TRANSKRYPCJA: "Protestanci przed Reformacją: Jan Hus i husyci. Cz. 1 | EWST online" Data publikacji: 11.12.2024 Długość: 47:26 --- [0:04] [Muzyka] [0:04] [Muzyka] [0:15] Dzień dobry państwu jest wtorek godzina 19:00 rozpoczynamy ewst online dzisiaj [0:21] właśnie takie kolejne spotkanie w naszej minier serii o protestantach przed reformacją Tym razem chyba o najbardziej [0:28] znanym protestanci ruchu protestanckim przed reformacją a mianowicie O Janie husie i husytach Jak [0:36] państwo widzicie jest znami doktor habilitowany Kazimierz Bem i on właśnie [0:42] nam o Janie husie i husytach a przede wszystkim też o [0:48] tym nie tylko o historii ale też o tym co dzisiaj dzieje się [0:53] Zami i jakie mity dotyczące husytów są [1:01] aie niekoniecznie nam opowie Kazimierz Witam i [1:07] zapraszam dzień dobry państwu dobry wieczór państwu Jest mi bardzo miło znowu się spotkać i porozmawiać o [1:13] husytach dzisiaj w zasadzie tak zaplanowałem że dzisiaj sobie porozmawiamy jak gdyby trochę więcej [1:19] początkowo to będzie być może dyptyk a może nawet tryptyk [1:26] Jan wsym roku bardzo ważn [1:33] rocznica jego śmierci męczeńskiej na stosie Ale w ogóle o Janie husie jako [1:38] takim reformator kościoła poprzednio mówiliśmy o waldach Dzisiaj opowiem trochę o Janie [1:44] husie i trochę o husytach zaraz po jego śmierci bo jak zobaczycie państwo jego [1:51] życie i jego nauczanie uległo całkiem sporem całkiem sporej ewolucji całkiem [1:58] sporej zmianie jego śmierci podobnie zresztą jak pamiętacie jeżeli chodziło o waldensów waldensi zaczynali jako taki [2:06] ruch ubogich wewnątrz kościoła Potem jako taki ruch ubogich na [2:12] marginesie i ale taki częściowo ruch monastyczny na marginesie kościoła albo [2:17] poza jego marginesem No jak państwo pamiętacie w okresie reformacji waldensi postanowili [2:25] przyłączyć się do kościoła reformowanego i to oznaczało poważną [2:30] wdów i teologiczną ale przede wszystkim przemianę strukturalną w kościele i [2:38] podobne zjawisko zaobserwujemy i Husa i u husytów Tylko to będzie nieco bardziej [2:45] skomplikowane i to będzie troszeczkę bardziej rozłożone w czasie więc może zacznijmy [2:51] od prologu a tym pri jest panowanie [2:57] cesarza Karola Karol i Luksemburski dla nas on jest dla [3:04] Polaków dynastia Luksemburska kojarzy się głównie z jego synem Zygmuntem luksemburskim albo z jego ojcem Janem [3:11] luksemburskim który był takim Nemesis Władysława Łokietka No i któremu ku [3:18] rozpaczy wielu osób Janowi Luksemburski udało się zowa całą masę księstw [3:25] Piastowskich na Śląsku i w związku z tym No bo przede wszystkim Luksemburg to [3:31] jest wówczas granica Niemiec z tak zwanymi dolnymi Niemcami [3:37] czyli z późniejszymi niderlandami Jan luksemburczyk to jest ten taki zły Niemiec który ożenił się z [3:45] córką Wacława Czeskiego z Elżbietą czeską No i odebrał nam Śląsk sprawa [3:51] jest Oczywiście dużo bardziej skomplikowana ale dzieckiem Jana luksemburczyka i Elżbiety czeskiej jest [3:58] właśnie Karol i kar i jest to król i potem jest wybrany [4:04] cesarzem niemieckim jest to król który osiada w [4:10] Pradze tam był się wychowywał był wychowywany przez matkę i on uczyni z [4:16] Pragi centrum swojej dynastii nie małe Księstwo luksemburskie ale oczywiście [4:21] Praga Karol i wykupił żydu ostatnie Księstwa na Śląsku a te [4:28] które nieu jaworsko Świdnickie poślubi ich dziedziczkę Annę księżniczkę [4:35] jaworsko świdnick z nią zostanie ukoronowany na cesarza Niemiec cesarz Niemiec w zasadzie cesarza rzymskiego [4:42] narodu niemieckiego on będzie ukoronowany w Rzymie i Karol za jego rządów królestwo czeskie jest przeżywa [4:51] okres Wielkiego rozwoju i gospodarczego ale także kulturalnego które jest związane z tym że właśnie Karol i [5:00] uniwersy Pierwszy uniwersytet na wschodzie Europy i jest to uniwersytet w [5:06] Pradze Karol i rzeczywiście przeznacza mu ogromne majątki i Karol i jednak jest jak wiele [5:14] z tamtych władców W tamtych czasach jest monarchą dynastyczny to znaczy on nie [5:21] postrzega panowanie nad narodami jako takimi on postrzega panowanie nad [5:26] konkretnymi prowincjami No i jeżeli jego ojcu się nie udało uzyskać korony [5:33] czeskiej a Pamiętajcie że luksemburgowie twierdzili że skoro Wacław II i Wacław [5:39] Tri czescy byli królami Polski no to w takim razie królem polskim powinien być też [5:45] Jan luksemburczyk a w związku z tym i Karol i znowu pamiętajmy że Anna [5:50] Świdnicka jest wnuczką siostry Kazimierza Wielkiego po jej śmierci [5:56] Karol i ożeni się z wnuczką Kazimierza Wielkiego [6:02] Elżbietą Słupsk z której urodzi się Zygmunt Luksemburski Karol i [6:09] chce za pomocą układów dynastyczny rozszerzyć panowanie [6:15] dynastii luksemburskiej No i tak kiedy Polskę odziedziczy Ludwik Węgierski No [6:22] to Karol wpadnie na taki pomysł żeby dziedziczkę polskiego królestwa ożenić z Zygmuntem [6:31] luksemburskim nią Ma być Pamiętajcie nią Ma być początkowo Katarzyna a potem [6:38] Maria jego najstarszy syn Wacław będzie panował w Czechach ale Karol jest [6:44] zwrócony na Węgry jest zwrócony na kraje słowiańskie które powoli padają pod [6:51] naciskiem Turków osmańskich i Turcy osmańscy powoli podbijają kolejne [6:56] państewka w [7:01] i dlaczego ten Karol jest taki ważny Otóż w roku [7:08] 1346 uzyskuje od papieża Bulle która pozwala mu stworzyć w Pradze klasztor w [7:17] którym będą benedyktyni Ale to nie są zwykli benedyktyni benedyktyni ci będą w [7:23] stanie sprawować liturgię w języku starocerkiewnosłowiański [7:30] papież robi ten klasztor zaczyna być [7:35] budowany podczas on otrzyma nazwę klasztoru emus [7:41] już pokazuje zdjęcie jego sprzed I wojny światowej on został bowiem zniszczony i potem odbudowany w takim nieco innym [7:48] stylu i tu będzie pośrodku jest taki ważny kościółek jest to Kościół Świętego [7:55] Kosmy i Damiana Kosma i Damian to byli C ołowie do słowian którzy przełożyli [8:02] liturgię na język starocerkiewny i w związku z tym Karol i sprowadza [8:08] benedyktynów którzy byli pod pod zwierzchności papieża z Chorwacji [8:14] sprowadza ich na zamek w Czechach papież robi to niezwykle niechętnie i [8:20] uzyskuje umieszcza tam taką klauzulę że to będzie pozwolenie na sprawowanie [8:26] liturgii w języku słowiańskim w Pradze będzie wyjątkiem od reguły Czyli żaden [8:33] inny kościół w Pradze nie może posługiwać się Słowiańską liturgią Tym [8:39] niemniej jest to właśnie o tyle ważny że i tutaj Pokażę wam jak wygląda ten [8:45] kościół jest to proszę bardzo to jest kościół świętego Kosmy i Damiana on zostanie wybudowany nieco później w tym [8:52] kościółku jest sprawowana liturgia w języku starocerkiewnosłowiański co [8:57] więcej Karol i podarowuje im [9:03] finansuje tak zwany podarunek mianowicie Pismo [9:10] Święte napisane w języku staro cerkiewno spisane w języku i cyrli i [9:17] głagolicy i jest to dzisiaj tak zwany rękopis Z re nie jest jasne jak on [9:22] trafił do reon do Francji prawdopodobnie w czasie wojen husyckich Tym niemniej [9:28] był to czas rzeczywiście rękopis spisany w języku słowiańskim a nie po łacinie i [9:34] w ramach ciekawostek jest że był uważany za tak niezwykle cenny że na niego [9:39] składali przysięgę i Henryk II ale i Ludwik XIV przysięgę [9:58] koronacyjnego od X wieku poza nielicznymi wyjątkami na Bałkanach [10:03] językiem liturgicznym jest zawsze łacina kościoła rzymskiego i Biblia jest [10:09] spisywana jako rękopis tylko i wyłącznie w wersji wulgaty a więc po łacinie a [10:15] tutaj nagle mamy w centrum w Pradze klasztor klasztor Emaus Emaus dlatego [10:21] gdyż kiedy go poświęcono Odczytano tekstem liturgicznym który [10:28] Odczytano było na drodze w Emaus stąd uzyskał taką nazwę mamy klasztor [10:34] Benedyktynów którzy modlą się codziennie i gdzie jest liturgia sprawowana w [10:40] języku słowiańskim i co więcej z tego co rozumiemy przynajmniej zakonnicy tam to [10:48] nie jest do końca jasne uzyskiwali liturgię pod dwiema postaciami To nie jest oficjalne zakazane w [10:55] kościele rzymskokatolickim ale kościół rzymskokatolicki że tak powiem funkcjonuje w tym czasie w [11:02] Europie Zachodniej na zasadzie że liturgia jest Jest to kanon rzymski z [11:07] paroma wyjątkami w Hiszpanii i w Mediolanie kanon rzymski po łacinie i [11:12] tylko i wyłącznie komunia świeckim jest udzielana pod jedną postacią tylko [11:18] celebrans sprawuje ją pod przyjmuje komunię w formie chleba i wina i znowu [11:24] tutaj mamy wyjątek w centrum Pragi dlaczego to takie ważne Karol i [11:32] rzeczywiście królestwo Czech doprowadza do niezłego rozkwitu po jego śmierci [11:37] przejmuje to królestwo Wacław i jego syn z Anną świdnick który Początkowo jest i [11:44] cesarzem i królem Czech potem go zdetronizuje jego brat zygmund Wacław [11:51] i dalej urzęduje w pradę ale za Wacława i dochodzi do całej masy napięć pomiędzy [11:58] Czech i Niemcami są to początkowo napięcia na [12:03] tle ekonomicznym ale potem także na tle narodowościowym Karol IV na [12:10] Uniwersytecie w Pradze tworzy cztery narodowości narodowość czeską narodowość [12:16] bawarską narodowość saksońska i narodowość polską znowu Pamiętajcie że [12:22] Karol IV cały czas ma nadzieję że dynastia Luksemburska będzie zdominuje z czasem [12:32] Słowiańszczyzna to ma miało być ten klasztor Emaus ta liturgia ma [12:37] oddziaływać na Bałkany i kiedy padają poszczególne państewka słowiańskie to to [12:45] królestwo Czech pod rządem luksemburskim pod rządem Wacława i jego syna Ma być [12:51] tym centrum które przyciąga Słowian No i [12:57] rzeczywiście na uniwersytecie zaczyna studiować dużo więcej Czechów i tam [13:02] zaczyna studiować Jan Hus po czesku Jan gęś i w [13:10] 1398 roku Jan Hus po ukończeniu studiów zostaje profesorem [13:17] teologii Jan Hus liturgię cały czas sprawuje w języku łacińskim ale ponieważ [13:26] pod Uniwersytet podlega kaplic J zaczyna wygłaszać kazania w [13:34] 1398 roku po czesku w kaplicy betlejemskiej na te kazania początkowo [13:41] przychodzi także syn Karola i Wacław i który ponieważ brat go [13:50] wysadził z siodła jeżeli chodzi o cesarstwo niemieckie Wacław jest [13:55] najlepszym cesarzem niemie królestwem Czech Tym niemniej następują [14:02] cała masa napięć i Wacław i jego druga żona Zofia bawarska będą mieli będą dużymi [14:10] zwolennikami Jana Husa oraz wzmocnienia elementu czeskiego na Uniwersytecie [14:17] który jest jednym z czterech narodowości jest jednym z czterech narodowości [14:23] Pamiętajcie jest narodowość czeska narodowość Saska bawarska i Polska i w [14:28] ramach cieka zwycz głosują Niemcami c z narodowością saską [14:34] i bawarską a nie z Czechami Wacław i popiera Jana Husa początk Jana Husa [14:40] popiera także biskup Pragi biskup Pragi który uważa że na kazanie Husa [14:47] przychodzą tłumy jest bardzo dobrym [14:52] teologiem bardzo jasno wykłada trudne zagadnienia i biskup Prag [14:59] do pewnego momentu Otóż Jan Hus zaczyna na początku X wieku czytać pisma Jana [15:07] wifa jak one trafiły do Pragi nie jest do końca [15:12] wiadom natomiast Jan zaczyna je czytać To są pisma angielskiego heretyka który [15:20] głosił parę bardzo kontrowersyjnych spraw i parę ewidentnie heretyckich [15:26] Mianowicie co było kontrowersyjne [15:32] podał śie kiedy Biskupią Skorumpowani albo [15:38] księża praktykują symoni czyli sprzedaż urzędu bardzo krytykował może [15:46] zainterweniować władza cywilna Królowie i książęta po [15:59] nauki ale uważał że pismo powinno być czytane i głoszone dla ludzi w zrozumiałym dla nich [16:06] języku wilia chodziło to język angielski natomiast u Jana Husa to będzie Język [16:12] czeski Hus jest wielkim zwolennikiem używania języka czeskiego jest także ojcem czeskiej literatury on porządkuje [16:20] gramatykę więc to przesłanie wfa aby Pismo było odczytywane w języku [16:26] zrozumiałym dla ludzi dlaa jest ocy co więcej zwraca Pamiętajcie on naucza w [16:32] kaplicy betlejemskiej ale parę kaplic obok jest kościół Kosmy i Damiana Gdzie [16:38] liturgia jest sprawowana w języku słowiańskim to nie jest język czeski ale zrozumiały No pyta [16:45] dlaczego Dlaczego nie może być sprawowana w języku czeskim przecież [16:50] kiedyś na terytorium Czech i Mora w zasadzie Moraw głównie liturgia była [16:56] sprawowana w języku cego dowodem jest właśnie kościół Kosmy i [17:02] Damiana i w związku z tym wi zaczyna również głosić potrzebę reformy [17:09] liturgicznej związanej także z większą reformą kościoła Pamiętajcie w tym okresie jest dwóch papieży jeden w [17:15] Rzymie jeden w awinionie jeden luksemburczyk popiera jednego papieża drugi oczywiście drugiego No jest [17:22] pytanie Kogo Czyli że trzeba dokonać zakończyć ten skandal [17:29] Zachodnia Schizma Papieży i Hus głosi [17:35] naukę o transsubstancjacji trzeba pamiętać że Hus pod tym względem jest ortodoksyjnym katolikiem Gdyż wtedy ta [17:42] nauka nie jest jeszcze do końca [18:00] będzie uważał że pomimo to pozostaje chlebem i winem czyli jest to jak gdyby [18:06] on on się zbliża ku konsubstancjacja [18:29] wśród duchownych z których część to są Niemcy pochodzenia niemieckiego Bardzo [18:34] im się nie podoba to że Hus uważa że skoro są duchownymi w królestwie Czech [18:39] powinni znać Język czeski a nie tylko niemiecki No i nie podoba mu się nie [18:46] podobają im się krytyka kupowania stanowisk duchownych No bo [18:51] Pamiętajcie jeżeli można kupić stanowisko na dworze początkowo Karola a potem Wacława i No to oznacza że to [18:58] stanowisko zazwyczaj ma całkiem niezłe dochody No i na tej zasadzie powoli [19:05] narasta konflikt z konflikt z biskupem [19:13] Pragi 1409 roku pod wpływem wielu rzeczy Wacław i wydaje Edy w kutnej Horze który [19:22] ma doprowadzić do ustabilizowania sytuacji na Uniwersytecie w Pradze Dzięki niemu [19:29] Czesi narodowość czeska uzyskuje pełną kontrolę nad uniwersytetem w Pradze [19:35] natomiast narodowość niemiecka i Polska ją tracą oni wszyscy utrzymują każdy z [19:41] nich utrzymuje po jeden głosów narodowość czeska utrzymuje trzy głosy wacławowi nie chodzi tu tyle o konflikt [19:48] między narodowościowy tylko Wacław i zwołuje sobór w [19:53] Pizie i chce aby sobór w Pizie zakończył [19:59] schizmę zachodnią narodowość czeska popiera sobór w Pizie narodowość niemiecka i [20:06] Polska nie do końca nie do końca w wyniku tego edyktu w kutnej chorze [20:12] Niemcy opuszczają narodowość bawarska i Saska opuszczają uniwersytet w Pradze i [20:18] przynoszą się do Lipska stąd jest pochodzenie Uniwersytetu w Lipsku on powstał na [20:26] podstawie tych profesorów którzy opuszczają przenoszą Lipska Wacław zwołuje w końcu [20:34] ten sobór w Pizie no i ma nadzieję że ten sobór [20:40] rozwiąże pewne kwestie w tym także kwestii nauczania wilia którego Jan h [20:47] już coraz wyraźniej i coraz bardziej jednoznacznie popiera przy [20:54] czym zadza odnośnie Wieczerzy Pańskiej wiklif [21:01] kwestionował to czy pod chlebem i winem rzeczywiście jest prawdziwe Ciało i [21:07] prawdziwa krew Chrystusa a on jak gdyby w zdecydowanie odcina się od [21:12] transsubstancjacji Jan Hus Nie no i zwołany zostaje sobór w Pizie [21:18] sobór w Pizie wybiera detronizuje papieża wa awinionie i papieża w Rzymie [21:24] wybiera własnego papieża [21:31] sobór powołuje komisję która ma [21:36] zbadać nauki wfa którego popiera h sobór w Pizie [21:44] io komisja dochodzą do wniosku że nauki [21:49] są heretyckie i nakazuje spalenie jego książek too to [21:59] Wacław i Szczególnie że postanowień soboru w Pizie nie uznaje ani papież w Rzymie ani papież w awinionie i tak [22:06] naprawdę 1409 roku Lądujemy nie z dwoma papieżami ale teraz już z trzema w oparciu o to biskup Pragi [22:15] publicznie pali księgi wia i nakazuje huso wyrzec się publicznie jego [22:25] nauczania ią że zostaną wstrzymane [22:31] sakramenty Wacław i postanawia jeszcze popierać Husa [22:38] mianowicie wypłaca uniwersytetowi odszkodowanie za spalone księgi [22:45] wia sam Hus odwołuje się do antypapieża Jana [22:50] X3 ponieważ nie odpowiada Jana [23:01] rok później Jan 23 postanawia ogłosić [23:06] krucjat przeciwko królowi Neapolu który popiera jego rywala [23:12] papieża Grzegorza x No i aby tą krucjatę sfinansować potrzebuje pieniędze więc [23:20] cóż będzie robi Otóż zacznie sprzedawać odpusty i wysyła tych którzy mają sprzedawać odpusty do Czech i [23:29] tutaj Jan Hus znów występuje wyraźnie przeciwko sprzedaży odpustom coś co [23:37] będzie brzmiało znajomo dla tych którzy pamiętają historię reformacji ale krytykuje w związku z tym [23:45] Jan także papieża Jana X3 w końcu w 1412 roku na skutek [23:53] nacisków [Muzyka] [23:58] biskupa Praskiego Janus wyjeżdża z Pragi a poirytowany jego krytyką Jan [24:08] ekskomunika i wzywa go przed swoje oblicze aby oczyścił się z zarzutów No i [24:15] mamy sytuację że w tym momencie Hus komunikował już dwóch z trzech Papieży mamy pewnego rodzaju [24:24] większość kró Jana i mówi że to jest nieco [24:31] skomplikowane żeby Jan przysłał Legatów do królestwa Czech i [24:38] bowiem boi się że nie zostanie uczciwie wysłuchany co więcej Jan 23 zakazuje [24:44] huso opuszczać terytorium Czech w 1413 roku dochodzi do dysputy [24:52] między hem i zwolennikami Jana [25:00] do porozumienia Wacław cały czas go popiera No i wówczas król [25:07] Węgier Zygmunt Luksemburski jego przyrodni brat wnuk prawnuk Kazimierza [25:14] Wielkiego proponuje następujące rozwiązanie jest zwoływany kolejny sobór [25:19] w Konstancji Konstancja jest pod panowaniem Cesarstwa niemego pod panem [25:26] biskupa kcj Zygmunt [25:32] Luksemburski namawia Jana Husa aby ten przyjechał na sobór i oczyścił się ze [25:38] wszystkich zarzutów obiecuje mu uczciwa proces i wydaje mu tak zwany list [25:44] żelazne list żelazny prowadzi to jest taka prawna do dzisiaj wiemy dobrze w [25:49] Polsce stosowana zasada że na czas trwania procesu Jan będzie wolny to będ przyć [25:58] nie będzie aresztowany i będzie mógł wyjechać wbrew Radom i Wacława i i [26:07] życzliwej mu szlachty Hus postanawia pod koniec 1414 roku wyruszyć na sobór w [26:17] Konstancji w ramach takiego kompromisu sobór Zgadza się zawiesić [26:24] anatem czyli którą rzucił na niego którą rzucił na niego biskup praski i 5 [26:32] listopada 1414 roku Hus przybywa do [26:39] Konstancji i tu zaczynają się pewnego rodzaju podchody bowiem zostanie wezwany [26:45] na przesłuchanie które dotyczyło jego transsubstancjacji i Boskiej natury [26:52] Jezusa przedstawi mu 42 zarzuty [26:58] rozchoruj i tutaj Zygmunt Luksemburski pod wpływem biskupa Konstancji łamie [27:06] dany przez siebie list żelazny a mianowicie Zgadza się go rzekomo dla jego dobra umieścić pod wy więzieniu [27:14] biskupa Konstancji Zygmunt zasłania się tym że biskup Konstancji jest nie tylko biskupem ale także jednym z książąt [27:21] udzielny Rzeszy Niemieckiej a więc Hus nie jest formalnie wydany pod jurysdykcję duchown ale pod [27:28] jednego z książąt Rzeszy Niemieckiej Tym niemniej jest to złamanie listu żelaznego tego klasztoru nie może [27:35] opuścić on przebywa w klasztorze Dominikanów więc tych którzy są odpowiedzialni za [27:42] Inkwizycja No i zostanie przesłuchany kiedy na początku 1415 roku komisja [27:49] działa wbrew temu co byśmy uważali względnie uczciwie i z 42 zarzutów o [27:56] herezję podtrzymuje [28:04] i przedstawia to soborowi w Konstancji na skutek nacisków Zygmunta [28:10] luksemburskiego Zgadza się sobór i innych szczególnie innych książąt Zgadza [28:15] się sobór powołać kolejną komisję w czerwcu [28:20] 1414 roku ale jeden z rycerzy odkrywa 10 czerwca już przygotowany i podpisany [28:28] wyrok na Husa to wywołuje ogromne oburzenie świeckich przedstawicieli [28:34] mniej duchownych świeckich przedstawicieli soboru w związku z czym [28:40] kolejne wysłuchania będą wysłuchani publicznymi i 7 czerwca h zdecydowanie [28:46] podtrzymał naukę o transsubstancjacji to jest bardzo ważne Jak pamiętacie potem [28:52] Husyci będą ją kwestionować ale Hus podtrzymuje zdanie o transsubstancjacji [28:59] natomiast o co mu zarzucano że tutaj jest herezją no nie jest 8 czerwca [29:06] Hus podtrzymał natomiast zdanie to jest co mu zaszkodzi że cesarz i królowie [29:12] świeccy powinno mieć powinni mieć prawo kontrolowania duchowieństwa No i 11 czerwca sobór [29:20] nakazuje mu albo wyrzeczenie się poglądu albo zdanie się na wyrok soboru No [29:26] ponieważ Ten wyrok już wiemy zapadł w zasadzie zanim go wysłuchano Zygmunt [29:32] Luksemburski radzi mu aby Hus po prostu odwołał swoje poglądy i w związku z tym [29:39] zostanie uwolniony będzie mógł powrócić do Czech Hus [29:45] odmawia 18 czerwca sobór publicznie już tym razem [29:50] nakazuje mu znów odwołanie poglądów albo poddanie się karze którą mu wyznaczy sobór jaka ta Kara jest wszyscy wiemy [30:00] śmierć lipca pomimo wielkich nacisków Janus [30:08] odmawia jest ogromny nacisk świeckich oraz niektórych duchownych aby jednak [30:14] hem dojść do jakiegoś porozumienia 5 lipca sobór mu proponuje ostateczne [30:21] wyjście może odwołać tylko te poglądy które rzeczywiście sam wyzna które [30:31] wó zarz furtka znów odmawia mówi nic Nie [30:38] udowodniono mi żadnej herezji 6 lipca w związku z tym Odczytano wyrok [30:47] wyroku tym potępionego tez Kusa jego [30:59] będzie on pozbawiony urzędu duchownego No i na głowę założono mu ten słynną koronę z [31:07] wizerunkiem trzech diabłów i tu chcę wam to pokazać to będzie jedno z najstarszych przedstawień [31:13] Husa jest to bardzo proszę Hus w koronie [31:18] z trzema diabłami on jest wyprowadzony za miasto tam zostaje pozbawiony [31:24] wszystkich urzędów duchownych wszystkich znak w tej koronie ma być spalony żywcem [31:30] po raz ostatni proponuje mu się aby odwołał swoje błędy i będzie mu darowane [31:36] życie odmawia w związku z tym zostanie wprowadzony na stos i zostanie podpalony [31:43] i spalony żywcem do końca Hus śpiewa pieśni religijne później [31:50] nastąpi ta legenda że Hus powie prawda zwycięży [31:56] lub słynne zdanie że dziś palicie gęś ale jutro powstanie [32:04] łoń łabędź czyli symbol Marcina Lutra któremu już nic nie zdołacie [32:11] zrobić ciało Husa zostanie wrzucone do rzeki aby nie powstało żadna relikwia po [32:19] nim aby się nic po nim nie pozostało Wydawałoby się że to zakończy tutaj [32:27] jeszc spalenie Husa na stosie że to zakończy sprawę [32:34] Husa tutaj macie znowu ta słynna korona z trzema diabłami Hus płonący na stosie [32:42] Tym niemniej Czesi są wściekli Czesi są absolutnie wściekli i są zwołują osobny [32:51] takie zgromadzenie rycerstwa i w której wysyłają tak zwaną protest borum czyli [32:58] tak zwany protest Czechów on zostaje doręczony 2 Września [33:03] 1415 roku w którym potępia sobór Czesi potępiają sobór za spalenie [33:11] Husa i za to że złamane zostały mu przysięgi które mu [33:17] dano protest ten jest o tyle ważny że on przeraża Wacława i Wacław i z żoną [33:26] którzy dotychczas popierali Husa nagle uważają że sytuacja wymyka się im spod [33:32] kontroli I rzeczywiście Pragę opuszcza pod ich wpływem większość najbardziej [33:39] radykalnych zwolenników Husa Tym niemniej osiadają oni w klasztorze pod [33:45] pragą Wacław i cały czas próbuje uspokoić swoje rycerstwo i nieszcz stwo [33:53] które popierało Husa bowiem po śmierci Husa dochodzą do głos coraz bardziej [33:58] radykalne ugrupowania między innymi [34:09] żądającego słowiańskim ale wręcz po czesku Wacław i próbuje lawirować [34:16] Szczególnie że nie ma dzieci i pomimo tego że za bratem nie przepada jego następcą jest Zygmunt Luksemburski a [34:23] więc ten który doprowadzi do doprowadził do śmierci jusa przez to że złamał dane [34:30] mu słowo że złamał dany mu list [34:35] żelazny wie o tym też rycerstwo czeskie które w związku z tym zacznie rozumieć że Zygmunt nie jest ich [34:44] przyjacielem Zygmunt co więcej powie że jak zostanie królem czeskim po śmierci swojego brata On doprowadzi do [34:51] przybędzie do Czech jako cesarz i król doprowadzi do tego że Wszyscy zwolennicy [34:56] Husa i wfa zostaną wytopieniu ogromnej sympatii wśród [35:03] rycerstwa czeskiego No i w19 roku sprzyjający husowie jego naukom [35:14] mieszczanie prascy pokłócę się z wysłannikami Wacława [35:20] i i wyrzucą ich z budynku ratusza na Pradze to jest tak [35:28] zwana słynna defenestracja praska i rzeczywiście ci reprezentanci króla [35:34] Wacława zginą oni upadną na posadzkę i zginą bo to jest bardzo duży upadek to [35:39] nie jest jak ta druga defenestracja gdzie po prostu upadną kupek gnoju tym [35:44] razem oni zginą jest to dla Wacława IV tak wielki szok że umiera na apopleksji [35:51] choć być może umarł bo już był od jakiegoś czasu chory i śmierć Wacława i [35:56] ta acja Praska która nastąpiła 4 lat po śmierci Husa doprowadzi do wybuchu wojen [36:03] husyckich i jak zobaczymy w następnym odcinku ci Husyci którzy przyjdą po husie oni będą bardziej hyy niż sam Hus [36:12] Jak wiecie jest to bardzo często właśnie tego mamy tego [36:18] typu dynamika tak samo będzie z lutrem prawda Luter występuje jego następcy są [36:23] jeszcze dużo bardziej radykalni niż on sam tak samo będzie tak s będzie ZL tak samo było z Piotrem [36:32] Waldo i tutaj się to powtarza Tym niemniej Husyci są o tyle ważni jego [36:39] nauka że do czasów reformacji Europie będzie przełamany [36:46] monopol na wyłącznie łaciński rytm pamiętajmy Owszem jest ten rytm arabski [36:52] On jest w kilku parafiach w okolicach Toledo jest ryt ambrozjański On jest w [36:58] zasadzie tylko w diecezji mediolańskiej Natomiast po raz pierwszy w Europie będziemy mieć całe królestwo w [37:06] którym formalnie chrześcijaństwo jest wyznawane i to w zachodniej Europie nie [37:11] mówimy o wschodniej Europie nie mówimy jakieś dziwnej Moskwie nie mówimy jakieś takiej dziwnej Polsce ale jest całe [37:19] królestwo na zachodzie Europy gdzie jest będzie inny ryt gdzie [37:25] będzie inny sposób sprawowania komunii i to będzie bardzo ważne psychologicznie [37:30] bo Jak pamiętacie na kazus Husa powoła się Luter kiedy mu powiedzą musisz się [37:37] podporządkować orzeczeniem papieża i soborów Luter powie Nie bo nawet sobory [37:44] mogą się mylić i poda jako przykład Husa Tym niemniej Hus urasta Do symbolu [37:52] i języka czeskiego i niezależności od kościoła rzymskokatolickiego to się [37:57] pojawi po w X wieku kiedy habsburgowie wymuszą przymusową rekatolizacja Czech [38:04] no i klasycznym takim przykładem symbolem Jana Husa i to jest symbol i [38:10] świecki i religijny ale w zasadzie świecki No to jest ten przepiękny absolutnie przepiękny pomnik Husa przed [38:18] kościołem Matki Boskiej nad tynem a więc tym głównym kościołem utrakwistyczne [38:27] jako tego który patrzy który mówi prawda zwycięży i [38:34] prawda należy do wszystkich i pod tym względem Hus jest [38:40] protestantem przed protestantyzmem chociaż on sam za wyjątkiem krytyki [38:47] sprzedaży urzędów krytyki a w zasadzie co do zasady [38:54] krytyki mszy po łacinie i sprzedaży odpustów on sam jest bardzo katolicki [39:01] dużo bardziej katolicki niż jego następcy wiele lat później ci którzy się [39:06] na niego powołują Tym niemniej Hus urasta do ręki do symbolu gdyż po raz pierwszy ludzie odważą się publicznie [39:13] mówić że Husa stracono niesłusznie i bezprawnie No i znowu zajmij nam to [39:21] trochę no ale pamiętajmy że w końcu to będzie też w pokoju westfalskim że dojdą [39:27] do że nie można nikomu narzucać wiary to trochę nam zajmie to zajmie w zasadzie [39:34] 350 lat no ale w końcu Europa do tego dojdzie także Hus jest tutaj symbolem i [39:42] wolności sumienia i wolności narodu czeskiego który będzie bardzo długo [39:48] ciemiężony przez Niemców katolików i możemy kiedyś porozmawiać o tym jak ta [39:54] katolicy będzie wyglądała symbolem i Czechów ale też jest symbolem [40:00] chrześcijan którzy uważają że prawda zwycięży i tutaj chciałbym na dzisiaj [40:06] zakończyć tą pierwszą część będzie to właśnie jest to część o [40:11] Janie husie natomiast o husytach porozmawiamy Porozmawiamy następnym [40:19] razem dzięki Kazimierz to rzeczywiście jest niesamowicie Ciekawa historia [40:27] Myślę że duża część z nas uczyła się czegoś o Janie husie i husytach podczas [40:34] lekcji historii ale ponieważ nawet w czasach zamierzchłych [40:39] których ja miałam historię w szkole na to było poświęcone mniej więcej pół lekcji nie przypuszczam żeby teraz było [40:46] z tym lepiej więc taka dawka informacji też z nakreślenie tej [40:52] sytuacji i geopolitycznej i religijnej i [40:57] No też kulturowej poniekąd ma ogromne znaczenie i myślę [41:02] że nasi widzowie będą wracać też do tej serii filmów dlatego że Jan Hus jest [41:10] postacią już Abstrahując od ruchu religijnego który [41:15] powstał z jego przyczyny sam w sobie jest postacią niezwykle [41:22] interesującą a jego właśnie takie zawołanie [41:29] to wołanie o umiłowanie prawdy które za które przy płacił własnym życiem również [41:36] dzisiaj jest aktualne rzeczywiście za każdym razem kiedy jestem w Pradze widzę ten pomnik [41:45] czytam t [Muzyka] [41:50] inskrypcjach którzy na przykład tam przychodzą i się zatrzymują mówimy tutaj [41:56] o kraju no który nie ma jakichś specjalnych sentymentów religijnych dzisiaj A właśnie Hus jest dalszym ciągu [42:05] w Czech w Republice Czeskiej jednym z takich największych bohaterów Oczywiście [42:11] on ma też swoje zasługi prawda dla języka czeskiego dla narodowości czeskiej i tak dalej to [42:18] jest bardzo podkreślane natomiast bardzo znamienne jest to że ten pomnik nie przypomina o tym że on ma [42:27] zi Ale mówi przede wszystkim o tym jak ważna jest właśnie prawda i pozostawanie [42:34] w zgodzie z własnym sumieniem czyli w gruncie rzeczy istota chrześcijaństwa poniekąd [42:40] co jest bardzo ciekawe również no sam Hus jedynym życiem które poświęcił No to [42:47] było jego własne tak naprawdę czyli przeciwieństwie na przykład do bardzo [42:53] wielu wielkich w cudzysłowie hierarchów i świeckich i duchownych on nie był jak [42:59] lord farquad który mówił prawda was musi umrzeć ale jest to cena [43:05] gotowy jestem gotów prawda taka postać No [43:11] dzisiaj Myślę że ona jest jeszcze nie do końca odkryta przez [43:18] współczesną kulturę czy popkulturę ale patrząc też na to w jaki [43:25] sposób idą właśnie poszukiwania takich właśnie wielkich postaci patrząc na to jak [43:32] właśnie ci zizan Czesi odnoszą się do Husa jako do swojego [43:38] bohatera No pewnie się doczekamy różnych interesujących rzeczy myślę że o tym [43:45] sobie porozmawiamy w ogóle o husie w popkulturze o husie w kulturze husytach [43:51] bo więcej o husytach jest chyba w kulturze tak nie ma nawet dobrej [43:57] biografii poa tak to to to wiem natomiast mam takie właśnie bardzo [44:02] ciekawe pytanie przed chwileczką nadeszło związku z tym że było pod koniec twojego [44:09] wykładu czy przymusowy re katolicyzm nie był przypadkiem jedną z przyczyn [44:14] późniejszej ateizacji Czech no na pewno na [44:20] pewno ten przymusowy katolicyzm prawdopodobnie taac cch się zaczęła [44:27] wcześniej gdyby nie to że bardzo długo panowali habsburgowie ale trzeba pamiętać że w [44:34] 1918 roku kiedy Czechy ogłoszą niezależność Tam powstaje ogromny [44:39] ruch aby stworzyć kościół husycki taki narodowy kościół czeski i on [44:45] rzeczywiście się stworzy No i sam fakt że prezydent masaryk prawda do niego będzie należał i tak dalej i tak [44:52] dalej ale oczywiście jest kościół katolicki w Czechach był jest [44:58] postrzegany jako instrument opresji Habsburgów najpierw Husa a potem [45:06] Habsburgów A to jest wszystko robione prze właśnie przez ten pryzm Habsburgów jako symbol opresji Czechów którzy [45:13] prawie stracili swój język Język czeski był praktycznie prawie że wymarły i go [45:18] trzeba było na nowo wskrzesić ale no tutaj właśnie powoływano się in nausa to jest bardzo znamienne prawda że [45:26] w Polsce symbolem narodowym jest biskup Stanisław a w Czechach [45:32] Hus w Czech jest to Hus i to jest na pewno na pewno to ma po prostu kościół [45:40] kościół rzymski był postrzegany jako ciało obce Pamiętajcie że Czechy straciły 3/4 [45:48] ludności po przymusowej rekacji [45:57] bardzo ci dziękuję za dzisiejszy wykład Zresztą nie tylko ja na Facebooku dość [46:02] sporo osób tam właśnie pozdrawia i dziękuję za jak [46:09] zwykle wykład to to o wojnach husyckich Myślę że porozmawiamy i o WJ husyckich [46:16] jako takich i o wojnach husyckich Sapkowskiego ale myślę że to jest taki [46:22] temat dużo szerszy w gruncie rzeczy nie sprowadzający się wyłącznie do woj ale też do tego w jaki sposób [46:30] się ta religijność rozwijała I co z niej prało co z niej przetrwało w Czechach bo [46:36] wbrew pozorom jednak trochę przetrwało co z niej przetrwało gdzie [46:42] indziej i co z niej przeniosło się na inne denominacje [46:48] protestanckie bardzo często nawet nie zdają sobie sprawę że tak naprawdę w istocie korzenie mają właśnie husyckie [46:57] o tym będziemy rozmawiać w następnym podczas następnego spotkania państwu bardzo bardzo dziękuję [47:05] również życzę miłego wieczoru wszystkiego dobrego do widzenia [47:11] dobrego do widzenia --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl