówno do tu i teraz rzeczy oraz do [4:50] właściwości stanowiących istotę [4:53] rzeczy doca oglądu duchowego charakterze [4:58] intu [5:02] eladia edin [5:05] podnie koncentrowała Na akcie [5:08] intencjonalnym będącym warunkiem [5:10] interpersonalnego Poznania innych osób [5:13] jak i podstawą empatycznej wiedzy o [5:16] świecie już ta konceptualizacja rozmija [5:19] się znacznie z jakąkolwiek wykładnią [5:28] racjonalizmu [5:33] Wac powszech [5:37] owskiej którą doskonale znała jeszcze z [5:39] czasów studiów we Wrocławiu pod [5:41] kierunkiem Richarda [5:43] hwda zamiast tego używała najczęściej [5:46] terminu [5:48] fern albo [5:50] fern czyli prawa [5:58] rozumu [6:03] stan [6:06] ment o życiu cudzej duszy rozum w [6:10] klasycznej konceptualizacji nie odgrywał [6:13] u niej żadnej roli natomiast jednym z [6:16] kluczowych pojęć był Gaj czyli duch [6:19] czasami używała nawet sformułowania [6:22] einer czyli [6:28] C kcie jej wizji świata dotyczyła [6:32] odejścia od klasycznego i abstrakcyjnego [6:35] pojęcia podmiot czyli subiekt na rzecz [6:38] pojęcia osoba person w wykładach [6:41] antropologii filozoficznej poza kilkoma [6:43] sporadycznym przypadkami użycia pojęcia [6:46] subiekt terminem technicznym odnoszącym [6:49] się do podmiotowości człowieka jest [6:51] pojęcie osoby podobnie jak w [6:53] antropologii teologicznej oraz w zbiorze [6:56] prelekcji kobieta pytania i refleksje [7:00] w tym kontekście pojęcie osoba osoba [7:03] oznaczało już być wolną i duchową [7:06] istotą pojęcie osoba uzyskało zatem [7:09] szerokie wielowymiarowe określenie jako [7:12] istota żywa posiadająca duszę i ducha [7:15] jako indywiduum jako istota kulturowa [7:18] przede wszystkim zaś jako istota [7:21] poszukująca [7:22] Boga powracając do początkowego podziału [7:26] twórczości okes [7:28] fenomen [7:30] należałoby podsumować tę część rozważań [7:34] twierdzeniem że w okresie [7:36] fenologiczny fenomenologiczny kwestia [7:39] wiary i rozumu przynajmniej na poziomie [7:41] omawianej rozprawy nie stanowiła dla [7:44] niej problemu [7:45] filozoficznego inaczej sprawa [7:48] przedstawia się w pismach z początku lat [7:50] x xx wieku kiedy doszło do przemiany [7:53] duchowej i Edyta Stein odkryła wiarę [7:56] jako własną drogę [7:58] życiową istocie nie był to już problem [8:01] filozoficznej sublimacji pojęć lecz [8:05] rodzenia się głębokiej świadomości [8:07] religijnej przeżywania Chrystusa [8:10] refleksja nad własną wiarą stała się [8:12] kluczowym momentem intelektualnego [8:15] pytania o sens wiary w Boga w ogóle [8:17] Czyli jako postawa indywidualna i [8:21] zbiorowa w pewnym sensie był to dalszy [8:23] ciąg zastosowania metodologii [8:26] fenomenologicznej tym razem do fenomenu [8:28] wiary [8:29] w rozprawie fre gnade [8:32] 1921 spora część dotyczy bardzo [8:35] dokładnych rozważań na temat pojęcia [8:37] wiary w różnych możliwych kontekstach [8:40] pozar religijnych i religijnych jej [8:42] sensu oraz istoty z punktu widzenia [8:46] osoby podobnie przedstawiała się sprawa [8:48] z rozumem zestawienie nauki Świętego [8:51] Tomasza i husla pozwoliło Stein na [8:55] wysublimowane rozróżnianie [8:58] tego [9:00] od rozumu nadprzyrodzonego i tego co [9:02] rozumne racjo w żadnym z kolejnych pism [9:06] nie poświęciła tyle uwagi rozumowi co w [9:09] tej [9:10] rozprawie ostateczna konstatacja [9:12] dotycząca relacji wiary w stosunku do [9:15] rozumu wyznacza paradygmat jakim Edyta [9:18] Stein będzie się kierowała przez całe [9:20] swoje życie i tu cytuję zatem jeśli [9:24] wiara jest najwyższą pewnością jaką może [9:26] osiągnąć [9:28] LZ ferdzi że daje najwyższą osiągną [9:32] pewność to musi uczynić pewność wiary [9:35] swoją własną dokonuje się to poprzez [9:38] przyjęcie prawdy wiary do siebie i [9:41] oceniając wszystkie inne prawdy według [9:44] tych prawd jako ostateczne kryterium [9:47] skutkuje to również formalną zależnością [9:49] filozofii od wiary koniec [9:52] cytatu Tak więc KLM fenomenem wym [9:56] wyś Fila wiara a właściwie tajemnica [10:00] łaski wiary należało określić jej [10:03] charakter i oczywiście status ontyczny [10:06] dokładnie tak jak uczyniła to w [10:08] przypadku problemów [10:10] czucia Warto zaznaczyć że punktem [10:13] odniesienia dla wiary miała być musiała [10:15] być zawsze osoba byt osoby jest dany [10:18] jako tu cytuję byt osoby jest dany jako [10:21] jedność bytu i bytowania mamy osobę tam [10:25] gdzie rozumiany jest kontekst czynów [10:28] jako jedność [10:30] życia duchowego posiada indywidualność [10:33] która nie należy do żadnej rzeczy [10:35] jedynie jako przynależność do niej samej [10:38] pojęcie [10:41] osoba a nie abstrakcyjny podmiot subiekt [10:45] będzie osią wokół której rozważane będą [10:47] wszystkie problemy wiary cała sytuacja [10:51] problemowa wydaje się jeszcze bardziej [10:53] złożona mianowicie zainteresowanie [10:55] Świętym [10:58] Tomaszem komplementarnych działań [11:01] tłumaczenie pism kardynała New wykłady [11:04] publiczne w instytucjach [11:05] chrześcijańskich działalność naukowa w [11:07] której ważne miejsce zajmowała próba [11:09] konfrontacji husserla i nauki tomaszowe [11:13] a także odniesienia do myśli nowożytnej [11:16] Kartezjusz moment autentycznej wiary [11:19] rozumianej jako głębokie wewnętrzne oraz [11:21] indywidualne doznawanie obecności Boga [11:25] siłą siłą rzeczy musiał się łączyć ZEM [11:29] k w przypadku Stein nie miał charakteru [11:32] strik racjonalnego w klasycznym tego [11:35] słowa znaczeniu Czyli jako badanie [11:37] kompetencji rozumu ludzkiego lecz raczej [11:40] posiadał charakter w duchu [11:42] fenomenologiczny jako poszukiwanie [11:45] parytetu tego co subiektywne i [11:48] ogólne Mówiąc krótko moment racjo to nic [11:52] innego jak logiczno metodologiczna [11:55] analiza problemów budowanie jny [12:00] argumentacyjny odnoszących się nie tylko [12:02] do meritum sprawy ale także do [12:04] przesłanek naukowych aktualnego stanu [12:08] wiedzy to pozwala Stein wchodzić w [12:11] dialog i z Tomaszem i z huser i z [12:13] Kartezjusz i z innymi nota Ben ostatnia [12:17] jej praca z tak zwanego okresu [12:19] Mistycznego wiedza Krzyża studium o [12:22] Świętym Janie od Krzyża stano przykład [12:25] wzorow uporządkowania [12:27] materia [12:33] pod [12:36] fenomen nieco inne a właściwie [12:38] pogłębione podejście do wiary można [12:41] zaobserwować w pismach mistycznych [12:44] edin jedna uwaga słowo mistyczny zawiera [12:48] w sobie określony ładunek Stanów [12:50] supranaturalizm [12:58] w tym znaczeniu teres Renata poselt [13:02] dokonała wyjątkowo cennej [13:03] charakterystyki Edyty Stein cytat [13:07] obdarzona łaską mistyczną w prawdziwym [13:09] tego słowa znaczeniu nigdy nie stwarzała [13:12] pozorów osoby naznaczonej cierpieniem [13:14] ani nie miała poczucia wyższości była [13:17] prosta z prostymi ludźmi była eryt bez [13:20] udawania z eryt koniec cyat co w tym [13:25] kontekście zaczy [13:27] mistyczny [13:32] ś Jana od Krzyża czy Świętej Teresy [13:35] znajdowała tam jeszcze inny parytet [13:37] wiary i rozumu niż ten jaki dawało jej [13:40] studium [13:41] filozofii rozum czyli fern w ów [13:45] klasycznym tego słowa znaczeniu predykat [13:47] ludzkiego umysłu moc myślenia i [13:50] abstrakcji byłby tylko [13:53] pochodną porzu [13:57] miano zost dostępny dla rozumu ludzkiego [14:01] jest tajemnicą jest ponad wszelkim [14:04] rozumem wówczas hierarchia pojęć [14:07] przedstawiały się w ten sposób mądrość [14:10] Boża czyli rozum Logos prawda wiara z [14:15] nauki Dionizego areopagity wynika [14:17] fundamentalna dyrektywa którą zdaje się [14:20] kierować Edyta Stein cytat rozum Logos [14:24] wszelki Duch nous i cały byt [14:27] ous [14:29] nadprzyrodzoną wiedzę tak daleko [14:32] będziemy dążyć do niedostępnego światła [14:35] tak daleko promień boskich słów wstąpi w [14:38] nas jeśli będziemy się trzymać z rozwagą [14:40] i czcią należną [14:43] boskości zakończyć te krótkie rozważania [14:46] można stwierdzeniem że problem wiary i [14:48] rozumu Edyty Stein to jej indywidualne [14:51] doświadczenie w [14:54] znaczeniowa wica zoc [14:57] ZEM wiary poprzez fascynację wiarą aż do [15:01] próby odkrycia tajemnicy wiary jeśli [15:05] istnieje autentyczna i głęboka wiara [15:08] rozum nigdy nie stanie na przeszkodzie [15:10] jej urzeczywistnienia się w imieniu [15:13] profesora Mińskiego Dziękuję w imieniu [15:16] organizatorów też dziękujemy --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl