TRANSKRYPCJA: "Jak kształtowała się doktryna Kościoła? Historia pierwszych soborów, cz. II | EWST online" Data publikacji: 18.03.2024 Długość: 4914 --- [0:04] [Muzyka] [0:04] [Muzyka] [0:15] Dzień dobry państwu Witam w naszej drugiej części spotkania o i wykładu o [0:22] soborach powszechnych i o pierwszych wiekach chrześcijaństwa które ustały [0:27] mniej więcej jak wyglądał kanon które doprecyzował naszą wyznanie w [0:34] trójjedynego Boga w ten sposób w jaki my rozumiemy n w kościołach zachodnich ale i w kościołach wschodnich po przez to [0:41] słynne kredo nicejsko-konstantynopolitańskie i ostatnim razem kiedy się spotkaliśmy [0:48] mówiliśmy o sytuacji Przypomnę tylko że spotykaliśmy się w sytuacji kiedy [0:55] kościół reagował na pewne nauczanie i czasami przereagował więc więc jeżeli [1:00] państwo pamiętacie pierwszą z tych herezji była herezja ariusza który mówił że Chrystus był tylko człowiekiem i [1:07] potem został albo ubóstwie albo adoptowany w każdym bądź razie był [1:12] mniejszym Bogiem niż Bóg Ojciec o synu w ogóle nie [1:18] wspominając w odpowiedzi na herezję ariusza która została potępiona na [1:23] pierwszym soborze w Nicei z czasem pojawił nam się biskup z dzisiejszej Syrii z pogranicza Syrii Iraku [1:31] nestoriusz który został arcybiskupem Konstantynopola i który zaczął ją [1:38] zwalczać tą herezję arianizmu Także w ten sposób już chciał aby poprawnie mówiono o boskości Jezusa i o ludzkości [1:47] Jezusa i stąd sprzeciwiał się nazywaniu matki Boże Maryi nazwy teos czyli matki [1:54] Boga potwierdził poniekąd słusznie absolutnie logicznie jeżeli na to spojrzeć że przecież Maryja urodziła [2:00] tylko fizyczną formę Jezusa a więc mogła być matką Zbawiciela Natomiast jako kobieta nie była w stanie urodzić Boga [2:09] na zasadzie że skończoność nie może wydać nieskończoności Problem polegał na tym [2:14] jak państwo Pamiętacie że nestoriusz był osobą dość [2:24] apodyktycznosc jeżeli nawet jeżeli to by były siostry [2:30] cesarza i czy też żona cesarza i doprowadził do tego że nie tylko usunął diakonisy od służenia przy ołtarzu ale [2:39] zdenerwował też niesłychanie siostrę i żonę ówczesnego cesarza teodozjusza II [2:46] No i nestoriusz został wygnany i walcząc z nestoriusz pojawił nam się Cyryl z [2:51] Aleksandrii a potem który zapoczątkował mówienie o Jezusie zaczął podkreślać boskość Jezusa [3:00] Cyryl Miał kilku swoich naśladowców jego głównym [3:06] naśladowcy był eutyches który zaczął formułować coś co nazywamy [3:12] monofizytyzm Czyli że Chrystus owszem był i człowiekiem i Bogiem ale jego [3:17] Boska natura nieopatrznie wchłonęła naturę ludzką i w związku z tym Chrystus był cały czas Bogiem pod [3:27] powłoką jak gdyby człowieka to bardzo się spodobało [3:33] początkowo szczególnie krytyka easa i Cyryla jak wspominałem żonie [3:41] teodozjusza oraz jego siostrze pul heri No ale z czasem panie się pokłóciły teologicznie i pulcheria [3:48] zwyciężyła i żona teodozjusza udała się na wygnanie co prawda To była oficjalnie [3:54] pielgrzymka do Jerozolimy ale ona tam już spędziła ostatnie lata swojego życia [4:01] I rozpoczął się autentycznie silna debata na temat tego jak mówić o [4:07] naturach Jezusa z jednej strony byli zwolennicy Cyryla i tak zwani [4:15] monofizyci a z drugiej strony bili ci którzy odwoływali się do poprzedniego do [4:20] poprzednich uchwał a przynajmniej do pewnych ich niejasności i twierdzili że Chrystus był w pełni Bogiem i w pełni [4:26] człowiekiem chcąc położyć temu kres w [4:35] roku chcąc położyć temu kres cesarz Teodozjusz [4:42] zwołał sobór do Efezu i był to sobór o którym [4:49] zazwyczaj się mówi w ten sposób że był to sobór tak [4:54] zwany zbójecki na czym to polegało Otóż w 450 [5:00] roku Przybyła tak niesłychana liczba delegatów z z Egiptu i z Syrii a więc [5:08] zwolenników monofizytyzm że oni po prostu część delegatów ortodoksyjnych [5:14] pobili część Nie dopuścili do głosu a ta która już jakoś tam była została [5:19] absolutnie przegłosowana Wyglądało na to Więc że zwyciężył i uznano doktrynę [5:29] doktrynę [5:36] ortodoksyjnosc Teodozjusz II umiera i na tron zostaje wybrane Jak pamiętacie [5:43] No miał żonę Tym niemniej Ta jego żona jest na wygnaniu w [5:49] Syrii jego córka jest w Rzymie akurat w tym czasie się znajduje on nie miał syna [5:55] i tron obejmuje tak jego siostra pulcheria która przekonuje jednego ze [6:01] swoich dowódców marcjana cesarza marcjana aby on został obwołany cesarzem wziął z nią [6:08] ślub on szanuje to że ona złożyła śluby czystości i tutaj chcę Wam pokazać jak wyglądała cesarzowa pulcheria żebyście [6:16] wyglądała wyglądali i cesarzowa pulcheria absolutnie nie cierpi [6:26] monofizyci jest cesarzową Konstantynopola ale pamięt że ces cesarzowie Konstantynopola to tak [6:32] naprawdę jest cesarz nowego Rzymu pulia czuje potomkini władców którzy panują [6:40] nad Rzymem mniej więcej od 200 lat i ona jest uważana za Rzymianka chociaż [6:46] niezwykle ortodoksyjnego soboru zostają wysłane do [6:54] cesarza Leona pram do papieża Leona Papież Leon jest o tyle ciekawą dla nas [7:01] jednym z tych Rzymian który nie tylko biegle włada po łacinie Leo ale także zna [7:06] grekę Leo czyta Te obrady soboru który [7:12] zwołał Teodozjusz tak zwanego zbójecki i powoli w nim naszła ta Wściekłość i Leo [7:17] wydaje tak zwany tomos czyli [7:24] decyzję którą Leona [7:30] wysyła patriarchy flawiana w Konstantynopolu i generalnie potępia [7:36] on absolutnie monofizytyzm eesa nazywa wręcz zbójeckim i że [7:43] jego stwierdzenie na synodzie były głupie wręcz zj idiotyzmem i zażąda [7:50] zwołania nowego soboru powszechnego i rzeczywiście tak się dzieje nowy sobór zostaje zwołany na [7:58] jego Wyraź żądanie i ten nowy sobór zostaje tym [8:03] razem zwołany do halonu do [8:09] halonu w 451 roku i dzięki staraniu dzięki [8:15] staraniom cesarzowej pulcher i cesarza marcjana na wschodzie sobór ten razem z [8:23] wysłannikami biskupa Rzymu przyjmuje do unieważnia [8:30] uchwałę poprzedniego soboru w efezie w 449 roku [8:36] ten sobor W haledon W 451 roku oficjalnie potępia monofizytyzm i składa [8:44] z urzędu całą masę biskupów w tym także dioskur z Aleksandrii który jest [8:52] następcą Cyryla z Aleksandrii No jak państwo się możecie domyślać nie wszyscy [8:57] chcą się z tym pogodzić Tym niemniej rzeczywiście cesarzowi marcjanowicz [9:10] jak gdyby taki rozłam mianowicie monofizyci nie uznają tej detronizacji i [9:16] zaczynają wybierać swoich własnych biskupów ci którzy pozostają wierni Konstantynopol owi i temu wyznaniu który [9:24] został przyjęty w Halcon to są tak zwani chrześcijanie halc dońscy ci którzy [9:30] będą mieli swoich własnych biskupów i stąd Proszę pamiętać że i [9:36] monofizyci i wcześniejsi nestorianie stąd to określenie przedchalcedońskie [9:43] czyli ci którzy nie przyjęli uchwał soboru halc dońskiego nestorianie [9:48] dlaczego No bo przy okazji też potępiony nestoriusz wrzucono ich wszystkich do jednego worka monofizyci z oczywistych [9:56] poglądów i od tej pory na wschodzie tych którzy pozostają wierni tak zwanemu [10:02] chalcedoński wyznaniu wiary Są nazywani melit Tami melit ami i melchici to są [10:10] nie zawsze ale w dużej mierze potomkowie Greków oraz niektórzy potomkowie [10:16] palestyńczyków którzy pozostali przy chrześcijaństwie i nie przeszli na islam o czym do czego Za chwilę wrócimy cesarz [10:23] marcjan umiera przed nim umarła pulcheria i na tron wstępuje cesarz Leon nieby Nie [10:30] mylić z papieżem Leonem cesarz Leon zaczyna coś takiego co będziemy [10:36] obserwować bardzo długo i co dotychczas historycy do niedawna uważali że to był [10:42] przypadek mianowicie cesarz jest zwolennikiem soboru halc dońskiego [10:47] natomiast cesarzowa zwykle nie jest i wydawało się że to jest przypadek oczywiście [10:53] prokopiusz inni piszą o tym że cesarzowe były zwykle złe w przypadku Leona jest [11:00] to wyna ale tak zazwyczaj nie jest wydaje się że cesarzowie bizantyjscy szybko się zorientowali że na wschodzie [11:07] w sytuacji kiedy w Egipcie i w w Syrii dominują [11:13] monofizyci oznacza to że nie można sobie pozwolić na tak absolutne rozczarowanie [11:20] w stosunku na prześladowanie No blisko połowy populacji blisko połowy [11:27] populacji stą ces będzie ortodoksyjny natomiast cesarzowa [11:32] nie spróbuję państwu pokazać jak wyglądało wtedy cesarstwo wschodnie jee [11:38] Proszę zobaczyć cesarz rezyduje w Konstantynopolu zwolennicy halc dońskiego Wyznania wiary [11:45] To są te regiony Ten region brytanika mniej [11:51] więcej dotąd Kartagina te Zachodnie chrześcijaństwa z [11:56] tym że tutaj większość jest wyznania ortodoksyjnego ale proszę pamiętać za [12:03] wyjątkiem Franków zarówno Wizygoci jak i wandalowie są teoretycznie wyznania [12:10] ariański Natomiast cała Syria cały Egipt cała cyrenajka wręcz do trypolisu to [12:17] sięga to Są zwolennicy monofizytyzm nestorianie Jak pamiętacie uciekli nam [12:23] schronili się przed prześladowaniami w Cesarstwie w ówczesnym Iranie [12:30] i w Persji w zasadzie nie w Mo Iranie w Persji i tam mniej więcej przebywają [12:35] więc cesarz Leon jest zwolennikiem ortodoksji ale bardzo łagodnym on generalnie stara się unikać sporów [12:42] teologicznych co jest całkiem trudno po nim cesarzem zostaje cesarz Zenon jego [12:49] zięć Zenon był formalnie [12:55] monofizytyzm opowiedział się po stronie halc dońskie Tym niemniej wydaje taki [13:00] słynny dekret w którym nakazuje zaprzestanie jakichkolwiek dyskusji [13:06] teologicznych mówi że niech wszyscy zam milczą stara się ten ten taki edykt jest [13:13] stara się częściowo znaleźć pośrednie wyjście jak się [13:19] domyślacie nikogo go nie zadowala Tym niemniej edykt Zenona jest niesłychanie skuteczny i panowanie Leona [13:27] i panowanie Zenona jest uznawane zapanowanie kiedy te spory teologiczne częściowo wygasły przeciwko temu ekwi [13:34] sprzeciwia się biskup Rzymu On jest z daleka od cesarza Zenona tutaj panują [13:40] ostrogoci Więc on sobie może na pewne rzeczy pozwolić i on uważa że cesarz w [13:45] ogóle nie powinien zabierać zdania W takich sprawach jak sprawy teologiczne one pozostają w gestii biskupa Rzymu [13:53] Dlaczego Jemu jest to łatwo powiedzieć bo nie ma już cesarza na zachodzie na wschodzie są uzależnieni od cesarza [14:01] cesarz ich mianuje i bardzo często składa z tronu tym ni mniej więc na wschodzie ci [14:10] Kolejni patriarchowie Konstantynopola są nieco bardziej ulegli nieco bardziej [14:15] skłonni do pewnego kompromisu nie za dalekiego Ale do pewnego kompromisu [14:20] kiedy Zenon umiera jego dzieci umarły wcześniej i [14:25] pozostaje po nim wdowa cesarzowa Ariadna i proszę pamiętać jest taka słynna scena [14:31] kiedy cesarzowa Ariadna senat nie jest w stanie się w Konstantynopolu porozumieć [14:36] kogo wybrać na cesarza Ariadna wychodzi do hipodromu tam jest 100 000 mężczyzn i [14:43] kobiet którzy skandują daj nam Augusto prawo wiernego cesarza daj nam Augusto [14:50] prawo wiernego Augusta mieszkańcy Konstantynopola są zdecydowanie antymon [14:55] ofiz w czym się to przejawia na przykład przejawia się w liturgii znamy słynny [15:01] słynną pieśń trisagion po Trzek Święty Święty Boże święty mocny święty a [15:08] nieśmiertelny zmiłuj się nad nami to jest ta wersja którą śpiewali [15:13] ortodoksyjni czyli prawowierni alcedo scy chrześcijanie natomiast wersja którą [15:21] śpiewają monofizyci to jest święty mocny święty Boże święty mocny święty i ponad [15:28] wiekami zmiłuj się nad nami i często w kościołach dochodzi do [15:33] awantur dochodzi do awantur do batek między stronnik jednej wersji a [15:40] drugiej Tym niemniej Augusta wybiera na cesarza anastazjusz anastazjusz który [15:46] znów prawdopodobnie jest [15:55] monofizytyzm albo Biskupi są mianowani którzy są [16:02] Egipcie i w Syrii którzy są umiarkowani nmi ortodoksi [16:08] przymykają oczy i patrzą między palce na święcenia [16:15] księży monofizyci albo wręcz niektórzy deklarują się jako ortodoksi albo są ale [16:21] są de facto [16:29] śmierci na tron wstępuje Justyn i cesarz Justyn [16:36] i cesarz Justyn i jest niezwykle prostym człowiekiem on się wywodzi z [16:43] dzisiejszej dalmacji czyli z dzisiejszej Jugosławii [16:48] i cesarz on wstępuje w roku 518 i cesarz Justyn generalnie przez 10 [16:54] lat nie zajmuje się kwestiami religijnymi on się zajmuje kwestiami wojskowymi na jego miejsce po jego [17:02] śmierci wstępuje No ów słynny znany nam cesarz Justynian cesarz Justynian jest [17:08] znany z wielu rzeczy między innymi z tego że był Ostatnim cesarzem którego językiem matczynym albo ojczystym była [17:16] łacina cesarz Justynian jest także początkowo niezwykle ortodoksyjnym [17:23] chrześcijaninem jego żoną jest słynna także cesarzowa [17:29] Teodora pochodzi z Konstantynopola ale uwaga jest [17:39] [Muzyka] monofizyci cesarstwa rzymskiego w całej [17:44] swojej potędze Jak pamiętacie on wznosi gigantyczny nowy kościół świętej [17:50] bazylikę Świętej Zofii Mądrości Bożej kiedy wchodzi do niej te słynne [17:57] słowa przewyższył ciebie to jest największy budynek ówczesnym świecie [18:03] przynajmniej w świecie zachodnim Justynian rozpoczyna powolny podbój różnych królestw mianowicie zdobywa za [18:11] pomocą po bardzo długiej niezwykle wyniszczającej walce zdobywa odbija ponownie Włochy tworzy [18:19] tak zwaną prefektur Italii podbija i likwiduje królestwo wandalów jak tutaj [18:24] widzicie i likwiduje państwa i tutaj i tutaj państwa ariańskie udaje mu się interweniować w królestwie [18:32] wizygot gdzie także władcy przechodzą w tym czasie z arianizmu [18:39] na kościół prawowierny halc Doński No i [18:45] widzicie on jemu rzeczywiście prawie udaje się restaurować Cesarstwo Rzymskie No prawie gdyż cała masa ludności tutaj [18:53] i w Egipcie to jest ludność wyznania monyi i tak jak wam mówiłem początkowy [19:00] Justynian nie jest zainteresowany prześladowaniami z prozaicznej przyczyny Justynian [19:09] [Muzyka] jest ma żonę która jest [19:17] monofizyci i on zdecydowanie wspiera taki pewnego rodzaju Modus [19:24] wienni i do czego dochodzi Otóż król nubi a więc dzisiejszego Sudanu wysyła [19:32] do do Przepraszam bardzo wysyła do Konstantynopola prośbę o przysłanie mu [19:38] misjonarzy Justynian chce aby misjonarze którzy zostaną wysłani byli wysłannik [19:44] byli misjonarzami ortodoksyjnym [19:49] chalcedoński bo pamięta jaki był problem kiedy wysłano misjonarza gockiego [19:55] ariański i on nawrócił gotów ale na ar on chce obecnie tego problemu uniknąć [20:02] Tym niemniej cesarzowa Teodora kiedy się o tym dowiaduje pisze do namiestnika w [20:08] Egipcie który jest potajemnie Mon fizy żeby nie przepuścił misjonarzy [20:13] Justyniana ale żeby wysłał misjonarzy monofizyci żeby [20:19] pozwolił patriarsze Aleksandrii wysłać do nubi misjonarzy [20:29] jak i Etiopia stają się królestwami Gdzie panuje kościół monofizyci Etiopia i [20:36] Erytrea do dziś bowiem te kościoły będą do w Sudanie on zaniknie w X wieku ale w [20:43] Etiopii do lat 3050 zeszłego wieku do 1950 roku będą po [20:50] biskupów i po swojego abun czyli patriarchę wysyłać właśnie do [20:56] Aleksandrii on będzie święcił HTA czyli chrześcijanina i on będzie i [21:03] na tej zasadzie kościoły w Etiopii i w Erytrei to są kościoły przedchalcedońskie podobnie jak kościół [21:09] koptyjski prawda który jest tam w który który jest kościołem [21:16] większościowym w Egipcie w Syrii ten kościół zaczyna się nazywać kościołem syriacki albo jakobi [21:23] bowiem zostaje za Justyniana wyświęcony biskup Jakub i on odbudowuje jako [21:29] patriarcha antiochii i on odbudowuje ten kościół monofizyci w [21:35] Syrii Justynian pod koniec życia po śmierci cesarzowej Teodory Justynian [21:40] popada w pewnego rodzaju religijną paranoję Jest wiele tłumaczeń na to [21:45] Niektórzy uważają że Justynian miał problem z kamieniami nerkowymi i miał problemy z wątrobą po [21:52] prostu w ostatnich latach oszalał No i jak to często bywa Justynian wpadł na genialny pomysł że Nikt tak nie rozwiąże [22:03] problemów teologicznych jak właśnie cesarz i on zwołuje w 553 roku Drugi [22:12] sobór do Konstantynopola który jest uznawany przez kościoły wschodnie i kościoły [22:18] łacińskie i on oficjalnie wymaga znowu potępienia [22:28] rozpoczyna dość krwawe prześladowania [22:35] monofizyci po jego śmierci Kolejni władcy No nie mają aż tyle czasu żeby [22:41] ich prześladować Tym niemniej te prześladowania trwają i [22:47] powodują jak gdyby po tym okresie przerwy między cesarzem Leonem pierwszym [22:54] cesarzem anastazjusz Justyn i pierwszymi latami Justyniana następuje r prześladowań i co one powodują Otóż [23:01] rzeczywiście ludność miejscowa odwraca się od bizanc odwraca się od bizanc z [23:07] czasem cesarzem zostaje herakliusz i na chę musimy zrobić małą przerwę Otóż kiedy Ci zakonnicy [23:17] monofizyci są prześladowani No co robią ludzie prześladowani uciekają tam gzie [23:22] ty prześladowań prw przy grany z [23:27] Syrią z Jordani pustynia pustynia arabska i wiemy z wielu źródeł [23:34] że wysłannicy monofizytyzm na przykład działali i w metce i w medynie wiemy też [23:41] że Prorok Mahomet spotkał się z księżmi zarówno jakobickie Czyli monofizyci jak i z [23:49] księżmi nestoriański i wiele na to wskazuje muzułmanie się bardzo denerwują [23:54] ale wiele na to wskazuje że nauczanie Mahometa było pod ogromnym wpływem monofizytyzm co więcej początkowo [24:02] Ojcowie Kościoła uważali że islam jest pewnego rodzaju wypaczenie wypaczenia [24:08] czy jest to herezja w obrębie herezji monofizyci herezja w obrębie herezji [24:18] monofizyci juz on toczy prawie 20 lat ogromną wojnę nie będziemy wchodz w [24:24] szczegóły z persją ta wojna jest niesłychanie wyniszczają [24:31] ale także jest niszcząca liczebnie gdyż oprócz tego że [24:36] przez 20 lat rok w rok są powołane kolejne roczniki do walk tak samo następuje tak [24:44] zwana plaga Justyniana która wystąpiła za Justyniana ale ona nawraca jest to Duma która przeszła z Sudanu i która [24:51] pustoszy zarówno cesarstwo wschodnie jak i cesarstwo jak państwo [24:57] perskie i herakliusz który nie jest już w stanie tego wszystkiego wynająć przekonuje [25:03] swojego patriarchę Sergiusza aby spróbować Raz jeszcze wypracować jakiś kompromis pomiędzy [25:13] monofizyci chrześcijanami i powstaje tak zwana herezja monotel monotel Czyli że [25:20] Chrystus miał dwie natury ale jedną wolę mianowicie boską jak się domyślacie ta herezja [25:32] zmo dzieci zmusz ją odwołać według legendy część monotel [25:40] uciekła w góry Libanu i dzisiejsi dzisiejsi maronici czyli [25:48] chrześcijanie w Libanie Główna wyznanie chrześcijan libańskich to są potomkowie [25:57] monotel Tym niemniej w ostatnich latach cesarza [26:02] herakliusza spotyka ogromny problem mianowicie mała armia bo to jest kilka tysięcy osób [26:10] z Półwyspu Arabskiego pokonuje go w bitwie pod Jarkiem i podbija Syria [26:17] podbija Egipt i ponieważ nie ma nigdzie armii herakliusz ogołocił państwo z [26:22] Armii z ludzi powoli ich panowanie rozszerza się tak iż w 711 roku Jak wiecie oni [26:32] podbijają Hiszpanię przedostają się też Korzystając pewnego rodzaju konfliktu [26:37] domowego ale tak samo Arabowie rozlewają się i podbijają państwo perskie Dlaczego [26:43] oba państwa po prostu doprowadziły się Na skraj wyczerpania wojną poza tym [26:48] początkowo panowanie arabskie islamskie jest niezwykle łagodne Oni nie pobierają [26:53] za dużych podatków mają swoje własne osiedla wojskowe [26:59] kairy to jest powstanie na miejscu byłego fortecy którą nazwano nomen [27:04] Babilon w Egipcie początkowo muzułmanie nie nawracają na islam oni wręcz nie chcą [27:10] żeby ludzie nawracali na islam trzeba tylko płacić małe po główne nie [27:16] wiernie co więcej początkowo z nimi nikt nie walczy aż tak mocno gdyż są uważani [27:21] tak jak państwu mówiłem za herezję Mony co wicej wci [27:27] na wewnętrzna inskrypcja jest par inp Mony [27:34] wiemy że ją projektował moniz nie mówcie zatem że Bóg ma dwie [27:39] natury albo że jest ich trzech ale Bóg jest jeden ono potem nabiera [27:45] niesłychanie Islamskiego wydźwięku co więcej to jest niezwykle [27:51] kontrowersyjne co powiem bardz [27:57] his islam się kształtowało w odpowiedzi na [28:03] halsk chrześcijaństwo w odpowiedzi na przedchalcedońskie czyli monofizytyzm i [28:09] Koran pojawia nam się dużo później niż muzułmanie twierdzą że się pojawia pierwsze wzmianki o Koranie następują [28:16] mniej więcej 100 150 lat po podboju Jan z Damaszku w ogóle o nim nie wspomina A [28:22] janaszu rzeczywiście zaczyna polemizować z islamem bo wywa że coś [28:30] więcej i skutek jest taki że chrześcijanie Arabowie nawet częściowo [28:36] mówią o chrześcijanach halce dońskich jako Grecy gdyż oni odpowiadają dalej stosują [28:44] prawo rzymskie w Egipcie Czy w Syrii dalej jest język grecki język grecki [28:50] będzie językiem elit mniej więcej jeszcze 200 lat 200 300 lat po podboju i [28:56] Syrii i Egiptu z czasem arabski zacznie ich wypierać [29:02] kiedy elity zacną się zacznie się wymagania aby elity przechodziły na [29:07] islam ale znowu Proszę pamiętać że często mówimy że cywilizacja muzułmańska [29:12] uratowała dla nas dzieła antyczne to prawda ale uratowała nas Dzięki pisarzom [29:18] którzy byli [29:28] przepisywać i przekładać te dzieła i na arabski i odtwarzać dzieł w [29:34] grece przez wiele przez bodajże 200 lat 250 lat Medyk na dworze Arabskim [29:42] początkowo w Damaszku potem w bagdadzie będą rodziny nestoriański które między [29:48] innymi przepiszą całe masę dzieł Galena przełożą z greki na [29:55] arabski więc rzeczywiście arabe dct antycznego Tym niemniej Pamiętajcie [30:02] że zrobili to z pomocą chrześcijan bo początkowo byli niesłychaną [30:08] mniejszością i ta mniejszość i tutaj będziemy zmierzać dalej ta mniejszość bo musimy wspomnieć o jeszcze [30:15] jednym soborze mianowicie kiedy Arabowie kiedy upada dynastia [30:23] pierwsza Damaszku [30:29] abbasydów zaczyna naciskać na to aby ludność rzeczywiście zaczęła przechodzić [30:34] na islam pozwalają na przykład Arabom żenić się z lokalnymi kobietami zaczynają [30:41] rzeczywiście wprowadzać ograniczenia w budowach kościołów wiemy że ostatni zadów chciał [30:49] zburzyć tak samo harun rasid nocy pod koniec życia wy nakaz [30:56] zburzenia po podboju Arabskim Otóż dlaczego podczas walk [31:03] herakliusza z persją praktycznie wszystkie kościoły w ziemi świętej zostały [31:09] zniszczone Tym niemniej za abbasydów rozpoczyna się ludność przechodzi na [31:15] islam po 200 300 latach ta lojalność wobec Cesarstwa Rzymskiego zaczyna [31:21] zanikać i jednym z takich rzeczy któ przyciąga ludzi do islamu jest oprócz [31:27] tego że władcy i będą płacili mniejsze podatki jest pewnego rodzaju prostota prawda bowiem islam mówi że jest jeden [31:33] Bóg Jezus nie był Synem Bożym był jego prorokiem muzułmanie uznają że Pismo [31:40] Święte i Stary Testament i Nowy Testament to są księgi natchnione ale one zostały celowo wypaczone albo [31:48] zwiedzione co więcej ta wstępna modlitwa muzułmanów prowadz nas nie jak tych którzy [31:58] przekręcają to jest wręcz polemika z chrześcijanami Żydami No i muzułmanie jedną z rzeczy [32:07] których mówią jest absolutny zakaz czynienia sobie podobizny Boga dlaczego [32:13] to jest ważne bowiem na pograniczu dzisiejszej Turcji z Syrią w [32:20] cylicji będzie mieszkała taka Dyn będzie [32:26] mieszkała jednego z cesarzy cesarzy Leona i [32:31] arabowi dwa razy próbują zdobyć Konstantynopol za pierwszym razem jest [32:38] to Konstantynopol obronił się ledwo co było to oblężenie dwuletnie Leon i cudem [32:48] zdołał przygotować Konstantynopol do oblężenia i według tradycji drug razem [32:55] było bardziej skike według tradycji jedną z rzeczy które uratowało Konstantynopol była ikona czyli obraz [33:05] Matki Boskiej z Dzieciątkiem te otos którą wywieszono na murach [33:11] Konstantynopola i Arabowie musieli się wycofać po zwycięstwie ikonę tą [33:17] zawieszono nad wejściem do pałacu cesarskiego Leon i który odpiera [33:25] dwuletnie oblężenie Wyobraźcie sobie lata oblężenie Konstantynopola udaje mu [33:30] się to zrobić tym on począt on pochodzi z pogranicza chrześcijańsko [33:36] muzułmańskiego i on jak gdyby jest pod wrażeniem tej krytyki że chrześcijanie [33:42] zaczynają pojawiać się obrazy tych obrazów kiedyś było pamiętacie jest [33:47] obraz Dobrego Pasterza są krzyże ale w pierwszej ha Sofii jeżeli teraz już niestety nie [33:54] można wejść na galerii za Justyniana Haja Sofia żadnych przedstawień Boga [34:00] wewnątrz są przedstawienia wyłącznie Alegoryczne są przedstawienia [34:06] symboliczne natomiast obrazu Jezusa Matki Boskiej nigdzie nie ma po pierwszym oblężeniu Konstantynopola [34:13] rzeczywiście zaczyna się pojawiać kopia tego cudownego obrazu No i potem każdy [34:18] kolejny dowódca zaczyna dostawiać kolejne cudowne obrazy co więcej [34:24] muzułmanie którzy rozpoczynają takie prześladowania chrześcijan cała masa [34:30] mnichów ucieka do Konstantynopola i biskupów No muszą się z czegoś utrzymać [34:36] no z czego się utrzymać jak nie pomalujemy kopie kopii tego cudownego obrazu zaczyna się [34:43] pojawiać przemysł jak gdyby ikon i Leon i bardzo źle to znosi on w [34:51] ogóle jest przeciwny ikonom natomiast to co jak gdyby skłania go do interwencji Z [34:58] jednej strony to jest z jednej [35:04] strony nawrót dżumy [35:10] Konstantyna dumy Justyniana Gdzie znów w Konstantynopolu umierają tysiące osób i [35:16] ogromny wybuch wulkanu na Krecie który spowodował że nad konstantynopolem jest [35:23] jest taka ciemna chmura co więcej ona umiej sofią i Leon i dochodzi do wniosku [35:31] że jest to znak dla niego że z tym [35:36] trzeba że Leon III i Zaur czyk że trzeba skończyć z kultem ikon i Leon II [35:43] nakazuje zdjęcie z kościołów wszystkich innych wyobrażeń [35:49] Boga za wyjątkiem tych których nie może dotknąć ręka z czego to wynika Wynika to [35:55] prawdopodobnie z tego że ludzie zaczynali całować Tey zaczynaj je OB wieszać złotem i Leon powołuje się na na [36:04] Synod w woze w zachodniej części chrześcijaństwa który wyraźnie potępił czczenie obrazów Leon Początkowo jest [36:13] dość łagodny między innymi cały czas pozwala żeby nad wejściem do bramy [36:18] cesarskiej wisiał Ten ogromny ta podobizna Matki Boskiej dzieciątkiem [36:24] która uratowała Konstantynopol przed Arabami ale na tron wstępuje jego syn Konstantyn [36:30] v i Konstantyn V zwołuje [36:36] w już już wam mówię zwołuje w 754 roku sobór do [36:44] Hire to jest pałac Cesarski nad którym On osobiście razem z [36:51] patriarch urzęduje i sobór ten potępia Kult obrazów nakazuje ąć wszystkie [36:59] obrazy w tym także obraz ten który wisi nad wejściem do pałacu cesarskiego [37:04] następują zamieszki ten obraz został prawdopodobnie zniszczony on potem oczywiście Cudownie się odnajdzie nie [37:11] muszę państwu mówić natomiast Konstantyn wydaje wielką walkę ikonom gdyż chce żeby chrześcijaństwo pozostało czyste to [37:19] jest jego odpowiedź on odbudowuje to Cesarstwo Bizantyjskie wschodnie rzymskie Proszę pamiętać że oni się cały [37:25] czas uważają za Rzymian siebie nazywają Romano Rzymianie Chociaż mówią już tylko [37:30] po grece po grecku mówią tylko Grek i Konstantyn V próbuje usunąć między [37:38] innymi mnichów wprowadza zakaz przyjmowania święceń mniszy wcześniej niż przed określonym wiekiem nakazuje [37:45] tym którzy się nie zajmują czymś konkretnym między innymi konkretną rzeczą nie jest robienie ikon opuścić [37:51] Konstantynopol mnisi go nienawidzą to jest nie tylko dlatego że [37:57] on Nienawidził mnichów na przy niektórym kazał się ożenić z prostytutkami złośliwie z czego to wynika No znowu [38:04] cały czas następują abbasydzi próbują zdobyć Konstantynopol próbują pokonać [38:10] cesarstwo i Konstantyn potrzebuje mężczyzn którzy będą służyli w armii albo rolników którzy będą płacili [38:16] podatki tymczasem jeżeli bogaty senator wstępuje do klasztoru on zazwyczaj część [38:21] swojego majątku zapisuje na klasztor który w związku z tym jest zwolniony od podatku i młody [38:32] Konstantyn próbuje to przeforsować papież czyli biskup Rzymu [38:38] odmawia potwierdzenia tego soboru jako soboru ekumenicznego [38:44] Konstantyn będzie próbował go stanować to mu się nie udaje po śmierci [38:56] Konstantyna prawosławni pokazują go jako tak symbol [39:02] wyjątkowego okrucieństwa Proszę pamiętać tylko że zniszczono praktycznie wszystkie dokumenty ikonoklastów Jedyne [39:10] co mamy to mamy polemiki z nimi przeprowadzone [39:15] później wstępuje jego syn Leon i hazar który po krótkim panowaniu zostaje [39:20] zamordowany przez prawdopodobnie przez swoją żonę cesarzową Irenę cesarzowa [39:26] Irena pochodzi Aten jest niezwykle niezwykle wiernie oddaje Cześć [39:34] Matce Bożej która jest dawny Akropol jest zamieniony na kościół pod wezem [39:40] Matki Boskiej i Irena jest [39:52] [Muzyka] potajemnego [39:58] zwołuje kolejny sobór Powszechny to jest sobór który do Nicei [40:05] w 787 roku kiedy jest Regent ką i na tym [40:10] soborze to jest jego drugie podejście bo na pierwszym podejściem żołnierze się zbuntowali ale w końcu zwołuje sobór w [40:16] Nicei wybór miejsca nie jest przypadkowy i to jest ostatni sobór w [40:22] którym nakazuje przywrócenia kultu ikon nie tylko uważa go na podstawie bardzo [40:28] bym powiedział naciągany interpretacji ale ona nie tylko pozwala [40:34] na Kult na przywrócenie ikon do kościołu ale także wręcz nakazuje Kult ikon że [40:42] kościoły muszą mieć ikony i stąd na wschodzie ten chór który my mamy na [40:48] zachodzie Takie drewniane miejsce gdzie osobno siedział k i wierni na wschodzie ten chór zostanie zapakowany ikonami [40:57] co ciekawe papież odmawia ratyfikowania chociaż uznaje ten sobór i to jest ostatni sobór [41:05] ekumeniczny Tym niemniej uznaje że nakaz oddawania czci ikonom szacun ikonom jest [41:14] zbyt daleko idący i stąd kościół na zachodzie nie posunie się aż tak daleko aż kościół wschodni który mówi że [41:21] Kościół musi mieć ikonę jest to w ogóle bardzo fascynująca [41:26] postać bestia ona potem każe oślepić swojego zdetronizuje i oślepi swojego [41:32] własnego syna zrobi to w salce w której jest on się urodził w komnacie [41:38] porfirowe natomiast jest ona w kościele wschodnim czczona jako Ta która [41:44] przywróciła Kult ikon i ten sobór jest to ostatni sobór ekumeniczny który [41:50] uznają zarówno kościoły wschodnie jak i kościoły Zachodnie tu już nie chodziło o [41:56] spór między [42:06] monofizytyzm [42:18] jest dobrze widziany na zachodzie ale nie jest obowiązkowy I tak oto Kończymy [42:25] nasz przegląd tych wszystkich soborów i Dziękuję państwu bardzo jak [42:33] widzicie starałem się też pokazać [Muzyka] że że te spory Miały też wydźwięk [42:39] polityczny Dziękuję państwu bardzo i czekam na pytania sekundę napiję się gdyż Joanna jest dzisiaj chora i ja będę [42:46] sam sobie czytał pytanie i sam je odpowiadał Joanna tutaj jest niczym cesarzowa Bizantyjskie mianowicie [42:52] dyskretnie ale mocno i silną ręką działa w tle [42:58] obecnie obowiąz powstała bardziej politycz pierwsze pytanie Wygląda na to [43:03] że większość obecnie obowiąz dogmatów powstała bardziej z politycznych niż teologicznych pobudek Jak zatem można w [43:09] nie wierzyć traktować jako dogmaty właśnie proszę państwa Nie to nie jest tak dogmaty [43:16] powstały postrzeganie powstało w wyniku poważnej refleksji teologicznej [43:21] Natomiast było pytanie przynajmniej w pi wiekach Która z tych refleksji teologicznej a zyska poparcie cesarza i [43:29] b zyska poparcie większości ludzi Pamiętajcie że Cesarz Konstantyn Wielki [43:34] popierał arianizm on zwołał sobór do Nicei mając nadzieję że jego Biskupi [43:41] ariański biskupów postawiła się cesarzowi tak samo ów sobór zwołany do [43:48] Efezu który chciał poprzeć [43:55] monofizyci on zyskał jedynie większe powodzenie w Egipcie i w Syrii ale [44:01] większość biskupów była mu przeciwna Kult ikom znowu owszem No ja [44:07] jestem zdecydowanie zwolennikiem dynastii zaurski i zakazu kultu ikom Tym [44:13] niemniej on nie cieszył się powszechnym szacunkiem ani poparciem i [44:19] Większość mieszkańców Cesarstwa chciała zachowania takich czy innych ikon w kościele nie chciała tych reform [44:26] Konstantyna stąd Irena mogła to przeprowadzić te reformy także proszę [44:32] pamiętać owszem władza Świecka pomagała pewnym teoriom ale historia [44:39] chrześcijaństwa pokazuje że przynajmniej kilka razy większość biskupów i taki konsensus [44:45] bo Proszę pamiętać że oni tam nie głosowali tam się [44:56] wypracowywać Gdzie można dowiedzieć się więcej o [45:03] monofizyci związanych z islamem kwestia [45:09] moft radziłbym poczytać o kościele etiopskim radziłbym poczytać o kościele [45:15] koptyjskim po polsku szczerze mówiąc jest bardzo dobry paradoksalnie by kś [45:20] taki słownik herezji w kościele katolickim wydawnictwo Książnica wydał jest naprawdę znakom to jest takie [45:27] bardzo podstawowe jest trochę w internecie tego [45:32] nawet są całkiem dobre artykuły po angielsku jest taka książka ci z państwa którzy czytają przynajmniej [45:40] do monofizyci Jesus Wars Filipa jenkinsa i on teraz pisze [45:47] drugą część która się będzie właśnie zajmowała kultem [45:52] ikon więc tych natomiast tak z islamem no proszę państwa z islamem [45:59] tyle on to dobrze opisuje natomiast Jak wiecie pewne rzeczy które uważane są [46:06] kontrowersyjne przez muzułmanów niektórzy się boją je mówić paradoksalnie najciekawsze te działa są [46:13] w latach 60 i 70 kiedy na zachodzie i nawet na Bliskim Wschodzie niektórzy [46:19] historycy nie bali się pisać pewnych rzeczy albo się sami nie [46:25] cenzur także radziłbym poczytać to jest trochę [46:33] o jest trochę o Egipcie za czasów pierwszych wieków [46:39] arabskich napisane przez [46:48] koptyjscy on powstał prawda bo jak państwo pamiętacie ta legenda jest taka to jest zupełna kopia legendy o seu agin [46:56] że po śmierci Mahometa kalif umarł jak zaczął oglądać że Kolejni towarzysze [47:02] broni umierają poprosił ich żeby wszyscy spisali te wspomnienia jego Mahometa tak [47:09] jak je pamiętają No i jak państwo się domyślacie jak oni je spisali one się nie różniły ani jednym słowem i on w [47:16] związku z tym kazał zostawić jedną kopię a resztę [47:22] spalić No więc można w to wierzyć I tak muzułmanie wierzą natomiast [47:27] ci którzy się zajmują tymi sprawami zwracają uwagę że islam który powstał w VI wieku w [47:35] zasadzie do końca tego wieku an Koran jako taki nie jest wspominany [47:41] gdyby on istniał natychmiast byłoby wspominane bo byłoby z czym polemizować więc wydaje się przynajmniej większa [47:48] część nie mówię że w tym Koranie nie ma powiedz nie ma chometa broń Boże natomiast jak gdyby wydaje się że on [47:55] dużo dłużej funkcjonował w ustnej co jest normalne na Bliskim Wschodzie i [48:00] potem został spisany No i co więcej wiemy że najstarsza kopia Koranu która [48:06] jest zachowana w Turcji w Konstantynopolu ona nie [48:13] jest naukowcy nie są do niej dopuszczeni i większość osób uważa że wynika to z [48:18] tego że jest pewne nastąpiły pewnego rodzaju że ona różni się i to dość [48:24] znacznie od tej kopii którą dzisiaj Muzułmanie mają pań pamiętacie nawet te [48:29] słynne Szatańskie wersety które się wkradły które mogą świadczyć o tym że [48:35] Koran został poddany takiej samej redakcji jak bib Tym niemniej No to są rzeczy niezwykle kontrowersyjne na [48:41] Bliskim Wschodzie jeżeli nie ma żadnych innych pytań to zapraszam państwa za tydzień [48:49] doktor Sławomir torbus będzie mówił o adwencie ja z państwem się żegnam bardzo [48:55] serdecznie dziękuję wszystk dobrego do [49:12] widzenia --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl