TRANSKRYPCJA: "Jak kształtowała się doktryna Kościoła? Historia pierwszych soborów | EWST online" Data publikacji: 01.12.2024 Długość: 55:46 --- [0:04] [Muzyka] [0:04] [Muzyka] [0:15] Dzień dobry państwu jest wtorek godzina 19:00 rozpoczynamy wst online a dzisiaj [0:21] Dawno już oczekiwany temat temat związany z historią kościoła z tą [0:28] najwcześniejszego słuchać A potem mam nadzieję również rozmawiać o pierwszych soborach o tym [0:35] jak kształtowała się doktryna kościoła jest z nami już doktor habilitowany [0:41] Kazimierz Bem Dzień dobry Kazimierz Bardzo się cieszę że jesteś z nami już [0:47] tak powakacyjnie no i żeby nie przedłużać ja państwa tylko zaproszę oczywiście do [0:54] słuchania do subskrybowania do oglądania naszych wszystkich filmów [1:00] na kanale na YouTubie oraz oczywiście na Facebooku Gdzie odbywają się we wtorki [1:06] transmisje bezpośrednio godzinie 19 z naszego ewst online Dzień dobry państwu [1:12] będziemy dzisiaj mówić o tym jak powstawała doktryna chrześcijańska szczególnie pierwsze sobory jak one [1:19] wyglądały i będziemy częściowo potwierdzać niektóre mity na ich temat częściowo będziemy je [1:27] kwestionować Po pierwsze skąd potrzeba jak państwo pamiętacie z tekstów ewangelii mamy cter Ewangelie [1:34] synoptyczne która powstawały No w różnym okresie i w tych czterech Ewangeliach [1:41] synoptycznych Jezus często mówi o sobie i o stosunku do swojego ojca i czasami [1:47] też wspomina o Duchu Świętym Tym niemniej jednym z problemów [1:53] było to że Jezus w tych każda z tych cter Ewangelii jest napisana w nieco [1:59] innym y nieco innego powodu z nieco innym naciskiem na na to co Jezus mówił [2:06] I co nauczał i w związku z tym te jego wypowiedzi nie zawsze są [2:11] y identyczne klasycznym przykładem jest Ewangelia Marka prawda w której mamy ten [2:20] tajemnicę markową gdzie nie mamy Jezus przekazuje uczniom aby nie mówić Kim [2:26] jest przekazuje duchom Świętym aby nikomu nie mówić i z drugiej strony mamy ewangelię według [2:33] Jana która powstała została spisana przynajmniej najpóźniej jest to [2:38] Ewangelia najbardziej teologiczna i tam Jezus ewidentnie nawiązuje [2:44] do tymi tymi swoimi słynnymi wypowiedziami ego Ja jestem ja jestem do Boga który [2:53] się objawił w płonącym krzewie Mojżeszowi więc mamy gdyby [3:00] cztery Ewangelie synoptyczne i pierwszą taką metodą jak gdyby definiowania historii kościoła [3:07] było to że że kościół bez soborów ale na zasadzie Biskupi różnych miast cieszący [3:15] się dużym szacunkiem To nie zawsze był Rzym ale cieszący się dużym szacunkiem Kiedy powstawały nowe [3:22] ewangelie ty Ewangelia Tomasza Która jest jedną z późniejszych inne ewangelie dochodzili do wniosku że te ewangelie [3:29] nie w pełni tego co W co wierzy większość [3:34] chrześcijan Jednym z pierwszych takich osób które zakwestionował w ogóle [3:39] pojęcie Jezus miejsce Jezusa w całym kanonie Biblii był marcjon Mar był to człowiek [3:47] który przegrał wybory na biskupa Rzymu on się temu nie podporządkował on się [3:52] odwołał do prefekta Rzymu Rzymu uznał jednak że jego konkurent dostał więcej [3:57] głosów i założył swój własny kościół z czego słynął kościół marcona kościół [4:03] marcona słynął z tego że marcon uważał że Bóg w Starym Testamencie jest różny [4:09] od Boga w Nowym Testamencie on w ogóle proponował usunięcie starego testamentu [4:14] proponował usunięcie niektórych listów i w odpowiedzi [4:19] na tą teologię którą głosi marcon powstała lista powoli przyjmuje się [4:26] powstała taka lista ksiąg kanonicznych Tym niemniej była to lista która powstała nie mocy jakiejś decyzji [4:33] jednej osoby tylko była to lista którą powstała na mocy konsensusu tę listę [4:39] zebrał i rozesłał jeden z biskupów Rzymu no I stąd później przyjęło się mówić że [4:44] biskup Rzymu zadecydował o tym jakie księgi wchodzą to tak nie jest on po prostu zebrał konsensus co do których ką [4:52] które księgi mogą wejść do kanonu I not brakuje tam Apokalipsy czy też [4:58] objawienia Świętego Jana ale Maron wszystko to się bierze znowu [5:03] wracamy do Ewangelii Kiedy musimy zobaczyć jak powstawała chrystologia bo głównym pytaniem które zadawał już sam [5:09] Jezus swoim apostołom jest kim ja jestem według was nie pamiętacie tam oni [5:15] opowiadają Niektórzy mówią że jesteś eliaszem Niektórzy mówią że jesteś wskrzeszony Janem Chrzcicielem i [5:22] to słynne pytanie do Piotra Piotrze a ty uważasz kim że ja jestem i on powiedział [5:28] ty jesteś Mesjaszem synem Boga żywego W ewangelii świętego Jana w ewangelii [5:33] według Jana mamy wręcz powiedziane że Tomasz wyznaję tą [5:48] kulminacyjnego że część osób uznawała Jezusa za boga no [5:54] i w związku z tym powstaje pytanie Jak sobie z tym radzono jak wyglądało to wcześniej i znowu patrzymy na List do [6:01] Filipian i czytam z przekładu Biblii ekumenicznej i w drugim rozdziale listu [6:06] do Filipian czytamy w szóstym wers o wersach od szó do 11 mamy ten jeden z [6:13] najstarszych pieśni religijnych pieśni kościelnych którą śpiewano o Chrystusie [6:20] on będąc w postaci Bożej nie wykorzystał swojej równości z Bogiem ale [6:28] umniejszyć Sługi i stał się podobnym do ludzi a w tym co zewnętrzne dał się [6:34] poznać jako człowiek i uniżył sam siebie gdyż był posłuszny aż do śmierci [6:41] I to do śmierci na krzyżu dlatego też Bóg wywyższył go i obdarzył imieniem [6:47] który jest ponad wszelkie imię aby imię Jezusa aby na imię Jezusa zgięło się [6:52] każde kolano w niebiosach na ziemi i pod ziemią i aby każdy język