TRANSKRYPCJA: "Okiem filologa: Porneia w Nowym Testamencie | EWST online" Data publikacji: 12.02.2022 Długość: 01:18:26 --- [0:00] A jak rozumieć używany w Nowym Testamencie termin Kornelia czy odnosi [0:00] A jak rozumieć używany w Nowym Testamencie termin Kornelia czy odnosi [0:06] się on do prostytucji czy może do wszelkiego rodzaju aktywności seksualnej poza małżeństwem Jak rozumieć tak zwane wyjątek Mateuszowi gdzie mogła oporna [0:16] jako jedynym możliwym powodzie pozwalający na oddalenie żołądku i [0:29] łańcuchu Dobry wieczór państwu jest wtorek 19:00 rozpoczynamy WSB online [0:39] dzisiaj temat bardzo ciekawy bardzo dla niektórych nawet kontrowersyjny jedno z [0:48] najpopularniejszych słów w dzisiejszym świecie wyszukiwane w [0:53] internecie pochodzi od tego zwrotu którym będziemy się dziś zajmować to [0:59] słowo to dzisiaj wywołuje liczne spory i kontrowersje nie tylko wśród teologów [1:05] ale zbierają się nie również w Mrągowie i właśnie o kim filologa będziemy [1:12] oglądać na słowo porneia Nowym Testamencie a w szczególności spoglądał [1:18] będzie na nie okiem psychologa dr Sławomir torgus który jest login klasycznymi wykładowcą WSB Sławku zapraszam dzięki bardzo dobry wieczór [1:31] Na początku chciałbym podziękować za inspirację do zajęcia się tym tematem [1:37] która niedawno się pojawił A ze strony jednego [1:42] z naszych można powiedzieć byłych studentów PWST jednak pana Jacka [1:48] kerouaca Wiem że pewnie gdzieś tam jest także dziękuję panie Jacku za inspirację [1:53] i tutaj nabrałem odwagi do tego żeby spróbować się przymierzyć dom do tego trudnego tematu Jak się zorientowałem [2:02] czasu było niewiele więc postanowiłem że zatrzymam się na takim na takiej próbie przeglądu sytuacji [2:14] zarysowania jakichś kwestii właśnie które wiążą się z użyciem tego słowa No [2:20] zarówno w starym jaki w Nowym Testamencie pewnie przede wszystkim w Nowym Testamencie No ale ten kontekst wcześniejszy to jest nam potrzebny także [2:32] Spróbuję Spróbuję tutaj przejść przez te takie istotne istotne kwestie które [2:40] udało mi się wyłapać tak w tym dość takim krótkim okresie czasu nie miałem okazji troszeczkę głębiej wejść w tę kwestię [2:48] będę się spierał i państwu pomagał za pomocą prezentacji która powinna się już [2:57] wyświetlać No i na pierwszym slajdzie rzeczywiście [3:03] Chciałem Chciałem wyświetlić ten wyjątek tak zwany wyjątek mateuszowy Czyli dwa [3:12] miejsca z Ewangelii według Mateusza w których odwołuje się Ewangelista do słów Jezusa dotyczących rozwodu i gdzie właśnie [3:24] pojawia się to słowo porneia które mamy w tytule dzisiejszego naszego spotkania przypomnijmy sobie jak to jak to brzmi [3:34] Pierwszy fragment jest z Kazania na górze także bardzo takiego ważnego tekstu jak wiadomo takiej najdłuższej mowy Jezusa Jaką mamy czy [3:44] zarejestrowaną na kartach Ewangelii no i tam odnosząc się do różnych kwestii [3:50] związanych z przestrzeganiem prawa między innymi [3:58] znajdujemy takie takie słowa Jezus mówi tak każdy kto oddala swoją żonę [4:04] poza wypadkiem nierządu tak tutaj jest jednego z przykładów [4:10] skorzystałem po grecku Widzimy tutaj nawiasie słowa projekt Oslo górnej z [4:15] Także mamy właśnie tą wspomnianą porównuję narażają na cudzołóstwo i [4:22] tutaj też do włączyłem ważne słowo które dzisiaj też się przewinienia jeszcze [4:28] tych rozważaniach moich hen i [4:33] które jak widać jest no ma niesie ze sobą inne tutaj troszeczkę konotacje [4:42] inne inne znaczenie tak to by oddaloną wziął za żonę dopuszcza się cudzołóstwa [4:47] i znowu pojawia się to drugie słowo mój Chata jest właśnie czyli mamy porneia i [4:53] czasownik mój Hello który to wybrzmiewa właśnie w tym fragmencie [5:00] i w19 rozdziale tej samej ewangelii w dziewiątym [5:05] wersecie mamy właściwie powtórzono mną te kwestie [5:11] troszeczkę innymi słowami A powiadam wam kto oddala swoją żonę Chyba wypadku [5:17] nierządu właśnie tam się pojawia nasza porneia nabierze inną popełnia cudzołóstwo moich a ja taka sama kombinacja słów nikt oddalono bierze za [5:27] żonę popełniać mnóstwo moich ale mój tata i Czyli też też mamy konsekwentnie [5:34] tą tutaj kombinację taką kombinację dwóch [5:39] słów porneia moich a ja używanych albo rzeczownikowo albo czasownik owo [5:47] No i jak wiadomo Pewnie wszystkim państwu spór toczy się przede wszystkim [5:55] wokół rozumienia tutaj znaczenia tego wyjątku cóż to właściwie [6:02] za wypadek w którym Jezus przewiduje że można byłoby oddalić żonę [6:11] co się kryje pod tym pojęciem porneia tutaj Jak widzimy Już już pierwsza [6:17] sugestia się pojawia ze strony tłumacza tak z którego tekstu Korzystamy i słowo [6:24] nierząd się nam nim pojawia który jak zajrzymy [6:30] do słownika języka polskiego w naszej polszczyźnie oznacza albo [6:37] prostytucje taki i częściej albo anarchia brak rządu Polska nierządem [6:42] stoi Pamiętamy pamiętamy takie sformułowania z nieco dawniejszych [6:47] naszej literatury No i skoro tak skoro skoro tłumacza zdecydował się na nierząd [6:54] Czyżby Oznaczało to że Jedynym wyjątkiem który dopuszcza [7:01] rozwód oddalenie oddalenie żony Byłaby sytuacja w której mamy do czynienia z konstytucją Jak można było się domyślać z [7:11] konstytucją związaną z zachowaniem z zachowaniem obejrzeć oddalonej żony tak zapewne a nie w innym kierunku także [7:23] kiedy czytamy Takie przykłady i czytamy się w znaczenie głowa no to nas udałoby [7:30] się takie skojarzenia ale Czujemy że coś tutaj chyba nie do końca nie do końca można byłoby się zgodzić czy ciężko byłoby się [7:42] zgodzić z takim postawieniem sprawy więc idziemy dalej W takim razie zapraszam na taką podróż po po po [7:52] greckich słupkach które są oparte na tym rdzeniu na którym rzeczywiście tak jak [7:58] Joanna to powiedziała to słowo które dzisiaj dzisiaj przy [8:04] którym przesycony jest tak internet w dużej mierze faktycznie na tym rdzeniu [8:09] jest zbudowane i w kontekście biblijnym mamy [8:16] do czynienia z różnego rodzaju odmianami słów które na tym rdzeniu porn są oparte i tutaj takie krótkie zest Nie [8:28] nie ja się skoncentrowanym na porneia tak jako takim najbardziej może [8:35] rozpoznawalnym pojęciu i ono też pojawi się najczęściej [8:40] jeżeli chodzi o Nowy Testament tak mówię tutaj o Nowym Testamencie 25 razy w [8:47] nawiasie zaznaczam że pięć razy w pierwszym Liście do Koryntian 7 razy w objawieniu janaczyk w apokalipsie Świętego Jana to jest ciekawe bo właśnie [8:56] te dwie księgi przede wszystkim one zawierają [9:01] najliczniejsze odniesienia właśnie do tego rdzenia używają różnego rodzaju [9:08] usług opartych na tym rdzeniu Born będziemy się przyglądać zastanawiać co [9:14] to znaczy ale porneia jest tym takim najczęściej im w używanym słowem i jego [9:20] znaczenie nas najbardziej interesuje dzisiaj na drugim miejscu mamy porne 12 [9:26] razy pojawiające się w nowym momencie znowu objawienie Jana na czele e55 [9:32] wystąpień Jest to forma która opisuje prostytutkę nierządnice prostytutkę tak tutaj czy [9:44] zależy czy się posłużymy może takim trochę starszym czy trochę nowszym pojęciem później mamy pornos 10 razy użyte w tym [9:55] pięć razy w pierwszym Liście do Koryntian i to jest męska forma tego słowa porne czyli mówimy o prostytucji męskiej tak tym [10:06] razem do tego mamy ośmiokrotnie użyty czasownik płynęło prostytuować się trzy razy w pierwszym [10:16] się do Koryntian i znowu pięć razy w objawieniu w objawieniu Jana Izrael jest [10:22] jeszcze takie taka kombinacja tak przyimka z czasownikiem pudełek płynęło [10:27] w liście gdy w77 Warsie który No też jest związanym z [10:33] prostytuowanie m3lee mamy taki przegląd słów które oparte są na tym rdzeniu i [10:39] pojawiają się rzeczywiście w Nowym Testamencie [10:46] znaczenie No mamy pewien problem wracając do porneia tak przede wszystkim bo ono będzie naszym tutaj punktem odniesienia [10:54] to nie są oczywiście jedyne katalogi jedyny to nie jest [11:00] jedyny katalog występków czy grzechów w których pojawia się pojęcie porneia to które tutaj państwo Teraz widzą czyli 15 rozdział [11:09] Ewangelii według Mateusza 19 werset gdzie czytamy serca bowiem pochodzą złe [11:16] myśli zabójstwa cudzołóstwa i to moich a i Proszę zwrócić uwagę na to drugie [11:22] Pojęcie które naszym wyjątku Mateusz owym się pojawiło ono Również tutaj [11:28] się znajduje jest wyodrębnione jest czymś innym niż pełnej i w czymś innym [11:34] niż pełnej i która Jak widzą państwo w różnych przykładach w różny sposób są [11:39] tłumaczone te pożarnej i tutaj Czynny rozpustne ale Biblii Warszawskiej po [11:45] prostu rozpusta Biblii warszawsko-praski w zdania Biblii Gdańskiej wszeteczeństwa [11:52] w Biblii Poznańskiej nieczystości u wujka poróbstwo na przykładzie dosłownym [11:58] rozwiązłe czyny gdybyśmy się zaczęli zgłębiać w [12:03] znaczenia tych różnych tutaj pojęć to one były zwykle się różniły tak czymś od [12:10] siebie byłyby jakimś sensie synonimiczne ale ale widzimy że tłumaczę próbują w [12:17] różny sposób tutaj podejść do sprawy i dają nam różne rozwiązania tłumaczeniowe No co świadczy o tym że [12:25] nie ma jakieś takie jedno myśl Chciałbym Co do ustalenia znaczenia tego tego [12:32] pojęcia związku z tym sięgnijmy sięgnijmy do samego początku pamiętając o tym że [12:41] etymologii słowa nie jest nieco niebezpieczne ale jeżeli jest używane w [12:47] sposób taki zrównoważony to ono Może nam coś cokolwiek powiedzieć a na pewno coś [12:54] o historii danego słowa bo tak króciutko przez historię tego słowa tego rdzenia [13:00] Born sobie przejdziemy No i ustalenia filologów na ten moment [13:07] są takie że należałoby ten rdzeń odnosić etymologicznie do [13:15] takiego słowa jak pewnymi tutaj mamy pewne Born tutaj to wymiana samogłosek o [13:21] bardzo częsta się pojawia i kojarzy się ze sprzedażą sprzedawać to znaczy sprzęt [13:28] mać no i wyjaśnienia które zwykle znajdujemy Prowadzą nas w stronę takiego [13:35] obrazu gdzie widzimy handel niewolnikami i [13:42] takie skojarzenie tutaj budują badacze którzy się tym zajmują [13:47] tą kwestią etymologii że ci sprzedawanie niewolnicy czy niewolnice No bardzo [13:55] często właśnie No później pełnili takie funkcje takie funkcje seksualne taki właśnie w stronę [14:04] prostytucji nas To wszystko prowadzi rzeczywiście [14:10] bardzo dużo od samego początku tak mówię tutaj już okresem Grecy pogańskiej bardzo dużo kontekstu wprowadzi nas w [14:21] stronę prostytucji faktycznie i tutaj Fran ze słownika etymologicznego szansę na państwo widzą tak różnego [14:31] rodzaju złożenia Właśnie na tym rdzeniu Prowadzą nas w różnego rodzaju konteksty [14:38] a zwykle związane z prostytucją także etymologia słowa Jego początki gdzieś [14:46] właśnie z tą sprzedażą powiązane faktycznie Prowadzą nas w stronę prostytucją ale ciągle mieliśmy w głowie wyjątek mateuszowy czy rzeczywiście [14:55] należałoby tam pod tą porneia ten wyjątek podstawiać właśnie prostytucje [15:02] także że ten że ta porneia należała należałoby ją rozumieć właśnie w ten [15:08] sposób Pójdźmy dalej do łaciny sobie pójdziemy ponieważ tutaj taka ciekawa obserwacja [15:18] też etymologiczna już jeżeli już jesteśmy tak przy przy tych kwestiach to [15:25] na język łaciński No to słowo [15:30] zaczęto przyrodzenie te pojęcia słabo zbudowane [15:36] na tym rdzeniu zaczęły być tłumaczone przez odniesienie do łacińskiego słowa furmiks później znajduje swój wyraz w angielskie [15:46] sobie formie cation tak które kojarzymy które kojarzymy dość szeroko które [15:53] rzeczywiście na przykład w tym Games Version w tym tłumaczeniu pojawia się tam gdzie mamy mamy porneia cóż to była ta for nic chodzi on takie przejście o [16:07] bramę sklepiony łukami tak można byłoby [16:12] sobie tak to by obrazowo przedstawić gdzie prostytutki stały i [16:20] czekały na swoich klientów więc ta aktywność pójścia do bramy tak do formy [16:27] x te przełożyła się właśnie na to pojęcie fornication łacińskie właśnie zadawanie się z prostytutkami i [16:40] później przeszło w formie cation ale już w coraz szerszym takim znaczeniu tak z tej prostytucji zrobiła się taka taka szersza [16:50] kwestia związana w ogóle z jakąś aktywnością związaną z seksem [16:56] [Muzyka] pozamałżeńskim I tutaj [17:02] seksem pozamałżeńskim jakby na dole państwo widzą [17:08] w na prezentacji też to drugie pojęcie cudzołóstwo czyli tam moich a ja [17:14] bo ustalając znaczenie tych obu pojęć też warto się zastanowić właśnie jakie [17:21] aktywności ewentualnie mogłyby wchodzić w grę obejmować te pojęcia No i tyle [17:28] właśnie cudzołóstwo kojarzy się z moich a ja [17:35] prawda grecka z takimi aktywnościami [17:40] związanymi z seksem pozamałżeńskim ale popełnionym przez osoby pozostające w [17:46] związku małżeńskim mój Hej a tak to drugie pojęcie Czyli jeśli jeśli tam [17:52] czytaliśmy wyjątku Mateusz owym jeśli mężczyzna oddala kobietę tak to po narażają na niebezpieczeństwo [18:03] takie że ona będzie brała udział w cudzołóstwie tak w zasadzie można [18:08] powiedzieć że zamężna kobieta będzie jeżeli ktoś weźmie ją za żonę ponownie [18:14] tak naprawdę popełniać mój Heyah i brać udział w aktywnościach poza małżeńskich [18:21] jako osoba de facto zamężna tak czytam moich a ja tutaj w tym kierunku [18:26] mogłaby być TV Witam pana No właśnie natomiast co z fornication forks [18:33] wspornika co czy też Spornej atak czy można na przykład to [18:39] zawęzić do relacji właśnie związanych z seksem pozamałżeńskim alem popełnianych przez [18:48] osoby nie pozostający w związku małżeńskim i też takie rozróżnienia czasami czasami można znaleźć także zobaczymy zobaczymy czy będzie można je [18:59] jakoś powstrzymać idąc dalej przez całą historię słowa czyli narazie widzimy [19:04] narazie widzimy że ta porneia w mocny sposób od etymologię idąc poprzez [19:10] późniejszy ten proces związany z tłumaczeniem tego słowa kieruje nas w stronę prostytucji faktycznie tego nie rządu [19:19] który znaleźliśmy właśnie w tłumaczeniu polskim które sobie Zdecydowaliśmy w [19:25] Grecji pogański jak to wyglądało żeby jakoś to uporządkować iść sobie po kolei [19:33] średnim wieku przed Chrystusem pojawia się pojęcie porne właśnie w odniesieniu do prostytutki i później UW historyka Herodota w pierwszej [19:44] księdze jego historii dowiadujemy się o prostytucję młodych [19:50] kobiet w Lidlu i w takiej krainie Azji Mniejszej i również Herodot używa tam [19:55] używa czasownika [Muzyka] połknęło No właśnie w też w tym kontekście związanym z prostytucją Jeden [20:05] z wybitnych mówców greckich schinesghe popełnił taką mowę polityczną przeciwko [20:13] tej chorobie Zresztą z swoją drogą bardzo ciekawą [20:19] której [Muzyka] O tak uprzedzająca tak polityczny tym archosa dyskredytuje Go oskarżając Go są [20:28] mocno o to że dobre dopuścił się w młodości [20:34] występku prostytucji tak seks za pieniądze co miałoby go dyskredytować my [20:41] Nie pozwalać mu pełnić jakichkolwiek funkcji politycznych ci wiązałoby się [20:46] właściwie ze śmiercią cywilną No i wygłasza taką umowę i tam ten [20:53] klimat jest określany też mianem pornos między innymi No i w końcu możemy sięgnąć do papirusów gdzie to był ten rdzeń porno również [21:05] pojawia się wielokrotnie [Muzyka] głównie głównie wiesz papirusy są bardzo częstą [21:14] takimi takimi dokumentami które gdzieś w biegu jakimś urzędowym [21:20] sobie krążyły No Wiele z nich dotyczy kwestii podatkowych imperium [21:28] z prostytucja była legalna opodatkowana związku z tym w papirusach znajdujemy porno busa na przykład właśnie czyli [21:38] takiego człowieka który opiekuje się prostytutkami które z kolei [21:44] papirusach jednak określane są innym greckim pojęciem takim które częściej [21:49] być może komuś kto się interesuje starożytnością grecką wpadły w oko heilrj zwane hetery Można by powiedzieć towarzyszki mężczyzn [22:01] przyjaciółki mężczyzn tak niektórzy tak to tak to tłumaczą jest tutaj też takie [22:07] Ciekawe zjawisko się pojawia kojarzy się ten porno bosko z jak najbardziej w tych papierosowych tekstach z tym kontekstem związanym z prostytucją natomiast same [22:18] prostytutki są określone tym pojęciem retail i raczej i to jest też takim taka [22:25] cecha charakterystyczna i z którą można zaobserwować Kiedy widzimy [22:31] analizujemy teksty właśnie pogańskie greckie gdzie tak naprawdę [Muzyka] [22:39] niezbyt często właśnie się pojawia jakieś słowo które będzie oparte na [22:46] takim rdzeniu Born części właśnie ta i będą w tym kontekście obecne ale tam [22:53] gdzie się pojawia to zawsze zawsze ten kontekst prostytucji rzeczywiście mamy Także to to jest taka taka cecha [23:05] związana z tekstami pogańskimi natomiast zupełnie inaczej jest [23:12] Biblii zarówno w starym jak iw Nowym Testamencie a tutaj odwołuje się do oczywiście do septuaginty do greckiej wersji Starego [23:24] Testamentu taki która pewnie częściej była w życiu tak Nowego Testamentu tak [23:30] niż tam uparta na tekście hebrajskim i tutaj [23:37] obserwujemy tak po pierwsze dość spory [23:43] taki dość sporą ilość jeżeli chodzi o użycie tych słów i po drugie taki dość [23:49] ciekawy kontekst nowy który tutaj się pojawia jest charakterystycznym mamy [23:57] widzą państwo psalm 73 waw27a w dwóch przykładach [24:02] dałem edycja Świętego Pawła i Biblia Biblia Gdańska zginą ci którzy oddalają [24:08] się od ciebie by tracisz każdego kto cię zdradza to na górze państwo widzą poranne want a aposto-two albo Biblii Gdańskiej Oto Ci którzy się oddalają od [24:17] ciebie zginął wracasz tych którzy cudzą odstępowania od ciebie także pojawia się [24:23] bardzo ciekawy kontekst w którym to pojęciem ona jak czasownik płynęło opisuje nam metaforycznie Można byłoby [24:34] powiedzieć relacje między człowiekiem i Bogiem i ktoś kto odchodzi od Boga [24:40] odwraca się do Boga No to pornoway zupełnie zupełnie [24:47] inny kontekst w Starym Testamencie odnajdujemy i myślę że ten kontekst jest [24:53] istotny również dla autorów nowotestamentowy Chin Oczywiście [24:59] to nie jest jedyne miejsce w którym odnajdujemy taki Taki obraz taką [25:06] metaforę to szczególnie zwracamy państwa uwagę na dwa rozdziały z Księgi Ezechiela na 16 rozdział 23 rozdział tutaj tylko [25:17] fragment pokazuje od 8 wersety od 8-15 ale jest [25:22] bardzo rozbudowany właśnie ten metaforyczny obraz w tym przypadku Jerozolimy która Słuchaj została przez Boga przystrojona dbał o nią twoje nie [25:35] stało się sławne ale Zaufaj swojej piękności cudzołoży łaź Wykorzystując [25:40] swoją sławę uprawiałaś nierząd z każdym przechodnie musi oddawała się tak mamy ten obraz tam rozwijany bardzo mocno w różnych kierunkach również [25:51] 23 rozdziale to się wpisuje właśnie w ten sposób mówienia o relacji z Bogiem [25:58] tak w tym przypadku miasta takim przypadku miasta które No [26:04] symbolizuje czy jest pewnego rodzaju metonim ją ludu [26:10] izraelskiego który cudzołoży zdradzając zdradzając Jahwe w ten sposób Także [26:19] widzimy taki dość ciekawy nietypowy kontekst taki który No nie pojawia się żaden sposób regresem [26:28] Gdańskiej czyli ten obraz ten obraz prostytuowania się na który jest taki rozciągnięty w [26:37] zupełnie inny nowy kontekst można by zakładać że wpisuje się jakiś [26:43] negatywny obraz w ogóle prostytucji w Starym Testamencie chociaż tutaj znajduje w komentarzach takie opinie podzielone [26:54] Niektórzy na przykład odwołując się choćby do takich fragmentów typu Księga [26:59] Sędziów 16 1 gdzie wpisywane sytuacja związana z Samsonem [27:05] który udaje się do gazy zobaczył tam gnojka bornem czyli właśnie nierządnice i poszedł spać z nią i później toczy się dalej akcja niektórzy komentatorzy [27:14] zauważają No właściwie nie ma jakiejś takiej jednoznacznej negatywnej oceny moralnej tego postępowania sam są po prostu to [27:25] zrobił wokół tej toczyła się dalej akcja i nie mamy nie mamy potępienia czy [27:33] powiedzmy Pierwsza Księga Królewska 316 przychodzą do króla 2 porridge Sporna i [27:39] stają przed nimi później to co chodzi o króla Salomona [27:45] które tam dowodzi swojej mądrości podejmując taką decyzję związaną z tym [27:52] takim dzieckiem nieżyjącym tak jednym żył jedno zło [27:57] drugie nie żyło wszyscy pewnie znają te historie i też się niektórzy komentatorzy mówią No tutaj tak jakby ta prostytucja w Izraelu sobie funkcjonuje [28:08] na zasadach takich jakichś zwyczajnych Ale z drugiej strony Kiedy sięgniemy do księgi kapłańskiej [28:17] 1929 No jest wyraźny zakaz nierządu [28:24] nie dopuszczaj cię doprowadzić do pogłębienia waszych córek zezwala ciemno uprawianie nierządu odporne Albo cały kraj pytacie na pastwę nierządu odpornej [28:34] napełnić jego zbrodniami Także ja nie chcę tutaj wchodzić bo bo to akurat myślenie będzie dla naszego [28:43] tutaj rozstrzygnięcie naszego tematu bardzo ważne ale to sugeruję że jeżeli przyglądamy się tak właśnie szerszemu kontekstowe użycia tych pojęć i pojawia [28:52] się ta kwestia prostytucji Izraelu w tym świecie Starego Testamentu to można [28:57] zauważyć opinie biblistów które się różnią od [29:03] siebie i przechodzimy w czasie a troszeczkę do przodu i zajmujemy się w [29:09] tym momencie tak zwaną literaturą między Testament realną czy też tekstami które środowisku żydowskim tym przypadku w środowisku [29:19] diaspory Aleksandryjskiej się pojawiają bo chciałbym się odwołać do Filona z [29:26] Aleksandrii który zostawił bardzo wiele różnych tekstów jednym z nich jest tekst o Józefie [29:34] i tutaj moim państwo przed sobą niepublikowany przykład jednej z moich [29:40] studentek które obroniła swój dyplom właśnie na bazie fragmentu przekładu [29:45] Józefie pani Marty Wolak także mam tutaj [29:50] udostępniam tak na chwilę fragmencik po co to robię No bo Filon z [29:57] Aleksandrii pokazuje swoim tekście pewne zwyczaje [30:03] które obserwuję środowisku żydowskim wokół siebie historia dotyczy Józefa [30:09] który ma problem z żoną faraona która chce go namówić [30:15] do do do do relacji ze sobą i tułów 42 paragrafie On mówi do czego mnie zmuszasz my potomkowie [30:25] Hebrajczyków postępuje postępujemy zgodnie z początkowymi prawami obyczajami czy jest to wyjątkowość ludu izraelskiego innym pozwala się po [30:35] ukończeniu 14 roku życia używać bez skrupułów prostytutek corners [30:40] nierządnica majty państw widzimy że tutaj jest jeszcze inne pojęcie tak którego Biblii już nie mamy Ale jest jakaś inna jeszcze kategoria ta [30:50] którą tutaj widzimy i te które handlują swoim ciałem tak też jest trzecia taka [30:57] trójeczka u nas zaświadczenia nie ma nawet prawa żyć lecz karą dla kobiety się tym zajmują co jest śmierć No i to pokazuje właśnie [31:05] Jaka jest faktycznie rzeczywistość w Izraelu tak to wynika z uregulowań [31:12] prawnych śmierć dla dla dla dla osoby która [31:18] popełnia właśnie porneia czyli wracając do naszego wyjątku [31:24] Mateusz owego tak można by powiedzieć gdyby faktycznie samochód chodziło opornej up to rozumianą jako prostytucja No to [31:36] raczej spodziewali byśmy się innych rozwiązań niż rozwód tak [31:41] oddalenie żony Jeżeli jesteśmy w kontekście żydowskim A kiedy jesteśmy [31:46] kiedy czytamy w ewangelii według Mateusza ewidentnie właśnie w takim środowisku jesteśmy No i chwilą tutaj nam pokazuje [31:55] można byłoby więcej innych tekstów z tamtego czasu pokazywać ale ale ale myślę że Filon chwilą będzie dla nas [32:04] wystarczający natomiast tylko krótko krótko powiem że w różnego rodzaju [32:09] innych tekstach zaczynają pojawiać się takie coraz bardziej poszerzone definicję tego Czym jest [32:18] porneia w rozumieniu Żydów No i na przykład [32:25] niedozwolone seks w obrębie marchew brak to znaczy niedozwolony [32:30] tutaj różnego rodzaju warianty znajdujemy jednym z nich jest na przykład uprawiania seksu dla [32:38] przyjemności tak które choćbym w tekście flawiusza przeciwko planowi znajdujemy [32:44] taki wątek ale to nie jest jedyny jedyny tak więc byli Żydzi którzy i wydaje się [32:49] że wielu którzy uważali przynajmniej w tym czasie tak jesteśmy tym okresie między między Testament czarnym [32:58] uważali że seks w małżeństwie nie może służyć przyjemności tak jest małżeństwo [33:05] ma służyć prokreacji i tyle także na pewno [33:11] znaleźlibyśmy jesteś zainteresowany to mogę podrzucić jakieś jakieś namiary na [33:18] na miejsca w których znajdujemy właśnie tego typu odniesienia poligamia powiedzmy tam dwie żony Tak gdyby ktoś miał to też jest określany jako [33:27] porównania w tych tekstach dziś związki takie zbliżające się do kazirodztwa Sodomia Niezależnie od tego jak ona jest zdefiniowana każdym razie No wychodzi to [33:39] pojęcie porneia poza ramy tylko i wyłącznie związane z prostytucją czyli No znaczenie tutaj się poszerza No co [33:52] powoduje że po pierwsze chyba byśmy odchodzili tak od tego powiedzmy takiego impulsu który można [34:01] byłoby mieć studiując No etymologię i użycia tego słowa związane z z [34:07] kontekstem dotyczącym prostytucji No otwierały by się nam jakieś inne [34:14] możliwości pytanie jakie one są [34:21] temat jest o tyle też ciekawe że ta prostytucja w Nowym Testamencie się [34:27] pojawia wrzutki się pojawiają i to w takim świetle m.in paradoksalnie [34:36] dobrym tak w Ewangelii według Mateusza tak czyli w tej samej w której której mamy nasze [34:46] wyjątki w do Jestem pierwszym rozdziale Jezus mówi do Żydów do faryzeuszów Zapewniam was celnicy i nierządnice pozornej dojdą przed wami do królestwa [34:56] Bożego o przyszedł do was Jan postępując sprawiedliwie a nie uwierzy liściem uwierzyli mu zaś celnicy i nierządnice chociaż to widzieliście nawet później [35:05] nie oczywiście żalu nie uwierzy liście muszli te nierządnice no tutaj w parze z celnikami części celnicy nam się kojarzą jako te takie osoby które faryzeusze [35:16] dostrzegają w otoczeniu Jezusa i zarzucają mu kontakty tak z tego typu [35:22] nieczystymi osobami ale jak widać również Porównaj gdzieś towarzyszyły [35:28] a jezusowym i i No były w stanie zrozumieć to przesłanie [35:38] przyjąć to przesłanie które którą przekazywał w liście Jakuba 225 mamy [35:44] wprost nawiązanie takie biblijne do takie znowu taki model [35:50] paradoksalny tak postępowania nierządnica rap czy nie przez swoje [35:55] czyny została zwabiona przecież udzieliła schronienia zwiadowcami uratowała ich odsyłając inną drogą Czyli znowu znowu taki paradoks prawda z [36:04] jednej strony porne nierządnica ale jednak jakiś element taki pozytywnym tutaj się pojawia Co oczywiście nie znaczy że że [36:15] autorzy Nowego Testamentu Czy Jezus pochwala ją [Muzyka] wykonywanie prawda tych tych tych tej [36:22] pory na i bo bo ewidentnie toporne i dowiesz się dałem Testamencie jako grzech tak i w kataloga jeden z [36:37] nich już chyba nam się tam wcześniej pojawił tak Czyli ten na górze Mateusza 1519 serca pochodzą złe myśli moich eee cudzołóstwa czyny rozpustne tak tutaj [36:49] znowu porneia a więc nie wiemy nie wiemy jak dokładnie tłumaczyć ale w katalogach jest kilka takich katalogów gdzie oczywiście toporne ja się pojawia i też [36:58] jest ciekawe miejsce w dziejach apostolskich 15 rozdziale tam jesteśmy w takiej sytuacji gdzie mamy do czynienia z dyskusją na [37:08] temat tego co właściwie zrobić z poganami którzy się nawracają taki [37:14] ścianie ze środowisk żydowskich mówią No to jak się obrzydzają zachowują prawo [37:21] natomiast Paweł ma nieco odmienne zdanie No i w pewnym momencie dochodzi do [37:27] pewnego się takiego Można by powiedzieć kompromisowe go i znajdujemy informację o tym w 15 rozdziale Dziejów [37:34] Apostolskich Dlatego uważam że nie należy czynić trudności poganom wracającym się do Boga ale trzeba im napisać aby się [37:41] powstrzymali od No i to wymienia się kilka kwestii spożywania pokarmów [37:47] złożonych na ofiary bożkom odporne ja od jedzenia mięsa duszonych zwierząt J krwi [37:53] a czy mamy cztery rzeczy No i pojawia się to porneia pytanie co by to było [37:58] prostytucja ciężko ciężko znowu byłoby to chyba jakoś jakoś bronić mnie się nasuwa bo [38:08] Zobaczmy Jaki jest kontekst tej pory na i tutaj w tych Dziejach [38:14] apostolskich mamy mamy idolatria tak Czyli właśnie to co zaobserwowaliśmy w [38:20] Starym Testamencie m3lee taka metafora odchodzenia od Boga czyszczenia innych bogów zdradzania Boga przez odniesienie się do [38:30] do tego rdzenia porno tak poprzez czasownik czarne oczy tutaj porneia być może być może ten rząd należałoby w tym momencie [38:39] zmienić tak na na jakąś inną właśnie może metaforyczna tak [38:47] wersję przykładu także to tak zmiana marginesie ale też jesteśmy [38:54] w takiej trudnej sytuacji kiedy kiedy czytamy takie takie słowa w dziejach [39:01] apostolskich co jeszcze popełniają grzech w Nowym Testamencie [39:07] wspominałem u pierwszym liściem do Koryntian [39:13] i tam mówiłem o tym że mamy do czynienia z dużym nagromadzeniem słów opartych na tym rdzeniu i jednym z [39:22] takich miejsc jest 6 rozdział gdzie gdzie Czytamy że ciało nie zapewne [39:29] ja ale dla pana ale pan dla ciała i dalszych kilka wersetów dalej mamy mamy [39:36] ostrzeżenie przed porneia uciekajcie przed porneia takie ciekawe słowa Tutaj [39:41] padają każdy inny grzech który popełnia człowiek jest poza ciałem ale kto oddaje się rozpuści oporne on grzeszy przeciw własnemu ciału tak przynajmniej edycja [39:50] Świętego Pawła tłumaczy to miejsce ale Zwróćmy uwagę Zwróćmy uwagę na inny przykład tak Który to pod spodem państwu [40:03] podaję z Biblia warszawsko-praska Strzeżcie się porneia rozpusty i [40:09] zobaczmy po czy jakikolwiek grzech popełniony przez człowieka jest poza ciałem tak tutaj tłumacz decyduje się na to żeby wystawić znak zapytania [40:19] Czyli to twierdzenie każdy grzech to inny jest w zasadzie dodane też przez [40:25] tłumaczy je edycji Świętego one powinno być każdy grzech który popełnia człowiek jest poza ciałem [40:33] widać że tłumaczę mają jakiś to problem z przyjęciem tego twierdzenia [40:39] i w związku z tym oto biskup Romaniuk tak decyduje się na [40:46] wstawienie znaków zapytania w tym momencie zupełnie inaczej nam wybrzmiewa to takie trudne to takie trudne [40:57] twierdzenie No i swoją drogą pokazuje jak no tutaj [41:04] dość taki ciekawy dość Takie ciekawy problem który byśmy mogli obserwować właśnie w tym [41:13] fragmencie pawłowy mym gra może do niego Jamna chwileczkę bym go zawiesił bo [41:19] chciałbym jeszcze parę słów o Pawle powiedzieć i właśnie o tym o tym miejscu a przyszedłbym na chwilkę dalej na pewno na pewno Wrócimy [41:30] do tego naszego wyjątku Mateusz owego jakim świetle jak w tym świetle można [41:35] byłoby tego co powiedzieliśmy do tej pory jakoś sobie spróbować poradzić z tą [41:42] porę ją w tych obu w tych obu fragmentach No bo tak [41:47] pierwsza pierwsza rzecz pierwsza rzecz albo Pawła do Pawła Wrócę jeszcze na [41:53] pewno relacje paralelne innych synoptyków takim rk-10 Łukasza 1618 nie podają nam wyjątku żadnego tak kto [42:04] oddala swoją żonę bierze inną popełnia moich a ja [42:10] tak porneia względem niej mówił Trzeba by sprawdzić żona opuści swego męża [42:15] wyjdzie za innego popełnia cudzołóstwo czyli moich a ja podobnie Łukasza każdy [42:20] kto odda swoją żona bierze inną popełnia cudzołóstwo także nie ma tutaj żadnego wyjątku tak po prostu jest kwestia jasna oddalenie żony [42:30] w jaki sposób wiąże się z czymś negatywnym właśnie w kontekście [42:36] cudzołóstwa także to też jest ciekawe że Mateusz ten wyjątek dodaję tak W swoim tekście No ale nie Możemy założyć że sobie go wymyślił tak [42:46] tylko gdzieś z jakiegoś powodu on tam oczywiście jest ta z jakiegoś powodu [42:52] inni ewangeliści się do tej kwestii nie odnoszą No każdym razie [42:59] już jakoś tak skracając te rozważania można byłoby [43:07] zakładając obserwując to że to pojęcie porneia zaczyna nabierać coraz szerszego [43:15] znaczenia to pole semantyczne Robi się coraz szersze [43:20] No to próbuję się uwzględniając to wprowadź doprecyzować [43:27] to co uczciwie w tym wyjątku Mateuszowi mógłby się kryć pod tą porę ją No ja [43:33] tutaj 4 takie chyba najbardziej popularne rozwiązania państwu prezentuje pomijam [43:43] jakieś takie zupełnie skrajne typu No na przykład wczesnochrześcijańskie odniesienia do tego że małżeństwo to w ogóle jest porneia tak bo byli tacy [43:53] autorzy wczesnochrześcijańscy którzy gdzieś w stronę taką masę krytyczną weszli uważali że w ogóle Małżeństwo Jako takie [44:03] należałoby tutaj zdyskredytować i nie dopuszczać do niego [44:10] że on mu ono nie jest czymś właściwym także tego typu różne skrajne [44:16] pozycję odpuszczam No jest ten wątek prostytucji [44:21] który tutaj się przewija tak który odwołuje się bezpośrednio do tego pierwotnego znaczenia z tego słowa miałaby ta prostytucji albo [44:30] w czasie Albo ewentualnie przed małżeństwem się pojawiać i być powodem [44:36] do na przykład ta przed małżeństwem zostaje gdzieś tam Odkryta później no i w związku z tym jest to podstawa do tego żeby oddać żonę No ale [44:47] tak jak już wspominałem mamy tutaj trochę problemów z tym bo jeżeli jesteśmy w środowisku żydowskim No to tego typu działania rzeczywiście inną [44:57] funkcję niż rozwód by przewidywało no wręcz tak jak to czytaliśmy tam [45:02] wcześniej jest kara śmierci przewidziana w takiej w takiej sytuacji [45:08] Więc ciężko było bronić chyba sposób taki konsekwentny tej opcji pojawia się [45:16] druga ciekawa opcja która wiąże się z kolei z tym co państwu [45:22] widzieli w Starym Testamencie A co wiąże się w jakim sensie zdradą Boga akcjach [45:30] Fem it te czasowniki czy rzeczowniki Również tutaj się pojawiają ale tutaj jeszcze w troszeczkę innym kierunku by to mogło [45:40] iść czyli zawieranie związku małżeńskiego z osobą jakby spoza grupy [45:48] religijnej tak w tym kontekście z kimś zewnątrz tak jakimś sensie jest [45:55] określane czasami też w tekstach żydowskich mianem porneia [46:01] więc Niektórzy bibliści próbują iść w tym kierunku to tak zwana egzogamia i to [46:08] też prowadzi nas w stronę Apostoła Pawła tak do którego jeszcze do którego [46:14] Jeszcze wrócę bo no nieodparcie nasuwa się siódmy [46:19] rozdział pierwszego listu do Koryntian gdzie również odwołuje się Paweł do kwestii rozwodu [46:28] tak jakiś takich właśnie ruchów związanych z kimś z parowaniem się małżonków i pojawia się tamten wątek osoby [46:38] niewierzącej faktycznie także wydaje mi się że jest jakimś sensie do wzięcia pod uwagę na egzogamia w całym tym procesie próby [46:51] dochodzenia do zrozumienia tej pory mieli w Mateusza [46:57] trzecia opcja to jest kazirodztwo Czyli jakiś taki związek który ewidentnie obciążony jest problemem problemem [47:07] moralnym prawda przyczyną tutaj chyba dość mało jest przesłanek które byśmy mogli [47:17] [Muzyka] przytaczać czy którymi jakiś argumentów którymi moglibyśmy wspierać akurat ten ten wątek No poza tym rzeczywiście [47:27] porneia jest również tak tej Grecy [47:32] późniejszej środowisku żydowskim również odnoszą na do takich kwestii związanych [47:37] z kazirodztwem znowu nasuwa się nam kontekst pierwszego listu do Koryntian 5 [47:44] rozdział tym razem gdzie mowa jest o kazirodztwie którym jeszcze chwilkę powiem w kościele w kościele korynckim [47:53] więc też jakieś punkty ewentualnie zaczepienia tutaj mamy w końcu czwarta [47:59] opcja tak zwany nielegalne małżeństwo można powiedzieć konkubinat [48:05] tutaj nasuwa się Myślę że chyba właśnie w tym kierunku [48:10] mogła iść rozumowanie biskup Augustyna z Hippony świętego Augustyna który [48:17] oddala kobietę z którą żył przez wiele lat [48:23] być może właśnie odwołując się do kwestii [48:28] ciemności małżeństwa tak czy właściwie jego nielegalności i teraz sobie prawo do tego że w takim [48:38] układzie można byłoby tą kobietę tą kobietę oddalić także [48:45] nielegalność małżeństwa czy jakiegoś nie mówię że w tym kontekście koniecznie [48:51] konkretną konkubinat rozumiane jako jakiś rodzaj nie w pełni legalnego związku tak Chyba tak by trzeba było to powiedzieć też myślę że jest jakąś opcją [49:01] która jest brana pod uwagę i często często rzeczywiście tak jest [49:08] także chyba Patrząc na te cztery tutaj próby wyjaśnień [49:16] w moim odczuciu w tym momencie po tym takim przeglądzie wstępnym [49:21] sytuacji jakoś tak najbardziej przekonuje mnie [49:26] to żeby za się badaniem w stronę albo egzogennymi albo nielegalności [49:33] małżeństwa natomiast no w tym momencie nie mam rozstrzygnąć Są tacy bibliści którzy uważają że w zasadzie nie jesteśmy w stanie rozstrzygnąć Czego [49:43] dotyczy ten wyjątek być może też za daleko posunięty taki pesymizm no [49:48] Natomiast na pewno sytuacja jest w tym momencie tak a nie do końca jasna nie do końca jednoznaczna tak przynajmniej z tego [49:56] mojego przeglądu wynika Zwróćmy też uwagę właśnie bo bo [50:02] często słyszy się o tym że ta porneia jako przyczyna [50:10] która może prowadzić do oddalenia kobiety to to to byłaby równoznaczna z [50:16] jakąś niewiernością małżeńską tak Czyli kobieta [Muzyka] prawda w jakiś tam kontekście się [50:26] pojawia poza małżeństwem prawda i to miałaby być [50:32] wystarczająca przyczyną do tego żeby mąż mógł ją oddalić [50:39] jakby wrócić do do do tego rozróżnienia które u Mateusza znajdujemy i o którym [50:45] mówiłem to wydaje się że porneia i mój Hej a tak to są rzeczywiście dwie różne [50:50] rzeczy i takie cudzołóstwo związane z takim jakimś jakąś relację poza [50:58] małżeńską przez osobę zależną żona tą tak [51:04] [Muzyka] popełniany to raczej byłaby moich a ja po grecku na porneia porneia gdzieś tutaj w tym kontekście naszym Mateusz [51:13] owym No i moi heja Mateusza dotyczy mężczyzn tak to mężczyzna moich i kobieta która zostaje przez niego porzucona i ona jest [51:24] narażona na to że że będzie brała udział w cudzołóstwo No tak bo ktoś [51:30] pojawi się inny mężczyzna który postanowił wziąć Dajcie w jakiś związek z nią i wówczas będziemy mieli cudzołóstwo tak ale to [51:41] tak wygląda na to jakby u Mateusza Właśnie moich a ja bardziej tutaj dotyczyła mężczyzny to miasta porneia w tym kontekście kobiety się pojawia no i [51:50] tutaj niekoniecznie poprostu ta niewierność musi [51:56] chodzić wchodzić w grę tak rodzi się też pytanie dlaczego dlaczego [52:02] niewierność jednej strony tak tylko miałabym miałaby być powodem [52:08] takim dla którego do tego rozwodu miałoby miałoby dojść czyli No mamy [52:14] jeszcze tutaj tą kwestię tych rozróżnienie pojęć które ewidentnie się u Mateusza i konsekwentnie pojawiają jak widzieliśmy w paru miejscach i wydaje [52:23] się że też trzeba byłoby wziąć je poważnie pod rozwagę i są spróbować jakoś właśnie profilować tak [52:32] znaczenie jaką tego rzeczownika porneia czy też [52:39] być też czasowników prawda które są [52:45] oparte na tym na tym rdzeniu pornm także tak jak mówię No ja bym ja bym na tym [52:52] etapie szukał albo w stronę egzamin szedł albo w stronę [52:59] albo w stronę nielegalności małżeństwa zakładając że jednak porneia ma o wiele [53:07] szersze znaczenie niż nam się Mogłoby wydawać na samym początku kiedy się spotykamy Z tym pojęciem No na pewno to pojęcie nie rząd nie będzie w każdym [53:16] przypadku jeżeli chodzi o tłumaczenie uprawnione no i tutaj właśnie warto [53:22] byłoby sięgnąć do Pawła u którego ewidentnie [53:28] pojęcie porneia mam wiele szersze znaczenie niż poprostu prostytucja [53:35] czy nawet niewierność małżeńska tak bardzo szeroko upał można to rozumieć [53:42] sięgam do tego 7 rozdziału pierwszego listu do Koryntian o którym mówiłem wcześniej w drugim wersecie Czytamy że ze względu [53:50] na niebezpieczeństwo porneia Niech każdy ma swoją żonę a każda kobieta swojego [53:55] męża czy zobaczymy że w ogóle ta porneia w tym momencie Małżeństwo jest ochroną przed porneia Czyli też mężczyzna jest jakoś powiązany [54:05] u Pawła z tym pojęciem z tym pojęciem porneia no i tutaj mamy rozpustę prawda [54:12] a nie nierząd tak ciężko by było nierząd tak prostytucje [54:17] tutaj tutaj wkładać w ten tekst podobnie w pierwszym się do tesaloniczan 437 powstrzymajcie się odporne [54:27] jastrzabpost ci się głównie rządu nie każdy z was wie że własne ciało należy traktować z szacunkiem jako święta nie z namiętnym pożądaniu jak to czynią [54:36] poganie którzy nie znają Boga czy gdzieś tutaj tato ton namiętne [54:41] pożądanie tak gdzieś pojawia się nam w tle niech nikt tej sprawie nie popełnia [54:47] wykroczenie oszukuje swojego brata ponieważ pan będzie karał za wszystkie takie czyny Jak już powiedzieliśmy jest doświadczyliśmy Bóg bowiem nie powołał [54:54] nas do nieczystości lecz do świętości Czyli znowu takie dość szerokie dość [54:59] szerokie znaczeniem tego tego rzeczownika porneia tutaj mamy w korpus [55:06] Paulinum No i w końcu chciałem wrócić do tego Paweł owego obrazu z szóstego [55:15] rozdziału wydaje mi się że jest dość też ważny i ciekawy ten kontekst i 6 rozdział siódmy rozdział tak cały i [55:25] piąty Tak wszystkie te rozważania od 5-7 działu pierwszego listu do Koryntian które w jakiś sposób tak istotne myślę wpisują się w rozważania również [55:37] związane z tym z tą poznają u Mateusza pamiętajmy że Paweł pisze wcześniej tak [55:42] niż Mateusz także też jego TT jego rozważania mogą być istotne nawet z punktu widzenia [55:53] autora autor Ewangelii Tak oczywiście nie wiemy czy miał miał z nimi miał z [55:58] nimi do czynienia natomiast krążyły pewnie ustnie pewnego rodzaju opowieści [56:04] i tyle w koryncie Ciekawa historia się zdarza ponieważ właśnie w piątym rozdziale czytali byśmy [56:12] o tym że Paweł jest bardzo zdenerwowany ponieważ [56:19] pojawia się w koryncie porneia mówi tak zaczyna 5 rozdział [56:25] która której nie widziano nawet wśród po taka porneia tam panuje i później [56:32] odnosimy się właśnie do kazirodztwa tak gdzie gdzie pojawia się sytuacja związana ze związkiem [56:41] kazirodczym i Pawła denerwuję bardzo to że koryntianie nie reagują na tąd że [56:48] koryntianie zamiast wyrzucić Tak z wspólnoty czego oczekuje Paweł tego [56:55] człowieka który dopuszcza się takiej porneia to nie tylko że że go nie [57:00] wyrzucają ale wręcz go bronią wręcz Help ją się taką pisze tym co się dzieje tak [57:09] później mówi o tym że Oni wolą siebie ciągać wzajemnie po [57:14] sądach świeckich tak zamiast osądzić tego który który takiego sądu a [57:22] jest wewnątrz wspólnoty No żeby żeby żeby żeby żeby jego żeby jego właśnie osądzić no i takie trudne [57:31] tematy tam się pojawiają w piątym rozdziale w początku szóstego rozdziału [57:36] boimy się zastanawiamy dzisiaj jak to możliwe że taka porneia w tym koryncie [57:43] siedziała tak i przechodzimy do tych wersetów który państwo widzą teraz 12-20 [57:53] pojawia się tutaj bardzo ważne wywód na temat ja bym to nazwał taką teologią ciała wołową która zaczyna się od [58:03] właściwie jest skonstruowana także Paweł odnosi się wydaje się i tak przynajmniej [58:09] i części części biblistów odnosi się do pewnych poglądów teologicznych Koryntian [58:15] którzy uważali że chrześcijaństwo znosi z nich wszelkie [58:21] obowiązki dotyczące przestrzegania prawa związku z tym mówią wszystko mi wolno [58:28] a tutaj państwu pokaże coś się na troszeczkę innym pliku [58:37] Mam nadzieję że to jest widoczne w tym momencie [58:43] ja no tutaj dosłownie 3 wersety z tego pierwszego listu do Koryntian [58:49] dałem zaopatrując je w cudzysłów tam gdzie wydaje się że Paweł odnosi się do [58:55] sloganów korynckich do pewnych przekonań Koryntian którzy właśnie mogli bronić [59:01] takiego człowieka który porneia się dopuszczał na bazie teologicznej [59:08] mówi wszystko mi wolno jako chrześcijanie jestem wolny nie ma nade mną prawa już prawo nie ma nade mną żadnej władzy i Paweł [59:18] reaguje ale nie wszystko pożyteczne tak niby wolno tak ale nie wszystko pożyteczne Powtarzam jeszcze raz slogan wszystko mi wolno on tam moja XS No ale [59:29] Paweł mówi ale ja niczemu nie dam sobą zawładnąć tak dosłownie nawet tutaj taką [59:34] grę słów mamy nie będę Zniewolony moim prawem do wolności tak pod jakimkolwiek względem tak tutaj bym to sparafrazować Bo trudno oddać jedno [59:44] słowo tym pokarm.dla brzucha brzuch dla pokarmów ale Bóg położy kres jednego i drugim cudzysłów być może uzasadniali porneia [59:54] tym że ona należy do Sfery ciała czyli jakieś wszelkiego rodzaju kwestie ta [1:00:01] pewnej aby oznaczała właśnie związane z aktywnością [1:00:08] z taką seksualną dotyczącą ciała jako ilustrację tego że że te rzeczy są tak [1:00:16] naprawdę obojętne byłby obraz pokarmu dla brzucha brzuchu dla pokarmów tak [1:00:21] naprawdę to wszystko zginie zgnije tak nie będzie tego ten czynnik duchowy jest [1:00:26] ważny WiFi imieniu i odpowiedź Pawła ale ciało nie jest dla nich dla porneia tak [1:00:32] tutaj znowu mierząc się nam pojawił w tym kontekście lecz dla pana a pan dla [1:00:38] ciała to on odpowiada jakby analogicznie symetrycznie do do tych [1:00:43] twierdzeń korynckich a Bóg Bóg zaś i pana wskrzesił i nas przez swoją moc wskrzesi jest pamiętajcie o tym że śmierć fizyczna To nie jest koniec [1:00:54] ciała tylko to jest właśnie jakby Nowy początek tutaj 15 rozdzialem Paweł [1:01:01] będzie kontynuował pół kwestię No i dodatkowo [Muzyka] wracając do tego takiego znaku zapytania [1:01:09] który tam mieliśmy w tym fragmencie który widzieliśmy na tym poprzednim slajdzie o którym mówiłem właśnie być może tam [1:01:19] gdzie Biblia warszawsko-praska dała nam znak zapytania To należałoby Ewentualnie zamiast znaku zapytania dać znowu cudzysłów Hej pogląd [1:01:29] Koryntian wprowadzić z którym polemizuje Paweł wszelki grzech popełniony przez człowieka jest na zewnątrz ciała kto by się zgadzało z takim podejściem [1:01:37] teologicznym porneia nie jest ważna ponieważ ona dotyczy tylko ciała sfera duchowa nasza duchowość jest najważniejsza to duch jest zbawiony to [1:01:45] duch przetrwa ciało nie tak błąd błąd teologiczny A Paweł mówi No tak ale ktoś [1:01:52] kto grzeszy porneia to grzechy przeciwko własnemu ciału co jest ewidentne tak ponieważ ta sprawa dotyczy ciała i według niego byłby to byłby to grzech No [1:02:02] i mamy to wszystko okraszone takim obrazem którym się pojawia formę nierządnica w którym Paweł mówi o tutaj [1:02:13] Widzimy widzimy w 15 wersecie Czyż nie wiecie że ciała wasze są członkami Chrystusa Czyż wziąwszy członki Chrystusa będę je czynił członkami porne [1:02:23] przenigdy a Czyż nie wiecie że ten kto łączy się sporne stanowi z nią jedno ciało będą bowiem jak jest powiedziane dwoje jednym ciałem Ten zaś kto się [1:02:32] łączy z panem jest z nim jednym duchem Strzeżcie się porneia i tak dalej czyli [1:02:38] tutaj jakby tak otwierając też pewien wątek związany z tymi pojęciami Myślę że [1:02:44] warto byłoby się przyjrzeć nauczaniu Pawła na temat porneia na temat ciała na temat tego jakie znaczenie właśnie ten grzech Kornelia ma [1:02:55] dla życia Tak chrześcijańskiego i później to prowadzi nas ten wywód do [1:03:03] siódmego rozdziału gdzie też jest mowa właśnie o rozwodzie między innymi i pojawia się ten wątek egzamin więc gdy kuszące jest zdaje sobie sprawy że tylko [1:03:13] otwieram jakąś przestrzeń kuszące jest Żeby żeby ten wyjątek [1:03:20] mateuszowy spróbować Przynajmniej tak spróbować stworzyć jakąś taką hipotezę [1:03:26] sprawdzić ją od funkcją do nauczania Pawła w siódmym rozdziale i do tej egzaminami gdzie gdzie ten wyjątek mógłby Mógłby iść w tą stronę jako pewną [1:03:36] alternatywę tak dla dlatego rozumienia takiego o którym mówiłem jako związanego [1:03:45] z nie legalnością związku Natomiast co bym odrzucił w [1:03:51] wydaje mi się w tym momencie z to to byłaby kwestia prostytucji [1:03:58] porneia tak tego że się to tam pojawia kazirodztwo myślę że też [1:04:04] nie przekonywał Oby mnie ewentualnie mogłyby podpadać pod nielegalność tak wtedy związku No i wszelkiego rodzaju inne takie skrajne [1:04:14] rozwiązania również bym odrzucił także zostawiłbym egzo gamie plus ewentualnie [1:04:19] nielegalność No i na tym się zatrzymam otwierając [1:04:25] pewną przestrzeń do do rozważań ich w tym momencie Raz jeszcze dziękuję [1:04:32] panu Jackowi za inspiracje No i myślę że pewnie gdzieś tam pójdę dalej w tym żeby [1:04:38] żeby zobaczyć co się tutaj może jeszcze pojawić właśnie na horyzoncie jeśli [1:04:43] chodzi o dalszą analizę Dziękuję bardzo za uwagę [1:04:50] Pan Jacek jak wspominałem silnik dzisiaj z nami [1:04:56] zadał swoje pytania na czacie Natomiast jeżeli pan panie Jacku życzy sobie [1:05:01] Poproszę zapytać po prostu bezpośrednio do dobrze Dobra ja spróbuję Nie [1:05:07] oczywiście zainteresowało też to Czy [1:05:13] możesz mi powiedzieć czy w księgach apokryficznych które są pisane po grecku [1:05:19] można znaleźć właśnie jakieś ciekawe konteksty użycia tego słowa porneia o [1:05:25] ile jest pan ref w tym temacie nie wiem zbyt szeroki temat pewnie jeżeli chodzi [1:05:32] o kryzysy czy mówimy o pokrywach starczy nowo [1:05:37] testamentowych ja myślałem akurat o księdze Tobiasza ich na No tak tak czy [1:05:44] salonu tak tak to tam te wątki Ja też nie badam ich jakoś szczególnie Także [1:05:50] dzisiaj tylko tam rzuciłem taką informację że właśnie obserwujemy w tych [1:05:56] tekstach takie gwałtowne poszerzenie się znaczenia [1:06:01] tych słów które No przestają odnosić się już tylko i wyłącznie do prostytucji Ale [1:06:07] zaczynają oznaczać wszelkiego rodzaju i po bardzo różne kategorie [1:06:12] jakiś zachowań seksualnych które są jakimś tam sensie niedozwolone [1:06:20] niewłaściwe także no nie jestem w stanie wiem że w księdze Tobiasza rzeczywiście są takie wątki tam między innymi zdaje się o ile pamiętam właśnie [1:06:30] również pojawia się ta myśl o tym że seks dla przyjemności tak w małżeństwie [1:06:37] jest czymś niewłaściwym tak jest właśnie porneia także także są te rzeczy i myślę że są ciekawe no one nam pokazują że że się [1:06:47] znacznie poszerza to znaczenie nie tylko nierząd wchodzi w grę faktycznie jeśli [1:06:52] dochodzimy już do Nowego Testamentu nierząd tak tym sensie takim ścisłym [1:06:58] dotyczącym prostytucji że to otwiera nam pole [1:07:03] No ja znalazłem taką informację interesują się tym tematem że księdza [1:07:12] rodzajów 39-206 chodzi oczywiście o tłumaczenie sytuacji gdy ją z będąc już jakby sługą potifara mówi o [1:07:24] tym że żona po tym potifara próbowała z górnej A [1:07:30] myślałem sobie o tym innym kontekście o którym pan tutaj wspomniał już nam na [1:07:36] wykładzie więc w sumie to jest chyba bardziej pytanie czy tylko Chciałem podzielić to uchwalona właśnie [1:07:45] widzimy tak w tej takiej powiedzmy parafrazie tej historii Józefa No to też właśnie jest odwołanie do tego do tego rdzenia [1:07:54] tak przynajmniej w odniesieniu do prostytutek więc tak jakby rzeczywiście chwilą również odczuwa językowo te sytuacje [1:08:03] jako porneia no nie jest to ewidentnie w sensie ścisłym prostytucja także no to [1:08:10] myślę tym bardziej gdzieś wpisuje się w ten taki pogląd który jednego odrzucał by ten wyjątek mateuszowy tak jako [1:08:20] odnoszący się do prostu prostytucji natomiast No dalej dalej nie nie [1:08:25] jesteśmy w stanie doprecyzować gdy charakteru tego wyjątku [1:08:33] Dziękuję pani profesor abramowiczówna w swoim [1:08:38] czterotomowe słowniku jakby ona sugeruje że [1:08:44] Kornelia w septuagincie powinno być tłumaczone jako bałwochwalstwo że to znaczenie [1:08:53] septuaginty sama troszeczkę inne niż to pogańskie [1:08:58] znaczenie Gdzie jest nierząd prostytucja że to powinno być raczej bałwochwalstwo [1:09:05] co pan myśli o tym podejściu znowu próbowałem to jakoś tam wpleść tak ale [1:09:11] jak widać nie znowu nie nie nie do końca sprawnie ale [1:09:16] tam jest taki Słuchaj Dziś pewnie on się będzie pojawiał gdzie właśnie mówię o tym że w septuagincie znajdujemy ten choćby czasownik połknęło powiązany [1:09:28] jest niewiernością Bogu czyli ta metafora UE shilla taka rozbudowana [1:09:34] mocno dwukrotnie się pojawiająca przedstawiająca Jerozolimy jako [1:09:39] prostytutkę tak Która właśnie uprawiania nierządu uprawia porneia i [1:09:45] oddalając się od Boga No to jak najbardziej się to wpisuje przy czym nie [1:09:51] powiedziałbym że w każdym możliwym kontekście należałoby podleję w septuagincie tłumaczyć jako bałwochwalstwo ale na [1:10:00] pewno w tych kontekstach Gdzie to się dzieje no to oczywiście jest pytanie też takie filologiczne bym powiedział prawda czy [1:10:07] czy czy czy będziemy wprost tłumaczyć tak naszemu odbiorcy o co chodzi czy [1:10:13] Będziemy się starali gdzieś jednak zachować tą metafory Ikei to odchodzenie [1:10:19] w kategoriach właśnie to założenia tak jak gdzieś chyba którymś przykładzie z Biblii Gdańskiej tak który tam zdecydowałem się to pojawia że jest to [1:10:26] takie cudo odchodzenie poprzez położenie także to jest rzeczywiście rys [1:10:32] charakterystyczny dla dla septuaginty tym no i taki który dalej mi wraca [1:10:39] gdzieś mi się przypomina nieodparcie kiedy Czytam te te te słowa z Dziejów [1:10:44] Apostolskich Gdzie jest mowa o tych kwestiach których mają się wystrzegać poganie nawróceni na [ __ ] No bo kobieta porneia miała tam w tym [1:10:53] kontekście znaczyć ona się pojawia w otoczeniu właśnie tych określeń związanych z bałwochwalstwem wprost nie więc może może właśnie tam też Gdzie [1:11:03] Apostolskich byłoby dobrym pomysłem bałwochwalstwo jeszcze dorzucić tak [1:11:09] zamiast zamiast nierząd niebonie rząd wydaje mi się że jest jednak myślącym pojęciem Skąd wziąć różnice między innymi [1:11:18] znaczenia słowa Kornelia takie Rzeczywiście filologiczne [1:11:26] pytanie ciężko jest powiedzieć z tymi drogami [1:11:31] takie ewolucje związane ze zmianami znaczeń przesunięcia mi znaczeń słów [1:11:36] sobie Idą tutaj jeżeli chodzi o Stary Testament to o czym przed chwilą [1:11:42] mówiliśmy No to na pewno metaforyka mi która jest związana z właśnie [1:11:50] zdradą tak odchodzeniem poprzez cudzołóstwo mogła wpłynąć na to że ktoś [1:11:56] postanowił użyć właśnie w takim kontekście tego słowa pornorzeł oczy Czy [1:12:02] porneia i pójść w innym kierunku niż do tej pory prawda No i później [1:12:08] później gdzieś ten kontekst życie słowa No czasami trudno jest nam [1:12:15] stwierdzić dlaczego tego typu zmiany zachodzą czasami One zachodzą bardzo szybko czasami bardzo wolno tak moglibyśmy pewnie obserwować nawet na [1:12:24] przykładzie naszego polskiego języka brak gdzie na przestrzeni no no krótkich [1:12:32] bardzo tak w stosunku do do starożytności okresów czasu nagle [1:12:37] pojęcia Gdzieś tam nad zaczynają nabierać innych innych znaczeń także to jest trudne pytanie to co my możemy zauważyć jako [1:12:47] filologowie No to zobaczyć jak w tekstach funkcjonują dane pojęcia i spróbować w kontekstach opisywać później ujmować to w postaci [1:12:56] słowników co się dzieje natomiast przyczyny pewnie mogą być różne Czasami [1:13:02] trudno je wyjaśnić żebym wyjątek Mateuszowi uzupełnia marchew No [1:13:07] synoptyków chyba Ewangelii Marka czy raczej Marek logicznie wyklucza wyjątki [1:13:14] czy wy ten wyjątek Mateusz owym jakieś słowo komentarza stwierdzam No [1:13:22] zahacza jeżeli już jesteśmy przy filologicznych kwestiach to zaczęło kwestię one z Ewangelii synoptycznych [1:13:30] czyli czyli pewnych założeń związanych z tym Kto był pierwszy kto nie tak większość biblistów uważasz że Marek jest tym pierwszym ja osobiście mam [1:13:41] wątpliwości Wydaje mi się że można bronić jednak tej opcji z Mateuszem Który jest pierwszy [1:13:49] więc gdyby tak było No to oczywiście Marek pod warunkiem że zna Mateusza bo [1:13:54] to jest jeszcze inna inna kwestia i tych konfiguracji różnych możliwości łączenia [1:14:00] tego kto z kogo przepisywał Czy przepisywał czy nie przypisywał Czy tradycja ustna czy nie No no jest dużo Tak jest kilka [1:14:11] przynajmniej takich które tam gdzieś się przewijają do rzeczywistości więc trudno jest w tym takim chaosie koncepcyjnym to wybrać jakąś [1:14:22] opcję sensowną ale zastanawiam się na ile nawet gdyby chcesz zrobić jakieś założenie uznać że powiedzmy Marek był [1:14:32] pierwszy a Mateusz znał Marka i dodał ten wyjątek to w [1:14:39] jakim kierunku będą nas co dalej prowadziło tak bo myślę że musielibyśmy jakąś teorię przeprowadzić dotyczącą tego po co Mateusz dodał ten [1:14:52] wyjątek i koniec końców i tak za muszli byśmy się w kontekście samego tekstu Ewangelii Mateusza oczywiście obserwując że Ooo synoptyków pozostałych tego [1:15:02] wyjątku nie ma Jest po prostu ewidentny zakaz tak oddalania oddalania żony ale no dalej byśmy byśmy byśmy pewnie musieli [1:15:13] zanurzyć się w kwestii kontekstu samego tekstu Mateusz owego i te wszystkie rzeczy o których tutaj mówiłem jakoś jakoś sobie spróbować poukładać w głowie [1:15:22] no ale oczywiście ciekawe pytanie zwłaszcza dla jakich myślę w [1:15:28] redakcji bardzo Pewnie sensowne i takie które gdzieś kosztowałby jakieś [1:15:37] odpowiedzi nananana szereg innych tak kwestia jeszcze państwa zaprosić do obejrzenia [1:15:46] powiązanego tematycznie nagrania dla odmiany wspólnego naszego [1:15:53] cyklu kultura Akademii trzeciego wieku podczas którego również [Muzyka] [1:16:02] moralności seksualnej pierwszego kościoła w oparciu między innymi o ten tekst o których dzisiaj mówiliśmy jest troszeczkę bardziej rozwinięty ten [1:16:13] temat właśnie kazirodztwa ale też interpretacja głowy znajdzie troszeczkę innym kierunku jest na naszym kanale na [1:16:23] YouTubie tradycyjnie są zaprosić na to co będzie [1:16:29] w przyszłym tygodniu znów mamy troszeczkę inne format będzie to spotkanie rozmowa na temat [1:16:40] obojętności śmiertelnie groźne obojętność rozmowa z Tomkiem żółtko [1:16:47] który swoim utworze promujący najnowszą płytę [1:16:52] chorowali na która miała premierę dosłownie dwa dni temu śpiewa między innymi obojętność jest jak przemoc i podczas tego spotkania porozmawiamy i [1:17:03] obojętności i o przemocy zarówno w świecie realnym i wirtualnym zapytamy [1:17:08] też między innymi o jego relacji z Bogiem ludźmi osiołek inspiracji do [1:17:14] najnowszych utworów oraz oto jak dwa lata pandemiczna rzeczywistości wpłynęły na jego życie i poglądy Tomek żółtko doskonale znamy wielu osobom które [1:17:28] słuchają muzyki chrześcijańskiej wiesz nawet po prostu bywają kościołach [1:17:35] poeta muzyk sam siebie nazywa wędrowne ubrankiem wydał już 13 płytsze z ciebie Tomku poezji często można spotkać go na [1:17:47] różnych koncertach a w najbliższy wtorek Będzie go można spotkać właśnie u nas we własne online także bardzo bardzo serdecznie państwa [1:17:56] zapraszam na pewno będzie to bardzo ciekawa rozmowa oczywiście państwo [1:18:01] również będziecie mogli zadawać pytania jeżeli chodzi o dzisiaj no Raz jeszcze [1:18:07] serdecznie dziękuję za równowagę Sławku jaki państwu i do zobaczenia za tydzień [1:18:13] cześć --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl