TRANSKRYPCJA: "Będą oboje jednym ciałem (1 Mż 2,24). Biblijne modele relacji małżeńskich, cz.2" Data publikacji: 09.10.2022 Długość: 56:01 --- [0:04] [Muzyka] [0:04] [Muzyka] [0:15] Dzień dobry państwu jest wtorek godzina 19 [0:22] rozpoczynamy wst online dzisiaj [0:28] pierwsza pierwsza z cyklu drugich części obiecanych państw bo do relacji [0:35] małżeńskich w Biblii doktor habitowana Karolina Wojciechowska Cóż powiedzieć więcej felinko zapraszam [0:46] Dziękuję Witam wszystkich bardzo serdecznie i cieszę się że [0:53] ten jeszcze sierpniowy wieczór postanowili państwo spędzić z nami Ja [1:01] tylko tak szybciutko przypomnę o czym mówiliśmy sobie [1:06] poprzednio żeby potem gładko przejść do tej części hermeneutycznej mianowicie mówiliśmy sobie o [1:17] małżeństwach w Biblii pomyślanych troszeczkę jako taka [1:24] rama dla dla całej Biblii zastosowaliśmy tutaj taką hermeneutykę małżeńską [1:30] zauważyliśmy że w pierwszej księdze mojżeszowej w drugiej księdze mojżeszowej jest mowa o małżeństwie czyli na samym początku [1:40] Biblii chociaż ono oczywiście nie jest jeszcze tak nazwane w ogóle terminologia małżeńska nie istnieje I o metaforze oblubieńczej która pojawia [1:52] się na końcu Biblii w księdze Apokalipsy i te [2:00] dwa teksty są tekstami które opisują w jakiś sposób relacje w małżeństwie [2:08] monogamicznym natomiast środek jest tak zwanym tekstem [2:14] deskryptywnym czyli opisującym nie tyle jakąś ide tak dwa przykłady ale [2:23] no próbę realizacji w warunkach Po wygnaniu z raju I już Widzieliśmy że ta [2:32] próba realizacji jest bardzo mocno uwarunkowana [2:37] historycznie kulturowo-społecznie to były to był [2:43] jeden aspekt a drugi aspekt to jest też pewne przeakcentowanie jednego z [2:51] przykazań czy jednego z elementów który pojawia się na początku przy [2:59] tak zwanej psychologii czyli przy historii stworzenia No i dzisiaj [3:05] przejdziemy właśnie do tego pierwszego tekstu mówiącego o małżeństwie Czyli [3:12] mamy ten tekst który wszyscy państwo doskonale znają [3:18] na temat pierwszych ludzi od pierwszej księgi mojżeszowej z pierwszego rozdziału od 27 do 28 wiersza [3:30] i potem jest troszeczkę przerwy i z drugiego rozdziału od 7 do 25 wiersza [3:38] [Muzyka] jak widać To o czym mówiliśmy i nazwaliśmy przy akcentowaniem tej płodności nastawienia [3:49] małżeństwa na dzieci jest zaznaczone tutaj było czy wyłącznie na dzieci jest [3:56] zaznaczony tutaj na czerwono teraz można się zorientować jak maleńki wycinek [4:04] całych rozważań o relacjach małżeńskich Oczywiście tutaj małżeństwo też [4:11] traktujemy tak w cudzysłowie pamiętamy że małżeństwo w naszym pojęciu jeszcze nie istnieje tak ale tych relacji pomiędzy [4:22] kobietą a mężczyzną jak niewielkiej procent tego całego tekstu stanowi nakaz płodności [4:34] zaznaczyłam też na zielono te elementy które Chcielibyśmy dzisiaj poruszyć [4:40] troszeczkę ich dotknąć bo wiadomo że też nie będziemy mogli się aż tak mocno [4:48] wgłębić jakbym chciała ale Zobaczmy będzie [4:54] o człowieku co to znaczy mężczyzna i kobieta albo Co to znaczy męskie i [5:00] żeńskie jedna z chyba podstawowych [5:08] motywacji Dlaczego Bóg człowiekowi pierwszemu stworzył człowieka drugiego [5:15] drugiego tak to jest niedobrze aby człowiek był sam a więc potrzeba [5:22] potrzeba relacji i pomóc Jak rozumieć ten pomoc potem cokolwiek [5:30] powiemy Dlaczego przy stwarzaniu drugiego człowieka [5:37] Bóg sprowadził na pierwszego człowieka głęboki sen i specjalnie tutaj używam [5:44] tego terminu także żeby nie operować imionami ani nie operować pojęciami [5:51] kobieta i mężczyzna bo dopiero po tym głębokim śnie i po tym [5:57] stworzeniu drugiego człowieka kiedy pierwszy człowiek [6:03] zobaczył że jest to kość Z jego kości i ciało z jego ciała człowiek staje się [6:11] mężczyzną i kobietą tak Czyli takimi osobnymi częściami [6:17] które potem na powrót będą jednym jednym ciałem i ostatnia taka rzecz to jest [6:25] kwestia właśnie nagości i wstydu tak że mężczyzna i jego żona czy Mężczyzna je [6:33] bo kobieta byli Nadzy ale nie odczuwali wobec siebie wstydu i czy to rzeczywiście dotyczy wyłącznie sfery fizycznej czy może niekoniecznie w [6:43] świetle tego co powiemy sobie wcześniej na koniec go zaczynamy [6:50] tak gdzieś tam tkwi nam ten ten tekst Dobrze znany [6:59] I co widzimy ja mam oczywiście Takie pewne skrzywienie żeby patrzeć na tekst [7:05] okiem egzegety i to jeszcze do tego egzegety stosującego modele strukturalne [7:10] w egzegezie i dostrzegać w jaki sposób tekst jest zbudowany i tym się z [7:18] państwem podzielę że te przytoczony na poprzednim slajdzie [7:24] teksty tworzy dwa paralelizmy i są to paralelizmy klimatyczne tak paralelizm [7:32] klimatyczny to jest taki paralelizm w którym rozwija się jakąś jakąś myśl i [7:39] teraz zobaczmy jak to wygląda przy pierwszym przykładzie stworzył Bóg człowieka w tekście hebrajskim mamy użyte słowo Adam No [7:51] obraz boży to jest jakby stwierdzenie i teraz uzupełnieniem rozwinięciem tego [7:58] stwierdzenia jest następny członkiem tutaj zaznaczony jako b tak stworzył [8:06] człowieka jako męskiego czy samca gdyby trzymać się [8:14] dosłownego tekstu i jako część żeńskiego jako samice tak tradycyjnie jako mężczyznę i kobietę na [8:26] obraz boży czyli jest do powiedzenia tak do powiedzenia Jak [8:32] rozumieć tego człowieka a więc już to nam mówi że człowiek to nie jest tylko ten Adam mężczyzna ale [8:44] człowiek to jest i kobieta i mężczyzna i samiec i samica i to co żeńskie jest [8:51] człowiecze i to co męskie jest człowiekiem tak i taki sam paralelizm [8:56] jest w drugim opowiadaniu on może jest mniej widoczny dlatego że [9:03] ten tekst jest dużo bardziej rozbudowany i niż ten [9:10] pierwszy ale też ma zauważyć tak że właśnie mamy stworzenie tego człowieka w [9:16] drugim opisie biblijnym który według historii źródeł uważany jest za [9:25] wcześniejszy właśnie z pewnymi antropomorfizacjami [9:30] i tam mamy stworzenie człowieka z prochu ziemi tak też występuje ten [9:37] termin Adam i potem do powiedzenia tak do powiedzenia jakby do tego stworzenie [9:44] mężczyzny i kobiety męskiego i żeńskiego Na czym polega to stworzenie mężczyzny i [9:50] kobiety Kiedy Adam staje się mężczyzną i kobietą [9:55] na początku był to tylko człowiek ale w pewnym momencie właśnie stał się [10:02] mężczyzną i ich kobietą tak i to pojawia się w pierwszej księdze mojżeszowej w [10:11] drugim rozdziale jest już w 22-23 wierszu już jest to [10:20] rozróżnienie na iż i isza sam tekst biblijny operuje tutaj taką [10:29] tak zwaną ludową etymologią tak a mianowicie że isza etymologicznie [10:35] pochodzi od iż dlatego że właśnie ta kobieta została wzięta z [10:43] mężczyzny rzeczywiście podobieństwo fonetyczne mogą być coś takiego [10:48] sugerować ale co do tego też Zdania biblistów są podzielone nie [10:56] wszyscy stosują taką etymologię [11:01] czy taką uproszczoną etymologię i [11:07] Niektórzy twierdzą ja się chętnie Przychylę do tego zdania że to są dwa [11:15] niezależne słowa tak tak jak w języku polskim mamy dwa niezależne od siebie [11:20] słowa mężczyzna i kobieta taki w języku hebrajskim Możemy te słowa traktować [11:26] niezależnie nie dlatego że one mają inne rdzenie w języku hebrajskim zwykle [11:31] nośnikiem znaczenia jest taki rdzeń rdzeń słowa rdzeń rdzeń wyrazu i tutaj Jak widzimy on jest podobny ale nie jest [11:42] taki sam tak a więc ta pewna niezależność też jest już na poziomie [11:51] leksykalnej widoczna jest podobieństwo fonetyczne natomiast [11:57] niekoniecznie jest jest tutaj bezpośrednia zależność [12:03] rzeczownika i sza czyli kobieta od rzeczownika iż czyli mężczyzna [12:11] i tak sobie Potraktujmy też ten nasz opis [12:16] stworzenia jako właśnie cały czas wyjaśniający nam na czym polega [12:23] stworzenie człowieka i Kim jest Kim jest człowiek [12:31] Oczywiście jak czytamy i stary i zwłaszcza Nowy [12:37] Testament i zwłaszcza argumentację Apostoła Pawła to pojawia nam się coś [12:43] tam coś takiego jak porządek stworzenia że według porządku stworzenia pierwszy [12:49] został stworzony mężczyzna a druga została stworzona kobieta i ten porządek [12:56] stworzenia jest przekładany bardzo często na hierarchię społeczną [13:03] ponieważ mężczyzna został teoretycznie stworzony jako pierwszy to [13:12] jest on tym stworzeniem ważniejszym któremu kobieta stworzona jako druga [13:18] musi się podporządkować ale znowu Jeżeli popatrzymy na [13:25] terminologię to tak jak powiedziałam przy tym opisie stworzenia pierwszego [13:31] człowieka występuje słówko Adam które tutaj nie jest traktowane jako [13:38] ani ekwiwalent mężczyzny ani tym bardziej ekwiwalent im własnego raczej [13:45] należałoby widzieć w tym Adamie [13:52] tak człowieka jako takiego ludzkość jako taką [14:00] jeżeli byśmy chcieli odnieść się do pewnej etymologii No to też Widzimy [14:06] tutaj derrywacja a mianowicie zależność pomiędzy Adam i Adama Adama to jest [14:13] Ziemia Czytamy że tak że Bóg stworzył człowieka z prochu ziemi i tutaj na [14:19] poziomie leksykalnym Oczywiście ta zależności jest widoczna i Adam rzeczywiście pochodzi Czy Adam i Adama ma rzeczywiście wspólne [14:31] wspólne pochodzenie wspólny rdzeń ale ten rdzeń też widać na przykład [14:37] przysłowie dam dam to jest hebrajskie słowo oznaczające [14:43] krew tak Czyli ten Adam ma w sobie nie tylko ziemię ale też ma krew krew jak [14:50] wiadomo w tej kulturze semickiej w kulturze hebrajskiej jest nośnikiem życia Tak więc możemy tutaj o pewnym ożywieniu tak [15:02] o pewnej istocie istocie żywej A więc do zapamiętania jest że ten Adam na [15:10] początku opisu stworzenia nie oznacza mężczyzny [15:15] nie oznacza Adama oznacza człowieka w ogóle oznacza ludzkość [15:25] No i co widzimy tak że ten człowiek sobie żyje w raju czyli Teoretycznie [15:32] powinno mu być po prostu błogo tam w tym raju żyję sobie w raju ale nie jest mu [15:41] dobrze tak Bóg tak przyprowadza do niego różne [15:47] zwierzęta On je nazywa ale wśród tych zwierząt nie widzi dla siebie [15:52] Jakiegoś partnera ten człowiek też żyje tylko dla siebie Tak on nie wchodzi w żadne relacje z [16:03] kimś podobnym do siebie bo uważa że zwierzęta jednak są nie są dla niego tak [16:11] nie są tym samym tutaj wyraźnie widać pewną różnicę taką jakościową pomiędzy [16:18] człowiekiem a zwierzętami człowiek nie odnajduje się w [16:24] pełni w relacjach ze zwierzętami tak być Może właśnie dlatego [16:30] że w tych zwierzętach nie ma tego obrazu Bożego który został zaznaczony [16:36] zaznaczony wcześniej w każdym razie nic o tym nie wiemy autor biblijny o tym o [16:43] tym milczy a więc człowiek żyje dla siebie żyje w raju żyje otoczony piękną [16:49] przyrodą żyje otoczone zwierzętami ale tak nawet w zamyśle Boga Jest to niedobrze aby człowiek był sam i tej [16:58] pustki tej samotności tego braku relacji nie wypełniają mu Niestety zwierzęta [17:07] i co teraz mówi Bóg mówi że niedobrze oczywiście człowiekowi [17:15] być samemu i że stworzy dla niego pomoc znowu tutaj [17:21] jest oczywiście potężna literatura mówiąca o tym Jak rozumieć tę pomoc [17:29] także my tylko dotkniemy że tutaj nie chodzi o to że kobieta jest kimś czy ten [17:36] drugi Człowiek stworzony tak ten Partner z którym pierwszy człowiek [17:43] wchodziłby w relacje jest tworzony tylko jako pomoc jako pomoc do pracy [17:49] Właściwie nie może być stworzony jako pomoc do pracy bo jako pomoc do pracy [17:55] tak służyły zwierzęta jeżeli człowiekowi samemu byłoby ciężko pracować zaorać ten ogród tak Posługując się tymi [18:08] obrazami biblijnymi cały czas no to ma konia ma krowę ma jakieś inne juczne [18:16] zwierzęta spokojnie może korzystać z ich pomocy a więc na pewno nie chodzi to o [18:22] taką o taką pomoc która miałaby być kimś gorszym kimś niższym niż ten pierwszy [18:31] człowiek Zresztą jak prześledzimy sobie też występowaniem tego lekcjami eser w Starym Testamencie czyli pomoc No to [18:44] zobaczymy że bywa on używany w takich bardzo [18:50] określonych tekstach mianowicie bardzo często [18:56] pojawia się na określenie Ocalenia przed wrogami tak ktoś [19:03] przychodzi komuś z pomocą żeby tego pierwszego ocalić [19:10] i bardzo często to jest zwłaszcza w literaturze dydaktycznej w psalmach pomocą nazywany jest Bóg No i co do tego [19:22] już nie ma wątpliwości że Bóg jako pomoc tak jeżeli zwracamy się do niego nie [19:30] jest kimś gorszym czy nie jest kimś niższym wręcz [19:35] przeciwnie tak jeżeli sami Czemu ci nie możemy podołać to rzeczywiście zwracamy [19:42] się o pomoc do kogoś kto jest w stanie w stanie nam pomóc to [19:49] jest też zresztą taki motyw teologii feministycznej właśnie ta pomoc dlaczego [19:56] Dlaczego kobieta została stworzona jako pomoc dlatego że człowiek [20:03] pierwszy człowiek tak mężczyzna tak w tym tradycyjnym rozumieniu i w teologii [20:10] feministycznej też jest tutaj obraz mężczyzny przywoływany nie może sobie [20:16] sam poradzić Ja jednak odejdę troszeczkę od tej hermeneutyki hermeneutyki feministycznej i raczej w [20:27] tych naszych małżeńskich rozważaniach skupię się na tym że ta pomoc która [20:33] została dana człowiekowi jest pomocą w tym aby przezwyciężyć to co było wcześniej powiedziane powiedziane o tym że [20:43] niedobrze jest być tak niedobrze jest człowiekowi samemu No to jak mu pomóc w [20:49] tej samotności Jak mu pomóc w braku relacji [20:55] Tylko w ten sposób że stworzy mu się partnera tak a więc kobieta jest tutaj [21:02] pomocą w przezwyciężeniu samotności jest tą pomocą która nauczy pierwszego człowieka czy ten drugi człowiek może [21:15] Trzymajmy się na razie tego ten drugi człowiek jest pomocą w ogóle w tym żeby [21:22] nawiązać nauczyć się nawiązywać jakiekolwiek relacje tak a nie po to żeby właśnie pomagać w jakiejś w jakiejś pracach [21:36] a więc mamy niedoskonałość pierwszego człowieka samotnego przez to jest mu [21:43] niedobrze i mamy stworzonego drugiego człowieka jako pomoc czy zwyciężeniu tej [21:50] samotności I co się dalej dzieje [21:58] żeby tak żeby ten Boży zamiar został [22:03] zrealizowany Bóg musi człowieka uśpić musi tego [22:09] pierwszego człowieka uśpić tutaj często Czy w literaturze Czy w jakiejś [22:16] rozważaniach czy nawet w ikonografii to jest bardzo bardzo częste [22:22] przedstawienie że rzeczywiście ten człowiek śpi tak jakby Bóg zadziałał tutaj jako taki anestezjolog uśpił tego człowieka żeby nie sprawiać w cierpienia [22:34] tak i dlatego w czasie w czasie tego snu stworzył z boku czy z żebra według [22:44] takich tradycyjnych przedstawień tego drugiego człowieka czyli kobietę [22:51] wydaje się jednak że to uśpienie ma trochę głębsze znaczenie że tutaj nie [22:57] chodzi tylko o to żeby człowiek nic nie czuł ale żeby był w ogóle nieświadomy [23:03] tak sen często w takich obrazach biblijnych metaforyce biblijnej oznacza też śmierć [23:13] to nie tylko w Biblii Ale w ogóle w kulturze tak śmierć i [23:21] sen są spokrewnione ze sobą więc możemy nawet w ten sposób spojrzeć [23:29] na ten tekst że uśmierca Bóg tego pierwszego człowieka ten prototyp [23:35] człowieka ten prototyp rodzaju ludzkiego ale bardziej chodzi o to [23:41] właśnie żeby pozbawić tego człowieka jakiejkolwiek aktywności jakiejkolwiek świadomości żeby nie można było [23:51] powiedzieć że podczas stwarzania drugiego człowieka pierwszy człowiek był [23:57] obecny tak w literaturze mądrościowej pojawia [24:04] się taki motywem mądrości troszeczkę w księdze przysłów to mamy mądrości która towarzyszyła Bogu przy stwarzaniu świata [24:15] czy nawet współuczestniczyła z Bogiem stwarzaniem świata Tutaj absolutnie nie [24:22] ma czegoś takiego że pierwszy człowiek współuczestniczy towarzyszy Bogu przy [24:29] stwarzaniu drugiego człowieka jego nie ma on śpi Czyli jest nieświadomy [24:35] nieobecny pozbawiony aktywności martwy [24:42] i Bóg stwarza człowieka z boku czy z żebra występuje takie hebrajskie słówko ecem [24:55] które wyraża nie tylko nie tylko bok nie tylko [25:02] żebro ale też znowu on odwołuje się do takiego najgłębszego najgłębszego [25:10] pokrewieństwa o którym będzie potem mowa czyli kość z kości więc żeby [25:15] zobrazować czytelnikowi Na czym polega to kość z kości [25:24] użyte jest właśnie żebro aby można było sobie uświadomić że pierwszy człowiek i [25:33] drugi człowiek jest właściwie taką samą istotą tak jest to są istoty równe co do [25:41] tożsamości co do natury z drugiej strony Tak pamiętamy też żebro w tradycji hebrajskiej uważany jest za [25:53] taki najbardziej stabilny element ciała a więc [25:58] przedstawiając czy tworząc partnera dla pierwszego człowieka [26:05] Bóg stworzy partnera takiego bardzo stabilnego tak pod każdym względem pod [26:14] względem emocjonalnym pod względem fizycznym [26:20] podkreślam to dlatego że często mówi się też o niższości kobiet ze względu na ich [26:27] emocjonalność No jak widać tutaj w tym pierwszym [26:33] w opisie w tym starszym opisie stworzenia [26:40] czy ten opis stworzenia z pierwszej księgi mojżeszowej i z Drugiej Księgi [26:45] mojżeszowej wytrącają Ten argument z ręki tak a więc stabilność tego [26:53] towarzysza tego partnera też jest w tekście podkreślana No i oczywiście mamy podsumowanie które bardzo często można [27:04] spotkać w Biblii kiedy pierwszy człowiek dochodzi do [27:09] świadomości rozpoznaje tego drugiego człowieka jako [27:15] swojego partnera jako tożsamego z nim pod względem istoty [27:20] pod względem natury dlatego wypowiada te znamienne słowa to jest kość z mojej [27:27] kości i ciało z mojego ciała Zresztą tak jak powiedziałam takie stwierdzenia możemy dosyć często spotkać w Biblii i są one używane aby [27:39] aby mówić o bliskim pokrewieństwie o takim rodzinnym [27:44] pokrewieństwie więc tutaj również to pokrewieństwo jest bardzo mocno [27:50] mocno podkreślane [27:56] i stąd potem właśnie mamy kolejne podsumowanie właśnie z tym [28:03] isza bazujące na tradycji tradycji Ludowej [28:12] mówi się często też że no właśnie odwołując się do porządku [28:19] stworzenia czy do rozumianego w sposób kontektualny [28:24] uwarunkowane bo historycznie kulturowo i społecznie rozumienia tego pierwszego tego opisu [28:36] stworzenia [Muzyka] Przepraszam troszkę się rozkojarzona W każdym razie takie odwołując się do [28:46] porządku stworzenia mówi się często o niższości kobiety [28:53] i jej takiej podrzędnej podrzędnej roli i obwinia się za to bardzo często tą [29:02] kulturę semicką w istocie tak tutaj nie mamy co do tego wątpliwości że ta [29:09] kultura w czasach biblijnych jest kulturą patriarchalną I ten mężczyzna [29:15] wywyższa się tak ale nie jest to jak widać zamysłem Bożym jest to właśnie [29:21] takim uwarunkowaniem uwarunkowaniem tu i teraz o czym nam mówią deskrypcje ale czasami też i w tej kulturze są przebłyski [29:34] pewnego geniuszu tak jakby tutaj widzimy cytat z Talmudu który bardzo pięknie interpretuje [29:46] obraz stworzenia drugiego człowieka tak że Bóg nie stwarza kobiety z głowy [29:54] mężczyzny tak czy czyli nie mówi ten tekst o tym [30:00] żeby kobieta się mogła wywyższać ale też żeby mężczyzna się nie mógł wywyższyć Bóg nie stworzył kobiety z nóg mężczyzny Aby mu posługiwała rzeczywiście [30:10] być podnóżkiem czyimś to jest nic [30:17] nic chwalebnego ale Bóg stwarza kobietę z boku by była bliską jego sercu tak a [30:25] więc to ostatnie pokazuje na czym polega w istocie nawiązanie tej relacji [30:32] pojawia się drugi człowiek drugi stworzenie i pierwszy człowiek musi nawiązać jakąś relację z tym drugim z tym drugim [30:43] człowiekiem i najlepiej aby była to właśnie taka nomen omen Serdeczna [30:48] relacja ale czyli wypływająca prosto z serca o czym przypomina nam ten tekst [30:55] tekst biblijny mówiący o stworzeniu żebra z boku gdzieś tam właśnie z tej [31:03] kości która chroni serce [31:08] i dopiero wtedy tak to sobie podkreśliliśmy to że dopiero wtedy kiedy [31:17] pierwszy człowiek rozpoznaje W drugim człowieku swojego partnera z taką samą [31:23] co do istoty i natury [31:28] tak postać osobę staje się mężczyzną i kobietą jeżeli sobie znowu [31:40] odwołamy się do tego do tego tekstu to proszę zobaczyć że [31:47] dopiero w 24 wierszu [31:53] przepraszam dopiero w 2323 wierszu po tym stwierdzeniu tożsamości istotowej [32:06] człowiek staje się zostaje nazwany mężczyzną i kobietą wcześniej w całym tym pierwszym opisie i w całym [32:18] tym drugim opisie nie pojawia się ani iż ani i szał pojawia się tylko to ogólne [32:23] Adam natomiast dopiero w 23 wierszu pojawia się to rozróżnienie na [32:33] kobietę i na mężczyznę właśnie zaznaczone przez tę ludową ludową [32:40] etymologię [32:45] kolejnym takim wierszem [32:51] który mówi o relacji jest dosyć niezrozumiały [32:57] w świetle albo wyłącznie w świetle obyczajowości [33:03] hebrajskiej wiersz mówiący o tym że opuści mężczyzna [33:10] ojca i matkę na poprzednim spotkaniu myśmy troszeczkę Mówili właśnie o tych [33:16] małżeństwach jak to kobieta opuszczała swój dom i przenosiła się do domu męża [33:24] tak tutaj jest coś odwrotnego w tekście biblijnym że to mężczyzna opuści ojca i [33:33] matkę i zwiąże się z kobietą i będą jednym ciałem [33:39] Moim zdaniem ja sobie też nie potrafię w takiej logiczny sposób przekładając [33:45] właśnie to to zdanie na ówczesne ówczesną kulturę inaczej tego wytłumaczyć tylko w pewnym proroctwem [33:56] zobaczymy w jaki sposób ono się spełnia pewnym proroctwem dotyczącym [34:04] relacji pomiędzy Chrystusem a [34:09] kościołem tak bo jak zapowiadaliśmy sobie dwa tygodnie temu chcemy dotknąć [34:16] albo byśmy próbowali albo przeniesiemy to jeszcze na osobne spotkanie [34:23] Chcielibyśmy dotknąć tej metafory z Listu do Efezjan gdzie pojawia się [34:29] właśnie metafora małżeńska i na nią nakłada się metafora [34:35] metafora kościoła jako ciała tylko tak tytułem tytułem zapowiedzi tak [34:43] bo inaczej wydaje mi się trudno na to na to [34:49] spojrzeć trzeba by spojrzeć na ten tekst właśnie jako na tekstkryptywny a nie [34:54] jako na tekst ze skryptywny dotychczasowej exegazie najczęściej [35:00] przeważało to spojrzenie deskryptywne właśnie że człowiek o późnym troszeczkę [35:06] bez zastanowienia No i popuszcza mężczyznę przeżyłam ojca i i matkę i [35:13] łączy się ze swoją żoną tworzą jedną ciało nową komórkę zakładają nowy dom i [35:19] tak dalej i tak dalej to jest troszeczkę przeniesienie też naszych wyobrażeń na ówczesne wyobrażenia natomiast ówczesne wyobrażenia i ówczesne stosunki [35:29] społeczne nie dają nam pełnego wyobrażenia [35:35] tego tego stwierdzenia tylko że jest to wbrew obyczają możemy [35:43] tutaj oczywiście dopatrywać się może też elementu takiej negacji tak tego żeby [35:52] tekstą deskryptywnym nie przypisywać wartości preskryptywnej żeby ich nie [35:59] absolutyzować mówiliśmy troszeczkę o tym dwa tygodnie temu tak że tutaj ta [36:08] realizacja nie jest też doskonała No i trzeba w tej [36:15] niedoskonałości wyciągać wyciągać wnioski ale nie zatrzymując się już jakoś nadmiernie nad tym elementem [36:28] Wydaje mi się że to jest jeden z takich bardzo [36:34] charakterystycznych prorockich elementów w tekście dotyczącym stworzenia pierwszej pierwszej ludzkiej ludzkiej pary [36:46] i teraz [Muzyka] mężczyzna i kobieta już nazywani [36:54] mają stworzyć jedno ciało znowu [37:01] słusznie wychodzi się od tego że jedno ciało [37:08] oznacza tutaj to zjednoczenie zjednoczenie fizyczne bo nawet teksty [37:13] biblijne dają nam podstawę żeby tak sądzić tak tutaj mamy z Księgi Przysłów [37:21] czy z Księgi kaznodziei Takie przykłady gdzie pojawia się sformułowanie właśnie [37:27] o jednym ciele i odnosi się on do takiego fizycznego Zjednoczenia [37:35] No ale relacja tak jaką nawiązuje ten pierwszy człowiek z drugim człowiekiem [37:41] Ten mężczyzna z kobietą nie polega tylko na zjednoczeniu [37:48] fizycznym tak ta relacja polega też na zjednoczeniu psychicznym na zjednoczeniu [37:57] emocjonalnym na zjednoczeniu celu na zjednoczeniu wartości i tak dalej i tak [38:04] dalej na wspólnym spojrzeniu w otaczający świat tak czy czyli mamy tutaj jakąś wspólnotę czy jedność ideową [38:18] i na tym wydaje mi się polega też ta zapowiedź że staną się jednym ciałem [38:28] ale jeszcze w świetle tego tego prorockiego tej prorockiej zapowiedzi [38:36] możemy nadać temu trochę głębszy znaczenie to o ten za chwilę tak [38:46] to zjednoczenie też Jeżeli coś jest jednością Jeżeli mamy [38:53] tutaj zjednoczenie mężczyzny i ich kobiety i stają się oni jednym ciałem No [39:00] to jedno ciało nie ma elementów gorszych i lepszych w jednym ciele nie ma jakiejś [39:10] hierarchii tak nie może ciało istnieć bez głowy ale głowę bez [39:17] korpusu tak też nie może istnieć przynajmniej wyobrażeniach oczywiście [39:23] wyobrażeniach zenitów bardzo dobrze to obrazuje właśnie Pierwszy list do [39:31] Koryntian tak gdzie Paweł szeroko opisuje się o równości członków ciała o [39:38] równości tych wszystkich elementów które tworzą jedno ciało i jeden element jeden [39:43] członek nie może powiedzieć drugiemu że mniej ważny albo jest niepotrzebny i tak [39:49] dalej tak a więc mowa o tym jednym ciele jest [39:55] jednocześnie bardzo silną Moim zdaniem taką deklaracją równościową mężczyzny i [40:03] kobiety to że są oni jednym ciałem oznacza że są sobie równi to jest takie [40:08] podsumowanie tego co było opisane bardzo obrazowo wcześniej [40:18] No i kolejne taki element do którego znowu [40:24] przywiązujemy albo nie dość dużo wagi albo przy akcentowujemy ten jeden [40:32] fizyczny fizyczny aspekt a mianowicie że Oboje [40:37] byli Nadzy i się nie wstydzili [40:42] ikonografia która jest tak mocno zakorzeniona w [40:47] naszej świadomości Tak pokazuje tego Adama i Ewa rzeczywiście [40:54] bez ubrań w raju I bardzo często w starszych [41:02] egzegezach w zakresie patrystycznej jeszcze średniowiecznej która oparta jest bardzo mocne na egzgerze [41:12] patrystycznej mówi się o tym że no dotyczy to rzeczywiście braku braku [41:20] ubrań No Czy ja wiem czy tylko braku ubrań to [41:27] też jest jakiś obraz Proszę zobaczyć że [41:32] tak oni są Nadzy i nie wstydzą się nie wstydzą się siebie to znaczy [41:41] jeden człowiek Przed tym drugim człowiekiem obnaża się tak bardzo często Posługujemy się też tym [41:52] wyrażeniem że obnażyć przed kimś swoją duszę można tak albo obnażyć przed kimś [42:00] swoje uczucia i ja myślę że tutaj to że byli Nadzy dotyczy nie tylko ich sfery [42:07] fizycznej ale także tego że doskonale znali tak obnażali przed sobą swoje [42:16] emocje swoje przemyślenia swoje [42:21] swoją psychikę tak wszystko to co stwarza relacje z drugim z drugim [42:28] człowiekiem tak nic nie zachowywali dla dla siebie [42:34] Pierwszy człowiek mógł otwarcie drugiemu człowiekowi tak powiedzieć co [42:41] boli Co go nurtuje jak zapatruje się na tę rzeczywistość i [42:47] to samo możemy powiedzieć o drugim człowieku że też przed tym pierwszym mógł się obnażyć i to obnażenie bardzo często dzisiaj też No tak powoduje [43:02] takie No czasami zażenowanie Tak właśnie jeżeli ktoś się przed nami [43:11] obnaża emocjonalnie powiedzmy Tak albo albo psychicznie [43:16] No to nie za bardzo wiemy jak zareagować jak jak do tego [43:24] podejść tak jeżeli nie odwzajemniamy tego jeżeli my [43:30] też nie otwieramy się przed tym drugim człowiekiem to no Przychodzi taki moment [43:36] właśnie wstydu ale to jest wstyd taki właśnie związany z [43:43] pewnym zażenowaniem że nie mogę mu odpowiedzieć tym tym samym a tutaj opis [43:49] biblijny nam mówi coś wręcz przeciwnego także Oboje byli w stanie odnażyć się [43:56] przed sobą byli Nadzy oboje doskonale się znali [44:03] a jednocześnie nie było tego momentu skrępowania zażenowania tak nie [44:09] wstydzili się tego i na tym Tak mi się wydaje polega ta [44:15] podstawowa relacja w raju Proszę zobaczyć że nie ma tutaj jeszcze mowy o [44:25] posiadaniu potomstwa tak które tak mocno było akcentowane w żydowskim społeczeństwie w kulturze [44:35] raczej te opisy stworzenia pierwszej pary ludzkiej oscylują wokół budowania [44:45] relacji wokół budowania relacji z drugim człowiekiem wokół tego że niedobrze być [44:51] człowiekowi samemu i żeby przezwyciężyć tę samotność potrzebna jest mu pomoc a [44:59] pomocą będzie drugi człowiek z którym właśnie taką relację można można [45:05] nawiązać teraz Jeżeli to to Pamiętamy To łatwiej [45:12] nam będzie chyba przystąpić do ostatniego punktu naszego spotkania a [45:20] mianowicie do przyjrzenia się tej metafory c z Listu do Efezjan to [45:32] jest taka metafora która budzi dość duża emocja [45:38] wydaje się że ona podtrzymuje ten hierarchiczny porządek [45:44] tak wynikający właśnie z interpretacji pierwszych rozdziałów Biblii na [45:52] podstawie rzekomego porządku stworzenia ale przekonaliśmy się że ten prototyp nie jest nie jest jeszcze w [46:04] pełni mężczyzn tak jest człowiekiem ale nie uczestniczy w [46:11] stworzeniu drugiego człowieka [46:16] więc nie ma tu zastosowania że został stworzony pierwszy tak dopiero przy [46:23] stworzeniu drugiego człowieka można mówić o pełni ludzkości i o mężczyznach [46:29] i kobietach i łatwiej nam będzie zrozumieć tę [46:35] metaforę odwołując się też do właśnie tego co mówi Paweł w pierwszym [46:44] Liście do Koryntian właśnie do tego do tej równości członków członków ciała ale [46:51] jednocześnie Musimy pamiętać że metafory biblijne są bardzo mocno [46:58] uwarunkowane kulturowo mówiliśmy sobie też ostatnio że nawet [47:04] taka idealistyczna oblubieńcza metafora która pojawia się w [47:10] Starym Testamencie nie odwołuje się tylko i wyłącznie do [47:15] tego subskryptywnego tekstu monogamicznego ale [47:22] tak tam metafora jeremiaszowa uwzględnia kontekst [47:28] poligamiczny czy bigamiczne tak bo tam jest mowa o dwóch żonach [47:34] o Izraelu i Józek które są oblubienicą [47:41] oblubienicą Boga a więc metafory oczywiście nie biorą się znikąd [47:47] metafory są bardzo mocno uwarunkowane kulturowo zresztą ty pokulturową można [47:54] je odczytywać czyli mamy tutaj dwa albo trzy takie [48:01] nakładające się na siebie elementy jeden element to jest [48:06] uwarunkowanie kulturowe które bardzo mocno wybrzmiewa w tym pierwszym wierszu tak żony Niechaj będą [48:16] ze swoim mężem jak panu bo mąż jest głową że on jakiej Chrystus głową Kościoła zaraz do tego dojdziemy on Zbawca ciała drugi element to jest Jak [48:27] rozumieć tutaj ciało i trzeci element to jest właśnie kościół tak czyli mamy [48:39] znowu te dwa charakterystyczne bardzo motywy metaforyczne [48:46] jeden motyw oblubieńczy ale drugi motyw i wydaje się że ten motyw jest chyba [48:53] tutaj dominujący to jest rozumienie ciała [48:59] nie do Efezjan jest takim Specyficznym listem już mamy tak [49:05] list do efektem jest takim Specyficznym listem nie wszyscy bibliści uważają że [49:11] jest to list pawłowy kwalifikuje się go jako tak zwany [49:18] ale mimo tych wątpliwości czy to napisał Paweł czy nie napisał Paweł [49:25] w liście do Efezjan pojawia się bardzo wiele pawłowych myśli [49:34] On jest jakby Jeżeli nawet Paweł go nie napisał to on nie jest skomponowany z myśli Apostoła Apostoła Pawła jest bardzo mocno [49:45] przesiąknięty jego szkołą jego jego nauczaniem Jeżeli tak popatrzymy na tę [49:51] na tę metaforę No to zobaczmy tak tutaj Przyjrzyjmy się [49:59] bo mąż jest głową żony jak i Chrystus głową Kościoła kościół Jak rozumieć [50:07] kościół A no właśnie jako ciała on Zbawca ciała tutaj nie chodzi oczywiście [50:12] o ciało fizyczne ale chodzi o kościół jako ciało Ciało Chrystusa i jeżeli na to nałożymy [50:23] właśnie jak Paweł rozumie ciało on rozumie ciało jako równość wszystkich [50:30] członków tak to co sobie powiedzieliśmy że jeden członek nie może powiedzieć [50:38] drugiemu że jest niepotrzebny czy powiedzieć idź sobie bo bez tego ciało [50:45] absolutnie nie funkcjonuje Tak zresztą tutaj mamy [50:51] bardzo wyraźnie powiedziane nikt nie odnosi się z nienawiścią do własnego [50:56] ciała tak każdy jeżeli i pielęgnuje jak Chrystus kościół tak a proszę teraz na [51:05] to nałożyć to co powiedzieliśmy sobie o jedności która jest w [51:13] Księdze Rodzaju tak że kobieta i mężczyzna będą tworzyć jedno ciało [51:21] tak bo jesteśmy członkami jego ciała tak samo mężczyzna jak i kobieta są [51:27] członkami ciała ciała Chrystusa i dlatego Apostoł Paweł przywołuje właśnie [51:35] tę myśl z Księgi z Księgi Rodzaju A dlatego opuści człowiek ojca i matkę i [51:42] połączy się z żoną swoją i będą dwoje jednym ciałem [51:47] tajemnica to wielka A ja mówię W odniesieniu do Chrystusa i do kościoła i teraz wyjaśnia nam się proszę zobaczyć to [51:58] proroctwo tak to proroctwo które dotychczas było niezrozumiałe dla nas człowiek i [52:08] mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze tak że stają się jednym ciałem jeżeli [52:17] odniesiemy to do Chrystusa i do kościoła No to kogo Chrystus [52:24] opuścił w tak Wcielając się opuścił swojego ojca tak i zszedł tutaj [52:32] tutaj na ziemię żeby [52:37] zbawić ciało żeby zbawić kościół żeby ten kościół mógł w ogóle [52:44] zaistnieć tak żeby mógł w ogóle zafunkcjonować [52:50] i tutaj proszę państwa muszę przerwać [52:59] Bardzo przepraszam że dzisiaj nie dam przestrzeni na zadanie mi pytań tak na [53:07] żywo dlatego że mam o 20 kolejne spotkanie ale jeżeli by się pojawiły jakieś refleksje pytania to Asiu zapraszam [53:18] bardzo serdecznie do zadawania pytań W ten sposób dzisiaj jest taka wyjątkowa sytuacja natomiast [53:27] Myślę że następnym razem pozwolimy państwu już pytać normalnie że tak się [53:33] wyrażał ja chciałam tobie bardzo serdecznie podziękować wiem że się spieszysz więc tylko szybko [53:42] pokażą to co będzie działo się w najbliższych tygodniach [53:47] Zgodnie z twoją obietnicą chciałam państwu pokazać co będzie się w ogóle [53:53] działo we wrześniu A we wrześniu mamy tak jak już mówiłam [53:58] na samym początku drugie części naszych spotkań wakacyjnych za tydzień spotkamy się z doktorem sławomirem [54:09] torbusem semickie struktury w Ewangeliach synoptycznych tym razem będziemy przyglądać się modlitwie pańskiej [54:19] za dwa tygodnie rodzice swoich dzieci dzieci swoich [54:24] rodziców Izabela bućkowska która opowiadała najpierw o stosunku dzieci do [54:31] rodziców tym jakie on powinien być jak on wynika z Biblii Tym razem zajmiemy się częścią II czyli tym jak rodzice powinni traktować swoje dzieci Jak mieć [54:42] do nich stosunek bo to nie tylko jest tak że w Biblii W Talmudzie później tylko dzieci mają obowiązki w stosunku [54:52] do rodziców i za 3 tygodnie spotkamy się między [54:57] innymi z profesor Kaliną Wojciechowską ale również z doktora sławomirembursem i [55:04] z magistrem Grzegorzem wiktorowskim i będziemy rozmawiać na temat chrześcijańskich fake newsów religie nie są wolne od takiego zjawiska [55:15] spojrzymy na nie z różnych stron nie będę tutaj dużo o tym mówić Dowiecie się [55:21] państwo bliżej tego terminu jeżeli chodzi o dzisiaj kevino bardzo ci [55:27] dziękuję tam było naprawdę interesujące i skłaniająca do spojrzenia w zupełnie innej strony na te wszystkie wersety które przecież mówię doskonale znamy [55:37] prosimy o jeszcze i z państwem do zobaczenia za tydzień z [55:43] tobą za 3 tygodnie dobranoc Miłego wieczoru --- Przygotowane przez: mgr Joanna Gacka Kontakt: j.gacka@ewst.pl