wyznał że Jezus [6:58] Chrystus jest panem ku chwale Boga ojca więc mamy pierws pierwszą pieśń którą [7:05] zapewnie już śpiewano w czasach Pawła na cześć Chrystusa ale ta pieśń jest cały [7:10] czas dość ambiwalentna albo nie jest w pełni wykształcona kim jest Jezus bo z [7:16] jednej strony był w postaci Bożej nie wykorzystał ale umniejszyć samego siebie przyjął postać sługi [7:24] dlatego Bóg wywyższył go i obdarzył imieniem które jest ponad wszelki imię [7:30] aby Jezus aby każdy język wyznał że Jezus Chrystus jest panem ku chwale Boga [7:35] ojca a więc zaczyna rodzić się nam chrystologia ale ona jest bardzo jeszcze [7:41] niedookreślony czyli najstarsze wyznanie wiary to jest że Chrystus jest panem potem mamy ten hym który mówi że [7:49] jest był w postaci Boga ale zniżył się do człowieka No jest pytanie jak to [7:55] wszystko skoro był Bogiem No to czy był prawdziwym człowiekiem a może nie był Bogiem tylko był jakimś takim Supermanem [8:03] marcon w ogóle odrzucał Stary Testament natomiast jak częściowo zwalczając [8:09] marcona pojawia nam się taki ksiądz w Aleksandrii w dzisiejszym [8:14] Egipcie o imieniu ariusz ariusz był po prostu księdzem on nawet nie był [8:19] biskupem i on zaczął głosić kazania w którym mówił że Jezus był to Człowiek [8:25] stworzony przez Boga ale ponieważ żył doskonałym życiem bó [8:31] wywyższył i zrobił go takim No i jest pytanie tak naprawdę w co dokładnie ariusz wierzył ale generalnie arus [8:38] wierzył że Chrystus Jeżeli był Bogiem powsze był człowiekiem był stworzony przez Boga ale był takim niższym Bogiem [8:46] niż Bóg Ojciec wiązało się to także z tym że w tym czasie coraz więcej [8:54] pogan przystępuje do chrześcijaństwa z różnych powodów i dla nich pojęcie że [9:02] jest jeden Bóg wychodzący się z Izraela ale jest Bóg Ojciec Syn No i jeszcze [9:07] jest ten duch święty o którym tam też za chwilkę będziemy rozmawiać było bardzo trudne do ogarnięcia i ariusz jest [9:14] częściowo bardzo racjonalny bo on mówi okej to musimy sobie to po prostu usystematyzować no i powiemy tak że jest [9:21] Bóg Ojciec który jest najwyższy on stworzył Jezusa Chrystusa jako doskonałego człowieka i po śmierci tego [9:27] doskonałego człowieka on wskrzesił i zrobił go bogiem No ale z tego wynika [9:33] jeżeli Chrystus został stworzony Bogiem no to w takim razie On nie jest tak [9:38] wysoki jak Bóg Ojciec ariusz nawoływał żeby modlić się tylko do Boga Ojca w [9:45] imię Jezusa Chrystusa wydawałoby się to bardzo proste i Tym niemniej ariusz bardzo [9:53] szybko pokłócił się z biskupem Aleksandrii Aleksandria w tym czasie już [9:59] już nie działała prawdopodobnie wielka biblioteka aleksandryjska działał nieco mniejszy jej oddział serap Teon [10:07] Aleksandria była jednak cały czas miejscem gdzie spotykało się wielu filozofów spotykało się wielu teologów [10:13] żydowskich Proszę pamiętać że Aleksandria była miejscem gdzie powstała [10:18] septuaginta i w Egipcie znajdowała się druga świątynia bardzo długo o której [10:24] mamy nic nie wiedzieć druga świątynia żydowska [10:29] i w związku z tym chrześcijanie wywodzili się tam zarówno spośród Egipcjan jak i z Żydów No i zaczęła się [10:35] dyskusja Czy ariusz ma rację i generalnie dyskusja ta się zbiegła z [10:42] postanowieniem cesarza Konstantyna aby zakończyć spory między chrześcijanami [10:48] generalnie pierwsze Spory o które konstantynowi chodziło to było podczas prześladowań cesarza Dioklecjana cała [10:56] masa chrześcijan albo podpisała taką formułę ofiary na ołtarzach Bogu albo [11:02] rzeczywiście tam Zapaliły sobie coś w tym część [11:08] duchownych jak to ładnie mówiono shiono się składaniem ofiar jednym z duchownych [11:14] który tego nie zrobił ale uciekł prawdopodobnie na pustynię był mieszkający na terenach dzisiejszej [11:20] Tunezji Algierii Don wystąpił z krytyką takich duchownych [11:27] iż skoro odpuszczenie grzechów to chrześcijanie [11:32] którzy splami się apostazję i przyjęli złożyli ofiarę pogańskim bogom a w [11:39] szczególności Kler chrześcijański nie ma powrotu do kościoła co więcej sakramenty [11:45] chrztu sakramenty Wieczerzy Pańskiej w tym czasie Głównie chodziło o sakrament chrztu które udzielali tacy [11:52] duchowni są nieważne Północ Afryka była zawsze [11:59] regionem w którym sprawy religijne rozpalał namiętności w kartaginie doszło do [12:05] ogromnych zamieszek z tego powodu i Cesarz Konstantyn zwołuje do Nicei która [12:13] była blisko Bizancjum pod drugiej stronie kanału na terenie dzisiejszej Turcji zwołuje sobór biskupów mianowicie [12:20] nakazał aby wszyscy Biskupi z całego Cesarstwa Rzymskiego udzielił im nawet [12:26] zgody na bezpłatny transport do aby się zgromadzili zadecydowali jak jak [12:32] na czym polega wiara chrześcijan Dlaczego dla Rzymian to było ważne Konstantyn Wtedy jeszcze nie był [12:38] chrześcijaninem on właśnie zalegalizował chrześcijaństwo 10 lat wcześniej i przez ostatnie 10 lat chrześcijanie okazało [12:46] się że nie ma jednego chrześcijaństwa tylko mamy marcjon czyli tych zwolenników marcjon [12:53] mamy całą masę innych ludzi głoszących różnego rodzaju jakbyśmy to nazwali herezja głęb No i mamy Don Naty stów [13:01] którzy robią ogromne zamieszki w północnej Afryce i mamy tego nieszczęsnego ariusza którego Biskupi [13:08] pozbawili biskup Aleksandrii go pozbawił prawa do sprawowania funkcji prezbiter i [13:15] go zesłał Tym niemniej ariusz był bardzo popularny ale Konstantyn wcale nie jest [13:20] w tym czasie jeszcze zainteresowany nie jest chrześcijaninem jego chrześcijaństwo interesuje ale on nie jest nawrócony on jako cesarz rzymski [13:27] który zjednoczy Imperium chc żeby zapanowała święty spokój koniec z [13:33] prześladowaniami chcę żeby zapanował w całym Cesarstwie Rzymskim pokój religijny bo on cały [13:42] czas planuje podbój rozszerzenie cesarstwa rzymskiego i 325 gromadzą się [13:51] Biskupi w tej Nicei i dokonują paru ważnych decyzji to jest pierwsze takie [13:57] zgromadzenie dokonują ważnych decyzji Po pierwsze potępiają Donata mówiąc że [14:03] ważność sakramentów nie jest uzależniona od godności czy też [14:09] bezgrzeszna duchownego który je podaje czyli na przykład to że załóżmy gdybym [14:16] ja chrzcił i za 10 lat doszedł do wniosku że jestem ateistą to chrzest [14:21] który udzielał nie jest nieważny nie trzeba się ponownie chrzcić co więcej [14:26] uznali że ludzie mogą nawet po [14:32] apostazji donatyści w pewnym momencie oni się oczywiście z tym nie pogodzili [14:38] Biskupi zostali ekskomunikowani zostali usunięci ale donatyści stworzyli swój własny kościół istnieli prawdopodobnie [14:45] aż do podboju Arabów nie jesteśmy co do tego pewni ale istnieli jeszcze mniej więcej przez 300 lat pot piono [14:53] marcjon uznano że Bóg w Nowym Testamencie w tych C ewangelia trzech [14:58] synoptycznych plus Jan Przepraszam to była moja pomyłka trzech synoptycznych plus Jan Bóg Jezus który jest pozbawiony [15:07] Starego Testamentu musiałby być człowiekiem chorym psychicznie żadna z jego tekstów nie ma żadnego sensu bez [15:14] Starego Testamentu potępiona zatem marcona Marconi znowu założyli swój [15:20] własny kościół on istniał nawet dłużej on istniał jeszcze mniej więcej przez jakieś 400 500 lat w niektórych [15:27] miejscach no i wtedy skoro zaczynamy mówić kim jest Jezus no to musimy się [15:33] zmierzyć wtedy z ariusz i kościół dochodzi do wniosku że ariusz się myli [15:40] Jezus nie może być stworzony i Jezus musiał istnieć od [15:46] początku jest takie ładne określenie nie było czasu w którym Jezus nie było nie [15:53] było było w którym Jezus nie byłby czyli w tym sensie że Jezus od samego początku [16:00] stworzenia znowu powołują się na ten List do Filipian na te stare powołują [16:05] się szczególności ewangelie według Jana jest to zostaje potępiony arianizm więc wiemy [16:14] że Jezus jest Bogiem i jest człowiekiem i Wydawałoby się że to by zamknęło [16:20] dyskusję oczywiście to tej dyskusji nie zamknęło No bo jak ktoś może być i [16:25] Bogiem i człowiekiem samice uznaje że Bóg Ojciec Syn Boży i Duch Święty to są [16:33] w pełni w pełnie odbierają wielbienie i [16:38] chwałą że się tak bardzo ładne ładnie mówią natomiast anastazjusz niezwykle [16:46] taki krytyk ariusza został mianowany arcybiskupem Aleksandrii I to jest [16:52] ciekawostka bo zwykle się mówi że kościół i tą doktrynę trynitarny ustalił cesarz otóż nie cesarz ich zwołał bo on [16:59] chciał mieć święty spokój Co więcej Cała dynastia Konstantyna cała dynastia Konstantyna [17:07] Może z wyjątkiem cesarza konstans wszyscy byli i z wyjątkiem Juliana apostaty wszyscy okazało się że przyjęli [17:14] chrzest od księży i biskupów arian cesarz Konstanty kiedy już [17:21] zdecydował się na chrzest przyjął go przyjął to nałożył śmierci bowiem [17:26] wierzono że chrzest zmazuje A jak wiemy Konstantyn No wykończył całą [17:31] swoją rodzinę w tym kazał zamordować swoją żonę i najstarszego syna i ale dynastia Konstantyna [17:38] początkowo popierała arian i dlaczego to jest ważne chociaż arianie przegrali to misjonarze ariański się do [17:47] plemion gock po tej stronie po tej drugiej stronie Cesarstwa i cała masa plemion [17:54] barbarzyńskich tak zwanych germańskich została nawrócona chrześcijaństwo w obrządku ariański byli na Półwyspie [18:02] krymskim tak zwani goci krymscy ale ostrogoci Wizygoci [18:08] wandalowie oni wszyscy przyjęli chrześcijaństwo w wersji [18:14] ariańskiej to będzie bardzo ważne bo Jak pamiętacie arianizm pomimo został potępiony [18:22] oczywiście to że cesarzowie się opowiadali po jego stronie mu trochę [18:29] więc nie usunięto go natychmiast Tym niemniej co do zasady już pierwszy sobór [18:37] w Nicei w 325 roku potępia arianizm jako taki ale zostawia nas tą dyskusją no jak [18:44] to możliwe że jest jeden Bóg w trzech osobach równych równych majestat i równych [18:52] chwale Bóg Ojciec i syn boży No to jeszcze możemy jakoś sobie rozpoznać No [18:57] ale co Duchem świętym do końca panowania dynastii konstantyńska [19:08] wspierają wspierają tą [19:14] właśnie Ariańska Ta wersja nie Ariańska zyskuje [19:20] coraz więcej zwolenników i na czele krytyków arian Wysuwają się dwa miejsca [19:27] Aleksandria g jest atanazja i antiochia [19:33] Aleksandria jest to takie miejsce w którym lubią bardzo alegoryczne [19:39] porównania interpretacje biblijne antiochia dużo mniej antiochia jest [19:44] skoncentrowana na niezwykle precyzyjnym doprecyzowuje językowo ponieważ ta [19:52] dyskusja toczy się we wschodniej części Cesarstwa dyskutuje się głównie na terminy filozof [19:59] za pomocą greki łacina jest językiem prawniczym łacina nie jest aż tak [20:05] bardzo rozwinięta w związku z tym biskup pierwszego Rzymu albo starego [20:11] Rzymu brutalnie rzecz biorąc niektórzy z nich nie rozumieją o co chodzi nie [20:17] rozumieją o co chodzi zazwyczaj zgadzają się na to z czym się zgadza arcybiskup [20:24] patriarcha Konstantynopola biskup nowego Rzymu ale nie zawsze ale nie zawsze Kiedy [20:32] wygasa dynastia Konstantyna arianizm jako taki na terenie Cesarstwa Rzymskiego [20:40] istnieje istnieją całą masę innych tych wyznań ale on nie jest głównym tym główne wyznanie jest to które [20:47] podtrzymuje że Jezus jest bogiem jest synem Boga i również Bogiem jest Duch [20:53] Święty ale trzeba to jakoś doprecyzować jedną z tych [21:01] takich decyzji jest to aby Jak ustalić pochodzenie [21:07] sy syna od ojca No i A co z Duchem Świętym i w roku [21:13] 300 81 cesarz Teodozjusz który pochodzi z Hiszpanii i [21:21] a więc jego językiem jest łacina nie Greka pochodzi z zachodu pochodzi z dzisiejszej Hiszpanii [21:29] zwołuje kolejny synod do Konstantynopola to jest Zanim jeszcze [21:35] ogłasza chrześcijaństwo jako jedyną religię religią panującą Tym niemniej zwołuje ten synod teod z innej dynastii [21:43] postanawia ostatecznie potępić arianizm się go [21:48] pozbyć no i w związku z tym synie zył zł ką ducha [21:57] świ arianizm Czego chciał cesarz Teodozjusz Natomiast on się głównie [22:02] zajmuje ten synod kwestią Ducha Świętego i podobnie jak ten już za czasu soboru [22:08] nicejskiego powstał z zę tego co my nazywamy wyznaniem [22:15] nicejsko-konstantynopolitański to tutaj doszła postanowiono doprecyzować o co chodzi z Duchem świętym No doszli do [22:23] wniosku że Duch Święty pochodzi od Ojca od ojca ale że nie jest Zrodzony z [22:31] Ojca jest takie słynne ładne zdanie w którym jeden mówi że wiemy że syn jest [22:37] Zrodzony z Ojca natomiast duch pochodzi od Ojca natomiast Jaka jest różnica [22:43] między zrodzeni a pochodzeniem tę tajemnicę zostawiamy samej trójcy [22:49] świętej i proszę pamiętać trójca święta już się pojawiła to określenie wcześniej jakieś 100 200 lat ale kościół coraz [22:56] wyraźniej Biskupi zgromadzeni z całego Cesarstwa coraz wyraźniej opowiadają się [23:02] za tym że chrześcijaństwo jest trynitarne na razie Wiemy tylko że Jezus pochodzi od Ojca jest jest Zrodzony z [23:10] Ojca jest Bogiem i człowiekiem Duch Święty pochodzi od Ojca nie mamy tego filok że od ojca i syna pochodzi [23:18] pochodzi od Ojca Jaka jest między tym Różnica tego nie wiemy ale wiemy że [23:24] Jezus jest także człowiekiem no i tutaj zaczyna [23:31] zaczyna się rzecz robić coraz bardziej ciekawsza jak może być w pełni człowiekiem jak może być w pełni [23:40] Bogiem i pojawia nam się taki człowiek o imieniu nestoriusz [23:47] nestoriusz pochodził z antiochii i został wybrany arcybiskupem [23:54] Konstantynopola w 428 roku w 428 roku on był mnichem on [24:01] był bardzo ascetyczny wszyscy uważali że Był niezwykle pobożny ogromne pieniądze [24:07] przekazywał na biednych Tym niemniej on przybywa na dwór Cesarski i na tym dworze cesarskim zaczyna się po pierwsze [24:15] się zderza z dwiema potężnymi kobietami po pierwsze zderza się z cesarzową [24:21] eudoksja żoną cesarza teodozjusza II i po drugie zderza się z jego siostrą [24:30] pulą i początkowo o co chodzi No Otóż Teodozjusz przyjeżdża on jest był ascetą on nie miał żony przyjeżdża [24:39] do Konstantynopola i ku swojemu zdumieniu widzi że komunia jest [24:46] podawana nie żonie cesarza ale siostrze cesarza w części męskiej Proszę pamiętać [24:53] że Jerozolima i Konstantynopol miały diakonis i diakonis wtedy podawały [24:59] komuni przynajmniej na pewno o tym wiemy podawały komuni kobietom w w kościołach [25:06] Konstantynopolu pulcheria która przyjęła śluby wiecznej czystości doszła do wniosku że wieczna [25:13] czystość czyni ją nie kobietą ale może przyjmować komunię razem z cesarzem [25:18] nestoriusz to się bardzo nie podoba on generalnie próbuje ukrócić fakt że [25:24] kobiety które przyjmują komuni któ ślubował te diakonisy które [25:30] ślubował czystość przyjmują komunię razem z mężczyznami A w dodatku cesarzowa siostra cesarza pulia razem z [25:38] cesarzem i próbuje to rozgraniczyć to jest pierwszą z mamy taką jedną z większych zmianek że duchowni próbują [25:45] ograniczyć obecność kobiet przy ołtarzu w ogóle nie wierzy pulcherii że pulcheria jest dziewicą natomiast pulia [25:53] jest zafascynowana kultem kultem [25:58] i pulcheria w kościołach Proszę pamiętać w tamtych czasach prawie w ogóle nie ma [26:04] obrazów jeżeli jest Jest to krzyż a pod spodem dobry [26:10] pasterz albo są ewentualnie mozaiki Dobrego Pasterza ale nie ma żadnych [26:15] innych obrazów pulcheria nie tylko zawiesza obraz Matki [26:21] Boskiej z małym dzieckiem ale co więcej nad nim podobnie jak swoja ciotka Galia [26:28] placydia umieszcza swoją podobiznę teodozjusza trafia przysłowiowy Brzydko mówiąc szlak nakazuje zdjąć podobizny [26:35] cesarzowej znad ołtarza i ku wściekłości cesarzowej [26:41] pulcherii podczas Bożego Narodzenia wygłasza słynne kazanie w [26:48] którym odnosi się do kazania jednego ze swoich duchownych Otóż co tamten [26:53] powiedział Powiedział że nazywanie Maryi matką Boga [26:59] t Która z rodziciel Boga jest błędne Maryja nie urodziła Boga ona [27:06] zrodziła tylko ludzką wcielenie boga więc więc nestoriusz wygłasza kazanie w [27:13] Boże Narodzenie w którym mówi że ten ksiądz ma rację i mówi że na Maryję [27:18] prawidłowo należy mówić nie to matką Boga ale matką [27:26] Zbawiciela absolutnie ortodoksyjne on nie kwestionuje tego że Jezus był Bogiem [27:32] tylko uważa że mówienie że Matka Boska urodziła Boga zaczy że urodziła jakąś [27:37] poczwarkę przecież ona urodziła człowieka małego Jezuska natomiast Boga nie mogła urodzić bo jak [27:44] sam twierdzi nieskończone nie może pochodzić ze skończone z czegoś co jest [27:51] ograniczone Tym niemniej wygłasza to w Boże Narodzenie w obecności cesarza i [27:56] cesarz i co więcej siostry cesarza cesarzowej Puli to jest ta która Umieściła ikonę z [28:04] napisem theotokos którą on kazał przesunąć w inne miejsce i wybucha ogromny ogromny [28:12] skandal wybuchają zamieszki w Konstantynopolu nestoriusz na próżno się [28:19] broni mówiąc że on jest absolutnie ortodoksyjnym jego oskarżają o arianizm on mówi nie nie To wy robicie z Jezusa [28:26] jakąś taką dziwną po czwar nie może kobieta co więcej nie [28:32] pomógł mu takie określenie że Duch Święty przez którego Jezus został Poczęty przeszedł przez Maryję jak woda [28:39] przez rynnę skończy się to tym że nestoriusz [28:44] zostanie zdetronizowany jako biskup Konstantynopola i zesłany do [28:50] Egiptu dlaczego do Egiptu bowiem jego największym przeciwnikiem jest cy [29:00] patriarch albo papież Aleksandrii ojciec Aleksandrii to jest niezwykle ważne [29:05] centrum i Jak mówiono w antiochii z której szkoły pochodził nestoriusz [29:12] Aleksandry myślą że słońce wstaje tylko dla nich i patriarch [29:18] aleksandryjski razem ze wsparciem cesarzowej publikuje [29:26] wikie właśnie potępia nestoriusz nestoriusz jest zesłany do [29:32] takiej oazy gdzie potem pisze próbuje siebie [29:37] bronić to jest bardzo ciężka lektura próbuje siebie bronić Tym niemniej [29:43] umiera tam w Egipcie nie zostaje przywrócony nigdy do poprzedniej swojej funkcji natomiast triumfuje [29:50] Cyrus nawet w tej takiej swojej apologii wręcz pisze że Cyryl oskarżał c był [29:56] sędzią i Cyryl Skazał Kim jest cy No więc proszę państwa skoro kościół [30:02] wystąpił przeciwko ariusz mówiąc że ariusz kwestionuje boskość Chrystusa i [30:08] nestoriusz próbuje tą boskość Chrystusa przesądzić doprecyzować mówiąc że [30:15] boskość Chrystusa nie zawiera się przynajmniej w tym dziecku Jezusa C mówi [30:22] wręcz przeciwnie boskość Chrystusa możemy o Matce Boskiej naet [30:29] gdyż Chrystus jego boskość jest tak potężna że ona niejako używam dużych [30:35] skrótów ona nijako [30:41] pochłania ludzkość Chrystusa kiedy patrzymy na Jezusa Chrystusa widzimy tak [30:46] naprawdę boskość przyoblec w człowieka zostaje zwołany sy [30:54] syn teraz o to w jaki sposób istnieje [30:59] boskość Chrystusa w człowieku ta słynna piosenka [31:06] OSB dosłownie na ten temat trwa [31:11] dyskusja nacisk na boskość natury Jezusa i pewnego [31:19] rodzaju postponowanie jego ludzkiej natury zaczyna się nazywać monofizytyzm [31:27] Cyryla popiera bardzo Cyryla podpiera [31:34] bardzo cesarzowa eudoksja Tym niemniej cy za cyrylem nie przepada [31:42] cesarzowa pulcheria i tutaj widzimy że z jednej [31:47] strony to nie Cesarz Konstantyn nie cesarz Teodozjusz wpłynęli na wyznanie wiary bowiem obydwa te wyznania wiara [31:54] przynajmniej w kwestii Konstantyna pierwsze dwa sobory zwołane po to [32:02] aby usystematyzować wiarę ale no przynajmniej nie do końca się pokrywały z osobistą wiarą cesarzy Tym niemniej na [32:09] soborze w efezie udało się potępić nestoriusz i za tym stali zdecydowanie [32:15] cesarz Teodozjusz II jego żona natomiast pulia była nieco bardziej [32:23] powściągliwa była nieco bardziej powściągliwa Dlaczego wydaje wydaje się że być może [32:31] cesarzowa pulcheria która nosiła tytuł augusty Wynikało to z tego że ona [32:37] poniekąd wyczuwał że monofizytyzm doprowadzi tak [32:43] naprawdę No jeżeli naciskamy na to że Mary że Jezus był tak naprawdę bogiem No [32:49] to owszem Maryja była teos ale częściowo ta ta ludzka natura Jezusa [32:55] zostanie Popow w związku z tym i Maryja pulia za pomocą różnego rodzaju [33:02] intryg doprowadza do tego że cesarzowa opuszcza Konstantynopol ona udaje się do [33:08] Jerozolimy i tam spędza ostatnie 20 lat w Jerozolimie kiedy Teodozjusz II umrze [33:15] pulcheria zawiera Taki sojusz z cesarzem [33:20] marcjon Przepraszam z nie z marcem z marcjan z dowódcą armii i oni biorą ślub [33:28] on obiecuje jej że Uszanuj jej dziewictwo ona poze jako Augusta czyli [33:35] współp jąc daj legitymizuje tym że on zostaje cesarzem No i zwołaj ją kolejny [33:43] sobór na którym będziemy dalej dyskutować o tym czym Jaki jest Chrystus [33:50] jak jak możemy jak rozumiemy jego ludzkość jego boskość [33:56] zdecydowanie na razie przerwiemy bo przed nami Jeszcze parę soborów ale chciałbym zrobić w ten [34:02] sposób Chciałbym Państwu pokazać to o czym państwu mówiłem pokazuje że wiara że [34:09] usystematyzowanie usystematyzowanie chrześcijańskiego rozumienia Kim jest Bóg Kim jest [34:15] Chrystus Kim jest Duch Święty trwało Proszę zobaczyć jesteśmy w pi wieku [34:20] jesteśmy tak naprawdę w V wieku więc w połowie pi wieku więc to całkiem [34:27] długo i mówienie że dogmat o Trójcy Świętej powstał podczas soboru nicejskiego to nie jest prawda podczas [34:34] soboru nicejskiego odrzucono arianizm powołując się na konsensus [34:40] większości duchownych że Chrystus był Bogiem i wskazują na to że właśnie na [34:45] ten słynny hymn W liście do Filipian że boskość Chrystusa była już przyjmowana w [34:52] czasach pierwszych Apostołów i w czasach Pawła ona nie była tak dobrze [34:57] sformułowana Tak wyraźnie sformułowana Jak do czasu soboru w Nicei ale nie [35:03] oznacza że jej nie było i to jest pewnego rodzaju i takich czasami jak się [35:09] prawda prowadzimy dyskusję z ateistami brak dowodu czy też brak istnienia jakiegoś słowa nie jest dowodem na brak [35:15] istnienia to że Nowym Testamencie nie występuje słowo [35:21] trójca święta nie oznacza że zsumowane te księgi razem Nowego Testamentu [35:27] nie świadczą o tym że jednak Trójca Święta była powoli rozumiana że Chrystus nie był zwykłym człowiekiem że był [35:34] Bogiem i że Duch Święty jako pocieszyciel albo pocieszycielka Jeżeli [35:39] tak lubimy on był rozumiany jako jedna z form lub z postaci lub z osób czasem [35:45] Boga więc owszem to co my mamy dzisiaj wyznajemy według wyznania nicejsko [35:52] konstantynopolitańskiego nie powstało za czasów Jezusa na skutek debaty ale to nie jest [35:59] tak że w 325 wymyśliliśmy sobie Trójcę bo Konstantyn cesarz tego chciał [36:05] nieprawda cz Konstanty absolutnie nie był zainteresowany Trójcę Świętą on kiedy już był chrześcijaninem był [36:11] arianin i tak samo te debaty które się toczyły przez te kilkaset lat od 300 do [36:18] 400 one cały czas miały na celu doprecyzowanie tego jak [36:25] chrześcijanie ią Boga i ojca syna i [36:31] Ducha Świętego i proszę pamiętać że to na zasadzie powszechna więc katolikos to [36:36] wprowadził cesarz Teodozjusz który uznał że katolikami będziemy nazywać tych [36:41] chrześcijan którzy są w łączności z biskupem [36:48] Rzymu po prostu Dlaczego wybrał biskupa Rzymu No bo Rzym był cały czas formalnie [36:53] stolicą nawet jeżeli Teodozjusz mieszkał zwyczaj w Konstantynopolu ale nie tylko [36:59] Natomiast on uznawał że rzeczywiście No to ma sens skoro najwyższy kapłan że on jest [37:05] najwyższym kapłanem rzymskim Teodozjusz jako cesarz Rzymu No to tak samo [37:11] chrześcijanie swoją głowę punktem odniesienia będzie zawsze Rzym i jego [37:18] biskup i na razie na tyle zakończymy następnym razem sobie porozmawiamy co się stało z monyi z monetami i z paroma [37:25] innymi i na przykład kiedy nam się w kościele pojawią ikony proszę państwa proszę [37:31] pamiętać cały czas w kościele nie ma ikon czasami są mozaiki nie ma obrazów ale są mozaiki [37:39] głównie na podłodze jeżeli są to są boczne i to są mozaiki na których występuje Jezus jako dobry pasterz i [37:46] krzyż bez figury Jezusa na nim więc kiedy nam się pojawią ikony kiedy nam [37:52] wjadą różnego rodzaju obrazy już widzimy cesarzowa pulcheria próbowała [37:57] prawda tą ikonę gdzieś nam tam umieścić i widzieliśmy że nestoriusz mówi chwila [38:03] chwila Nie nie nie po pierwsze żadnych przedstawień ludzi Więc nawet cesarzowej to zjeżdża z ołtarza po drugie tą ikonę [38:11] trzeba przesunąć przesunąć więc wrócimy następnym razem ale chciałem państwu [38:18] pokazać że tak naprawdę dużo więcej mieli nie cesarzowie ale cesarzowe do [38:23] powiedzenia te zapomniane kobiety w kościele [38:28] Dzięki Kazik bardzo bardzo ciekawy ten początek myślę naszego cyklu [38:35] o właśnie rozwoju doktryny kościoła i tak się zastanawiam właśnie [38:42] bo z tego co opowiadasz wynika że mniej w gruncie rzeczy niż [38:49] myślimy było w tym wszystkim polityki a więcej takich osobistych [38:54] przekonań powiedzmy głównych graczy którzy No zwołują C wydając różnego [39:03] rodzaju pisząc różnego rodzaju pisma czy zwołują synody czy inne zgromadzenia czy [39:09] dochodząc do konsensusu mieli na celu raczej taką No bym powiedziała czasami bardzo osobistą [39:16] walkę z przeciwnikami swoimi No niż właśnie Czy cele [39:23] polityczne No czy to o czym fajnie było jakby tak było [39:28] idealnie czystość wiary prawda No i tak chciałam cię zapytać czy dogmat o [39:35] Trójcy później w jakiś sposób ewoluował No tak będziemy go cały czas [39:41] ewoluować bo na razie jedyne co wiemy w tej chwili kiedy się zatrzymaliśmy to wiemy że jest Trójca Święta w której są [39:47] Bóg Ojciec Syn Boży Duch Święty syn jest Zrodzony z [39:53] Ojca wręcz będzie powiedziany Zrodzony z łona [39:58] ojca także to a propos Jeżeli ktoś uważa że nie ma że Bóg jest taki binarny No to [40:03] proponuję poczytać co oni tam mówią że Bóg Ojciec ma łono jest Zrodzony z Ojca jest Duch [40:10] Święty i oni są równi chwalę i równi pozycją natomiast cały czas nie wiemy [40:16] czy oni są tacy sami czy Bóg Ojciec to jest ten taki jak marcon twierdził ten taki złośliwy ten taki stary facet lub [40:22] lub kobieta który jest zdenerwowany Jezus to jest ten taki hipi du święty [40:29] tak będzie nam cały czas ewoluował na przykład Proszę zobaczyć że cały czas [40:34] podkreślam że syn Duch Święty podchodzi od ojca tam w pewnym momencie nam się pojawi to co my zyjemy na zachodzie Fili [40:41] i prawosławni Oni uważają że że może tak wybieg trochę do przodu że ten dogmat [40:48] który zostanie już w końcu zamknięty podcz kolejnego soboru poprzez [40:55] dorzucenie syna pochodzi niwe czy tą Mister konstrukcję która tak naprawdę służy [41:02] temu żeby powiedzieć że Bóg jest objawioną [41:08] tajemnicą i Bóg jest niepojęta objawioną tajemnicę która sama nam się objawia i [41:14] my na to nie mamy żadnego wpływu objawia nam się na tyle na ile Bóg chce czyli to słynne Karola moja parafraz Karola Barta [41:21] Bóg jest Bogiem Ty niec więc ten dogmat nam ewoluuje w [41:28] sensie takim może może nie tyle ewoluuje że on się zmienia następuje coraz większe doprecyzowanie tego co w tej [41:36] Trójcy jak ta Trójca działa o co w niej chodzi Kim jest syn wobec ojca czy to [41:41] jest tak że mają głosowania we trójkę prawda i kto ma głos rozstrzygający [41:48] jeżeli Duch Święty prawda No więc więc mamy to i oni muszą to doprecyzować [41:54] natomiast od samego początku chrześcijanie twier że Jezus był Bogiem i co więcej modlono się przez moc ducha [42:01] świętego do ojca do ojca w imię syna przez Ducha Świętego i Chodziło o to że [42:09] żeby to potem doprecyzować co to znaczy Także mamy może nie tyle ewolucję [42:15] ale jak gdyby doprecyzowanie i ewolucję tego jak mówimy czy wpływ na dogmat theotokos miał [42:22] wcześniejszy Kult Artemidy efeskie [42:31] państwa No to jest bardzo sporne część osób powie że na pewno tak no bo nie [42:36] jest chyba przypadkiem że w efezie które stanie się miejscem właśnie gdzie kult [42:42] Maryi się niezwykle rozwinie wcześniej czczono inną dziewicę która była boginią [42:48] płodności Moim zdaniem miał ale on Mia dużo mniejszy [42:54] niż my przypuszczamy proszę pamiętać że do przyjęcia chrześcijaństwa jako religii panującej Chrystus jest zawsze [43:02] przedstawiany jako dobry pasterz to była religia do [43:09] której nawracał się masowo kobiety rzymianki i niewolnicy i kiedy Konstantyn ją [43:17] legalizuje nadaje biskupom prawa sędziów No to w tym momencie wiadomo że [43:23] biskupami już nie mogą zostać kobiety Chociaż marcon nie miał z tym żadnego problemu i przez ten czas zauważamy [43:32] takie dziwne zjawisko że to jest to czy już właśnie protestuje nestoriusz że [43:37] rola kobiet wraz z przyjęciem chrześcijaństwa przez Cesarstwo Rzymskie ulega zmniejszeniu z tego powodu No że w [43:45] Cesarstwie Rzymskim kobiety miały ograniczoną możliwość występowania w sądzie bycia [43:51] mimo to że to będzie dużo bardziej więcej nie pomogły niż po podboju z Arabskim No Tym niemniej kobiety nie [43:57] były pełnymi obywatelami w chrześcijaństwie tego nie było pamiętamy nie ma Żyda ani Greka mężczyzny ani [44:03] kobiety niewolnika ani wolnego stąd kobiety podawały kobietom te diakoni [44:09] wieczerzę pańską wiemy o tym że na pewno podawały czy robiły coś innego nie wiemy na 100% [44:16] przypuszczamy że tak bo mamy późniejsze listy gdzie każą zaprzestać zwyczaju [44:21] wyświęcanie kobiet na prezbiterów więc w momencie kiedy [44:28] Jezusem imperialnym i tutaj Może pokażę bo mam [44:33] taką oczywiście późniejsza ale Jezus jako władcy świata [44:40] pantokrator Bóg się robi bardzo męski Bóg się nam robi bardzo męski i [44:46] chodzi o to że gdzieś ta żeńska miłosierna część Boga [44:52] która była przy Jezusie jakm pasterzu Mus uzale musi zostać [44:58] skanalizowany no bo Bóg taki jest wiemy o tym prawda No i kto w takim razie nam [45:03] się kojarzy z czułością No to będzie Matka Boża prawda [45:08] Matka Jezusa która w Ewangelii jest bardzo mało ale w związku z tym pozwala to też Ponieważ jest mało Ewangelii [45:15] pozwala to nam na rozwinięcie skrzydeł wyobraźni więc w tym czasie powoli zaczynamy widzieć że Jezus przemienia [45:22] się z dobrego pancerza w pantokratora staje się coraz bardziej [45:28] męski rzymski jak rzymski wojownik apostołowie [45:33] stają się cesarz staje się apostołem więc powoli nam zaczyna zanikać Maria [45:39] Magdalena i stąd więc moim zdaniem to że to się koncentrowało w efezie tak miało [45:45] wpływ Ale miało mniejszy wpływ niż to o czym ja mówię czyli ta taka maskulińskie [45:56] Dzięki serdeczne kolejne pytanie jakie znaczenie ma dzisiaj dobre rozumienie [46:01] dogmatu O trójcy dla przeciętnego chrześcijanina zła [46:10] teologia zła teologia skutkuje tym że mamy złych chrześcijan i złych [46:16] obywateli ja Ostrzegam pred tym żebyśmy się za bardzo skupiali na [46:21] Trójcy iast Trójcy jest częściowo tym Po [46:28] pierwsze odróżnia nas od judaizmu i odróżnia nas od islamu i o tym też [46:34] będzie bo początkowo islam traktowano jako jedną z herezji chrześcijaństwa i o [46:40] tym też będę mówił następnym razem Tym niemniej dogmat trójcy świętej tak [46:45] naprawdę pokazuje nam Czy uczy nas o tym że Bóg jest [46:50] tajemnicą jest tajemnicą Absolutnie nie zmierzoną ale Tym niemniej w swojej [46:57] kiedy mówimy że Jezus Chrystus jest Bóg z Boga światłość ze światłości Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego zrodzona [47:03] niestworzony współistotny ojcu Ja uwielbiam ten fragment oznacza to że patrząc na Jezusa wiemy że taki jest Bóg [47:11] Ojciec i Duch Święty Czyli że nie ma takiej sytuacji że Bóg Jezus mówi przebacz Ojciec mówi Nie chce mi [47:19] się więc uczy nas dogmat o Trójcy Świętej utwierdza nas w tym że jesteśmy [47:25] chrześcijanami i znowu troszeczkę przez myślenie negatywne obserwujemy wyznania [47:31] które odrzuciły dogmat na przykład o boskości Jezusa czy Trójcę Świętą i z czasem one [47:38] tracą swój chrześcijański charakter tu w nowej Anglii jest bardzo dużo kościołów kiedyś reformowanych one w XIX wieku [47:44] stały się unitariański jako unitarian chrześcijanie potem coraz bardziej [47:50] ewoluowały no i tutaj w miejscowości obok mam na przykład pogańskie kółko w pierwszym kościele unitariański [47:56] dogmat o Trójcy Świętej utrzymuje nas w wierności temu co Moim [48:03] zdaniem czytamy w Biblii i Co głosił Jezus że on jest wój ojciec i są oni i [48:11] ojciec i Duch Święty są to samo są tacy sami są tak samo dla nas [48:18] pronobis No właśnie bo w tej chwili to poruszyłeś bardzo ważny temat [48:27] No tak naprawdę mam wrażenie że dużo osób nie [48:33] jest nawet przygotowanych w ogóle do uczenia się czy do dyskusji na temat [48:38] dogmatów szczególnie tych wczesnochrześcijańskich które są też wyrażane powiedzmy z użyciem na przykład [48:45] terminologii filozoficznej dość często no i tutaj pytanie W jaki sposób [48:52] no bo oczywiście są studia teologiczne Przy okazji bardzo serdecznie państwa [48:58] zapraszam nie tylko w celu nauczenia się czegoś na [49:03] temat historii kościoła z Kazimierzem czy czy na temat dogmatów Ale w ogóle [49:09] jeżeli ktoś jest zainteresowany zapraszam serdecznie No ale wiadomo to jest oferta nie dla wszystkich a [49:15] przecież nie chodzi o to żeby to teologowie wiedzieli coś na [49:21] temat tylko wiedzieli coś na temat [49:27] w wyznaniu wiary bardzo często w kościołach naszych w każdą niedzielę ale [49:33] żeby przeciętny taki chrześcijanin mówiąc to wyznanie wiary [49:38] widział o co mniej więcej chodzi ale widzę tutaj że Tomek Puchalski chciałby [49:44] zabrać głos zapraszam Tom Dziękuję bardzo to będzie bardziej taki komentarz a propos tego czy właściwa doktryna [49:53] wpływa też na nasze życie bo ja osobiście uważam że właściwa doktryna O trójcy świętej No wpłynęła na rozwój [50:00] Praw Człowieka i humanizmu w Europie chociażby czy dzisiaj na całym świecie [50:05] jeśli Sobór nicejski zadał sobie pytanie Kim jest Chrystus i odpowiedział że jest [50:10] osobą równą osobie ojca No a my stworzeni na obraz i podobieństwo Boga [50:16] również jesteśmy osobami z wszystkimi tego konsekwencjami jak chociażby [50:21] relacja kościoła wobec niewolnictwa prawda które było różne ale co do zasady doktryna [50:28] chrześcijańska właśnie dlatego niewolnictwo potępiał ponieważ jesteśmy osobami a jednym z fundamentów bycia [50:35] osobą jest to że osoba jest wolna i samo stanowi o sobie więc tu myślę sobie że [50:41] dla nas dla chrześcijan to nie jest tylko dywagacja że tak brzydko powiem [50:46] doktrynalna i gdzieś tam dywagacja z kosmosu al ona realnie przekłada się na nasze życie i na nasz stosunek do innych [50:53] na nasz stosunek do naszych braci i tych którzy są w kościołach i tych którzy w [50:58] kościołach nie są No bo tą osobowość dzielimy niezależnie od [51:03] wyznania Bardzo dziękuję Tomku tu masz absolutnie rację Ja bym jeszcze dodał że [51:09] stąd stąd tak ważna jest liturgia w takim sensie tak ważne jest utrzymywanie [51:15] niektórych modlitw i utrzymywanie tak samo utrzymywanie [51:21] dobrych proporcji między bogiem ojcem synem i Duchem Świętym w tym kogo kładziemy nacisk boem masz rację że [51:29] większość osób nie nie jest w stanie tego dobrze wyartykułować Tym niemniej modlitwy [51:34] które mamy w kościele stąd kościół zawsze naciskał na pewnego rodzaju trynitaryzm i częściowo kalwinizm [51:42] popełnił i to mówię jako krytyk mojej własnej własnej tradycji częściowo [51:48] kalwinizm popełnił ten błąd bo kalizm uznawał że można mieć modlitwy tylko te [51:53] które są w Biblii on przyjmował że ludzie zrozumieją że nauka trójcy [51:58] świętej jest racjonalna racjonalna w takim sensie że jest naturalna że się o tym pomyśli to jest naturalna Tym [52:05] niemniej w niektórych kościołach to opuszczono No i potem tutaj w nowej angi widzieliśmy to jak XIX wieku próbowano [52:11] że tak powiem to odkręcać i stąd ta liturgia stąd [52:17] niektóre wyznania wiary Są są obowiązkowe na przy kościele [52:23] reformowanym prezbiter obowiązkowe wyznanie Apostolskie co niedziela przy [52:29] większych świętach jest wyznanie to dłuższe konstantynopolitańskie który ja not tam bardziej lubię Moim zdaniem [52:35] bardziej poetyckie wyznanie Apostolskie jest oczywiście późniejsze o tym też będę mówił Tym niemniej jak gdyby w ten [52:41] sposób kościół realizuje ucząc ludzi że jest Bóg Ojciec Syn Boży i Duch Święty zą widziałam ostatni taki film gdzie [52:47] jakiś taka dyskusja była z muzułmaninem i on mówił że jedna rzecz czy jedna Nie [52:54] można być dwiema różnymi rzeczami w tym samym czasie sobie pomyślałem No właśnie można o tym jest główna tajemnica fizyki [53:01] że jesteśmy cząsteczkami a jednocześnie jesteśmy falami I jak wiemy fizyka nie [53:06] jest w stanie sobie na razie z tym poradzić Ale materia jest zarówno falą jak i cząsteczką więc znowu to co Tomek [53:15] mówił tak naprawdę dogmat o Trójcy Świętej to był taki teolog thas torrence [53:20] on był nie tylko teologiem ale był także astrofizykiem miał dwa doktoraty i on uważał że kiedy [53:28] dojdziemy do najmniejszej najdrobniejsze cząsteczki we wszechświecie tam odnajdziemy Trójcę Świętą że trójca [53:34] święta jest tym podstawowym spoiwem która spaja całe stworzenie w ramach takich [53:39] ciekawostek No cóż w różnego [53:44] rodzaju filmach czy książkach czy grach [53:49] opartych właśnie na różnego rodzaju tak takich dywagacja bardziej fant jakoś nie [53:56] mają z tym problemu bo są bohaterowie przecież o dwóch trzech [54:02] postaciach które są którzy są jednym a równocześnie kilkoma osobami [54:08] i jakoś jakoś nie ma z tym problemu Więc myślę że to też jest taka taki fajny [54:14] Przyczynek do tego w jaki sposób też wyjaśniać pewne rzeczy Dlatego że rzeczywiście w tej chwili no do [54:22] wyjaśnienia dogmatu o Trójcy tak żeby właśnie dojść do tego że to jest tajemnica i tak dalej no nie użyjemy [54:30] właśnie języka filozofi nie użyjemy języka tej wysokiej teologii z przed 2000 prawie lat [54:38] [Muzyka] tylko będziemy odwoływać powinniśmy się przynajmniej odwoływać do czegoś co [54:46] jest ludziom znanym znane w tej chwili co są w stanie w jakiś sposób pojąć więc [54:55] jest oczywiście też pole do popisu dla teologów ja mam nadzieję że któryś z [55:01] nasch studentów kiedyś napisze właśnie pracę poświęconą właśnie chociażby [55:07] wyjaśnieniu dogmatów współcześnie bo jest to bardzo ciekawy temat do badań [55:14] Kazimierz bardzo serdecznie ci dziękuję już nam czas się właśnie pomału kończy [55:20] Bardzo się cieszę już na następne części tego cyklu jeżeli chodzi o dzisiaj Raz [55:26] jeszcze dziękuję tobie Dziękuję państwu za pytania i do zobaczenia Dziękuję [55:32] dobranoc [55:44] dobranoc --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl