TRANSKRYPCJA: "Chrześcijaństwo, czyli nie szukaj drzazgi w cudzym oku | EWST online" Data publikacji: 22.12.2022 Długość: 01:09:53 --- [0:04] [Muzyka] [0:04] [Muzyka] [0:15] Dobry wieczór państwu jest wtorek godzina 19 rozpoczynamy wst online a [0:22] dzisiaj temat intrygujący w chrześcijaństwo czyli nie szukaj drzazgi [0:27] w cudzym oku i dawno niewidziane we wst online [0:33] profesor Wojciech Szczerba będziemy mówić o chrześcijaństwie w XXI [0:39] wieku o jego chyba będzie cieniach niż blaskach A co więcej Wojtku zapraszam [0:50] tak Szanowni państwo Witam bardzo serdecznie ja rzeczywiście pozwolę sobie [0:55] podzielić się taką refleksją proszę nie interpretować tego jako wykład ale jako [1:01] refleksje chrześcijaństwo XXI wieku czyli nie szukaj drzazgi w oku bliźniego [1:08] pozwolę sobie zacząć od dobrze znanego nam wiersza autor Martina nimlera [1:16] kiedy przyszli po Żydów nie protestowałem nie byłem przecież Żydem kiedy przyszli po komunistów Nie protestowałem nie byłem przecież [1:26] komunistą kiedy przyszli po socjaldemokratów nie protestowałem nie [1:32] byłem przecież socjaldemokratą kiedy przyszli po związkowców nie [1:37] protestowałem nie byłem przecież związkowcem kiedy przyszli po mnie nikt [1:43] nie protestował bo nikogo już nie było Martin niemiler to wielki luterańskie ewangelicki pastor w jednej z dzielnic [1:55] Berlina człowiek który początkowo w latach Na początku lat trzydziestych był [2:00] zwolennikiem Hitlera ale z czasem zmienił swoje poglądy gdzieś koło 30 [2:06] trzeciego roku kiedy zorientował się że powiązanie kościoła z państwem z partią [2:13] nazistowską Deutsche christen No podważa to powiązanie podważa podstawy [2:19] chrześcijaństwa wtedy przyłączył się do ruchu oporu stał się jednym z założycieli kościoła wyznającego który sprzeciwiał się partii [2:28] nazistowskiej był opozycyjny i tam właściwie był jednym ze współu zakładających założycieli kościołającego wyznającego w [2:38] szczególności pomagał prześladowanym pastorom jego życie również było a nie [2:44] było łatwe właściwie W 1934 roku dochodzi do takiego szczególnego spotkania nie Millera z Hitlerem no i później zaczyna [2:53] się trudny okres Kiedy zostaje mu pozostawiony zarzut działalności antypaństwowej w końcu w 1937 roku zostaje aresztowany zostaje zesłany do [3:05] obozu koncentracyjnego najpierw do zaxenhausen później do Dachau przeżywa [3:10] tam 8 lat aż do 1945 roku kiedy zostaje wyzwolone tam zmienia całkowicie swoje [3:18] poglądy staje się pacyfistą i ten wiersz który przeczytałem na początku pisze w [3:24] 1942 roku ten wiersz staje się do swego rodzaju symbolem kościoła wyznającego [3:30] Niemiec ale nie tylko staje się sprzeciwem wobec autoraryzmowi III Rzeszy Ale w ogóle symbolem przeciw wszelkim autorytaryzmom [3:44] sprzeciwu wobec opresji wobec drugiego człowieka bo to chrześcijaństwo które [3:50] jest dla innych chrześcijaństwo które służy drugiemu człowiekowi każdemu [3:55] człowiekowi bez względu na wszystko właściwie przywodzi to na myśl dobrze nam znane słowa dietricha bonhera Który z więzienia w Tegel pisał że kościół [4:06] istnieje dla tych którzy są poza kościołem dla biednych chorych [4:11] odrzuconych upadłych wykluczonych prześladowanych upokorzonych społecznie w III Rzeszy no cóż to Żydzi Cyganie czarnoskórzy ale również osoby [4:23] niepełnosprawne fizycznie niepełnosprawne umysłowe różne grupy wyznaniowe osoby homoseksualne czy lgbt jakbyśmy dzisiaj powiedzieli mam [4:33] wrażenie że dzisiaj również moglibyśmy stworzyć podobną listę osób na indeksie [4:39] ten wiersz nimrera to symbol kościoła wyznającego nie tylko w Rzeszy również [4:46] dzisiaj myślę oto symbol chrześcijaństwa które broni drugiego człowieka każdego [4:53] człowieka Zresztą sam niemiler wielokrotnie modyfikował ten wiersz i dopisywał do niego różne frazy Kiedy czytam ten wiersz to myślę również o [5:02] słowach Mariana Turskiego które wypowiedział z okazji 75 rocznicy Wyzwolenia obozu Auschwitz kiedy odwoływał się do 11 przykazania i mówił [5:13] Nie bądź obojętni gdy inni są prześladowani gdy prawa mniejszości są [5:18] łamane gdy inni są odrzucanie w imię różnego rodzaju [5:25] ideologii źle pojętych wartości Nie bądź obojętnie [5:30] bo jeśli będziesz wtedy Auschwitz znów niespodziewanie może spaść na głowę [5:38] twoją albo twoich dzieci chciałbym żeby tekstem przewodnim [5:44] dzisiejszej refleksji o chrześcijaństwie stał się fragment z Listu do Rzymian [5:50] z 12 Listu do Rzymian nie czytamy takie słowa nikomu złem za zło nieodpłacajcie [5:57] wobec wszystkich ludzi troszczcie się o to co jest dobre jeśli to tylko możliwe [6:03] o ile to tylko od was zależy zachowujcie pokój ze wszystkimi ludźmi drodzy nie [6:10] szukajcie Zemsty Zostawcie to Bogu napisano bowiem do mnie należy [6:17] wymieszanie kary ja odpłacę mówi Pan przeciwnie jeśli twój nieprzyjaciel jest [6:24] głodny to go Nakarm jeśli jest spragniony to daj mu pić gdy tak czynisz [6:31] sypiesz rozżarzone węgle na jego głowę Zawstydzasz go pozyskujesz dla dobra nie [6:39] daj się zwyciężyć złu ale zło dobrem zwyciężaj kiedy Apostoł Paweł pisze te [6:46] słowa mam wrażenie że to jest mniej więcej koniec lat 50 pierwszego wieku właściwie Jeżeli tak jest to dobiega końca trzecia [6:56] Wyprawa misyjna powstała Pawła do Azji do Grecji jest jeszcze w koryncie ale [7:02] właściwie już zbiera się z powrotem do Jerozolimy do domu zbyt długo go nie było w Jerozolimie tęskni chce wracać ale naprawdę powiedziawszy myśli Pawła [7:13] wybiegają poza Jerozolimę jak zawsze jego marzenia jego wizję jego ambicje [7:18] pchają go dalej no Paweł no cóż to niespokojny duch [7:24] to wielki wizjoner to jeśli miałbym nakreślić jego profil psychologiczny [7:30] kompulsywne choleryk niecierpliwe nie lubi czekać w kolejkach po paliwo [7:35] wybuchowym potrafi sobie przekląć pewnie coś jak tishner w latach 80 do [7:42] arcykapłana mówi te ściana pobielana do Piotra który podobno był szefem pierwszego kościoła tych hipokryto do galacjan dosłownie wy idioci z galacji a [7:52] w liście do filipia na swoim starym życiu mówi że to eksperymenty pewnie powinienem użyć słowa na G ale się nie odważę A kiedy mówi o tych którzy chcą [8:03] chrześcijaństwo z powrotem poddać prawo ceremonialnemu mówi to psy i kiedy [8:09] odnosi się do obrzezania mówi bodajby się sami [8:14] okaleczyli Apostoł Paweł nie zawsze Potrafi utrzymać język za zębami jest [8:20] ambitny wcześniej prześladowca chrześcijaństwa teraz wyznawca chrze państwa wizjoner zawsze marzy o zbawianiu świata No właściwie całkiem [8:28] oddany swojemu swoje systemu wielkiemu dziełu mówimy o Pawle świętej [8:33] rzeczywiście jest Świętym ale nie w ten klasyczny tradycyjny sposób prawda to [8:39] nie ten spokojny wycofany nieco autystyczny człowiek z uśmiechem monalizy na ustach ale raczej pełnokrwisty Żyd który potrafi walnąć w [8:50] stół i potrafi powiedzieć ostro kiedy tego trzeba a więc myśli o wschodzie ale [8:55] wschód ówczesnego świata właściwie No nie ma już za wiele dla niego do zaoferowania do tej pory tutaj działo to Bliski [9:03] Wschód Azja Mniejsza i to no cóż no chrześcijaństwo definitywnie wyszło z judajskiego zaścianka Pomyślimy o tych pierwszych [9:12] chrześcijanach o Jezusie i apostołach to działali przede wszystkim w Galilei i [9:18] tamtych wioskach potem w Jerozolimie i to jest dawny rozdział który już się właściwie skończył i prawdę powiedziawszy skupianie się teraz na tej [9:27] części ówczesnego świata No byłoby błędem centrum cywilizacji tamtego świata zdecydowanie przesuwa się na zachód i Paweł to czuje i teraz Dzięki [9:37] strategii Pawła żeby inwestować w duże metropolie ówczesnego starożytnego świata rozkwitają nowe centra chrześcijaństwa i nie są to centra na [9:48] terenie ówczesnej Palestyny ale na terenie Azji Mniejszej i Grecji a więc w [9:54] Europie więc mamy antiochię w serii mamy Efez z artemidą FS mamy galację skąd [10:01] wyruszą wielkie migracje mamy koręt ze świątynią Afrodyty niesławnymi córkami [10:07] Koryntu i to tutaj teraz rozwija się chrześcijaństwo szczególnie szczególnie [10:12] efektywnie ale jest to inny rodzaj chrześcijaństwa niż to kilka pokoleń [10:18] wcześniej to może pokolenie wcześniej to nowy otwarty kosmopolityczny rodzaj [10:23] chrze państwa które teraz zaczyna zdobywać wyznawców jest liberalny nie [10:29] boi się świata i cały czas patrzy w przyszłość posługuje się innym językiem [10:35] coraz bardziej zaczyna odchodzić od tych starych semickich metafor i zaczyna [10:40] mówić językiem który jest zrozumiały dla Greków dla Rzymian powie że tym językiem [10:47] musi przemawiać ale zachód Imperium romanom to ciągle Terra incognita ziemia [10:53] nie znana w Rzymie oczywiście Apostoł Paweł zdaje sobie sprawę że jest wspólnota Paweł o tym wie ale nigdy nie był wiecznym mieście Rzym Rzymem ale na [11:03] zachód od tkwirynału niewiele słyszano chrześcijaństwie i to tam pcha Pawła ta [11:10] siła której nie jest w stanie się oprzeć Hiszpania czyli tam gdzie kończy się [11:15] zgodnie z ówczesną kosmologią i wyczuciem geografii tam kończy się świat [11:21] tam są kresy ziemi tam słońce co wieczór [11:27] kończy swój bieg po niebie tam odpoczywa opływa rzeką Okeanos i z powrotem wraca [11:34] na wschód skąd zaczyna swój Marsz po niebie tam są krańce ziemi i tam zgodnie [11:40] z nakazem Jezusa o którym czytamy w 28 rozdziale Ewangelii Mateusza należy [11:45] zwiastować ewangelię ale jak tam dotrzeć Apostoł Paweł chciałby dojechać do Rzymu [11:50] i na to wystarczy mu pieniędzy ale tam w Rzymie No cóż musi zebrać pieniądze [11:57] dlatego też teraz jeszcze w koryncie ze swoim skrybą swoim przyjacielem [12:02] tercjuszem siada i pisze list do Rzymian i cóż no w tym liście Po pierwsze chcę [12:09] się przedstawić to bardzo fajna zasada Kiedy piszemy do kogoś kogo nie znamy no przedstawiamy się Dzień dobry jestem Wojciech Szczerba chcę przyjechać [12:17] Chciałbym zrobić to i to tak właśnie robi Paweł wie że wokół niego narosło [12:23] sporo nieporozumień w dużej mierze to głupie plotki że nie przestrzega prawa [12:28] że zbyt liberalnie podchodzi do wiary ojców że nie obrzezuje swoich współpracowników Tytusa na przykład że pozwala jeść mięso na targach chociaż [12:38] sobór jerozolimski zakazał tego pozwala na rozwody dopuszcza kobiety do służby [12:45] Kościelnej No cóż jest to irytujące i [12:51] niesprawiedliwe Apostoł Paweł wie że chrześcijaństwo jeśli ma się rozwijać [12:56] jeśli ma zdobywać nowych wyznawców to musi stosować nowe formy status quo dla [13:02] chrześcijaństwa to śmierć dlatego chrześcijaństwo chrześcijanie nie mogą [13:08] się bać muszą być W jego przekonaniu awangardą ówczesnego świata muszą zdobywać świat z nowym przesłaniem i Zresztą tak się [13:17] dzieje kiedy myślimy o pierwszych chrześcijanach po śmierci Chrystusa być może 100 120 osób Pod koniec pierwszego wieku mówimy o tysiącach pod koniec [13:28] drugiego wieku mówimy o setkach tysięcy w IV wieku mówimy o milionach w 381 roku [13:35] zgodnie z edyktem teodozjusza wielkiego chrześcijaństwo staje się religią panującą a więc Apostoł Paweł kiedy pisze list do Rzymian to się przedstawia [13:43] przede wszystkim ale po drugie no cóż Apostoł Paweł chce prosić Rzymian o [13:49] wsparcie na drogę do Hiszpanii ostatecznie nie chce jechać tam na wakacje Szanowni państwo ktoś by chciał jechać na wakacje do Hiszpanii są [13:59] znacznie fajniejsze miejsca i taki właśnie z lista Apostoła Pawła do Rzymian myślę o Nowym Testamencie No cóż to jest opowieść To nie jest [14:09] dogmatyka to nie są wielkie doktryny to jest opowieść o Bogu który szuka człowieka i liczy na odpowiedź z tego człowieka i wydaje mi się że Jedną z [14:18] najważniejszych jedną z najbardziej dojrzało jak najbardziej systematycznych części tej opowieści jest właśnie lista powstała Pawła do Rzymian to list o [14:27] dobrej nowinie opowiedzianej przez Pawła starsz o Bogu który zwraca się do człowieka podnosi go z kolan i w zamian nic nie [14:37] oczekuje w procesie tak jak mówimy w żargonie teologicznym odkupienia usprawiedliwienia uświęcenia u podstaw leży Łaska Boga czyli bezwarunkowa [14:47] miłość Boga do człowieka którego stworzy a mówiąc wprost w osobie Chrystusa albo przez Chrystusa Bóg wyciąga rękę do każdego człowieka i mówi Pójdź za mną ja [15:01] zwyciężyłem zło jest to dramatyczny sposób w narracji nowotestamentowej zaproszenia człowieka bo kulminacją tego zaproszenia jest krzyż straszliwa śmierć [15:13] to synteza przesłania Nowego Testamentu dobra nowina [15:18] No cóż istotą dobrej nowiny jest Bóg który szuka serca do [15:24] szuka drogi do serca każdego człowieka za wszelką cenę wszelkimi sposobami do [15:30] końca bez końca i nie ma takiego grzechu nie ma takiego poniżenia nie ma takiej zdrady Nie ma takiego upodlenia które zdyskwalifikowałoby człowieka w oczach [15:40] Boga Pomyślmy o tych wielkich metaforach z nowym w Nowym Testamencie które [15:45] przedstawiają Boga to ojciec w przypowieści o synu marnotrawnym który zawsze wychodzi na rozstaje dróg i zawsze czeka i zawsze [15:55] szuka tego syna który chciał jego śmierci to Bóg jest jak kobieta z przypowieści o zagubionej drachmie uprząta wszystko [16:05] wynosi wszystko z domu żeby znaleźć ten malutki Pieniążek który jej zginął [16:10] to pasterz przypowieści zagubionej owcy idzie za tą malutką wielką bierze ją na [16:16] swoje ramione przyprowadza do stada bo to Miłosierny samarytanin który jest w [16:22] stanie zapłacić wszystkie pieniądze jakie ma żeby uratować swojego najgorszego wroga [16:33] z przypowieści w tle kiedy Apostoł Paweł pisze list do Rzymian Myślę że tego typu [16:39] historie ma na uwadze ale również Myślę że w jakim sensie myśli o swoim [16:46] nawróceniu na drodze do Damaszku kiedy usłyszał te słowa uznał światło które [16:52] rzuciło go z konia bo słyszał te słowa szawle szawle dlaczego mnie prześladujesz kim jesteś Panie ja jestem Chrystus którego ty prześladujesz [17:03] List do Rzymian z jednej strony mówi o Bogu który przez Chrystusa albo w Chrystusie wyciąga rękę do człowieka ale z drugiej strony mówi również o [17:12] człowieku powinien odpowiedzieć na zaproszenie Boga i powinien tą rękę schwycić i szczególnie koniec Listu do Rzymian to tak myślę wielki manifest [17:22] życia etyki praktyki chrześcijańskiej w której Apostoł Paweł swoim radykalizmie [17:28] jednoznacznie wskazuje że Ewangelia tych chrześcijaństwo musi zmieniać życie bo [17:35] jest spotkaniem człowieka z Bogiem chrześcijaństwo z twojej istocie to [17:40] niezbiór doktryniogmatów jakkolwiek piękne były one nie były [17:45] chrześcijaństwo w swojej istocie to nie stara tradycja chrześcijańska tak Kościelna jakkolwiek by nas Dotykała chrześcijaństwo swoje w swojej istocie [17:56] to nie omszałe księgi piękne konfesjonały witraże choć nas poruszają [18:02] istotą tak jak to widzi Paweł jest dobra nowina [18:07] o Bogu który przychodzi do człowieka i spotyka go w jego ludzkim świecie w jego [18:15] ludzkim poniżeniu w jego ludzkich trudach i tu podnosi go z kolan to Bóg [18:22] przychodzi do człowieka i mówi Jego głosem albo jak mówi Karol z wielkich teologów XXI wieku to Bóg staje się uchodźcom Deus migrator i idzie do tego [18:34] dziwnego obcego dla siebie świata ale jak mówi Bart a wcześniej Kirke guar [18:41] nic już nie wygląda tak samo Kiedy Bóg wkracza w życie człowieka Kraina a po [18:46] drugiej stronie lustra staje się rzeczywistością pewnie Paweł doświadczył tego na drodze do Damaszku znowuż jak mówią wielcy teologowie [18:55] Rudolf burtman chociaż jemy w świeckim świecie w [19:01] świecie w którym Bóg umarł albo z którego odszedł Ale zawsze możemy spojrzeć na przykład Chrystusa chrześcijaństwo [19:10] jeśli jest prawdziwe i to jest moja teza moje pytanie chrześcijaństwo jeśli jest [19:17] prawdziwe jeśli powinno przemawiać i powinno dawać świadectwa w świecie zmieniać ten świat [19:28] nie tylko przez doktryny jakkolwiek piękne bo one nie były nie tylko przez [19:33] apologię różnego rodzaju może są ważne Nie tylko przez działalność polityczną instytucji kościelnych to jest pewnie nieuniknione albo kościoły są o [19:42] swoistymi monarchiami niejednokrotnie ale przez przykład życia tych którzy są [19:48] chrześcijanami wobec siebie samych żeby można było sobie codziennie rano przy [19:54] goleniu czy myciu zębów spojrzeć w twarz wobec współwyznawców braci i sióstr [19:59] jeśli chrześcijaństwo rzeczywiście swego rodzaju wspólnotą gdzie troszczymy się o siebie nawzajem ale przede wszystkim [20:07] wobec wszystkich ludzi kimkolwiek by Oni nie byli szczególnie jeśli zgodzimy się [20:12] że kościół istnieje dla tych którzy są poza kościołem ewangelia [20:19] światło świata sól ziemi która sprawia że niedobra potrawa staje się pyszna Kadzidło Boga ten zapach który sprawia [20:29] że nie jesteśmy w stanie na niczym się innym skoncentrować tak jak Bóg mówi [20:34] Apostoł Paweł z miłości schyla się do każdego człowieka tak samo chrześcijanie [20:40] powinni traktować w miłości drugiego człowieka jakikolwiek by nie był [20:45] kimkolwiek by nie był gdziekolwiek by nie był może na tym właśnie polega [20:51] radykalizm chrześcijański i myślę że taka właśnie jest ta konkluzja Listu do Rzymian to ostatnie 4 rozdziała w szczególności te wersety które [20:59] przeczytaliśmy na początku nikomu złem zasłonie odpłacę dla wszystkich ludzi [21:05] zabiegają to co dobre jeśli to możliwe zachowuj pokój ze wszystkimi nie szukaj [21:11] Zemsty zostaw to Bogu jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny [21:16] to go Nakarm jeśli jest spragniony daj mu pięć Nie daj się zwyciężyć ale [21:23] zło dobrem zwycięstw te słowa powstała Pawła przywodzą mi na myśl wczesne [21:29] nauczanie Chrystusa Tak jak pokazują je trzy pierwsze ewangelie ewangelię synoptyczne Mateusza Marka Łukasza w szczególności myślę o kazaniu na górze i [21:38] myślę że ono gdzieś kryje się u podstaw tych właśnie słowa powstała Pawła popatrzmy na Jezusa przez chwileczkę to co zachwyca w tym ewangelicznym [21:46] nauczaniu Jezusa Tak ja już pozostałych słowach Pawła zresztą to prostota to [21:53] prostota przesłania mistrza Nazaretu właściwie te jego nauki są trywialne [21:59] moglibyśmy powiedzieć nadstaw drogi policzek idź drugą milę nie szukaj [22:06] drzazgi w oku bliźniego Znajdź belkę w swoim zawsze przebaczeń ucz się ode mnie [22:12] że jestem cichy i pokornego serca Skup się na tym co najważniejsze gdzie skarb [22:18] twój tam i serce twoje są zasady Jurgen haber macie do ze współczesnych [22:23] filozofów kiedy mówi kiedy o tych zasadach mówi to są zasady których uczymy się w rodzinach kiedy przy stole rodzice uczą swoje dzieci Albo ja bym [22:34] powiedział kiedy w drodze do przedszkola dajemy instrukcję Jak dzieci powinny się zachowywać Szanowni państwo pamiętam moje [22:42] Podróże z dziećmi do przedszkola i właściwie cały czas powtarzające się te [22:48] same instrukcje do syna bądź grzeczny nie ciągnij dziewczynek za włosy Słuchaj [22:55] pani odkładaj zabawki na swoje miejsce jedz obiad Tak oczywiście jedz obiad A moja córka No to właściwie te same [23:05] zasady oprócz jeszcze jedna dodatkowa Nie kop starszych kolegów w tyłek może [23:11] to powinien być w ogóle temat dzisiejsze moje refleksji proste rzeczy tak jak w [23:17] Małym Księciu Antoine de Saint Exupery który przez proste gesty banalne gesty zaczyna rozumieć miłość róży która ma tylko trzy kolce to mała kokietka i [23:29] właściwie tylko udaje że tymi trzema kolcami może obronić się przed strasznymi baobabami albo przez małe gesty ten Mały Książę zdobywa przyjaźń [23:39] Lisa Oswaja go a na koniec swojej podróży na ziemię mówi Dobrze widzi się [23:45] tylko sercem najważniejsze jest niewidoczne do oczu i myślę że to co [23:50] zachwyca w ewangelicznym obrazie Jezusa to również głęboki humanitaryzm jego [23:55] postawy jest zawsze dla innych nigdy dla siebie pomimo zmę samotności [24:01] niezrozumienia cierpienia mówi lisy mają nory ptaki powietrzne gniazda ale syn [24:08] człowieczy nie ma miejsca gdzie głowę mógłby oprzeć zawsze jest Dla tych którzy są ciemiężeni bez broni odrzuceni bez względu na to kim są to dzieci [24:18] kobiety starcy celnicy prostytutki przestępcy zdrajcy bezdomni chorzy [24:25] trędowaci samarytanie bez względu na to jak strasznych rzeczy się dopuścili bez [24:31] względu na to jak bardzo zagubili się w swoje rzeczywistości bez granatach bardzo potępia ich społeczeństwo Chrystus ich nigdy nie odrzuca nigdy nie [24:41] potępia nigdy nie zważa też na krytykę która na niego spada mówią bo to żarłoki [24:47] pijak ten który zadaje się z prostytutkami celnikami nawet na krzyżu pomyślmy przejmujące są te słowa do przestępcy tuż obok dziś [24:57] będziesz ze mną w raju albo modlitwa za oprawców przebacz im bo nie wiedzą co [25:03] czynią do końca dla innych nigdy dla siebie za cenę wszystkiego Pomyślmy o ostatnich słowach Jezusa Boże mój czemuś mnie [25:14] opuścił początek XXI wieku [25:20] to nie jest najłatwiejszy czas dla chrześcijaństwa szczególnie w kręgu tak zwanej kultury zachodniej Właściwie trudno jest wpisać Boga [25:29] nasz współczesny odczarowany świat jak mówił Max Weber na przełomie XIX i XX [25:35] wieku rzeczywiście po ustaleniach Kopernika Galileusza Newtona maxaborna [25:42] Marksa firebacha niczego Freuda Holokauście i tak dalej Trudno jest [25:48] wpisać Boga w tą Rzeczywistość w której żyjemy i wydaje się że całkiem nieźle [25:54] Radzimy sobie na co dzień bez Boga być może tak powinno być Być może jak mówił [26:00] Ireneusz z Legionów w drugim wieku Bóg stwarza ludzi jako dzieci którzy muszą [26:05] dorastać ale dorastanie polega na tym że stają się coraz bardziej samodzielne w [26:11] podobny sposób bon Heaven na parę miesięcy właściwie przed swoją egzekucją w 45 roku mówi że relacja Bóg człowiek to jak rodzic [26:22] Dziecko na początku dziecko właściwie żyje rodzice stamtąd czerpie swoją [26:28] tożsamość ale z czasem dorasta i bo on mówi świat wydoroślał już nie musi [26:34] tłumaczyć już nie musi posługiwać się tymi starymi metaforami bo człowiek może [26:39] wziąć na siebie odpowiedzialność i w sposób świecki sposób dojrzały [26:46] interpretować tą rzeczywistość mówi Nie musimy wysługiwać się bogiem żeby [26:51] wyjaśnić naszą egzystencję szczególnie w świecie Kultury która jest projekcją [26:56] człowieka nie powinniśmy wysługiwać się Bogiem [27:01] dla wyjaśnienia naszej rzeczywistości bo wtedy wplatamy go w nasze małe niepełne [27:08] niedoskonałe rozumienie rzeczywistości Bóg staje się jak mówi bon Heaven roboczą hipotezą albo jeszcze gorzej zapchaj dziurą i z [27:18] tego zawsze wychodzi zafałszowane obraz Boga antropomorficzny antropopatyczny po [27:24] prostu większy człowiek ze wszystkimi wadami i ambicjami [27:30] jako stwarzamy Boga na swój obraz kiedy interpretujemy wyjaśniamy naszą [27:37] rzeczywistość Bogiem może zyskujemy wytry który otwiera drzwi pomaga nam w [27:43] interpretacji świata ale tracimy obraz tego który źródłem rzeczywistości w III [27:49] Rzeszy Bóg bardzo przypomina furera A kogo dzisiaj [27:55] samca alfa metafizycznego sadystę sędziego który w [28:00] nieskończoność będzie się pastwił nad niewiernymi A może obrzydliwego tyrana [28:06] który jest pod respiratorów władza światem który mści się na ludziach którym być może zazdrości życia trudno się nie zadumać i ze smutkiem nie [28:17] skonstantować tego obrazu instytucjonalnego chrześcijaństwa jak i coraz częściej wyłania się w dyskursie publicznym świata Zachodniego [28:26] niejednokrotnie bardzo trudne się przedrzeć pięknym stronom kartą [28:32] współczesnego chrześcijaństwa do świadomości publicznej w takich kart przecież nie brakuje przy odrobinie wysiłku widzimy wokół nas [28:42] wielkich bohaterów wiary właśnie tych wielkich monumentalnych na ołtarzach walczących z własnymi demonami może być Maksymilian Kolbe jeśli [28:52] patrzymy przez pryzmat śmierci a nie życia i antysemityzmu rycerza Niepokalanej to może być Matka Teresa która przechodzi przez własne doliny [29:02] ciemności zwątpienia i strachu to może być brat rożek to był łączy różne Tradycje w tezę a może być Marcin Luter King ze swoim [29:13] wielkim marzeniem o świecie bez barier albo desmontutu z komisji prawdy pojednania ale wokół siebie też pewnie widzimy wiele tych [29:22] małych bezdomnych bohaterów wiary które No tak jak wdowa z Ewangelii dają [29:28] ostatni grosz bo nie mają nic wiele nic więcej często takie osoby [29:34] zauważamy widzimy wtedy kiedy już ich nie ma i wtedy widzimy jak bardzo nam [29:39] brakuje a jednak instytucjonalne chrześcijaństwo postrzegamy Według ostatnich badań jej brakuje ich i euro barometr i piór serce [29:50] i badania gallupa i nawet tutaj polskie badania cbosu projekt młodzież [29:58] albo Europejskiej sandacz społeczny One wszystkie pokazują że w naszym kręgu [30:05] kulturowym szczególnie młode pokolenia postrzegają chrześcijaństwo jako jedną z [30:13] bardziej zdyskredytowanych religii współczesnego Zachodniego świata [30:19] jak to możliwe jak to w ogóle możliwe [30:24] malwersacje finansowe kościół który staje się z merkantylizowaną korporacją [30:30] która po prostu sprzedaje produkt i usługi nad użycia moralne niejednokrotnie wobec bezbronnych najmniejszych [30:40] pedofilia w kościele nadużycia seksualne może jest to ułamek działań kościoła ale [30:46] jakże dotykający Wystarczy otworzyć pierwszą lepszą gazetę pierwszy lepszy [30:53] portal internetowy żeby coś znaleźć o tym czy innym duchownym jakim strasznym [30:59] cieniem kładzie się to na współczesnym chrześcijaństwie upolitycznie nie kościoła to kościół który Jawi się jak partia polityczna [31:08] wielki gracz polityczny i który niejednokrotnie nie ma żadnych skrupułów żeby współpracować z reżimami dla własnych korzyści kościół jako system [31:18] władzy niejednokrotnie opresyjny system władzy wszechwładna hierarchia feudalna monarchiczna struktura [31:27] kościół który manipuluje malutkimi zawsze jest przeciw i zawsze jest wobec [31:32] jakiegoś wroga przeciw haremu Potterowi róży tumberg [31:37] bo to lewactwo przeciw szczepionkom naco przeciw prawą protestom kobiet przeciw [31:47] gender przeciw osobom lgbt przeciw ruchome ekologiczny bo to neomarksizm [31:55] kościół jak mówi jak mówią ostatnie badania projektu młodzież staje się [32:03] nudny A na chroniczny niepotrzebny źle się kojarzy tak mówi młodzież wytarł się [32:10] przeżył może jest to uproszczony [32:15] niesprawiedliwy obraz świata ale jednak coraz częściej komunikowany jest w [32:21] badaniach i ocenach szczególnie wśród młodych pokoleń i coraz częściej wśród starszych [32:30] może to jest ten moment mogę to jest ten ta chwila kiedy trzeba zadać pytanie [32:36] jakkolwiek bolesne trudne mogą one być jakie błędy jakie [32:43] zaniechania jakie manipulacja jakie grzechy musiały zdarzyć się po drodze na [32:48] przestrzeni wieku w ostatnich latach teraz że chrześcijaństwo w świecie zachodnim coraz bardziej kojarzy się z autorytarnym systemem władzy niż z drogą [32:59] bezsilnego człowieka do Boga i ręką wyciągniętą przez Boga do człowieka [33:06] symptomatyczne są słowa zmarłego przez kilku latek Christophera [33:11] hitchensa bonującego ateisty przyjaciela Richarda daukinsa który mówił przed [33:16] śmiercią niedługo przed śmiercią mówił żeby wierzyć w Boga dziś bo trzeba być [33:22] albo idiotą albo szaleńcem albo kłamcą bez względu na to jak bardzo ranią te [33:30] słowa dają do namysłu w podobnym tonie wypowiadał się znamy te słowa wszyscy [33:35] bardzo dobrze Mahatma Gandhi ponad 100 lat temu który Mówił dla mnie Chrystus jest najwspanialszy nauczycielem jakiego ludzkość kiedykolwiek miała ale potem [33:45] dodaje lubię waszego Chrystusa ale nie lubię waszych chrześcijan wasi [33:52] chrześcijanie są zupełnie nie podobni do waszego Chrystusa [33:58] albo niczym który wiedzy radosnej mówi o kościołach [34:04] jako o grobach Boga z których rozchodzi się ten nieznośny fetor rozkładającego [34:11] ciała współczesne chrześcijaństwo może obwarować się w swoje twierdzy i skupiać nas skrupulatnej ortodoncji może trzymać [34:21] w rezach swoich wiernych chociaż No trzeba przyznać że wiele współczesnych doktryn to martwe metafory które są już nie rozumiane nawet przez gorliwych [34:31] wyznawców kościołów Często są to średniowieczne konstrukty U podstaw których kryje się platońska ontologia czy arystotelesowska ontologia niewielu [34:41] z nas ją rozumie dzisiaj współczesne chrześcijaństwo może tracić wiele energii napologię i walkę z adwersarzami których [34:49] głos coraz bardziej jest słyszany dzisiaj i może powinno zawierać taki głos Może powinno oskarżać świadom relatywizm [34:58] o niemoralność o prześladowanie o takie o konsumeryzm lewactwo neomarksim [35:06] A może to jest ten czas przede wszystkim Ten czas tak jak u zarania naszej ery ponad tymi wszystkimi wysublimowanymi słowami [35:16] ponad wywodami swoją postawą chrześcijanie dawali po prostu [35:23] świadectwo życia że Chrystus prowadzi człowieka drogą miłości i w ten sposób [35:32] pokonuje zło droga miłosiernego samarytanina [35:40] w jaki sposób może Chrześcijaństwo nie światu dzisiaj światło Ewangelii może zwyczajnie [35:50] może Bez kapiącego złota może bez kościołów pałacu [35:58] może bezwładnych książąt kościoła hierarchów [36:03] monarchicznych bez starych sloganów bez odgradzania się od siebie nawzajem od innych od manipulacji bez manipulacji po prostu W [36:13] trosce o drugiego człowieka każdego człowieka bez względu na jego płeć na [36:20] jego majątek na jego orientację seksualną a jego przynależność kościelną [36:28] na Grzechy które popełni brud który się splamił to bardzo dziwna rzecz bardzo dziwna rzecz ale kiedy czytamy ewangelię wynika [36:39] z nich taka prosta konstatacja że Bóg kocha każdego człowieka [36:46] Możemy również powinniśmy nikomu złem zasłonie odpłacę zawsze [36:52] zabiega to co dobre nie szukaj zemsty nie daj się zwyciężyć [36:58] złu ale zło dobrem zwyciężaj słowa znowuż przywodzą militria na [37:04] pamięć który mówi na myśl należy także żyć żeby w innym człowieku zawsze [37:11] widzieć Chrystusa i potem dodaje należy także by być Chrystusem dla innego [37:18] człowieka może na tym właśnie polega sedno chrześcijaństwa jest naśladowaniem [37:24] Chrystusa To piękna rzecz ale równocześnie wielka odpowiedzialność jakiego bo Właściwie trudno nie zadać pytania Jakiego Chrystusa Widzi świat [37:36] kiedy patrzy na współczesne chrześcijaństwo czy tego który skłania się do każdego człowieka i nie pyta się go o doktryny [37:45] nie zniewala nie sprzedaje produktu nie związuje swoją władzą po prostu wyciąga [37:50] rękę i pyta wierzysz Chcesz moje pomocy wierzę chcę to chodź ze mną dzisiaj będziesz ze mną w raju czy tak jest Mam [38:03] nadzieję ale może widzi niewzruszonego władcę któremu wszystko jedno jest w stanie tysiące wysyłać na rzeź [38:12] A może widzi obrzydliwego tyrana który czyha na upadek innych i osądza [38:18] wszystkich wokół wprowadza sąd i apokalipsę czy nie jest za późno czy nie jest tak jak mówił elifel kiedy [38:29] patrzył na śmierć dziecka w Auschwitz Bóg Umarł w tym oto właśnie człowieku [38:36] może rację ma profesor Tomasz Polak swojej niezwykłej pięknej książce system [38:41] Kościelny kiedy wskazuje że ten moloch władzy zbudowany jest na [38:49] fałszu karmi się opresją władzy i tej hipokryzji nie da się zmienić [38:56] może ma rację ale może rację ma w jakim sensie [39:04] Różewicz który jakkolwiek traci wiarę Przyznaję że jest ateistą że jego wiara zniknęła po strasznych rzeczach które widział w [39:13] czasie II Wojny Światowej to jednak kiedy patrzy na wiarę Na przykład bonafera mówi [39:24] ponownie Uczę się chodzić tak jak w swoim wierszu nauka chodzenia w którym [39:29] chciałbym zakończyć moją refleksję pisze tak bonheffera spotkałem we Wrocławiu fragment tego wiersza [39:38] Zacznij od początku zacznij jeszcze raz mówił do mnie naukę chodzenia naukę [39:45] pisania czytania myślenia trzeba się z tym zgodzić że Bóg odszedł z tego świata [39:52] nie umarł trzeba się z tym zgodzić że jest się dorosłym że trzeba żyć bez ojca [39:59] i mówił jeszcze że trzeba żyć godnie na świecie bezbożnym nie licząc na karę i [40:06] nagrodę a na końcu wiersza Różewicz pisze tak wtedy on Chrystus się zatrzymał i powiedział [40:15] przyjacielu Skreśl jedno wielkie słowo swoim wierszu [40:21] Skreśl słowo piękno Dziękuję bardzo [40:27] pojawiło się pytania ja Może przeczytam [40:35] czy nie za dużo pan zrzuca na chrześcijaństwo laicyzacja toczy się przecież niezależnie od niego [40:46] bardzo możliwe bardzo możliwe to ja nie roszczę sobie [40:52] tej prawa do jakichś uniwersalnych doskonałych odpowiedzi zadać kilka pytań [40:59] Wydaje mi się że te pytania są ważne w naszym kręgu kulturowym szczególnie [41:05] kiedy widzimy No zmieniającą się rzeczywiście sytuacje kościoła i [41:10] sytuacja chrześcijaństwa rzeczywiście sekularyzacja następuje bardzo szybko w [41:16] naszym kraju jest to coś nowego w Czechach trwa od 150 lat przynajmniej na zachodzie Europy od 10-leci Osobiście uważam że jest to bardzo dobry proces [41:27] podzielam tutaj zdanie profesora księdza profesora Tomasza Halika który mówi że [41:33] jest to proces oczyszczający który właściwie Sprawia to że no możemy ten świat odczytywać odczytywać w sposób odpowiedzialny bez [41:45] No właśnie takiej hipotezy roboczej bez zrzucania bez wczytywania Boga w tą [41:52] rzeczywistość No tak czy inaczej rzeczywiście nasz świat jest sekularny czyli jest świecki No nie widzimy Boga w kosmologii [42:01] kosmologia rozumiemy prawa natury prawa w jakiś sposób prawa nauki wiem jak [42:09] funkcjonuje biologia przynajmniej częściowo wiemy jak powiedzmy jak [42:15] funkcjonuje nasza myśl i tak dalej i tak dalej nie musimy natomiast za każdym razem czy wszędzie widzieć Boga prawdę powiedziawszy nawet byłoby to niemożliwe [42:24] dzisiaj choćbyśmy nie wiem jak chcieli także tutaj nie ma najmniejszego problemu i to wydaje mi się że to jest bardzo dobra rzecz która sprawia że No [42:34] my jesteśmy odpowiedzialni za siebie za drugiego człowieka za nasze życie i tak [42:39] dalej I również to jest ten proces w którym w którym musimy odpowiedzieć [42:46] sobie na pytanie Co to znaczy że Jestem chrześcijaninem Wyobraźmy sobie taką sytuację musimy wyobrażać sobie popatrzmy taką sytuację Gdzie całe [42:54] społeczeństwo chrześcijańskie stwierdzenie chrześcijaninem a nic nie znaczy wszyscy są chrześcijanami dookoła ptaki czy inny sposób Natomiast w [43:04] sytuacji kiedy chrześcijaństwo jest mniejszością stwierdzenie Jestem chrześcijaninem wymaga swego rodzaju namysłu swojego [43:13] rodzaju odpowiedzialności to niesie ze sobą jakąś treść zarówno pewną świadomość wewnętrzną ale też [43:21] treść społeczną czy kulturową i wydaje mi się że to bardzo dobrze ten element [43:28] ten aspekt właśnie odpowiedzialności jest jest ważne i w jakim sensie przybliża nas myślę do wczesnego chrześcijaństwa No które było mówiąc [43:37] nieładnie sformatowane na swego rodzaju mniejszość oczywiście w Polsce może Jestem chrześcijaninem [43:47] Mniej [Muzyka] znaczy niż na przykład stwierdzenie jestem protestantem przyznanie się do [43:55] jakiejkolwiek Zresztą nie tylko religijnej wymaga jakiegoś właśnie takiego dużego namysłu dużej refleksji a czasami też całkiem [44:03] sporej odwagi Czy w związku z tym uważasz że [44:08] kościoły to się miały najlepiej jak były prześladowane Nie w żaden sposób to [44:14] nawet słowo prześladowanie nie padło w tym cokolwiek mówiłem prześladowanie to straszna rzecz to jestem pacyfistą albo w tym kierunku [44:23] powiedzmy się skłaniam i nie lubię przemocy nie chciałbym [44:28] doświadczać takiej przemocy patrzę na moich przyjaciół i znajomych W tej chwili na Ukrainie i to co przeżywają to straszna rzecz [44:38] przemoc której są ofiarami to różnego rodzaju przemoc z jednej strony militarna z drugiej strony również przemoc kulturowa i przemoc eklezjalna [44:47] zdajemy sobie sprawę z napięć między poszczególnymi między poszczególnymi kościołami ekle Czy denominacjami w obrębie tego samego [45:00] wyznania chrześcijańskiego to straszna rzecz W żaden sposób jak tak nie [45:05] twierdzę natomiast no to co to co twierdzę czy co to co to co [45:12] chciałbym widzieć to chciałbym Nie wiem może chciałbym żeby ten [45:19] [Muzyka] właśnie to proste To proste przekazania ten prosty przekaz chrześcijaństwa fundamentalny prostych przekaz [45:28] chrześcijaństwa był dominujący w tym Kiedy myślimy o chrześcijaństwie i o [45:33] postawach chrześcijan i o życiu chrześcijan o tym jak wyglądają [45:40] kościoły może to jest bardzo naiwne może to jest takie przedświąteczne myślenie troszeczkę No niech tak będzie prawda natomiast no jest taki rodzaj marzenia [45:50] prawda żeby No troszkę było mniej tego wykorzystywania drugiego człowieka [45:56] trochę mniej tego feudalizmu prawda gdzie mamy do czynienia No właściwie z [46:01] trzech władzą niejednokrotnie w różnych w różnych systemach eklezjalnych władzą hierarchów powiedzmy [46:09] albo na przykład sprawiedliwością społeczną patriarchaliznem w jaki sposób [46:14] traktowane są kobiety w kościołach przerażająca sprawa W jaki sposób traktowane mniejszości różne no przykra rzecz No naprawdę jak myślę o [46:26] tym myślę znowuż można takim romantycznym może niepełnym obrazie Jezusa z ewangelii z kim się spotykał z kim [46:34] spędzał czas No właśnie z takimi ludźmi często odrzutkami prawda naprawdę Wydaje [46:40] mi się że nie od parady Nazywano go żarłokiem pijakiem tym Który spędza czas z prostytutkami i z celnikami nie bał się i to wydaje mi się że to jest dobry [46:50] przykład mamy jeszcze tutaj jedno pytanie Jaka jest dla ta jaka jest pana [46:56] wizjach dla chrześcijaństwa za powiedzmy 50 lat przecież przeżyło Tysiąclecia [47:01] więc tak szybko się nie skończy raczej jak dotychczas wyewoluuje w jakim kierunku lub kierunkach Bardzo dziękuję za to pytanie coś No [47:11] teraz zaprzeczę sobie odpowiadając ale muszę być uczciwy a kiedy czytamy badania te rzeczy się tych badań jest bardzo dużo [47:19] na temat religijności współczesnego świata takie badania na przykład znajdują się w World Christian database jest taki [47:30] portal bo World religing database Pure serce robi coś [47:36] takiego galu lub Gordon conwell Jedna z takich uczelni chrześcijańskich właściwie wszystkie one pokazują jedną bardzo prostą sprawę mianowicie Bez [47:45] względu na to co się dzieje Znowu w tak zwanym zachodnim kręgu kulturowym czyli [47:50] nie wiem Europa Stany Zjednoczone można Australia Europa powiedzmy głównie [47:56] Zachodnia i Środkowa może tak tutaj widzimy sekularyzację która idzie która [48:02] postępuje szybko to jednak świat staje się coraz bardziej wierzący [48:07] naprawdę i tych religii przybywa i wszystko na to wskazuje że [48:13] rzeczywiście tych te religie będą rozwijały się coraz szybciej [48:19] i to różne religie rozwijają zarówno jeśli chodzi o ilość wyznawców w obrębie [48:25] tej samej religii jak również ilość denominacji prawda No nie wiem W tej [48:31] chwili Zgodnie właśnie z tymi badaniami tutaj odwoły się akurat do tej World Christine database mamy mniej więcej 45 tysięcy [48:40] denominacji chrześcijańskich albo wyznań chrześcijańskich przypuszcza się że do 2050 roku będzie ich będzie ich 70 tysięcy czyli praktycznie dwa razy [48:51] więcej jeśli chodzi o liczbę wierzących w stosunku do niewierzących w różnego w różnych religiach również ta liczba [48:59] wierzących zdecydowanie wzrasta liczba niewierzących maleje jeśli znaczy ludzkość mniej więcej trochę jeden trochę ponad 1% rocznie [49:10] rośnie tak mi się wydaje Natomiast jeśli mówimy o rozwoju religii No to jest [49:16] mniej więcej nie wiem jeden przecinek 2 1,3 jeśli chodzi o takie bardziej charyzmatyczne [49:25] denominację no i oczywiście bardzo dobrze rozwija się islam wydaje się że [49:30] są takie badania które mówią że być może zrówna się z chrześcijaństwem do 2050 [49:36] roku czy tak się stanie No to zobaczymy także jak będzie wyglądał ten świat No nie mam pojęcia Wydaje mi się że będzie religijny będzie miał się dobrze [49:44] Natomiast jeśli chodzi o tutaj Europę No to w ogóle jest pytanie co będzie z [49:49] Europą za 50 lat Na ile będzie stanowiła takie centrum kulturowe świata Czy [49:56] ciągle jeszcze stanowi i jak to będzie wyglądało wtedy nie wiemy to jest jedna [50:03] rzecz Druga rzecz No możemy nagrywać olbrzymich fal migracji w najbliższym [50:09] czasie i to właściwie w tej chwili dostrzegam czy doświadczamy może takich [50:15] zaczątku tego co przyszły świat będzie niósł sobą do niedawna Bank światowy przypuszczał czy [50:25] zakładał że do 2050 roku będziemy mieli około 250 milionów uchodźców którzy No [50:33] tutaj będą w dużej mierze przybywali to w dużej mierze będą uchodźcy klimatyczni [50:39] w tej chwili są też portale i instytucje które mówią że ta liczba Będzie znacznie [50:45] wyższa że może ona przekroczyć nawet miliard osób do 2050 roku czyli No 2050 [50:51] rok właściwie zaraz Szanowni państwo no i ci [Muzyka] uchodźcy Czy migranci osoby [51:01] przymusowo przesiedlone z różnych względów no wniosły ze sobą swoją religię i swoją wiarę jak te osoby będą wpływały powiedzmy na geografię Wiary we [51:11] współczesnym świecie no tego nie wiemy wydaje się dzisiaj można było powiedzieć że wydaje się że nurty charyzmatyczne będą rosły szybciej [51:23] w różnych religiach [Muzyka] [51:28] wydaje się że islam będzie rozwijał się dobrze natomiast jak będzie wyglądała sytuacja tutaj w naszym kraju [51:37] No nie mam pojęcia niektórzy wieszczą rzeczywiście w jakimś sensie taki model [51:44] irlandzki jeśli chodzi o Polskę i to może być kwestia [51:49] niedalekiej przyszłości i rzeczywiście odwracania się młodzieży od kościoła oraz pod uwagę powiedzmy jaka jest sytuacja w kościele [51:58] w jaki sposób kościół w cudzysłowiu dba o młode pokolenia widzimy to na gruncie [52:05] nie wiem religii katechez Gdzie w jeśli chodzi o szkoły średnie tych osób [52:14] uczęszczających na katechezy jest Nie wiem 16% w tej chwili w Polsce widzimy [52:20] to jeśli chodzi o powołania do seminariów duchownych Gdzie właściwie Chyba żadne w tej chwili katolickie seminarium nie przyjęło niż 20 kleryków [52:29] w ciągu roku mogę się mylić ale mniej więcej tak to wygląda także no widzimy powiedzmy ten proces który który następuje bardzo [52:40] szybko w szczególności bardzo szybko jeśli chodzi o pokolenia młode a więc te [52:48] pokolenie z urodzone po 1997 roku to nie znaczy że to pokolenie traci wiarę ale [52:55] odchodzi z kościoła Natomiast gdzie tą wiarę o gdzie ta wiara zostanie [53:00] spożytkowana ulokowana to jest pytanie w jakim sensie otwarte Chciałbym bardzo podziękować za za tą refleksję było to lepsze niż [53:12] niejedno kazanie na temat kościoła i też chciałbym podziękować za [53:18] takie uczciwe w dobrym sensie ekumeniczne to znaczy mam na myśli to że [53:24] w tej chwili w sytuacji w jakiej znajduje się kościół do katolicki także w Polsce protestanci mamy taką pokusę żeby lepiej się poczuć natomiast to co [53:35] mówiłeś Wojtku No dotyczyło wszystkich chrześcijan tutaj można było siebie [53:40] odnaleźć Mam dwa pytania jedna trochę koresponduje z tym pytaniem czy nie za [53:46] dużo wkłada się na chrześcijaństwo bo wydaje mi się że chyba po czasach [53:51] Apostolskich nigdy Chrześcijaństwo nie było w awangardzie zmian społecznych to [53:57] znaczy no zawsze były jakieś fragmenty albo fragmenciki jakie jakieś ruchy czy [54:03] postaci które które były w tej awangardzie ale generalnie Wydaje mi się że już od późnego antyku chrześcijaństwo jest raczej [54:14] konserwującym i to niezbyt dobre dobre [54:21] struktury społecznej i druga rzecz na Apostoł Paweł o którym tutaj dużo [54:26] wspominałeś jest dla nas wielkim misjonarzem apostołem teologiem [54:32] ale dla wielu w swoich czasach był heretykiem tak jak inne postacie tutaj też wymienione Czy Martin Luther King czyli [54:41] trybon Hofer dla nas Polaków bonhoffer dla anglosasów jest bohaterem ale ale [54:47] macierzysty kościół bonhoffera niemiecki kościół w dużej mierze nadal ma problem [54:54] z akceptowaniem go pytanie czy bycie heretykiem czy postrzeganie to jest to [55:00] jest cena którą trzeba zapłacić za wierność Ewangelii rozumianej właśnie [55:06] jako bezwarunkowa miłość Boga czy opowieść o Bogu który idzie i szuka [55:12] grzesznego człowieka czy No bo tak tak wychodzi z tego tak że po prostu [55:19] jeżeli ktoś chce być wierny wierny Ewangelii to to musi się narazić w [55:26] większości Kościelnej mainstreamowi kościelnemu czy tak musi być [55:34] ja wiem czy tak musi być ale myślę że tak często jest bardzo ci dziękuję za te pytania Rzeczywiście myślę że to dotyczy całego chrześcijaństwa nie tylko [55:43] kościoła rzymskokatolickiego kościół protestancki czy prawosławnym Myślę że [55:48] ma wielkie teraz wyzwania przed sobą to myślę że byłaby rozmowa na zupełnie inny [55:54] temat jeśli chodzi o kościół protestancki No tutaj również są wyzwania No cóż w naszym kraju kościół protestancki jest minimalny [56:03] prawda mówimy o jeśli jeśli będziemy nie wiem pozytywnie optymistycznie [56:09] nastawieni do różnego rodzaju badań to możemy powiedzieć o 125 tysiącach ludzi w 40 milionowym kraju prawda to jest minimalna minimalna grupa prawda jaki [56:20] rzeczywiście Wydaje mi się że czasami fajnie jest powiedzieć że jestem protestantem ewangelikiem i tak dalej To ma może nie wiem wpływać na jakieś dobre [56:30] samopoczucie natomiast wymiar społe nie jest duże naprawdę [56:37] może a może z drugiej strony właśnie ta mniejszościowość powiedzmy istnienia [56:42] tego tych tych kościołów producencki ona pokazuje ja w jaki sposób to mogłoby funkcjonować Zgadzam się rzeczywiście że to pierwsze chrześcijaństwo Ja myślę że [56:51] chrześcijaństwo do pierwszych trzech wieków było bardzo awangardowe i no Paweł był taką osobą ale nie tylko [57:00] Paweł no po Pawle też widzimy w następnych wiekach takie osoby które [57:06] rzeczywiście No coś przekłada czy powiedzmy wnosiły do chrześcijaństwa No [57:13] wielkie nowe czasami radykalne myśli które którymi bardzo wiele ryzykowano właściwie wydaje [57:24] mi się tak z jednej strony do przełożenie myśli chrześcijańskiej z kontekstu semickiego [57:31] na kontekst grekorzymski było wielkim Przełomem i o czymś takim czytamy w 15 [57:37] rozdziale Dziejów Apostolskich rzeczywiście Paweł staje się misjonarzem powiedzmy tych powiedzmy tego rodzaju translacji ale później widzimy na takich [57:46] myślicieli jako regenes który tłumaczy chrześcijaństwo już to powiedzmy takie Greco rzymskie z kolei na język myślicieli i razem nie wiem ze swoimi [57:58] przyjaciółmi uczniami również mistrzami No w jakimś sensie zaczyna tłumaczyć to [58:03] chrześcijaństwo przez pryzmat nie wiem filozofii platońskiej na przykład później byli ojcowie kapadodscy później Augustyn prawda w dużej mierze No i to [58:15] jest ta właściwie oni wszyscy może po za augustynem już funkcjonowali w tym momencie kiedy No jeszcze nie istniała ortodoksja chrześcijaństwa czyli nie [58:24] było ustalonych doktryn nie było ustalonych dogmatów nawet nie był zebrany kanon Nowego Testamentu No to w dużej mierze Augustyn do tego się [58:32] przyczynił w związku z czym No można powiedzieć oni chodzili po omacku próbowali opowiedzieć tą historię czy tą opowieść chrześcijańską w takim w sposób [58:42] który byłby właściwy dla ówczesnego bardzo dynamicznie zmieniającego się świata czasami wypowiadali rzeczy które później okazywały się heretyckie i [58:52] zdawali sobie z tego sprawę na przykład o regenesa w komentarzu do Ewangelii Łukasza czytamy Właśnie coś takiego że on chce ze wszystkich sił służyć [58:59] kościołowi próbuje opisać tą rzeczywistość teologiczną na tyle na ile to jest możliwe ale może się pomylić Jeśli okaże się że stanie się suchą [59:08] gałęzią w tego kościoła to prosi o to żeby go spalono na stosie No i rzeczywiście został potępiony ale ale następne pokolenia naprawdę [59:19] następne pokolenia żyły o regenesem w taki czy inny sposób podobnie następne [59:27] pokolenia żyły augustynem Tomaszem z Akwinu Marcinem lutrem calvinem [59:32] melanchtonem menos simonsem bonhefferem prawda to jest całe mnóstwo [59:38] powiedzmy tych ludzi którzy strasznie dużo ryzykowali weasleyami którzy nie wiem często życie swoje oddawali za chrześcijaństwo i byli [59:47] rzeczywiście gdzieś na granicy herezji chodzili ale jednak warto było bo [59:54] potrafili w jakiś sposób to chrześcijaństwo sprawić że ono stawało się awangardowe jednak i pomimo tej roli konserwującej [1:00:02] tak jak mówisz to jednak prawda No ta aspekt liberalny czyli wybiegający w [1:00:09] przód dawało sobie znać jeśli chodzi o starożytność kościoła to są oczywiste [1:00:14] przykłady natomiast No nie wiem Myślę sobie nawet o takim lustrze który dokonuje translacji Biblii na język niemiecki w [1:00:24] ten sposób tworzy współczesny język niemiecki albo myślę o nie wiem o takich [1:00:29] misjonarzach w jezuickich na przykład jak francisk Ksawier który jadą do na wschód do Chin czy do Japonii i żyją tak jak buddyjscy [1:00:41] mnisi narażają się strasznie przerażający sposób się narażają ponoszą [1:00:46] straszne konsekwencje a jednak chrześcijaństwo później dzięki nim wygląda trochę inaczej no i taki bombher możemy może nam się podobać może nam się [1:00:55] nie podoba Dzisiaj rzeczywiście tam jest sporo osób które go krytykują sporo osób [1:01:01] które pewnie nie rozumieją jego myśli ale wielokrotnie jest tak że dzisiaj bez względu to czy chcemy czy nie To jednak [1:01:08] mówimy językiem bonhera i mówimy o naśladowaniu Chrystusa mówimy o byciu [1:01:14] dla innego człowieka i to są rzeczy które on pisał właśnie pewnie zamarzając [1:01:21] prawie na śmierć w więzieniu Tegel i szykując się na śmierć w innym więzieniu [1:01:28] także wydaje mi się że tak chrześcijaństwo jest w jakim sensie skostniałe dogmatycznie i ortodoksyjnie ale jest [1:01:38] przestrzeń na nowe formy i właściwie Wydaje mi się że teraz Kiedy mówimy o [1:01:44] znaczących zmianach w XXI wieku No cóż powiedziałbym że nie ma co czekać jak [1:01:52] myślimy o zmianach klimatycznych Na przykład to wydaje mi się że mamy do czynienia z innym światem który przychodzi do nas albo o zmianach [1:02:00] technologicznych mówimy o rewolucji przemysłowej 4.0 prawda która [1:02:07] właściwie pokona granicę człowiek maszyna albo kiedy mówimy nawet o tych [1:02:12] właśnie nie wiem milionach ludzi którzy będą migrowali z różnymi z różnymi [1:02:17] przekonaniami to wydaje mi się że byłoby bardzo dobrze gdyby w takim awangardowym przewidującym myśleniu chrześcijaństwo w jakiś sposób brało to [1:02:28] pod uwagę i przygotowywało się do tego i nie bało się powiedzmy Nie wiem może nawet te same prawdy fundamentalne prawdy Ale innym [1:02:38] językiem i są i też muszę powiedzieć że są tacy myśliciele zdarzają się myśliciele którzy nie wszyscy są chrześcijanami [1:02:46] którzy w tym właśnie postreligijnym świecie odnoszą się do [1:02:51] odnoszą się do koncepcji chrześcijańskich i próbują odnaleźć w nim sens Z perspektywy świeckiej na przykład kimś takim może być Jurgen [1:03:00] habermans Jeden z takich znaczących teologów filozofów może filozofów [1:03:05] niemieckich niewierzących który właściwie po spotkaniach z racingerem napisał taką książkę sekulary dialektyka sekularyzacji pokazuje że właśnie w [1:03:16] Biblii w chrześcijaństwie możemy znaleźć różne koncepcje które mogą być pomocne dla współczesnego świata dla niego na przykład czymś takim jest imagodei [1:03:24] koncepcja obrazu Boga mówi on że po prostu ona wskazuje na tą prostą prawdę [1:03:30] że wszyscy ludzie są równi i wszyscy ludzie mają tę samą godność myślę sobie piękna rzecz a innym takim filozofem który dla mnie jest bardzo ważny No to [1:03:39] będzie słoweński który no z dużym dowcipem szwadą również [1:03:45] opowiada o chrześcijaństwie i pamiętam jakiś czas temu właśnie z moimi dziećmi [1:03:51] rozmawiałem o śmierci Chrystusa i w sensie śmierci Chrystusa i właśnie [1:03:56] dlaczego ten Chrystus musiał umrzeć Boże to nie jest prosta sprawa powiedzmy wyjaśnić dzieciom dlaczego Chrystus musiał umrzeć kiedy takie dziecko też [1:04:04] właśnie z takim nastawieniem pacyficy pacyfistycznym mówi wprost No Dlaczego Bóg zwyczajnie nie mógł mi przebaczyć albo ja nie chcę żeby ktokolwiek za mnie [1:04:13] umierał I pokazuje Jeszcze nie wiem na przykład taty który mówi No dobra ja tutaj zrobiłem coś złego i ty nie obcinasz mi ręki ani nogi tylko po [1:04:20] prostu przebaczasz no ale okej no i Naprawdę ciężka sprawa jak wytłumaczyć taką fundamentalną rzecz Śmierć Chrystusa no i pomocą jest taki żirek [1:04:28] który mówi na przykład w jednym ze swoich tekstów że jakby małym dzieckiem jeździł ze swoim ojcem do jeździł ze swoim ojcem gdzieś tam nad [1:04:38] jezioro No i oczywiście jak małe dzieci Wszyscy się bali wskoczyć do tego jeziora bo woda była chciałoby się za ciężkim powiedzieć cholernie Zimna ale [1:04:47] powiem bardzo zimna więc woda była bardzo zimna wszyscy się bali No i zdzisek mówi że wtedy ten ojciec wskakiwał pierwszy do tej wody i z tej [1:04:55] wody tam Machał do tych dzieci i mówi Chodźcie do mnie wcale nie jest tak źle i zysek mówi że w ten sposób rozumie Śmierć Chrystusa Że on idzie pierwszy i [1:05:03] stamtąd mówi Chodźcie nie Bójcie się nie jest tak źle jestem se kurcze fantastyczne tłumaczenie także wydaje mi się że jest przestrzeń właśnie na [1:05:11] awangardę No nie musimy się bać tego jest już po 20 więc chyba pomalutku [1:05:18] będziemy zmierzać kukańcowi No ale pomiędzy dzisiaj a wtorkiem za tydzień mamy święta Bożego Narodzenia [1:05:28] więc myślę że nie zostawimy państwa tak zupełnie bez życzeń świątecznych chociaż [1:05:35] w że ta twoja refleksja miała trochę taki charakter adwentowy może nie świąteczny ale właśnie adwentowy [1:05:43] więc tak sobie myślę że warto tego wszystkiego o czym mówiłeś [1:05:52] nam jako chrześcijanom życzyć i światło życzyć żeby chrześcijaństwo rzeczywiście [1:05:58] stało się właśnie takie żyjące według tych prostych zasad [1:06:07] i to są takie życzenia dalekosiężne natomiast na te najbliższe [1:06:13] święta to życzymy Państwu naprawdę wiele spokoju wiele radości po [1:06:20] tym niespokojnym i smutnym często roku [1:06:28] wiele bliskości i tego żebyście państwo znaleźli czas i dla siebie i dla najbliższych i na to [1:06:41] żeby po prostu pomyśleć Wojtku czy coś dodasz od siebie [1:06:46] to bardzo piękne życzenia Tak ja po prostu życzę zdrowych spokojnych cudownych Świąt w tej naszej refleksji o myśleniu o Bogu który się rodzi [1:06:58] jako dziecko jako bezbronne dziecko które jest oddane w ręce ludzi po prostu [1:07:03] naprawdę to jak wyglądają niemowlęta Tak właśnie przychodzi Bóg na świat żebyśmy [1:07:10] myśleli o tej bezbronności w której jest olbrzymia siła z jednej strony no z [1:07:16] drugiej strony żebyśmy też myśleli o tych którzy są bezbronni dzisiaj i to jest wiele osób które cierpią wychodzimy na dwór jest zimno ale zaraz [1:07:25] możemy wrócić do ciepłego domu napić się ciepłej herbaty być z bliskimi ale jest [1:07:31] wiele osób na świecie miliony osób które nie mają takiej możliwości myślę Ukrainie ale również o Syrii również o Republice [1:07:43] środkowoafrykańskiej i o Birmie która teraz zmian Marsie nazywa i on nie wiem [1:07:48] Wenezueli innych państwach także proszę pamiętajmy też o tych [1:07:54] Ludziach którym jest ciężko zwyczajnie to jest ten szczególny moment kiedy możemy właśnie o takich rzeczach pomyśleć mi przyszło do głowy właśnie w [1:08:04] tej chwili zdjęcia które wczoraj widziałam zrobione przez takiego mojego przyjaciela fotografa z Krakowa z centrum miasta Gdzie siedzi Starsza [1:08:14] kobieta lekko przyprószona śniegiem i prosi o pieniądze na jedzenie także [1:08:22] rozejrzyjmy się też blisko wokół siebie bo być może jest ktoś kto jest samotny [1:08:29] ktoś kto potrzebuje ktoś kto [1:08:34] mógłby spełniać definicję tego niespodziewanego [1:08:39] wędrowca niekoniecznie przy wigilijnym stole w każdym razie nie tylko przy wigilijnym stole także Życzę państwu również o otwartych [1:08:50] oczu a za tydzień zapraszamy państwa na kolejną edycję salonów wzajemnego [1:08:56] szacunku online temat będzie podany troszeczkę późniejszym terminie natomiast we wtorek o 19 Zapraszamy na ostatni w tym roku [1:09:06] spotkanie i bardzo się cieszę że będziemy je dzielić właśnie z dzielnicą [1:09:11] wzajemnego szacunku także myślę że będzie to taki ciekawy [1:09:18] też taki między świętami a nowym rokiem Akcent współpracy [1:09:24] no i w takim razie do zobaczenia już po świętach zaraz po świętach bo 27 grudnia [1:09:31] a jeżeli chodzi o dzisiaj to Życzę państwu miłego wieczoru i jeszcze raz dobrych Świąt Do zobaczenia Do zobaczenia --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl