TRANSKRYPCJA: "Rodzice swoich dzieci, dzieci swoich rodziców - żyć w rodzinie długo i szczęśliwie - 2 | EWST online" Data publikacji: 06.11.2022 Długość: 54:37 --- [0:04] [Muzyka] [0:04] [Muzyka] [0:15] Dobry wieczór państwu jest wtorek godzina 19 można powiedzieć że już jest [0:21] wieczór przynajmniej tutaj u nas rozpoczynamy WSP online i zgodnie z [0:29] obietnicą kolejna druga część wykładów jeszcze wakacyjnych jest już z nami Iza [0:38] bućkowska która opowie o tym jak żyć w rodzinie długo i [0:47] szczęśliwie według żydowskich mądrości [0:52] z takich skarbnic jak Dekalog oraz jego rozwinięcie w interpretacji rabinicznej [0:59] tak jak już mówiliśmy w pierwszej części skupiliśmy się na stosunku dzieci do [1:06] rodziców jak rozumiem druga część będzie poświęcona tym odwrotnym relacjom czyli [1:13] rodziców i w stosunku rodziców do dzieci nie przedłużając już Iza zapraszam [1:21] Dziękuję arciu Witam Powiem przekornie może trochę chce zawsze tą cenę wierzyć że jeszcze ciągle trwa lato [1:30] ciągle jeszcze trwa latał u nas na północy jest jeszcze zupełnie jasno [1:37] zatem Dzień dobry państwu dzisiaj porozmawiamy sobie o tym dalej o tym jak żyć w rodzinie długo i szczęśliwie [1:47] ostatnio właśnie mówiliśmy sobie o życiu w rodzinie o relacjach rodzice [1:53] dzieci z perspektywy 5 przykazania czyli czci ojca twego i matkę z twoją abyś [2:00] długo żył w ziemi którą pan Bóg twój ci daje a dzisiaj właśnie opowiemy sobie o [2:07] zobowiązaniach rodziców wobec dzieci i dzisiaj sięgniemy tutaj do skarbnicy [2:14] mądrości żydowskiej konkretnie do Talmudu [2:20] zatem sięgamy do do Talmudu do traktatu Sota i podstawowa zasada [2:28] wychowania które ma doprowadzić do tego aby dzieci [2:34] z sukcesem pomyśli przychodziły przez życie brzmi niech twoja lewa ręka zawsze [2:41] odpycha A twoja prawa ręka zawsze przyciąga i prawdopodobnie dla większości z nas brzmi to dosyć enigmatycznie dlatego [2:54] będziemy chcieli przyjrzeć się poszczególnym elementom tego twierdzenia [3:00] i ich wzajemnej relacji Czyli co musimy sobie tutaj wyjaśnić aby [3:08] tą tę głęboką mądrość lepiej zrozumieć Otóż musimy powiedzieć Czyli jest ta [3:13] lewa ręka prawa ręka oraz też zastanowimy się nad tym dlaczego taka [3:20] kolejność tak dlaczego najpierw lewa ręka odpycha a następnie prawa ręka [3:26] przyciąga tak czy Lewa jest ważniejsza czy prawa jest ważniejsza czy są równie [3:32] ważne jakie znaczenie ma ta kolejność na te pytania Postaramy się sobie odpowiedzieć zatem lewa ręka [3:40] lewa ręka inaczej mówi się [3:46] o tej rzeczywistości o tym aspekcie [3:51] funkcjonowania szerzej też patrząc całego świata [3:57] mówi się o tym że jest to win albo Góra win oznacza sąd gbura [4:05] oznacza siłę inaczej możemy powiedzieć że jest to [4:10] pewne ograniczenie tak czyli mamy są sprawiedliwość zasady [4:16] pewną siłę obecną tutaj przynosząc to na język wychowania do [4:24] tego odnosimy to stwierdzenie dzisiaj możemy mówić o dyscyplinie [4:31] albo o budowaniu pewnej takiej struktury rzeczywistości tak dyscyplina w sensie [4:40] budowania pewnej struktury budowanie pewnych ograniczeń w których [4:46] dziecko człowiek może funkcjonować tak bo ten zasadę jak najbardziej odnosimy [4:53] do wychowania dzieci do funkcjonowania w rodzinie ale też do relacji uczeń nauczyciel [5:03] tak do relacji być może też [5:09] pracodawca zatrudniona tak ale my skupiamy się na tym kontekście rodziny dzisiaj czyli mamy tutaj lewą rękę [5:17] która odnosi się do dyscypliny prawa ręka [5:23] to Hessen i haset oznacza Miłość i tak jak to [5:30] tutaj rozwinęłam jest to miłość niczym niezasłużona bezwarunkowa [5:37] czyli to jest dokładnie taka miłość jaką Bóg okazuje człowiekowi [5:43] tak czyli mamy tutaj lewą rękę która jest właśnie tą sprawiedliwością [5:51] sądem pewnym ograniczeniem i mamy prawą rękę która jest całkowitą pełną [5:59] totalną niczym nie zasłużoną bezwarunkową miłością tak wydaje się że [6:05] te dwie rzeczywistości są bardzo trudne do połączenia [6:12] a jednak nasze twierdzenie mówi o prawej o lewej ręce która odpycha i o prawej [6:18] ręce która przyciąga tak czyli mamy tutaj do czynienia z [6:23] pewnym paradoksem taki jak też mawiał pewien rabin że każda prawda jest [6:33] paradoksem tak jeśli w jakimś twierdzeniu w jakiejś właśnie prawdzie [6:39] nie kryje się ten paradoks to nie jest to prawda tak zostawiam to twierdzenie żeby się państwo nad tym trochę postanawiali czy [6:49] rzeczywiście tak jest Idziemy dalej [6:54] wspominana jest najpierw lewarek później prawa ale odwołując się tutaj do pewnego [7:01] zdania które Dawno dawno temu wyśpiewywali czterej młodzieńcy All you [7:06] need is love i jest to twierdzenie też prawdą odnośnie tej talmudetycznej zasady Otóż miłość jest tutaj [7:19] tym Najważniejszym elementem tak Czyli ta prawa ręka jest tutaj [7:25] najważniejsza tak miłość jest wszystkim [7:31] nie miłość jestem podstawową zasadą dzięki której został zbudowany świat jak [7:37] też to odnoszą i przedstawiają menedrcy świat został zbudowany na miłości świat [7:42] został zbudowany i stworzony Dzięki właśnie heset czyli Dzięki tej miłości którą Bóg zdecydował się nie wiadomo dlaczego [7:53] okazywać człowiekowi tak wody zmienia światło wobec niej człowieka zdecydował się okazywać tą miłość i podtrzymywać relacje z człowiekiem [8:05] zdecydował się na to aby stworzyć sobie naród i też podtrzymywać z tym swoim [8:12] narodem relacja tak i przez analogię [8:18] możemy powiedzieć że tutaj tak samo jedynym powodem posiadania dzieci jest [8:24] miłość tak Czyli przyczyną i ostatecznym celem [8:29] posiadania dzieci posiadania pod kwotomstwa jest miłość teraz możliwość [8:35] okazywania dzieciom miłości tak i Widzimy tutaj już [8:41] zdecydowanie że ta relacja rodzice dzieci absolutnie nie jest równoważna [8:47] tak mówiliśmy sobie w pierwszym spotkaniu o pewnych zobowiązaniach dzieci wobec rodziców ale teraz kiedy przychodzimy do zobowiązań rodziców [8:55] wobec dzieci to widzimy że tutaj ten ciężar jest rzeczywiście całkowicie [9:00] po stronie rodziców tak ten ciężar i odpowiedzialność za dzieci i wobec dzieci należy tutaj do rodziców tak mówimy tutaj w kontekście [9:11] rodziny w kontekście wychowania kiedy jeszcze dzieci są na etapie zależności od rodziców tak to oczywiście będzie się zmieniać wraz z tym kiedy dziecko [9:22] dojrzewa i kiedy ostatecznie staje się dorosła to jest tutaj na początku Asia [9:28] nawiązywała czyli można przeprowadzić taką analogię też wychodząc od tego piątego przykazania o [9:37] którym mówiliśmy ostatnio i powiedzieliśmy sobie że ono należy do tej pierwszej tablicy przykazań które regulują [9:48] Relacje pomiędzy Bogiem a człowiekiem tak to przykazania odnosi się do [9:55] rodziców i Zastanawialiśmy się czy oznacza to że rodzice są Bogiem [10:01] i można sobie to odpowiedzieć w taki sposób że w pewnym sensie tak gdyż [10:07] stanowią można powiedzieć taki obraz Boga czy pewne odzwierciedlenie boga dla [10:12] dzieci takie podobnie jak Bóg obdarza człowieka konkretnie [10:17] swój lud Izrael tą bezwarunkową miłością na której wszystko jest zbudowane tak [10:24] też rodzice w taki sam sposób zachowują się wobec dzieci i modelują miłość wobec [10:32] dzieci tak Czyli ostatecznym celem jest tutaj okazywanie [10:39] miłości możemy tutaj też sobie patrzeć na tą analogię prawej i lewej ręki [10:50] człowiek jak wiemy nie jest zbudowany symetrycznie zawsze któraś strona najczęściej prawa właśnie jestem stroną dominującą [11:01] astronalewa jest stroną podporządkowaną tak Czyli ta tą dominującą siłą sięgając [11:07] te geologii ludzkiego ciała jest właśnie ta ręka prawa czyli miłość [11:12] a ręka lewa i jest tą ręką stroną podporządkowaną towarzyszącą Ta która tylko [11:22] istnieje tylko i wyłącznie ze względu na tą dominującą stronę tak czyli jakby [11:28] tutaj sprawiedliwość Czy sąd czy to ograniczenie jest ujęte w kontekście miłości tak takiej to [11:39] stwierdzenie brzmi że świat został zbudowany na miłości tak tylko i wyłącznie a nie na miłości i Sprawiedliwości [11:46] chociaż sposobem w jaki Bóg kieruje światem jest również używanie tej prawej [11:53] i lewej ręki tak ale lewa Posiada swoje znaczenie tylko w [11:58] kontekście tej dominującej Posługując się terminologią naszego [12:04] muzycznego twierdzenia także Idźmy sobie dalej Dlaczego zatem ta lewa ręka wymieniona jest jako pierwsza [12:16] także lewa odpycha prawa przyciąga i jest możemy tutaj posłużyć się taką [12:23] klasyczną metaforą jaką posługiwali się też rabini porównując [12:30] miłość do wody tak Jeśli chcemy napić wody to woda jest [12:38] tym czego czego potrzebujemy tak czego chcemy w danym momencie ale żeby móc [12:43] napić się wody potrzebujemy też naczynia tak naczynie [12:50] pełni tutaj rolę służebną względem wody tak która je napełni ale jest [12:58] niezbędne aby można było się napić tak aby rzeczywiście tą wodę o którą nam [13:05] chodzi móc przyjąć tak Czyli tutaj mamy tą kolejność najpierw naczynie [13:11] później ten element który naczynie napełnia tak [13:17] Czyli Stąd mamy taką kolejność najpierw lewa ręka czyli najpierw wymieniana jest [13:23] ta dyscyplina a później wymieniana jest miłość chociaż tą miłość jest tutaj [13:31] cennym tak jest tym do czego dążymy i jest tą jakością [13:37] którą myśląc w kategoriach rodziny chcemy otaczać nasze dzieci i w której [13:45] chcemy nasze dzieci wychowywać zatem Podsumowując sobie tutaj ową kolejność [13:54] Ta która pamiętamy o tym że lewa jest służebna tak gdybyśmy mieli sobie [14:00] wyobrazić lewą rękę tylko i wyłącznie czyli tą [14:06] dyscyplinę siłę bez miłości dochodzimy tutaj do okrucieństwa [14:15] tak dyscyplina twarda wymagająca bez tego elementu miłości [14:22] w kraju przypadkach przeistacza się okrucieństwo tak [14:28] Natomiast jeśli będziemy mieć prawą rękę bez lewej czyli miłość bez dyscypliny [14:38] dochodzimy do chaosu tak stąd też mamy połączenie tych obu [14:45] jakości miłości wraz z dyscypliną [14:53] i to jest ta podstawowa zasada do której się tutaj odwołujemy czyli potrzebujemy [15:00] tych dwóch jakości nadrzędnej jakości jaką jest miłość i w tej takiej [15:05] formującej towarzyszącej którą jest dyscyplina i to jest dosyć wydaje się [15:13] prosta koncepcja natomiast oczywiście najbardziej [15:19] problematyczne będzie tutaj wprowadzanie tej koncepcji w życie tak jak nieładnie [15:27] mówiąc Diabeł tkwi w szczegółach tak Czyli tutaj pojawiają się pytania dość [15:33] oczywiste jak wprowadzać dyscyplinę jak okazywać miłość [15:40] i może to jest też najtrudniejsza kwestia Jak zachować równowagę między [15:47] nimi tak Czyli jak zachować tą równowagę między lewą ręką a prawą ręką tak na ile [15:55] odpychać mówiąc metaforycznie tą lewą ręką na ile [16:00] tą prawą ręką przyciągać [16:06] i wracając tutaj do metafory wody mamy kolejną klasyczną metaforę która [16:14] ilustruje tutaj ten zasadę a jest nią woda w postaci deszczu tak [16:23] kiedy wyobrażamy sobie mówiąc tutaj próbuje tutaj sfrustrować [16:30] Tę potrzebę równowagi tak pomiędzy właśnie miłością a dyscypliną pomiędzy [16:36] tą prawą a lewą ręką tak Kiedy myślimy o miłości w kategoriach wody w postaci [16:43] deszczu tak to deszcz który spada na ziemię powoduje że rośliny wzrastają jest wyrazem miłości jest wyrazem Bóg [16:55] błogosławieństwa kiedy tego deszczu jest za mało tak [17:01] ziemia pozostaje nie nawodniona pozostaje sukka mamy wtedy do czynienia z pustynią [17:12] kiedy tego deszczu jest za dużo kiedy ta miłość jest absolutnie [17:18] wylewana bardzo obficie bez żadnych ograniczeń [17:26] mamy do czynienia z powodzią dlatego potrzebujemy [17:32] deszczu tak który pada odpowiednie długo aby ziemie nawodnić ale ma swoją [17:42] ograniczenia w którymś momencie kończy się aby nie doszło do powodzi tak aby rośliny mogły wzrastać takiej równowagi [17:53] potrzebujemy w rodzinie w postępowaniu z dziećmi [18:00] i teraz tak myślę że potrzebne byłoby [18:06] kolejne albo cykl być może byśmy przychodzą tutaj w trakcie naszych [18:13] spotkań pomysły na kolejne cykle spotkań i myślę że [18:20] mogło być to spotkania ze specjalistami z zakresu wychowania dzieci z [18:28] psychologii może Osoby które zajmują się relacjami na przykład Asia żytkowie [18:34] tutaj Asiu podpowiadam aby pokazać nam w jaki [18:42] sposób zastosować te zasady to do czego ja się [18:48] odwołam to pewne takie ogólne wytyczne [18:55] tak zaraz będziemy mówić o celu Natomiast odpowiedź na pytanie Może wrócimy sobie [19:07] tutaj do właśnie na pytanie jak wprowadzać dyscyplinę [19:12] tak jeśli jak rozumiem już wiemy że jest to jakość [19:18] której której potrzebujemy Rodzinie w wychowaniu dzieci [19:24] Zastanawiamy się teraz jak to zrobić to podstawową [19:30] taką wskazówką może tutaj być to aby zasady były [19:37] realistyczne realistyczne w kontekście funkcjonowania rodziny [19:47] i też odpowiednie do wieku dziecka Tak tutaj też ten [19:54] realizm jest nam potrzebny nie Powinno ich być też za dużo pamiętamy że [20:05] jeśli mówimy o tej lewej ręce czyli sąd sprawiedliwość pewne ograniczenia albo [20:11] też Góra czyli siła tak Zastanawiamy się myśląc wprowadzając zasady ile mamy siły [20:18] Ile mamy energii żeby te zasady egzekwować [20:23] kolejna istotna wskazówka jest taka że jeśli już te zasady zostaną wprowadzone [20:32] to powinny być one nienaruszalne tak nie ma sensu [20:38] wprowadzać zasad które później będziemy łamać [20:46] i tutaj mądrość rabiniczna mówi o tym w ten sposób [20:53] jest taka kategoria [20:58] w Talmudzie niewłaściwego postępowania o którym mówi się że jest to ustawianie przeszkód [21:08] przed osobą niewidomą czyli to jest właśnie takie ustawianie reguł że nie [21:14] będą one wykonywane Tak więc lepiej jest tutaj mądrości nie [21:20] ustanawiać zasad niż ustanowić jakąś zasadę I później ją łamać [21:27] tak Czyli wybieramy zasady decydujemy się na to żeby były one właśnie [21:36] realistyczne odpowiednie do wieku dziecka odpowiednie do naszego stylu życia funkcjonowania rodziny i tak dalej i tak dalej To musimy je bardzo [21:43] dokładnie przemyśleć i kiedy już się decydujemy na zasady powinny być one nienaruszalne tak tutaj potem taki przykład [21:53] jak najbardziej żydowski z kategorii kosztowności tak jak wiemy dla [22:02] ortodoksyjnych Żydów jest to bardzo ważna kategoria aby przestrzegać [22:09] nakazów i zakazów dotyczących spożywania określonych rodzajów żywności tak Czyli [22:15] generalnie wskazany jest jedzenie żywności zaaprobowanej rabinicznie [22:21] koszernej i wydarzyła się pewna historia którą opowiadał pewien psychiatra żydowski [22:30] żeby u świadkiem takiej sceny w sklepie spożywczym Kiedy weszła ortodoksyjna [22:36] Żydówka z siedmioletnim chłopcem do sklepu i chłopiec poszedł do półki ze słodyczami przyniósł paczkę cukierków [22:47] i mówi mamo Czy możesz mi to kupić Mama mówi nie niestety jest niepotrzebna OK [22:53] chłopiec poszedł na miejsce tą paczkę cukierków przyniósł jakieś tam żelki [22:59] możesz mi to kupić nie jest niczego to przyniósł jakieś tam chipsy mam możesz [23:04] mi kupić chipsy nie jest niekoszerne odłożone miejsce Nie było żadnego problemu W tym momencie do sklepu wszedł ortodoksyjny Żyd podszedł do [23:14] półki z koszernymi słodyczami wybrał sobie ileś rzeczy zapłacił i wyszedł Powiedz popatrzył podszedł do tej samej półki wziął rzeki [23:25] lizaki cukierki kilkanaście w sumie rzeczy na które [23:30] bardzo miał ochotę przyszedł do mamy i mówi mamo Czy możesz mi to kupić [23:36] mama mówi tak to jedzenie jest koszerne rzeczywiście ale nie będę ci kupować bo [23:45] teraz jesteśmy przed lunchem A nie jemy słodyczy przed lantem I w tym momencie chłopiec wpadł w histerię tak rzucił się na ziemi zaczął kopać wrzeszczeć [23:54] krzyczeć zrobił się czerwony potem siny i Zajęło to [24:01] 50 sekund mama była gotowa kupić te wszystkie słodycze i [24:07] rzeczywiście kupiła słodycze i czym prędzej wyszli ze sklepu tak to jest [24:13] ilustracja zasad nienaruszalnych tak chłopiec wiedział że zasady koszerności są nienaruszalne więc nawet nie próbował [24:21] tutaj w jakiś sposób interweniować próbować osiągnąć swojego celu którym było otrzymanie słodyczy bo wiedział że te [24:32] zasady są nienaruszone tak natomiast zasada Ewidentnie nie jemy słodyczy przed lunchem była jak najbardziej naruszalna [24:40] taki tutaj mądrość Graniczna jest taka lepiej takich zasad które będą łamane [24:47] nie ustalać tak gdyż to po prostu psuje [24:54] morale tak podkopuje autorytet i samą ideę też zasady tak także to słów kilka [25:04] na temat wprowadzania dyscypliny takie Oczywiście wiadomo że tutaj przychodząc dalej myśląc o życiu tak no [25:15] to oczywiście będą się pojawiać kolejne pytania i na Tym też polega mądrość to z kolei z Księgi Przysłów że właśnie człowiek [25:27] który jest mądry będzie wiedział kiedy i w jaki sposób [25:32] stosować ustalać zasady i będzie w stanie przewidzieć ich konsekwencje tak [25:39] także jest tutaj oczywiście olbrzymie pole do przemyśleń do ustalania konkretnych sposobów działania i [25:51] postępowania tak w ramach tej kategorii dyscypliny czyli lewej ręki [25:58] teraz przechodzimy do ręki prawej tak Czyli do miłości tak do tej [26:04] najważniejszej jakości która powinna być źródłem i [26:15] to powinna towarzyszyć całemu procesowi wychowania dzieci i oczywiście również [26:24] funkcjonowania w rodzinie wraz z dziećmi dorosłymi również [26:30] Czyli jak okazywać miłość i tutaj podobnie jak w przypadku dyscypliny [26:40] powinno to być odpowiednie do wieku i [26:48] osobowości dziecka tak zdecydowanie czynnikiem takim jak być może w [26:55] większości przypadków tutaj jakoś twórczym jest czas tak mówi się teraz też dużo o na przykład rodzicielstwie bliskości tak [27:06] Gdzie tą podstawą jest budowanie więzi z dzieckiem spędzanie czasu z dzieckiem [27:13] okazywanie uwagi niepodzielnej uwagi Tak wiadomo że inaczej będzie to wyglądało [27:20] na każdym etapie rozwoju dziecka tak ale czas Uwaga to są te dwa elementy [27:29] które są niezbędne Jeśli chcemy okazywać i komunikować [27:37] miłość naszym dzieciom i tutaj Ostatnie pytanie Jak zachować [27:45] równowagę między nimi tak musimy tutaj myślę pamiętać o tej [27:52] podstawowej w zasadzie że miłość jest wszystkim tak że świat jest zbudowany na miłości [28:03] dyscyplina jest tym elementem towarzyszącym i umiejętnie [28:09] ową dyscyplinę czy owe zasady tutaj dozować tak tutaj wracając jeszcze do kwestii spędzania czasu [28:17] budując tą relację miłości i okazując myślejąc czas Poznajemy też Jak [28:23] najbardziej nasze dzieci co też ułatwia nam [28:29] decyzję odnośnie tego właśnie ile miłości ile tej dyscypliny w [28:36] którym momencie w jaki sposób okazywanej [28:43] Tutaj przychodzimy sobie dalej do celu Tak zakładamy że idzie nam świetnie [28:49] jesteśmy w stanie wcielić w życie dwie jakości miłość i dyscyplinę tak tą [28:58] prawą i lewą rękę i jaki cel osiągnięty tak myśląc o [29:05] wychowaniu dzieci czego Oczekujemy czego byśmy chcieli dla [29:11] naszych dzieci chcemy aby dzieci wyrosły na dorosłych którzy [29:20] będą posiadali lewą i prawą rękę czyli będą w stanie [29:27] funkcjonować w dyscyplinie tak I tu możemy mówić w [29:34] wypadku już większych starszych dzieci i dorosłych osób O samodyscyplinie i okazywaniu [29:43] względów na innych Tak na osoby funkcjonujące [29:49] wokół nas i prawa ręka czyli miłość tak Czyli [29:57] chcemy wychować osoby które będą w stanie okazywać miłość które będą w [30:02] stanie Zaangażować się tak odpowiedni sposób na danym etapie tak znaczy to [30:09] będzie wyglądało nie wiem u dwulatka inaczej to będzie wyglądało u dziecka 10-letniego u nastolatka czy u osoby ostatecznie dorosłej tak będą to inne [30:20] kategorie inny ciężar będzie tych działań ale chcemy aby tutaj [30:28] na każdym etapie nasze dzieci wykazywały się właśnie [30:34] samodyscypliną wykazywały wzgląd na innych był wpływ w stanie okazywać [30:39] miłość angażować się w życie też innych taki to jest taki człowiek który [30:48] wracając do 5 przykazania będzie mógł żyć i długo [30:58] w ziemi którą Bóg daje tak Czyli będzie miał to życie tak jak sobie to ostatnio [31:03] powiedzieliśmy w takim dobrostanie A taki To jest marzenie myślę każdego rodzica tak aby widzieć że jego dzieci [31:15] żyją dobrym życiem spełnionym [31:23] ważnym element chcę to podkreślić bo być może gdzieś [31:28] tam państwo byli w stanie to wysuszyć ta zasada wybrzmiewała też [31:34] to brzydko nazwałam indywidualizacja albo taki modny [31:39] marketingowy Term termin personalizacja że zasady powinny być [31:48] stosowane odpowiednią dla każdego dziecka [31:54] pojawia się ta sentencja w księdze przysłów Gdzie jest powiedziane Wychowuj chłopca zgodnie z jego drogą Kiedy będzie stary [32:05] nie zejdzie w niej tak wychodzi chłopce zgodnie z jego drogą albo inne [32:11] tłumaczenie mówisz zgodnie z jego darami zgodnie z jego talentami tak [32:17] zgodnie z jego predyspozycjami i wtedy kiedy będzie w taki sposób formowane [32:23] kształtowany jako osoba dorosła będzie tą osobą spełnioną tak odnajdziesz w [32:29] swoim życiu i będzie szedł spokojnie pewnie swoją drogą [32:37] Tak i to jest znowu myślę taki cel który przyświeca [32:43] nam jako rodzicom idąc dalej [32:49] do podsumowania naszych dzisiejszych rozważań tak tak nazwałam że jest to podsumowanie według hrabiego shaula [32:59] a Brzmi ono tak dzieci bądźcie posłuszny swoim rodzicom w Panu [33:04] bo to jest rzecz właściwa Szanuj swego ojca i matkę tak brzmi pierwsze [33:10] przykazanie z obietnicą aby ci się dobrze działo i abyś długo żył na ziemi [33:17] natomiast wy ojcowie nie pobudzajcie swoich dzieci do gniewu [33:23] wychowujcie je według wyraźnych reguł oraz wskazań pana [33:29] także tutaj zauważyć kolejność Najpierw to jest cytat listu do Efezjan najpierw [33:37] tutaj Paweł odwołuje się do tej relacji rodzice [33:44] dzieci dzieci Rodzice właśnie z perspektywy 5 przykazania Szanuj ojca [33:49] matkę zwraca uwagę na to że to jest przykazanie z obietnicą tak Czyli widzimy tutaj jego zanurzenie tej tradycji [33:59] formującej się tradycji rabinicznej [34:04] natomiast dodaję dalej wy ojcowie nie pobudzajcie spędzić do gniewu tak tutaj [34:10] możemy odnaleźć pewne echa właśnie tej zasady lewej i prawej ręki tak kiedy [34:16] mówiliśmy sobie o tym że ta nadmierna taka dyscyplina pozbawiona miłości może [34:23] być okrucieństwa Tak jest tutaj ostrzeżenie przed właśnie takim twardym egzekwowaniem dyscypliny pozbawionej [34:31] miłości ale równocześnie podkreślone jest że owad dyscyplina rozumiana właśnie jako [34:40] ograniczenie jako inna struktura jest potrzebna Tak to jest wyrażone wychowujcie je według wyraźnych reguł oraz wskazań pana [34:49] i w zamyśle ma to doprowadzić do harmonijnego życia w rodzinie i do wychowania dorosłych którzy w sposób harmonijny i z [35:02] sukcesem będą mieli swoje już samodzielne życie [35:08] i to myślę że tak krótko domyka nam temat życia w rodzinie [35:16] to ja Dziękuję państwu za uwagę [35:22] domknięcie było powiedziałabym rabiniczne Ale takiego dość specyficznego rabina i myślę że to odpowiada też na pytania które wpadały [35:36] po pierwszej części a cóż ma wspólnego judaizm chrześcijańską wychowanie [35:42] judaistyczne Dzięki prawda z chrześcijaństwem i tak dalej w tym w tym kontekście No okazuje się że jednak trochę ma [35:51] pierwsze pytanie moje tak z ciekawości jak w judaizmie [35:57] Izraelu kiedyś teraz tym wszystkim religijnym Izraelu traktuje się osoby [36:03] leworęczne oczywiście to są osoby inne Tak więc z [36:09] pewną rezerwą tak stanowią mniejszość statystycznie W [36:16] populacji Tak więc z rezerwą ale są to osoby o których myśli się [36:25] w takich kategoriach siły właśnie [36:30] i ta leworęczność kojarzona jest z pewną właśnie taką siłą charakteru i [36:37] samodyscypliną że to właśnie myśląc tej prawej lewej stronie o tych jakościach [36:43] że to są osoby które są w stanie tą samodyscyplinę wykazywać tak i Że w [36:51] pewien sposób myśli się o nich że jest to ich taką bardziej naturalną cechą tak [36:57] ta skłonność do dyscypliny tak czy rzeczywiście tak jest no to można sobie pomóc w rzeczywistość trzeba by było popatrzeć na takie [37:08] psychologiczne aspekty to znaczy połączenia właśnie konkretnie z konkretnymi półkulami mózgu dlatego że to jest właśnie kwestia tej aktywności [37:17] nie pamiętam jak to w tej jak to dokładnie wygląda natomiast no tutaj [37:24] w naszych zachodnich ogólnie [Muzyka] [37:29] w zasadzie traktuje się takie osoby zupełnie normalnie no bo powstaje mnóstwo też rzeczy które są dostosowania i dla prawo [37:39] i dla leworęcznych jednocześnie albo wyspecjalizowane dla [37:44] osób leworęcznych chociażby myszki komputerowe [37:50] akurat mam leworęczną mamę więc jest mama była sobie o tej leworęczności [37:56] rozmawiamy moja mama akurat była właśnie w tym czasie prawda że była przestawiana także przestawiono ją na tyle że pisała że pisze obecnie prawą ręką ale na [38:07] przykład wszystkie takie czynności które wymagają nie wiem precyzyjnego na [38:13] przykład cięcia krojenia Lubisz żyć więc wszystko wycina lewą ręką na przykład więc gdzieś tu ten element został mam też leworęcznego męża którego próbowano [38:23] przestawić ale się nie dał całkowicie lewo z wielką krzywdą dla osób przedstawionych wtedy kiedy było dlatego [38:32] że no chociażby różnego rodzaju problemy logopedyczne się pojawiały w momencie [38:38] przedstawienia oraz inne tego typu to stąd moje pytanie dla dlatego że wiem że [38:44] w wielu kulturach osoby leworęczne czy oburęczne są traktowane [38:50] inaczej w niektórych lepiej w niektórych gorzej różnie to wynika A tutaj akurat [38:56] ta kwestia lewej i prawej ręki była dość istotna i zdaje się to nie jest jedyna [39:02] taka sytuacja w której gdzieś w tych rabinicznych rozważaniach się ta lewa i [39:07] prawa ręka pojawia tak to jest taka dosyć podstawowa [39:13] koncepcja i też podrzucę tak nie rozwijając już może tego wątku bardziej [39:19] że lewa strona to jest strona żeńska A [39:25] prawa to jest strona męska tak ciekawe prawda bo [39:32] teoretycznie lewa ręka która reprezentuje tą siłę i dyscyplinę jest powiązana z żeństwością a nie z męskością [39:40] w naszym kręgu kulturowym właśnie No to kobieta reprezentuje te wszystkie cechy [39:45] typu miłość i tak dalej Zresztą mówi się że matka to pobłaża wszystkim dzieciom i tak dalej i czekajcie Niech tata przyjdzie [39:54] Natomiast tutaj właśnie to też bardzo ciekawa koncepcja w gruncie rzeczy to [40:00] też jest temat na jakiś właśnie taki wykład dotyczący tych relacji prawej i [40:07] lewej strony i co one oznaczają nawet w alfabecie są męskie litery i żeńskie litery to też jest ciekawe [40:16] Ale wróćmy do pytań Może już teraz do pytań Które zostały nam przesłane [40:22] jak wygląda stosunek do stosowania różnego typu kar w ujęciu nauk [40:28] rabinicznych no więc właśnie tutaj Myślę że kwestia tej miłości jako te jakości nadrzędnej tak a dyscypliny jako [40:40] towarzyszące jej Myślę że tu wiele wyjaśnia ważnym takim aspektem też [40:49] karania czy no właśnie no powiedzmy sobie karania czy wychowywania czy okazywanie dyscypliny jest element zawstydzania [41:02] albo właśnie nie zawstydzania tak jest bardzo mocno podkreślane aby nie zawstydzać ludzi w ogóle I to też się odnosi do dzieci tak to [41:13] No widzi w dzieciach ludzi tak to niekoniecznie było takie oczywiste na [41:19] przestrzeni w historii dlatego te zasady jeśli jeśli karać to [41:26] w ostateczności tak i na pewno niepublicznie i na pewno nie to jest [41:35] zasada i do tego też gdzieś to już musiało być obecne w tej ustnej tradycji [41:40] tak do czego się Paweł odnosi żeby nie robić też tego w Gniewie także [41:46] ostrzeżenie dla ojców żeby nie nie pobudzali pobudzali do gniewu swoich [41:52] dzieci czyli żeby właśnie ta surowość nie była taka ta dyscyplina nie była nadmierna i też żeby nie egzekwować jej w Gniewie tak żeby mieć cały czas na [42:03] względzie to dobrodziecka kierować się tą zasadą miłości i jeśli konieczne jest dyscyplinowa nie to robić to ze względu na dobro dziecka tak czy na Gniewie na [42:13] pewno niepublicznie na pewno nie upokarzać pewnie gdzieś tam jest też w tle pytanie o Kary cielesne tak że judaizm nie [42:26] zaleca kar cielesnych ale też ich nie zabrania Czyli jeśli zakładamy że potrzebna jest kara [42:36] cielesna to z kolei też robi właśnie przede wszystkim nie wie i jest napisane że jeśli musisz uderzyć to Uderz sznurowadłem tak czyli jakby ta [42:47] najmniejsza możliwa to jest też zasada karania najmniejsza możliwa kara czy [42:53] najmniejsze możliwe takie Ograniczenia które zadziałają [43:00] tak ciekawe jest dlatego że u nas w naszych środowiskach kilka lat [43:11] temu przetoczyła się dyskusja wokół książki właśnie dotyczącej karania dzieci tutaj byli też za i przeciw właśnie [43:20] głównie o kary fizyczne chodziło no i dużo osób powoływało się właśnie na [43:25] Biblię na księgi mądrościowe że tam przecież jest cała masa takich odniesień do nie żałowania rózgi i różnych innych tego typu rzeczy i że w związku z [43:35] powyższym jest to jak najbardziej wskazane natomiast [43:41] No z tego co mówisz że okazuje się że judaizm jakby odszedł od takiej formy [43:51] karania i i powiedzmy takiego upodobania w tego typu karach [43:56] zdecydowanie upodobania jest brak myślę tak jest No właśnie ta koncepcja taka że [44:05] dyscyplina jest potrzebna jako ten element towarzyszący konieczny okazywaniu miłości tak ale to nie jest cel na pewno sam w sobie i ten element [44:15] rózgi tak to z 13 rozdziału księgi przypowieści [44:23] jest Taka formuła w judaizmiernicznym niż stanu hativing [44:30] czyli Że natura się zmienia czy rzeczy się zmieniają tak że pewne konkretne sposoby które były odpowiednie w danym czasie [44:39] przestają być odpowiednie w innym tak Czyli mówiąc językiem bardziej współczesnym mówimy o tych uwarunkowaniach kulturowych tych [44:47] czynnikach zmiennych tak które należy brać pod uwagę no i ten element był już [44:53] obecny także myślę że to jak no z różnymi innymi [44:59] zagadnieniami Należy się zastanowić tak w jaki sposób tą mądrość obecną w Biblii [45:07] powiedzmy Tak stosować odpowiednią dzisiaj prawda to No i to są [45:13] trudne pytania i dlatego mamy dyskusję Prawda gdyby to było takie super oczywiste to nigdy o tym nie dyskutował oczywiście o tych pytań też to jest [45:24] ogólnie dotyczy modelu rodziny modelu relacji właśnie rodzice dzieci i tak [45:30] dalej I do tego nawiązuje też takie pytanie które tutaj zostało przesłane jak te zasady mają się do [45:42] współczesnych zasad pedagogicznych dotyczących chociażby szkodliwości wymagania bezwzględnego posłuszeństwa od dzieci [45:50] ale wydaje mi się że tutaj właśnie nie mówimy o tym bezwzględnym posłuszeństwie tak wydaje mi się że to właśnie że to posłuszeństwo [45:59] można powiedzieć jest względne tą bezwzględną naczelną zasadą jest właśnie [46:05] zasada zasada miłości tak a Posłuszeństwo jest tylko [46:11] funkcją pomocniczą prawda [46:16] współcześnie coraz częściej mówi się że właśnie wychowywanie dzieci w takim dylu [46:22] czy nawet no coraz częściej mówi się też o szkole w tym kontekście że model [46:29] szkolny w którym te dzieci funkcjonują właśnie musząc siedzieć w ławkach będąc się słuchać no bo to też powiedzmy sposób [46:38] organizacji szkoły to wymusza musząc wykonywać w określony sposób [46:45] różnego rodzaju zadania i ćwiczenia w gruncie rzeczy w [46:52] wielu przypadkach przynosi więcej szkody niż pożytku i jest modelem który [46:58] należałoby zmienić zresztą takie działania są podane chociażby w [47:04] krajach skandynawskich z dużym powodzeniem i tutaj przekładając to na [47:11] rodzinę oczywiście z jednej strony mam ten stereotyp bezstresowego wychowania dzieci który [47:20] pokutuje to znaczy nie polega w rzeczywistości na tym żeby [47:27] to było wychowanie w ogóle bez żadnych zasad i bez i bez niczego natomiast pokutuje taki stereotyp że pan te pokolenia wychowane bezstresowo teraz [47:37] wchodzą w życie i w ogóle a z drugiej strony mam coraz więcej [47:43] takich [Muzyka] badań z zakresu właśnie pedagogiki które wskazują że wychowywanie tak zwanej [47:52] grzecznych dzieci wcale nie jest dobry ani dla tych dzieci ani dla ich rodziców dlatego że jest to w zasadzie Funkcjonowanie rodziny w [48:04] ciągłym stresie bo rodzice cały czas się obawiają że dziecko Gdzieś będzie [48:10] niegrzeczne dziecko chce naturalny sposób spełniać życzenia rodziców No bo to są najbliższe mu osoby [48:20] i chcę Zasłużyć w jakiś sposób a to znowu to jest to przeświadczenie że musi [48:25] sobie zasłużyć na ich miłość i to wszystko razem właśnie wprowadza pewnego [48:30] rodzaju mury w rodzinie i dlatego z taką siłą na przykład w okresie dojrzewania odbywają się bunty nastolatków bo właśnie [48:42] to jest ten moment w którym gdzieś te wszystkie granice te wszystkie [48:50] te wszystkie mury zaczynają naprawdę dziecku bardzo bardzo przeszkadzać no i [48:56] tutaj w tym kontekście właśnie to o czym ty mówiłaś ta nadrzędność Miłości nad [49:05] dyscypliną to że dyscyplina jest naczyniem a naczynie też może być różnie bo naczyniem może być też własna dłoń tak na dobrą sprawę odnośnie tej wody [49:16] jest wydaje mi się taką bardzo rozsądną bardzo rozsądnym sposobem na życie [49:27] kwestia tej równowagi prawda to też pamiętamy o tej takiej indywidualizacji [49:33] z podejścia tak każde dziecko będzie wymagało tutaj innych proporcji tak ale [49:39] co do zasady Miłość powinna być bezwarunkowa tak a dyscyplina [49:46] powinna być czy te zasady które w ramach tej dyscypliny wprowadzamy powinny być [49:54] jasne i zrozumiałe tak można to też skrócić w ten sposób że miłość powinna [50:00] być warunkowa A właśnie dyscyplina obwarowana warunkami a nie odwrotnie jak to czasami właśnie co poniektóre osoby odczytują Chociażby z Biblii że właśnie [50:11] na miłość to trzeba sobie zasłużyć a dyscyplinę to się ma przez sam fakt [50:16] bycia dzieckiem jest to bardzo ciekawy temat tak naprawdę i myślę że rzeczywiście [50:24] czy kwestia poradnictwa chrześcijańskiego czy kwestia w ogóle [50:29] pedagogiki W tym ujęciu wielkich religii świata mogłaby być interesującym tematem do pociągnięcia [50:39] dalej i za bardzo serdecznie ci dziękuję niespodziewanie okazało się to bardzo [50:47] praktyczne również i takie współczesne powiedziałabym problemy które podnoszą [50:55] po raz kolejny pokazujesz że Zresztą podobnie jak inne nasza [51:03] wykładowczyni która zajmuje się judaizmem pokazujesz nam właśnie w jaki [51:10] sposób na praktyczne życie się te zasady przekłada i bardzo mi się podobało to że właśnie [51:20] dostosowujemy do swoich własnych możliwości te zasady i lepiej nikt nie [51:26] tworzyć niż je łamać to jest bardzo bardzo dobra rada mam trójkę dzieci tak To wiem o czym mówię trochę chociaż [51:36] no trochę jak z Małego Księcia prawda rozmowa z królem że nie może się w [51:42] słońcu nakazać zachodzić w związku z powyższym tego nie robi prosta sprawa państwu również bardzo serdecznie [51:50] dziękuję i zapraszam państwa za tydzień online [51:56] fake newsy chrześcijańskie fake newsy również w ramach Dolnośląskiego [52:02] festiwalu nauki i dni seniora jak wiadomo [52:08] kwestia zjawisko fake newsów obejmuje wszystko nie są od niego wolne również [52:13] religie w tym chrześcijaństwo przy czym taki rozpowszechnianie nieprawdziwych [52:20] informacji na temat własnej religii lub konkurencyjnych rodzajów duchowości jest zjawiskiem zwanym od tysiącleci to był internetu te działania zyskały swoje [52:30] nowe skuteczne Bardzo skuteczne nawet niekiedy narzędzia i niestety również w [52:37] chrześcijańskich serwisach oraz mediach społecznościowych możemy natknąć się na nieprawdziwe niesprawdzone i bezrefleksyjnie upowszechnionej [52:45] informacji podobnie jak w przypadku fake newsów związanych ze zdrowiem także te [52:51] na tematy religijne mogą wyrządzić bardzo wiele szkód i to wschód takich [52:58] bardzo realnych dlatego że osoby które rozpowszechniają różnego rodzaju fake [53:07] newsy właśnie dotyczące kwestii religijnych mogą zarazić nas na straty [53:13] zarówno finansowe i to bynajmniej nie tylko przez takie typowe kwestie jak [53:19] Fishing czy inne oszustwo internetowe ale po prostu na przykład na to że będziemy wpłacać na zbiórkę na coś co nie miało miejsca chociażby [53:29] o tym skąd w ogóle biorą się fake newsy o tematyce religijnej jaką jakie [53:36] promocyjną funkcję i jakie cele przyświecają ich twórcom będziemy właśnie rozmawiać Podczas kolejnego spotkania w ramach awst online i [53:46] będziemy właśnie rozmawiać dokładnie dlatego że będzie nas trójka albo czwórka jeszcze w tej chwili czekam na [53:55] potwierdzenie spróbujemy pokazać to zjawisko od różnych stron No i oczywiście poradzić państwo Gdzie szukać rzetelnych [54:05] informacji na temat kościołów w związku wyznaniowych i tego co się w ogóle w świecie chrześcijańskim dzieje także bardzo serdecznie państwa zapraszam No a [54:15] jeżeli chodzi o dzisiaj Raz jeszcze dziękuję tobie i za Raz jeszcze dziękuję państwu i do zobaczenia za tydzień --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl